Lợi Thế Cạnh Tranh Của Cửa Hàng Tiện Ích Tại TP.HCM

• Trường học: Đại học Tài chính - Marketing
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Lợi Thế Cạnh Tranh Của Cửa Hàng Tiện Ích Tại TP.HCM: Nghiên Cứu Và Đề Xuất
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN cứu
• 1.1. Xác định đề tài nghiên cứu
• 1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đề tài nghiên cứu
• 1.3. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa và những đóng mới của nghiên cứu
• 1.7. Kết cấu của luận văn
• 2. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN cứu
• 2.1. Cạnh tranh và lợi thế cạnh tranh
• 2.1.1. Khái niệm về cạnh tranh
• 2.1.2. Khái niệm về lợi thế cạnh tranh
• 2.1.3. Các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp
• 2.1.3.1. Theo lý thuyết hành vi tiêu dùng của Philip Kotler
• 2.1.3.2. Theo lý thuyết về giá trị cảm nhận
• 2.1.3.3. Các mô hình về lợi thế cạnh tranh tiếp cận từ phía khách hàng
• 2.1.3.3.1. Mô hình sự thỏa mãn khách hàng của Parasuraman et al (1994)
• 2.1.3.3.2. Mô hình của Tôn Thất Nguyễn Thiêm (2004)
• 2.1.3.3.3. Mô hình các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh của siêu thị của Nguyễn Xuân Hiệp (2011)
• 2.1.4. Đánh giá chung về các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp
• 2.1.5. Mô hình các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh cửa hàng tiện ích tại TP.
• 2.1.6. Các loại hình kinh doanh bán lẻ hiện nay cạnh tranh với cửa hàng tiện ích
• 2.1.7. Giới thiệu về cửa hàng tiện ích tại TP.
• 2.1.8. Các đặc trưng cơ bản của cửa hàng tiện ích
• 2.1.9. Đề xuất mô hình lý thuyết các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích
• 3. THIẾT KẾ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Phát triển thang đo nháp
• 3.2.1. Thang đo các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh
• 3.2.2. Thang đo giá trị vượt trội của khách hàng (lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích)
• 3.3. Nghiên cứu sơ bộ
• 3.4. Thiết kế nghiên cứu
• 3.5. Kết quả nghiên cứu sơ bộ
• 3.6. Nghiên cứu chính thức
• 3.6.1. Thiết kế mẫu nghiên cứu
• 3.6.2. Thu thập thông tin mẫu nghiên cứu
• 3.6.3. Phương pháp phân tích dữ liệu
• 3.6.4. Đánh giá sơ bộ thang đo
• 3.6.5. Phân tích hồi qui
• 4. PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN cứu
• 4.1. Thông tin về mẫu nghiên cứu
• 4.2. Đánh giá sơ bộ thang đo bằng Cronbach’s alpha và EFA
• 4.2.1. Kết quả Cronbach’s alpha
• 4.2.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)
• 4.2.2.1. Phân tích EFA thang đo các biến độc lập
• 4.2.2.2. Phân tích EFA thang đo biến phụ thuộc
• 4.3. Phân tích mô hình hồi qui
• 4.3.1. Kiểm tra ma trận hệ số tương quan
• 4.3.2. Kiểm định mô hình hồi quy và các giả thuyết nghiên cứu
• 4.3.3. Kiểm định vi phạm các giả định hồi quy
• 4.4. Đo lường giá trị thực trạng lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.
• 4.4.1. Giá trị trung bình mẫu nghiên cứu của các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho các cửa hàng tiện ích tại TP.
• 4.4.2. Giá trị trung bình mẫu nghiên cứu của các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh cho các cửa hàng tiện ích tại TP. HCM theo loại hình kinh doanh cửa hàng tiện ích
• 4.5. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Một số kiến nghị nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh cho cửa hàng tiện ích tại TP.
• 5.1.1. Nâng cao lợi thế cạnh tranh về mặt giá cả
• 5.1.2. Nâng cao sự tiện lợi cho khách hàng khi đến cửa hàng tiện ích
• 5.1.3. Nâng cao khả năng đáp ứng đa dạng hàng hóa có chất lượng cho khách hàng
• 5.1.4. Nâng cao sự tin cậy cho khách hàng khi đến cửa hàng tiện ích
• 5.1.5. Tạo lợi thế cạnh tranh cho cửa hàng tiện ích tại TP. HCM theo loại hình kinh doanh
• 5.2. Hạn chế của nghiên cứu và định hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: CÁC THANG ĐO
• PHỤ LỤC 2: DÀN BÀI THẢO LUẬN VÀ BẢNG HỎI NGHIÊN cứu ĐỊNH TÍNH VÀ ĐỊNH LƯỢNG
• PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ CRONBACH’S ALPHA
• PHỤ LỤC 4: KẾT QUẢ EFA
• PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ PHÂN TÍCH HỒI QUY SAU KHI LOẠI BIẾN NV VÀ HA
• PHỤ LỤC 6: KẾT QUẢ KÉM ĐỊNH sự KHÁC BỆT GIỮA CÁC LOẠI HÌNH KINH DOANH CỦA CỬA HÀNG TIỆN ÍCH (đối với yếu tố giá cả)

