Luận án: Kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên THCS

LỜI CAM ĐOAN

NHỮNG TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài

1.2. Mục đích nghiên cứu

1.3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

1.3.1. Khách thể nghiên cứu

1.3.2. Đối tượng nghiên cứu

1.4. Giả thuyết khoa học

1.5. Nhiệm vụ nghiên cứu

1.6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu

1.7. Phương pháp nghiên cứu

1.7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

1.7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

1.7.3. Các phương pháp nghiên cứu khác

1.8. Những luận điểm cần bảo vệ

1.9. Đóng góp mới của luận án

1.9.1. Về mặt lý luận

1.9.2. Về mặt thực tiễn

1.10. Cấu trúc luận án

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG DẠY HỌC HỢP TÁC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ

1.1. Cơ sở lý luận về phát triển kỹ năng dạy học hợp tác

1.1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu có liên quan đến đề tài

1.1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài

1.1.1.2. Nghiên cứu trong nước

1.1.2. Cơ sở khoa học của dạy học hợp tác

1.1.2.1. Cơ sở triết học

1.1.2.2. Cơ sở tâm lý học

1.1.2.3. Cơ sở xã hội học

1.1.2.4. Cơ sở lý luận dạy học

1.1.3. Các khái niệm công cụ

1.1.3.1. Khái niệm hợp tác

1.1.3.2. Khái niệm học tập hợp tác

1.1.3.3. Khái niệm dạy học hợp tác

1.1.3.4. Khái niệm phát triển

1.1.3.5. Khái niệm bồi dưỡng

1.1.3.6. Khái niệm kỹ năng

1.1.4. Bản chất, cấu trúc, tác dụng của DHHT N

1.1.4.1. Bản chất của DHHT N

1.1.4.2. Cấu trúc dạy học hợp tác nhóm

1.1.4.3. Tác dụng của DHHT đối với cấp học THCS

1.1.5. Phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho GV THCS

1.1.5.1. Mục đích của việc phát triển kỹ năng DHHT cho GV THCS

1.1.5.2. Nội dung phát triển kỹ năng DHHT cho GV THCS

1.1.5.3. Hình thức phát triển kỹ năng DHHT cho GV THCS

1.2. Cơ sở thực tiễn của việc phát triển kỹ năng DHHT cho GV trung học cơ sở

1.2.1. Thực trạng sử dụng các PPDH và đổi mới PPDH, sự hiểu biết về DHHT, HTHT và hoạt động bồi dưỡng phát triển kỹ năng DHHT cho GV THCS qua khảo sát

1.2.1.1. Tổ chức khảo sát

1.2.1.2. Kết quả khảo sát

1.2.1.3. Kết luận chung về thực trạng qua khảo sát

1.3. Kết luận chương 1

2. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG DẠY HỌC HỢP TÁC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ

2.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp phát triển kỹ năng DHHT cho GV THCS

2.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích

2.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

2.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn

2.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả toàn diện

2.2. Biện pháp phát triển kỹ năng DHHT cho GV THCS

2.2.1. Nhóm biện pháp 1: Xây dựng nội dung bồi dưỡng kỹ năng DHHT cho GV THCS

2.2.1.1. Mục đích ý nghĩa

2.2.1.2. Nội dung

2.2.1.3. Điều kiện thực hiện nhóm biện pháp

2.2.2. Nhóm biện pháp 2: Hướng dẫn thực hiện kỹ năng DHHT và ứng dụng thực hành, rèn luyện kỹ năng DHHT tại trường THCS

2.2.2.1. Mục đích

2.2.2.2. Nội dung nhóm biện pháp

2.2.2.3. Điều kiện thực hiện nhóm biện pháp

2.2.3. Mối liên hệ giữa các nhóm biện pháp

2.3. Kết luận chương 2

3. ĐÁNH GIÁ CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG DẠY HỌC HỢP TÁC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ

3.1. Thực nghiệm sư phạm

3.1.1. Mục đích

3.1.2. Tiến hành thực hiện

3.1.3. Nội dung thực nghiệm

3.1.4. Phương pháp thực nghiệm

3.1.5. Lựa chọn các lớp thực nghiệm và đối chứng

3.1.6. Lựa chọn GV dạy các lớp thực nghiệm và đối chứng

3.1.7. Trao đổi với GV về phương pháp thực nghiệm

3.1.8. Thời gian thực nghiệm

3.1.9. Cách đánh giá kết quả học tập của học sinh

3.1.10. Kết quả thực nghiệm

3.1.10.1. Kết quả thống kê tổng hợp môn Văn 7 ở cả 3 trường

3.1.10.2. Kết quả thống kê tổng hợp môn Toán lớp 9 ở cả 3 trường

3.1.10.3. Kết quả thống kê tổng hợp môn Địa 9

3.2. Quan sát, đánh giá sự phát triển kỹ năng DHHT của GV

3.2.1. Nội dung quan sát

3.2.2. Tiến hành thực hiện quan sát

3.2.3. Địa điểm quan sát

3.2.4. Tiêu chí đánh giá kết quả quan sát

3.2.5. Kết quả tổng hợp

3.2.6. Nhận xét chung về quan sát, đánh giá kết quả phát triển kỹ năng DHHT

3.3. Hỏi ý kiến chuyên gia

3.3.1. Đánh giá tính khả thi và tính hiệu quả của các biện pháp phát triển kỹ năng DHHT

3.3.1.1. Mục đích

3.3.1.2. Nội dung và phương pháp tiến hành

3.3.1.3. Kết quả

3.3.2. Đánh giá việc phát triển kỹ năng DHHT của GV THCS (Sau khi dự lớp bồi dưỡng)

3.3.2.1. Mục đích

3.3.2.2. Nội dung và phương pháp

3.3.2.3. Kết quả

3.4. Kết luận chương 3

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

DANH MỤC CÁC BẢNG

I. Tổng quan về phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên trung học cơ sở

Phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên trung học cơ sở (THCS) là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Việc áp dụng dạy học hợp tác không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn phát triển năng lực xã hội cho học sinh. Nghiên cứu này sẽ đi sâu vào các khía cạnh lý luận và thực tiễn của việc phát triển kỹ năng này.

