I. Tổng Quan Nghiên Cứu Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI Tại TP
Nghiên cứu lợi thế cạnh tranh có ý nghĩa quan trọng trong lý thuyết, thực hành và giảng dạy chiến lược. Lợi thế cạnh tranh tạo ra khối lượng lớn sản phẩm học thuật lý thuyết và thực nghiệm, được chấp nhận trong khoa học quản lý chiến lược. Theo Michael E. Porter, trong thị trường cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh là trung tâm trong thành tích hoạt động của doanh nghiệp. Đặc biệt, khi tốc độ tăng trưởng chậm lại, cạnh tranh gay gắt, lợi thế cạnh tranh càng trở nên quan trọng. Đề tài lợi thế cạnh tranh luôn được giới nghiên cứu và kinh doanh quan tâm đặc biệt. Tuy nhiên, các lý thuyết và nghiên cứu vẫn chưa thống nhất, đòi hỏi nghiên cứu hoàn thiện và ứng dụng các lý thuyết vào hoàn cảnh cụ thể. Việt Nam ứng dụng các lý thuyết cạnh tranh chậm hơn so với nhiều nước. Nghiên cứu có tính khám phá, xây dựng mô hình kiểm định lý thuyết đặt cơ sở cho việc triển khai các nghiên cứu ứng dụng còn hạn chế.
1.1. Lý Do Chọn Đề Tài Tiềm Năng Phát Triển CHTI Tại TP.HCM
Việt Nam thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực bán lẻ. Tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2013 đạt 2.618 nghìn tỷ đồng, tăng 12,6% so với năm 2012. Hệ thống bán lẻ mở rộng và tăng chất lượng dịch vụ với nhiều loại hình. Ngành bán lẻ đứng thứ 6 về tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản ROA trong BXH VNR500 năm 2013. Việt Nam có quy mô dân số đông, cơ cấu dân số trẻ, tốc độ tăng trưởng kinh tế được duy trì ở mức khá cao. TP.HCM là trung tâm kinh tế - thương mại lớn nhất nước, có cơ cấu dân số trẻ, năng động, thị hiếu sành điệu. Đây là điều kiện cho các loại hình kinh doanh bán lẻ hiện đại phát triển. Trong khi đó, với ưu thế diện tích nhỏ và phù hợp với lối sống công nghiệp của người thành phố thì cửa hàng tiện ích vẫn còn nhiều tiềm năng để phát triển trong những năm tới.
1.2. Mục Tiêu Câu Hỏi Nghiên Cứu Về Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI
Nghiên cứu này có ba mục tiêu chính. Thứ nhất, khám phá các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Thứ hai, xây dựng và kiểm định mô hình các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích, từ đó định vị tầm quan trọng và đo lường giá trị thực trạng các yếu tố này. Thứ ba, đề xuất một số kiến nghị nâng cao lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích trên địa bàn TP.HCM trong giai đoạn hiện nay. Các câu hỏi nghiên cứu bao gồm: Lợi thế cạnh tranh là gì? Những yếu tố nào có vai trò quyết định lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực cửa hàng tiện ích tại TP.HCM? Những hướng tác động nào cho phép nâng cao lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích tại TP.HCM?
II. Thách Thức Của Cửa Hàng Tiện Ích Tại TP
Thị trường cửa hàng tiện ích tại TP.HCM đang phát triển nhanh chóng, nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức. Sự cạnh tranh gay gắt từ các chuỗi lớn như 7-Eleven, Circle K, VinMart+, FamilyMart đòi hỏi các cửa hàng tiện ích phải liên tục đổi mới và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Theo phân tích SWOT, các cửa hàng tiện ích cần tận dụng điểm mạnh về sự tiện lợi, đa dạng sản phẩm và dịch vụ tiện ích, đồng thời khắc phục điểm yếu về giá cả và quản lý chuỗi cung ứng. Việc nắm bắt cơ hội từ xu hướng tiêu dùng hiện đại và ứng phó với thách thức từ các đối thủ lớn là yếu tố then chốt để thành công.