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI Tại TP

Nghiên cứu lợi thế cạnh tranh có ý nghĩa quan trọng trong lý thuyết, thực hành và giảng dạy chiến lược. Lợi thế cạnh tranh tạo ra khối lượng lớn sản phẩm học thuật lý thuyết và thực nghiệm, được chấp nhận trong khoa học quản lý chiến lược. Theo Michael E. Porter, trong thị trường cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh là trung tâm trong thành tích hoạt động của doanh nghiệp. Đặc biệt, khi tốc độ tăng trưởng chậm lại, cạnh tranh gay gắt, lợi thế cạnh tranh càng trở nên quan trọng. Đề tài lợi thế cạnh tranh luôn được giới nghiên cứu và kinh doanh quan tâm đặc biệt. Tuy nhiên, các lý thuyết và nghiên cứu vẫn chưa thống nhất, đòi hỏi nghiên cứu hoàn thiện và ứng dụng các lý thuyết vào hoàn cảnh cụ thể. Việt Nam ứng dụng các lý thuyết cạnh tranh chậm hơn so với nhiều nước. Nghiên cứu có tính khám phá, xây dựng mô hình kiểm định lý thuyết đặt cơ sở cho việc triển khai các nghiên cứu ứng dụng còn hạn chế.

1.1. Lý Do Chọn Đề Tài Tiềm Năng Phát Triển CHTI Tại TP.HCM

Việt Nam thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực bán lẻ. Tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2013 đạt 2.618 nghìn tỷ đồng, tăng 12,6% so với năm 2012. Hệ thống bán lẻ mở rộng và tăng chất lượng dịch vụ với nhiều loại hình. Ngành bán lẻ đứng thứ 6 về tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản ROA trong BXH VNR500 năm 2013. Việt Nam có quy mô dân số đông, cơ cấu dân số trẻ, tốc độ tăng trưởng kinh tế được duy trì ở mức khá cao. TP.HCM là trung tâm kinh tế - thương mại lớn nhất nước, có cơ cấu dân số trẻ, năng động, thị hiếu sành điệu. Đây là điều kiện cho các loại hình kinh doanh bán lẻ hiện đại phát triển. Trong khi đó, với ưu thế diện tích nhỏ và phù hợp với lối sống công nghiệp của người thành phố thì cửa hàng tiện ích vẫn còn nhiều tiềm năng để phát triển trong những năm tới.

1.2. Mục Tiêu Câu Hỏi Nghiên Cứu Về Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI

Nghiên cứu này có ba mục tiêu chính. Thứ nhất, khám phá các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Thứ hai, xây dựng và kiểm định mô hình các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích, từ đó định vị tầm quan trọng và đo lường giá trị thực trạng các yếu tố này. Thứ ba, đề xuất một số kiến nghị nâng cao lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích trên địa bàn TP.HCM trong giai đoạn hiện nay. Các câu hỏi nghiên cứu bao gồm: Lợi thế cạnh tranh là gì? Những yếu tố nào có vai trò quyết định lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực cửa hàng tiện ích tại TP.HCM? Những hướng tác động nào cho phép nâng cao lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích tại TP.HCM?