1.1. Khái niệm và tầm quan trọng của dạy học hợp tác

Dạy học hợp tác là phương pháp giảng dạy mà trong đó học sinh làm việc cùng nhau để đạt được mục tiêu học tập chung. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng xã hội mà còn nâng cao khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề. Theo nghiên cứu của John Dewey, việc học tập trong môi trường hợp tác sẽ tạo ra sự hứng thú và động lực cho học sinh.

1.2. Lý do cần phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên

Giáo viên cần có kỹ năng dạy học hợp tác để có thể hướng dẫn học sinh một cách hiệu quả. Việc phát triển kỹ năng này giúp giáo viên tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia và tương tác. Nghiên cứu cho thấy rằng giáo viên có kỹ năng dạy học hợp tác sẽ nâng cao chất lượng giảng dạy và cải thiện kết quả học tập của học sinh.

II. Những thách thức trong việc phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên

Mặc dù việc phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên THCS mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng gặp phải không ít thách thức. Những thách thức này có thể đến từ cả phía giáo viên và học sinh, cũng như từ hệ thống giáo dục.

2.1. Khó khăn trong việc thay đổi phương pháp giảng dạy

Nhiều giáo viên vẫn còn quen với phương pháp giảng dạy truyền thống, dẫn đến việc khó khăn trong việc áp dụng dạy học hợp tác. Sự thiếu hụt về đào tạo và bồi dưỡng cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến giáo viên không thể phát triển kỹ năng này.

2.2. Sự thiếu hụt về tài liệu và nguồn lực hỗ trợ

Việc thiếu tài liệu hướng dẫn và nguồn lực hỗ trợ cho giáo viên trong quá trình áp dụng dạy học hợp tác cũng là một thách thức lớn. Nhiều giáo viên không biết cách thiết kế bài học hợp tác hiệu quả, dẫn đến việc không đạt được mục tiêu học tập.

III. Phương pháp phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên trung học cơ sở

Để phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên THCS, cần áp dụng một số phương pháp hiệu quả. Những phương pháp này không chỉ giúp giáo viên nâng cao kỹ năng mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực cho học sinh.

3.1. Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên môn

Các khóa bồi dưỡng chuyên môn về dạy học hợp tác cần được tổ chức thường xuyên để giáo viên có cơ hội học hỏi và thực hành. Những khóa học này nên bao gồm các nội dung về lý thuyết và thực hành, giúp giáo viên áp dụng vào thực tế giảng dạy.

3.2. Tạo cơ hội cho giáo viên chia sẻ kinh nghiệm

Việc tạo ra các diễn đàn hoặc nhóm thảo luận cho giáo viên để chia sẻ kinh nghiệm về dạy học hợp tác sẽ giúp họ học hỏi lẫn nhau. Những buổi chia sẻ này có thể giúp giáo viên tìm ra những phương pháp giảng dạy hiệu quả và sáng tạo hơn.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về kỹ năng dạy học hợp tác

Việc áp dụng kỹ năng dạy học hợp tác trong thực tiễn đã cho thấy nhiều kết quả tích cực. Nghiên cứu cho thấy rằng học sinh tham gia vào các hoạt động học tập hợp tác có kết quả học tập tốt hơn và phát triển kỹ năng xã hội tốt hơn.

4.1. Kết quả từ các trường hợp thực nghiệm

Các trường hợp thực nghiệm tại một số trường THCS cho thấy rằng việc áp dụng dạy học hợp tác đã giúp nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Học sinh không chỉ cải thiện điểm số mà còn phát triển kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp.

4.2. Phản hồi từ giáo viên và học sinh

Phản hồi từ giáo viên và học sinh về việc áp dụng dạy học hợp tác cho thấy sự hài lòng cao. Giáo viên cảm thấy tự tin hơn trong việc giảng dạy, trong khi học sinh cảm thấy hứng thú và tích cực hơn trong việc học.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai cho kỹ năng dạy học hợp tác

Việc phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên THCS là một nhiệm vụ cần thiết và cấp bách. Để đạt được hiệu quả cao, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý giáo dục và sự tham gia tích cực của giáo viên.

5.1. Đề xuất các biện pháp hỗ trợ giáo viên

Cần có các biện pháp hỗ trợ giáo viên trong việc phát triển kỹ năng dạy học hợp tác, bao gồm việc cung cấp tài liệu, tổ chức các khóa bồi dưỡng và tạo cơ hội cho giáo viên chia sẻ kinh nghiệm.

5.2. Tương lai của dạy học hợp tác trong giáo dục

Dạy học hợp tác sẽ tiếp tục là một xu hướng quan trọng trong giáo dục. Việc phát triển kỹ năng này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn góp phần vào sự phát triển toàn diện của học sinh.

Luận án Tiến sĩ: Phát triển kỹ năng dạy học hợp tác cho giáo viên THCS