I. Giới thiệu về Luận án tiến sĩ
Luận án tiến sĩ với chủ đề 'Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử tại Việt Nam' được thực hiện bởi Nguyễn Ngọc Quyên, dưới sự hướng dẫn của Nguyễn Thị Vân Anh. Luận án tập trung vào việc phân tích và đánh giá pháp luật bảo vệ người tiêu dùng trong bối cảnh thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Mục tiêu chính của luận án là làm sáng tỏ các vấn đề lý luận, thực trạng pháp luật, và đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực này.
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Thương mại điện tử đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống kinh tế và xã hội tại Việt Nam. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của lĩnh vực này cũng kéo theo nhiều thách thức trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Người tiêu dùng thường là bên yếu thế trong các giao dịch điện tử, đặc biệt là khi họ không có đủ thông tin hoặc khả năng kiểm tra chất lượng sản phẩm. Luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật bảo vệ người tiêu dùng để đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong các giao dịch thương mại điện tử.
1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích chính của luận án là làm rõ các vấn đề lý luận về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử, đánh giá thực trạng pháp luật hiện hành, và đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Các nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm phân tích các quy định pháp luật, đánh giá thực tiễn áp dụng, và so sánh với kinh nghiệm quốc tế để đưa ra các kiến nghị phù hợp với bối cảnh Việt Nam.
II. Cơ sở lý luận và pháp luật bảo vệ người tiêu dùng
Luận án đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về thương mại điện tử và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đặc biệt, luận án nhấn mạnh vai trò của pháp luật bảo vệ người tiêu dùng trong việc đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong các giao dịch điện tử. Luận án cũng phân tích các đặc điểm của thương mại điện tử, bao gồm sự tiện lợi và những rủi ro tiềm ẩn đối với người tiêu dùng.
2.1. Khái niệm và đặc điểm của thương mại điện tử
Thương mại điện tử được định nghĩa là việc thực hiện các hoạt động thương mại thông qua các phương tiện điện tử như internet, điện thoại, fax. Luận án phân tích các hình thức giao dịch trong thương mại điện tử, đặc biệt là giao dịch giữa thương nhân và người tiêu dùng (B2C). Đây là hình thức giao dịch phổ biến nhất và cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất đối với người tiêu dùng.
2.2. Pháp luật bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử
Luận án đưa ra khái niệm và đặc điểm của pháp luật bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử. Pháp luật này bao gồm các quy định về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng, trách nhiệm của thương nhân, và các cơ chế giải quyết tranh chấp. Luận án cũng so sánh với pháp luật quốc tế để chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt.
III. Thực trạng pháp luật và giải pháp hoàn thiện
Luận án đánh giá thực trạng pháp luật bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử tại Việt Nam, chỉ ra những bất cập và hạn chế trong hệ thống pháp luật hiện hành. Trên cơ sở đó, luận án đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi, bao gồm việc bổ sung các quy định cụ thể về bảo vệ thông tin cá nhân, quyền hủy bỏ giao dịch, và cơ chế giải quyết tranh chấp.
3.1. Thực trạng pháp luật Việt Nam
Luận án phân tích các quy định hiện hành về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử, bao gồm các quyền được cung cấp thông tin, bảo vệ thông tin, và quyền hủy bỏ giao dịch. Tuy nhiên, hệ thống pháp luật hiện nay vẫn còn nhiều khoảng trống, đặc biệt là trong việc bảo vệ thông tin cá nhân và giải quyết tranh chấp.
3.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật
Luận án đề xuất các giải pháp cụ thể để hoàn thiện pháp luật bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử, bao gồm việc bổ sung các quy định về bảo mật thông tin, quyền hủy bỏ giao dịch không cần lý do, và cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả. Các giải pháp này nhằm đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong các giao dịch điện tử, đồng thời thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thương mại điện tử tại Việt Nam.