II. Thách Thức Của Cửa Hàng Tiện Ích Tại TP

Thị trường cửa hàng tiện ích tại TP.HCM đang phát triển nhanh chóng, nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức. Sự cạnh tranh gay gắt từ các chuỗi lớn như 7-Eleven, Circle K, VinMart+, FamilyMart đòi hỏi các cửa hàng tiện ích phải liên tục đổi mới và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Theo phân tích SWOT, các cửa hàng tiện ích cần tận dụng điểm mạnh về sự tiện lợi, đa dạng sản phẩm và dịch vụ tiện ích, đồng thời khắc phục điểm yếu về giá cả và quản lý chuỗi cung ứng. Việc nắm bắt cơ hội từ xu hướng tiêu dùng hiện đại và ứng phó với thách thức từ các đối thủ lớn là yếu tố then chốt để thành công.

2.1. Áp Lực Cạnh Tranh Từ Các Chuỗi CHTI Lớn Tại Thị Trường

Sự xuất hiện và mở rộng của các chuỗi cửa hàng tiện ích lớn như 7-Eleven, Circle K, VinMart+, FamilyMart tạo áp lực lớn lên các cửa hàng tiện ích nhỏ và vừa. Các chuỗi lớn có lợi thế về vốn, kinh nghiệm quản lý và thương hiệu, cho phép họ đầu tư mạnh vào marketing, chương trình khuyến mãi và dịch vụ khách hàng. Các cửa hàng tiện ích nhỏ cần tìm ra những lợi thế cạnh tranh độc đáo để thu hút và giữ chân khách hàng mục tiêu.

2.2. Khó Khăn Trong Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Kiểm Soát Chất Lượng

Quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả là một thách thức lớn đối với các cửa hàng tiện ích, đặc biệt là khi số lượng sản phẩm và dịch vụ ngày càng tăng. Việc đảm bảo chất lượng sản phẩm, giá cả cạnh tranh và dịch vụ nhanh chóng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận và đối tác. Các cửa hàng tiện ích cần đầu tư vào công nghệ và hệ thống quản lý để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao hiệu quả hoạt động.

III. Bí Quyết Tạo Lợi Thế Cạnh Tranh Cho CHTI Trải Nghiệm Khách

Một trong những yếu tố quan trọng nhất để tạo lợi thế cạnh tranh cho cửa hàng tiện ích là nâng cao trải nghiệm khách hàng. Điều này bao gồm việc tạo ra một không gian mua sắm thoải mái, thái độ phục vụ chuyên nghiệp và thân thiện, cung cấp dịch vụ 24/7 và các dịch vụ tiện ích khác như thanh toán điện tử, giao hàng tận nơi. Theo Woodruff (1997), các nhà quản lý cần hiểu rõ những gì khách hàng thực sự coi trọng để cung cấp giá trị vượt trội và đạt được lợi thế cạnh tranh.

3.1. Nâng Cao Chất Lượng Dịch Vụ Thái Độ Phục Vụ Tiện Ích 24 7

Thái độ phục vụ niềm nở, nhiệt tình và chuyên nghiệp là yếu tố quan trọng để tạo ấn tượng tốt với khách hàng. Cung cấp dịch vụ 24/7 giúp cửa hàng tiện ích đáp ứng nhu cầu mua sắm của khách hàng vào mọi thời điểm. Đầu tư vào đào tạo nhân viên để nâng cao kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề là cần thiết để cải thiện trải nghiệm khách hàng.

3.2. Ứng Dụng Công Nghệ Thanh Toán Điện Tử Giao Hàng Tận Nơi

Việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động của cửa hàng tiện ích giúp nâng cao sự tiện lợi và nhanh chóng cho khách hàng. Thanh toán điện tử giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và dễ dàng quản lý chi tiêu. Giao hàng tận nơi là một dịch vụ tiện ích được nhiều khách hàng ưa chuộng, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh và tắc đường. Các cửa hàng tiện ích cần đầu tư vào hệ thống công nghệ hiện đại và marketing hiệu quả để quảng bá các dịch vụ này.

IV. Phương Pháp Nghiên Cứu Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI Tại TP

Nghiên cứu này sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng để khám phá và đánh giá các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Giai đoạn nghiên cứu sơ bộ sử dụng phương pháp thảo luận nhóm tập trung để khám phá các yếu tố quan trọng và phát triển thang đo. Giai đoạn nghiên cứu chính thức sử dụng phương pháp khảo sát định lượng để đánh giá độ tin cậy và giá trị của thang đo, kiểm định mô hình nghiên cứu và các giả thuyết. Nghiên cứu này tiếp cận từ phía khách hàng, phù hợp với xu hướng nghiên cứu hiện nay khi nhu cầu và sự đòi hỏi của khách hàng ngày càng cao.

