I. Tổng Quan Về Kỹ Năng Học Tập Môn Tâm Lý Học CSND II
Học tập là một hành trình không ngừng nghỉ, một quá trình liên tục để thích nghi và hoàn thiện bản thân. Từ xưa đến nay, những người thành công nhất luôn là những người học hỏi nhiều nhất, từ gia đình, thầy cô, bạn bè, sách vở và cuộc sống. Như Lênin đã từng nói: “Học, học nữa, học mãi”. Vai trò của việc học vô cùng quan trọng đối với mỗi cá nhân và toàn xã hội, do đó, nghiên cứu về vấn đề học tập là một việc làm thiết yếu. Hiệu quả học tập được thể hiện qua khả năng tiếp thu kiến thức và kỹ năng trong thời gian ngắn nhất, đồng thời vận dụng chúng vào cuộc sống và công việc. Kỹ năng học tập được hình thành và hoàn thiện qua quá trình học tập và thực tiễn. Nghiên cứu về kỹ năng học tập là sự tổng hợp có hệ thống, kết hợp với kinh nghiệm cá nhân để hoàn thiện hệ thống kỹ năng trong một lĩnh vực cụ thể.
1.1. Tầm quan trọng của môn Tâm lý học tại CĐ CSND II
Tại trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II, môn Tâm lý học là môn học bắt buộc đối với tất cả học viên. Ở bậc Cao đẳng, môn Tâm lý học được chia thành 2 học phần (Tâm lý học đại cương và Tâm lý học tội phạm) với tổng cộng 5 tín chỉ. Ở bậc Trung cấp, học viên được học môn Tâm lý học với 3 tín chỉ. Với vai trò quan trọng của lực lượng Cảnh sát Nhân dân trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, việc đào tạo cán bộ chiến sĩ giỏi về pháp luật, nghiệp vụ và am hiểu tâm lý con người là vô cùng cần thiết.
1.2. Thực trạng khó khăn trong học tập môn Tâm lý học
Tuy nhiên, thực tế cho thấy một bộ phận không nhỏ học viên gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và kỹ năng của môn Tâm lý học. Nguyên nhân chính là do thiếu hụt kỹ năng học tập môn học này. Do đó, việc nghiên cứu thực trạng, tìm ra nguyên nhân và đề xuất giải pháp là cần thiết để cải thiện hiệu quả học tập môn Tâm lý học cho học viên Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II.
II. Thách Thức Vấn Đề Trong Học Môn Tâm Lý Học CSND II
Mục đích nghiên cứu tập trung vào việc nghiên cứu tổng hợp cơ sở lý luận về kỹ năng học tập, khảo sát thực trạng kỹ năng học tập môn Tâm lý học của học viên trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II, và đề xuất các biện pháp hình thành kỹ năng học tập để cải thiện hiệu quả dạy và học môn Tâm lý học. Khách thể nghiên cứu chính là học viên trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II, và khách thể bổ trợ là giảng viên dạy môn Tâm lý học. Đối tượng nghiên cứu là kỹ năng học tập môn Tâm lý học của học viên.
2.1. Giả thuyết về kỹ năng học tập và thái độ của học viên
Giả thuyết nghiên cứu cho rằng học viên có thái độ học tập tích cực nhưng kỹ năng học tập môn Tâm lý học còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Có mối tương quan giữa các yếu tố trong quá trình hình thành và phát triển kỹ năng học tập môn Tâm lý học. Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển kỹ năng học tập, bao gồm môi trường học tập, yếu tố từ giảng viên và bản thân học viên.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu và giới hạn đề tài
Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm tìm hiểu và hệ thống hóa lý luận về kỹ năng học tập, khảo sát và đánh giá thực trạng kỹ năng học tập môn Tâm lý học, phân tích nguyên nhân và đề xuất biện pháp cải thiện. Đề tài giới hạn đối tượng nghiên cứu vào 5 nhóm kỹ năng học tập: nhận thức, thiết kế, kết cấu, giao tiếp và tổ chức trong hoạt động học tập môn Tâm lý học của học viên Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II.
2.3. Giới hạn khách thể nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
Năm học 2018-2019, trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II đào tạo 2014 học viên. Nghiên cứu khảo sát ngẫu nhiên trên 300 học viên (15% tổng số). Phương pháp nghiên cứu kết hợp lý thuyết và thực tiễn, sử dụng điều tra bằng bảng hỏi, quan sát, phỏng vấn và thống kê toán học. Nghiên cứu lý thuyết hệ thống hóa vấn đề lý luận liên quan đến kỹ năng học tập.
III. Phương Pháp Nâng Cao Kỹ Năng Học Tập Môn Tâm Lý Học
Nghiên cứu thực tiễn sử dụng phối hợp các phương pháp, trong đó phương pháp điều tra bằng bảng hỏi và phương pháp quan sát là những phương pháp chính, các phương pháp còn lại như phương pháp phỏng vấn, phương pháp thống kê toán học là các phương pháp bổ trợ. Quá trình thực hiện phương pháp điều tra bằng bảng hỏi nhằm thu thập thông tin nghiên cứu thực trạng kỹ năng học tập môn Tâm lý học của học viên trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II tác giả tiến hành qua ba giai đoạn: thăm dò ý kiến, xây dựng phiếu khảo sát và khảo sát thử, khảo sát chính thức.
3.1. Giai đoạn thăm dò ý kiến và xây dựng phiếu khảo sát
Dựa trên cơ sở lý luận của đề tài và tham khảo kết quả nghiên cứu của một số đề tài liên quan, chúng tôi đã xây dựng phiếu thăm dò ý kiến gồm 06 câu hỏi nhằm thu thập ý kiến của học viên và giảng viên về các nội dung cơ bản của kỹ năng học tập môn Tâm lý học. Kết quả thu thập được sử dụng như là một nguồn tài liệu tham khảo để xây dựng phiếu khảo sát chính thức.