2.1. Áp Lực Cạnh Tranh Từ Các Chuỗi CHTI Lớn Tại Thị Trường
Sự xuất hiện và mở rộng của các chuỗi cửa hàng tiện ích lớn như 7-Eleven, Circle K, VinMart+, FamilyMart tạo áp lực lớn lên các cửa hàng tiện ích nhỏ và vừa. Các chuỗi lớn có lợi thế về vốn, kinh nghiệm quản lý và thương hiệu, cho phép họ đầu tư mạnh vào marketing, chương trình khuyến mãi và dịch vụ khách hàng. Các cửa hàng tiện ích nhỏ cần tìm ra những lợi thế cạnh tranh độc đáo để thu hút và giữ chân khách hàng mục tiêu.
2.2. Khó Khăn Trong Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Kiểm Soát Chất Lượng
Quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả là một thách thức lớn đối với các cửa hàng tiện ích, đặc biệt là khi số lượng sản phẩm và dịch vụ ngày càng tăng. Việc đảm bảo chất lượng sản phẩm, giá cả cạnh tranh và dịch vụ nhanh chóng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận và đối tác. Các cửa hàng tiện ích cần đầu tư vào công nghệ và hệ thống quản lý để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao hiệu quả hoạt động.
III. Bí Quyết Tạo Lợi Thế Cạnh Tranh Cho CHTI Trải Nghiệm Khách
Một trong những yếu tố quan trọng nhất để tạo lợi thế cạnh tranh cho cửa hàng tiện ích là nâng cao trải nghiệm khách hàng. Điều này bao gồm việc tạo ra một không gian mua sắm thoải mái, thái độ phục vụ chuyên nghiệp và thân thiện, cung cấp dịch vụ 24/7 và các dịch vụ tiện ích khác như thanh toán điện tử, giao hàng tận nơi. Theo Woodruff (1997), các nhà quản lý cần hiểu rõ những gì khách hàng thực sự coi trọng để cung cấp giá trị vượt trội và đạt được lợi thế cạnh tranh.
3.1. Nâng Cao Chất Lượng Dịch Vụ Thái Độ Phục Vụ Tiện Ích 24 7
Thái độ phục vụ niềm nở, nhiệt tình và chuyên nghiệp là yếu tố quan trọng để tạo ấn tượng tốt với khách hàng. Cung cấp dịch vụ 24/7 giúp cửa hàng tiện ích đáp ứng nhu cầu mua sắm của khách hàng vào mọi thời điểm. Đầu tư vào đào tạo nhân viên để nâng cao kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề là cần thiết để cải thiện trải nghiệm khách hàng.
3.2. Ứng Dụng Công Nghệ Thanh Toán Điện Tử Giao Hàng Tận Nơi
Việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động của cửa hàng tiện ích giúp nâng cao sự tiện lợi và nhanh chóng cho khách hàng. Thanh toán điện tử giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và dễ dàng quản lý chi tiêu. Giao hàng tận nơi là một dịch vụ tiện ích được nhiều khách hàng ưa chuộng, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh và tắc đường. Các cửa hàng tiện ích cần đầu tư vào hệ thống công nghệ hiện đại và marketing hiệu quả để quảng bá các dịch vụ này.
IV. Phương Pháp Nghiên Cứu Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI Tại TP
Nghiên cứu này sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng để khám phá và đánh giá các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Giai đoạn nghiên cứu sơ bộ sử dụng phương pháp thảo luận nhóm tập trung để khám phá các yếu tố quan trọng và phát triển thang đo. Giai đoạn nghiên cứu chính thức sử dụng phương pháp khảo sát định lượng để đánh giá độ tin cậy và giá trị của thang đo, kiểm định mô hình nghiên cứu và các giả thuyết. Nghiên cứu này tiếp cận từ phía khách hàng, phù hợp với xu hướng nghiên cứu hiện nay khi nhu cầu và sự đòi hỏi của khách hàng ngày càng cao.