4.1. Giai Đoạn 1 Nghiên Cứu Định Tính Bằng Thảo Luận Nhóm

Giai đoạn nghiên cứu sơ bộ là một nghiên cứu định tính được thực hiện bằng phương pháp thảo luận nhóm tập trung với 2 nhóm thảo luận: một nhóm 08 khách hàng thường xuyên của các cửa hàng tiện ích; một nhóm 08 giảng viên chuyên ngành marketing của trường Đại học Tài chính - Marketing, nhằm vừa khám phá vừa khẳng định các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp - áp dụng cho trường hợp cửa hàng tiện ích tại TP. HCM và phát triển thang đo những yếu tố này.

4.2. Giai Đoạn 2 Nghiên Cứu Định Lượng Bằng Khảo Sát Khách Hàng

Giai đoạn nghiên cứu chính thức là một nghiên cứu định lượng nhằm đánh giá độ tin cậy và giá trị của các thang đo các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích tại TP. HCM; kiểm định mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu. Nghiên cứu định lượng được thực hiện theo trình tự: Thu thập dữ liệu nghiên cứu dưới hình thức phỏng vấn bằng bản câu hỏi những khách hàng thường xuyên của các cửa hàng tiện ích.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Yếu Tố Quyết Định Lợi Thế Cạnh Tranh CHTI

Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố như giá cả cạnh tranh, sự tiện lợi, đa dạng sản phẩm, chất lượng sản phẩm và uy tín thương hiệu có ảnh hưởng lớn đến lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trải nghiệm khách hàng có vai trò quan trọng trong việc tạo dựng lòng trung thành và thu hút khách hàng mới. Các yếu tố này cần được các cửa hàng tiện ích chú trọng và đầu tư để nâng cao lợi thế cạnh tranh.

5.1. Tầm Quan Trọng Của Giá Cả Tiện Lợi Đa Dạng Sản Phẩm

Giá cả cạnh tranh là một yếu tố quan trọng để thu hút khách hàng, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Sự tiện lợi về vị trí, thời gian mở cửa và dịch vụ giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và công sức. Đa dạng sản phẩm đáp ứng nhu cầu mua sắm của nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Các cửa hàng tiện ích cần cân bằng giữa các yếu tố này để tạo ra một giá trị hấp dẫn cho khách hàng.

5.2. Vai Trò Của Chất Lượng Sản Phẩm Uy Tín Thương Hiệu

Chất lượng sản phẩm là yếu tố then chốt để giữ chân khách hàng và xây dựng lòng trung thành. Uy tín thương hiệu tạo sự tin tưởng và an tâm cho khách hàng khi mua sắm. Các cửa hàng tiện ích cần lựa chọn các nhà cung cấp uy tín, kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu mạnh để tạo dựng lợi thế cạnh tranh.

VI. Giải Pháp Phát Triển Bền Vững CHTI Đề Xuất Kiến Nghị

Để phát triển bền vững, các cửa hàng tiện ích tại TP.HCM cần tập trung vào việc đổi mới, ứng dụng công nghệ, xây dựng chương trình khuyến mãi hấp dẫn và tạo dựng mối quan hệ khách hàng thân thiết. Các cửa hàng tiện ích cũng cần chú trọng đến việc bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng để tạo dựng hình ảnh thương hiệu tích cực. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để các cửa hàng tiện ích phát triển.

6.1. Xây Dựng Chương Trình Khuyến Mãi Khách Hàng Thân Thiết

Chương trình khuyến mãi hấp dẫn giúp thu hút khách hàng mới và kích thích mua sắm. Xây dựng mối quan hệ khách hàng thân thiết thông qua các chương trình tích điểm, thẻ thành viên và quà tặng giúp giữ chân khách hàng và tăng doanh số. Các cửa hàng tiện ích cần phân tích dữ liệu khách hàng để thiết kế các chương trình phù hợp và hiệu quả.