3.2. Giai đoạn khảo sát thử và khảo sát chính thức
Từ kết quả thăm dò ý kiến, kết hợp với cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu, chúng tôi xây dựng phiếu khảo sát và tiến hành khảo sát thử (trên 35 học viên) trước khi đưa vào khảo sát chính thức. Từ kết quả khảo sát thử, chúng tôi tiến hành tính độ tin cậy của thang đo và chỉnh sửa hoàn thiện phiếu khảo sát, tính toán thời gian trả lời phiếu, lựa chọn thời điểm thích hợp phát phiếu khảo sát chính thức trên 300 khách thể nghiên cứu.
3.3. Mô tả phiếu khảo sát và nội dung các câu hỏi
Phiếu khảo sát gồm 02 phần: Phần A là thông tin cá nhân của khách thể nghiên cứu (bậc học, khóa học, chuyên ngành, giới tính, nguồn tuyển sinh). Phần B là nội dung các câu hỏi khảo sát, bao gồm 12 câu hỏi. Các câu hỏi tập trung vào nhận thức, thái độ, kinh nghiệm, mục đích học tập, đánh giá mức độ cần thiết và khả năng sử dụng các kỹ năng học tập môn Tâm lý học.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Kỹ Năng Học Tập Tâm Lý Học CSND II
Các câu 7, 8, 9, 10 có mối quan hệ mật thiết với nhau trong một chuổi logic thống nhất biện chứng, chính vì vậy chúng tôi tiến hành kiểm nghiệm mối tương quan giữa Câu 7 với câu 9; Câu 9 với câu 8; Câu 8 với câu 10. Câu 11: là câu dùng để tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển kỹ năng học tập của học viên trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II. Chúng tôi đưa ra các yếu tố ảnh hưởng, tương ứng với 05 mức độ để học viên lựa chọn: không ảnh hưởng (1 điểm); rất ít (2 điểm); ít (3 điểm); nhiều (4 điểm); rất nhiều (5 điểm).
4.1. Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố
Thang đánh về các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển kỹ năng học tập của học viên trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II cũng giống như câu 8, câu 10. Câu 12: là câu dùng để tìm hiểu mức độ đồng ý của học viên về một số biện pháp có thể giúp nâng cao kỹ năng học tập môn Tâm lý học của học viên trường Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II.
4.2. Đánh giá mức độ đồng ý với các biện pháp
Chúng tôi đưa ra các biện pháp với 03 mức độ lựa chọn: không đồng ý (1 điểm), phân vân (2 điểm), đồng ý (3 điểm) nên giá trị khoảng cách giữa các mức độ là 2/3 = 0,66. Từ đó, chúng ta có thang đánh giá mức độ đồng ý như sau: ĐTB từ 1,00 - 1,66: mức độ thấp; ĐTB từ 1,67 - 2,33: mức độ trung bình; ĐTB từ 2,34 - 3,00: mức độ cao. Đối với câu này, chúng tôi tính tần số, phần trăm lựa chọn các mức độ đánh giá, ĐTB.
4.3. Phương pháp quan sát và thu thập thông tin
Kết hợp với phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, tác giả tiến hành tri giác có mục đích, có kế hoạch các hoạt động học tập nghiên cứu tài liệu của học viên trong nhiều hoàn cảnh, tình huống khác nhau nhằm thu thập các thông tin dữ liệu cụ thể về kỹ năng học tập của học viên, trong đó tập trung quan sát các tình huống do chúng tôi thiết kế. Các hình thức chính của phương pháp quan sát đó là quan sát trực tiếp, gián tiếp, công khai và bí mật.
V. Kết Luận Đề Xuất Về Kỹ Năng Học Tập Tâm Lý Học
Chúng tôi đã tiến hành quan sát liên tục trong suốt một số buổi học kết hợp quan sát theo từng giai đoạn của quá trình học tập học phần Tâm lý học của học viên các Lớp K24S-E chuyên ngành Cảnh sát điều tra phòng chống tội phạm về kinh tế và chức vụ; Lớp H05S-G chuyên ngành Cảnh sát hình sự (học phần tâm lý học tội phạm) và Lớp H05S-B chuyên ngành Quản lý nhà nhước về TT,ATXH (học phần tâm lý học đại cương). đồng thời quan sát qua hệ thống camera giám sát được nhà trường lắp đặt tại các lớp học và thư viện, trung tâm tư liệu. Kết quả của quá trình quan sát được ghi lại bằng...
5.1. Tổng hợp kết quả quan sát và phân tích
Dựa trên kết quả quan sát và phân tích dữ liệu thu thập được từ bảng hỏi, chúng tôi sẽ đưa ra kết luận về thực trạng kỹ năng học tập môn Tâm lý học của học viên Cao đẳng Cảnh sát Nhân dân II. Đồng thời, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các biện pháp cụ thể để cải thiện kỹ năng học tập cho học viên.
5.2. Đề xuất các biện pháp cải thiện kỹ năng học tập
Các biện pháp đề xuất có thể bao gồm cải tiến phương pháp giảng dạy, tăng cường tương tác giữa giảng viên và học viên, cung cấp tài liệu học tập phong phú và đa dạng, khuyến khích học viên tự học và nghiên cứu, tạo môi trường học tập tích cực và hỗ trợ, và tổ chức các hoạt động ngoại khóa liên quan đến môn Tâm lý học.