4.1. Giai Đoạn 1 Nghiên Cứu Định Tính Bằng Thảo Luận Nhóm
Giai đoạn nghiên cứu sơ bộ là một nghiên cứu định tính được thực hiện bằng phương pháp thảo luận nhóm tập trung với 2 nhóm thảo luận: một nhóm 08 khách hàng thường xuyên của các cửa hàng tiện ích; một nhóm 08 giảng viên chuyên ngành marketing của trường Đại học Tài chính - Marketing, nhằm vừa khám phá vừa khẳng định các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp - áp dụng cho trường hợp cửa hàng tiện ích tại TP. HCM và phát triển thang đo những yếu tố này.
4.2. Giai Đoạn 2 Nghiên Cứu Định Lượng Bằng Khảo Sát Khách Hàng
Giai đoạn nghiên cứu chính thức là một nghiên cứu định lượng nhằm đánh giá độ tin cậy và giá trị của các thang đo các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích tại TP. HCM; kiểm định mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu. Nghiên cứu định lượng được thực hiện theo trình tự: Thu thập dữ liệu nghiên cứu dưới hình thức phỏng vấn bằng bản câu hỏi những khách hàng thường xuyên của các cửa hàng tiện ích.
V. Kết Quả Nghiên Cứu Yếu Tố Quyết Định Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI
Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố như giá cả cạnh tranh, sự tiện lợi, đa dạng sản phẩm, chất lượng sản phẩm và uy tín thương hiệu có ảnh hưởng lớn đến lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trải nghiệm khách hàng có vai trò quan trọng trong việc tạo dựng lòng trung thành và thu hút khách hàng mới. Các yếu tố này cần được các cửa hàng tiện ích chú trọng và đầu tư để nâng cao lợi thế cạnh tranh.
5.1. Tầm Quan Trọng Của Giá Cả Tiện Lợi Đa Dạng Sản Phẩm
Giá cả cạnh tranh là một yếu tố quan trọng để thu hút khách hàng, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Sự tiện lợi về vị trí, thời gian mở cửa và dịch vụ giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và công sức. Đa dạng sản phẩm đáp ứng nhu cầu mua sắm của nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Các cửa hàng tiện ích cần cân bằng giữa các yếu tố này để tạo ra một giá trị hấp dẫn cho khách hàng.
5.2. Vai Trò Của Chất Lượng Sản Phẩm Uy Tín Thương Hiệu
Chất lượng sản phẩm là yếu tố then chốt để giữ chân khách hàng và xây dựng lòng trung thành. Uy tín thương hiệu tạo sự tin tưởng và an tâm cho khách hàng khi mua sắm. Các cửa hàng tiện ích cần lựa chọn các nhà cung cấp uy tín, kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu mạnh để tạo dựng lợi thế cạnh tranh.
VI. Giải Pháp Phát Triển Bền Vững CHTI Đề Xuất Kiến Nghị
Để phát triển bền vững, các cửa hàng tiện ích tại TP.HCM cần tập trung vào việc đổi mới, ứng dụng công nghệ, xây dựng chương trình khuyến mãi hấp dẫn và tạo dựng mối quan hệ khách hàng thân thiết. Các cửa hàng tiện ích cũng cần chú trọng đến việc bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng để tạo dựng hình ảnh thương hiệu tích cực. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để các cửa hàng tiện ích phát triển.
6.1. Xây Dựng Chương Trình Khuyến Mãi Khách Hàng Thân Thiết
Chương trình khuyến mãi hấp dẫn giúp thu hút khách hàng mới và kích thích mua sắm. Xây dựng mối quan hệ khách hàng thân thiết thông qua các chương trình tích điểm, thẻ thành viên và quà tặng giúp giữ chân khách hàng và tăng doanh số. Các cửa hàng tiện ích cần phân tích dữ liệu khách hàng để thiết kế các chương trình phù hợp và hiệu quả.
6.2. Hướng Đến Phát Triển Bền Vững Bảo Vệ Môi Trường
Phát triển bền vững là xu hướng tất yếu của các doanh nghiệp hiện nay. Các cửa hàng tiện ích có thể giảm thiểu tác động đến môi trường bằng cách sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu rác thải. Các cửa hàng tiện ích cũng có thể tham gia vào các hoạt động xã hội và hỗ trợ cộng đồng để tạo dựng hình ảnh thương hiệu tích cực.