6.2. Hướng Đến Phát Triển Bền Vững Bảo Vệ Môi Trường

Phát triển bền vững là xu hướng tất yếu của các doanh nghiệp hiện nay. Các cửa hàng tiện ích có thể giảm thiểu tác động đến môi trường bằng cách sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu rác thải. Các cửa hàng tiện ích cũng có thể tham gia vào các hoạt động xã hội và hỗ trợ cộng đồng để tạo dựng hình ảnh thương hiệu tích cực.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế thị trường ngày càng phát triển và cạnh tranh gay gắt, lợi thế cạnh tranh trở thành yếu tố sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Tại Việt Nam, ngành bán lẻ đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ với tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2013 đạt khoảng 2.618 nghìn tỷ đồng, tăng 12,6% so với năm trước đó. Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) là trung tâm kinh tế - thương mại lớn nhất cả nước, với dân số trẻ, năng động và thị hiếu tiêu dùng ngày càng hiện đại, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loại hình bán lẻ hiện đại, trong đó có cửa hàng tiện ích.

Tuy nhiên, sự phát triển của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là trong việc xây dựng và nâng cao lợi thế cạnh tranh để tồn tại và phát triển bền vững. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là khám phá các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích tại TP.HCM, xây dựng và kiểm định mô hình các yếu tố này, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao lợi thế cạnh tranh trong giai đoạn hiện nay. Nghiên cứu tập trung khảo sát các cửa hàng tiện ích phổ biến tại TP.HCM trong giai đoạn từ năm 2010 đến 2014, với phạm vi khảo sát chủ yếu tại các khu vực dân cư đông đúc và các chuỗi cửa hàng tiện ích lớn như Coop Food, Satra Food, Family Mart, Circle K, Shop & Go, Big C Express.

Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ nằm ở việc bổ sung lý thuyết về lợi thế cạnh tranh trong lĩnh vực bán lẻ hiện đại tại Việt Nam mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho các doanh nghiệp và nhà quản lý hoạch định chiến lược phát triển phù hợp, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và sức cạnh tranh của các cửa hàng tiện ích trên địa bàn TP.HCM.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai hướng tiếp cận chính về lợi thế cạnh tranh: tiếp cận từ phía doanh nghiệp và tiếp cận từ phía khách hàng. Theo Michael E. Porter, lợi thế cạnh tranh xuất phát từ sự khác biệt trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp, bao gồm lợi thế chi phí thấp và khác biệt hóa. Trong khi đó, lý thuyết nguồn lực nhấn mạnh vai trò của các nguồn lực độc đáo và năng lực động (VRIN) trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.

Tiếp cận từ phía khách hàng, dựa trên lý thuyết hành vi tiêu dùng của Philip Kotler, lợi thế cạnh tranh được tạo ra khi doanh nghiệp cung cấp giá trị vượt trội cho khách hàng, bao gồm tổng giá trị nhận được và tổng chi phí bỏ ra. Khái niệm giá trị cảm nhận (perceived value) của khách hàng được phát triển bởi Parasuraman và các cộng sự, nhấn mạnh sự cân bằng giữa lợi ích nhận được và chi phí bỏ ra, bao gồm cả chi phí tiền tệ và phi tiền tệ như thời gian, công sức.

Các mô hình lý thuyết được áp dụng bao gồm:

• Mô hình thỏa mãn khách hàng của Parasuraman et al. (1994), phân tích sự thỏa mãn về chức năng và quan hệ dựa trên chất lượng sản phẩm, dịch vụ, giá cả và mối quan hệ với khách hàng.
• Mô hình các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh của siêu thị tại TP.HCM của Nguyễn Xuân Hiệp (2011), gồm 7 yếu tố: tập hàng hóa, không gian siêu thị, giá cả, nhân viên phục vụ, cơ sở vật chất, sự tin cậy và hình ảnh siêu thị.
• Mô hình đề xuất cho cửa hàng tiện ích tại TP.HCM, bao gồm 6 yếu tố chính: hàng hóa, giá cả, sự tiện lợi, nhân viên phục vụ, sự tin cậy và hình ảnh cửa hàng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn chính:

1. Nghiên cứu sơ bộ (định tính): Thảo luận nhóm tập trung với 2 nhóm gồm 8 khách hàng thường xuyên và 8 giảng viên chuyên ngành marketing nhằm khám phá và khẳng định các yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh, đồng thời phát triển thang đo các yếu tố này.

2. Nghiên cứu chính thức (định lượng): Thu thập dữ liệu bằng bảng câu hỏi khảo sát khách hàng thường xuyên của các cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Mẫu nghiên cứu được chọn theo phương pháp lấy mẫu thuận tiện, với kích thước mẫu tối thiểu 200 người nhằm đảm bảo độ tin cậy và khả năng phân tích hồi quy.

