I. Tính cấp thiết của đề tài
Luận án tiến sĩ về bảo đảm quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền con người trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Bảo đảm quyền tố tụng của đương sự là yếu tố cốt lõi để đảm bảo tính chính xác, khách quan trong giải quyết vụ án dân sự. Nghị quyết 48-NQ/TW của Bộ Chính trị đã chỉ rõ sự cần thiết của việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Hiến pháp 2013 cũng khẳng định vai trò của Tòa án trong việc bảo vệ công lý và quyền con người. Tuy nhiên, các quy định hiện hành trong Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) năm 2015 vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến việc áp dụng không hiệu quả trong thực tiễn.
1.1. Vấn đề lý luận
Luận án đã phân tích sâu về khái niệm và đặc điểm của bảo đảm quyền tố tụng của đương sự. Các quyền tố tụng được xem là công cụ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức trong các vụ án dân sự. Tuy nhiên, việc thiếu các quy định cụ thể về nghĩa vụ đối ứng và biện pháp bảo đảm đã làm giảm hiệu quả thực thi các quyền này.
1.2. Thực trạng pháp luật
BLTTDS năm 2015 chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về bảo đảm quyền tố tụng. Các quy định về trách nhiệm của Tòa án và Viện Kiểm sát còn thiếu sự gắn kết với việc bảo vệ quyền của đương sự. Điều này dẫn đến tình trạng vi phạm quyền tố tụng và thiếu sự hỗ trợ cần thiết cho đương sự trong quá trình tố tụng.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Luận án hướng đến mục tiêu nghiên cứu hệ thống các vấn đề lý luận và thực tiễn về bảo đảm quyền tố tụng của đương sự. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở để đánh giá thực trạng pháp luật và đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Các nhiệm vụ cụ thể bao gồm: phân tích khái niệm, đặc điểm, nội dung bảo đảm quyền tố tụng; đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng; xác định các yêu cầu và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả bảo đảm quyền tố tụng.
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Luận án tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về bảo đảm quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự. Phạm vi nghiên cứu giới hạn ở các vụ án dân sự thông thường, không bao gồm thi hành án dân sự. Các biện pháp bảo đảm được phân tích chủ yếu là các quy định pháp lý và việc thực hiện trong thực tiễn.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh và thống kê để làm rõ các vấn đề nghiên cứu. Phương pháp kết hợp lý luận và thực tiễn được áp dụng để đảm bảo tính thuyết phục của các giải pháp đề xuất.
III. Đóng góp mới của luận án
Luận án đã đưa ra những đóng góp quan trọng trong việc xây dựng hệ thống lý luận về bảo đảm quyền tố tụng của đương sự. Các kiến nghị hoàn thiện pháp luật và thực hiện pháp luật được đề xuất nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và bảo vệ quyền con người. Cụ thể, luận án đề xuất bổ sung các quyền tố tụng chưa được ghi nhận, hoàn thiện quy định về nghĩa vụ đối ứng, và xây dựng chế tài xử lý vi phạm quyền tố tụng.
3.1. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật
Luận án đề xuất bổ sung các quyền tố tụng chưa được ghi nhận trong BLTTDS, sửa đổi quy định về nghĩa vụ đối ứng, và hoàn thiện cơ chế kiểm sát việc bảo đảm quyền tố tụng. Các kiến nghị này nhằm đảm bảo tính toàn diện và hiệu quả của hệ thống pháp luật.
3.2. Kiến nghị thực hiện pháp luật
Luận án đề xuất xây dựng các tiêu chí đánh giá Tòa án và đào tạo các chức danh tư pháp thống nhất. Các giải pháp này nhằm nâng cao năng lực thực thi pháp luật và đảm bảo quyền tố tụng của đương sự được thực hiện trên thực tế.