Phân tích dữ liệu sử dụng các kỹ thuật:

• Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s alpha.
• Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các biến quan sát.
• Phân tích hồi quy bội để kiểm định mô hình lý thuyết và các giả thuyết nghiên cứu.
• Kiểm định sự khác biệt về các yếu tố theo loại hình cửa hàng tiện ích và đặc điểm nhân khẩu học.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 12/2013 đến tháng 9/2014, sử dụng phần mềm SPSS 18.0 để xử lý dữ liệu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hàng hóa là yếu tố quyết định hàng đầu: Kết quả phân tích cho thấy yếu tố hàng hóa có mối quan hệ dương mạnh mẽ với giá trị vượt trội của khách hàng và lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích, với giá trị trung bình đánh giá trên 4,2/5 và mức độ ảnh hưởng chiếm khoảng 30% trong mô hình hồi quy.

2. Giá cả hợp lý góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh: Giá cả được đánh giá là hợp lý và có tính cạnh tranh so với các địa điểm mua sắm khác, với điểm trung bình khoảng 4,0/5, đóng góp khoảng 20% vào sự tạo ra lợi thế cạnh tranh.

3. Sự tiện lợi là yếu tố quan trọng: Các đặc điểm như vị trí cửa hàng thuận tiện, không gian mua sắm thoáng đãng, dễ dàng tìm kiếm hàng hóa và thanh toán nhanh chóng được khách hàng đánh giá cao, với điểm trung bình trên 4,1/5, chiếm khoảng 18% ảnh hưởng trong mô hình.

4. Nhân viên phục vụ và sự tin cậy tạo giá trị cảm xúc: Nhân viên phục vụ thân thiện, năng lực chuyên môn tốt và sự tin cậy của cửa hàng trong việc giữ lời hứa, giải quyết khiếu nại được đánh giá cao, với điểm trung bình lần lượt là 4,0 và 4,1/5, đóng góp tổng cộng khoảng 22% vào lợi thế cạnh tranh.

5. Hình ảnh cửa hàng góp phần gia tăng lòng trung thành: Hình ảnh thương hiệu và sự hãnh diện khi mua sắm tại cửa hàng tiện ích có ảnh hưởng tích cực, tuy mức độ ảnh hưởng thấp hơn các yếu tố khác, khoảng 10%.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu khẳng định rằng, ngoài chất lượng hàng hóa và giá cả hợp lý, sự tiện lợi và trải nghiệm dịch vụ đóng vai trò then chốt trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh cho cửa hàng tiện ích tại TP.HCM. Điều này phù hợp với lý thuyết giá trị cảm nhận của khách hàng, trong đó giá trị không chỉ là sản phẩm mà còn là trải nghiệm tổng thể.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với mô hình của Nguyễn Xuân Hiệp (2011) về các yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh cho siêu thị, nhưng có sự nhấn mạnh hơn về yếu tố sự tiện lợi và nhân viên phục vụ trong bối cảnh cửa hàng tiện ích. Điều này phản ánh đặc thù của loại hình kinh doanh này, khi khách hàng ưu tiên sự nhanh chóng, tiện lợi và dịch vụ thân thiện.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố, hoặc bảng tổng hợp điểm trung bình và hệ số hồi quy để minh họa sự đóng góp của các yếu tố vào lợi thế cạnh tranh.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đa dạng và chất lượng hàng hóa: Các cửa hàng tiện ích cần mở rộng chủng loại hàng hóa, đặc biệt là các mặt hàng mới, chất lượng cao và an toàn, nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. Chủ thể thực hiện là ban quản lý cửa hàng, với kế hoạch triển khai trong vòng 12 tháng.

2. Điều chỉnh chính sách giá cả hợp lý: Cần xây dựng chính sách giá cạnh tranh, ổn định và phù hợp với kỳ vọng khách hàng, đồng thời tăng cường truyền thông về giá trị sản phẩm để nâng cao nhận thức khách hàng. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do bộ phận marketing và kinh doanh đảm nhiệm.

3. Nâng cao sự tiện lợi trong trải nghiệm mua sắm: Cải thiện vị trí cửa hàng, bố trí không gian mua sắm thông thoáng, tối ưu hóa quy trình thanh toán nhanh chóng và thuận tiện. Chủ thể là bộ phận vận hành và thiết kế cửa hàng, thực hiện trong 9 tháng.

4. Đào tạo và nâng cao chất lượng phục vụ nhân viên: Tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng giao tiếp, thái độ phục vụ và xử lý khiếu nại nhằm tạo sự tin tưởng và hài lòng cho khách hàng. Thời gian đào tạo định kỳ hàng quý, do phòng nhân sự phối hợp với quản lý cửa hàng thực hiện.

5. Xây dựng và củng cố hình ảnh thương hiệu: Tăng cường các hoạt động truyền thông, chăm sóc khách hàng và trách nhiệm xã hội để nâng cao uy tín và sự nhận diện thương hiệu. Chủ thể là bộ phận marketing, triển khai liên tục trong năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà quản lý và chủ cửa hàng tiện ích: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chiến lược phát triển, nâng cao lợi thế cạnh tranh và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.

2. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kinh tế, marketing: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng, cũng như các mô hình lý thuyết về lợi thế cạnh tranh trong lĩnh vực bán lẻ.

3. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý thị trường: Giúp hiểu rõ đặc điểm và thách thức của loại hình cửa hàng tiện ích, từ đó xây dựng các chính sách hỗ trợ phù hợp.

4. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp bán lẻ: Cung cấp thông tin về xu hướng phát triển, các yếu tố quyết định thành công và các cơ hội đầu tư trong lĩnh vực bán lẻ hiện đại tại TP.HCM.

Câu hỏi thường gặp

1. Lợi thế cạnh tranh là gì và tại sao quan trọng với cửa hàng tiện ích?
   Lợi thế cạnh tranh là khả năng tạo ra giá trị vượt trội cho khách hàng so với đối thủ, giúp cửa hàng thu hút và giữ chân khách hàng, từ đó tăng doanh thu và lợi nhuận. Với cửa hàng tiện ích, lợi thế này quyết định sự tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

2. Những yếu tố nào quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích?
   Các yếu tố chính bao gồm chất lượng và đa dạng hàng hóa, giá cả hợp lý, sự tiện lợi trong mua sắm, chất lượng phục vụ của nhân viên, sự tin cậy và hình ảnh thương hiệu của cửa hàng.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá lợi thế cạnh tranh?
   Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (thảo luận nhóm tập trung) và định lượng (khảo sát bằng bảng câu hỏi), sử dụng các công cụ phân tích như Cronbach’s alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy bội để kiểm định mô hình và giả thuyết.

4. Làm thế nào để cửa hàng tiện ích nâng cao sự tiện lợi cho khách hàng?
   Bằng cách lựa chọn vị trí thuận tiện, bố trí không gian mua sắm thoáng đãng, dễ tìm kiếm hàng hóa, tối ưu hóa quy trình thanh toán và mở cửa linh hoạt, đáp ứng nhu cầu mua sắm nhanh chóng của khách hàng.

5. Tại sao hình ảnh thương hiệu lại quan trọng đối với cửa hàng tiện ích?
   Hình ảnh thương hiệu tạo niềm tin và sự hãnh diện cho khách hàng, góp phần xây dựng lòng trung thành và nâng cao giá trị cảm nhận, từ đó giúp cửa hàng duy trì và phát triển thị phần trong môi trường cạnh tranh.

Kết luận

• Luận văn đã xác định và kiểm định thành công mô hình gồm 6 yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh của cửa hàng tiện ích tại TP.HCM: hàng hóa, giá cả, sự tiện lợi, nhân viên phục vụ, sự tin cậy và hình ảnh cửa hàng.
• Hàng hóa và sự tiện lợi được đánh giá là những yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến giá trị vượt trội của khách hàng.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng chiến lược nâng cao lợi thế cạnh tranh, góp phần phát triển bền vững các cửa hàng tiện ích trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
• Các giải pháp đề xuất tập trung vào cải thiện chất lượng hàng hóa, chính sách giá, trải nghiệm khách hàng và xây dựng thương hiệu.
• Đề xuất các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác và các loại hình bán lẻ hiện đại khác để hoàn thiện mô hình nghiên cứu.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý và chủ cửa hàng tiện ích nên áp dụng các kết quả nghiên cứu để nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời tiếp tục theo dõi và điều chỉnh chiến lược phù hợp với xu hướng thị trường và nhu cầu khách hàng.