Nghiên cứu về khó khăn khi viết luận văn từ góc nhìn của học viên và giảng viên ngành Lý luận và Phương pháp dạy học tiếng Anh tại Việt Nam

• Tác giả: Trần Thị Minh Châu
• Người hướng dẫn: Nguyễn Thị Bảo Trang, Tiến sĩ
• Trường học: Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế
• Chuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học bộ môn Tiếng Anh
• Đề tài: Nghiên cứu về sự khó khăn khi viết luận văn dựa trên quan điểm của học viên cao học Việt Nam ngành Lý luận và Phương pháp giảng dạy bộ môn Tiếng Anh và giáo viên hướng dẫn tại một trường đại học ở Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Huế

• STATEMENT OF ORIGINAL AUTHORSHIP
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• LISTS OF TABLES
• LISTS OF CHARTS
• LIST OF ABBREVIATIONS
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Significance of the study
• 1.2. Research aims and questions
• 1.3. Research scope
• 1.4. Organization of the research
• 2. CHƯƠNG 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Academic writing in English
• 2.2. Thesis writing
• 2.3. Academic writing difficulties international students encounter while studying overseas
• 3. CHƯƠNG 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 4. CHƯƠNG 4: FINDINGS AND DISCUSSION
• 4.1. Participants’ background information
• 4.2. Students’ perceptions of difficulties before writing a thesis
• 4.3. Students’ perceptions of difficulties while writing a thesis
• 4.3.1. Student’s perceptions of general difficulties when writing a thesis
• 4.3.2. Difficulties related to writing the abstract
• 4.3.3. Difficulties related to writing the Introductory chapter
• 4.3.4. Difficulties related to writing the Literature review chapter
• 4.3.5. Difficulties related to writing the Methodology chapter
• 4.3.6. Difficulties related to writing the Findings and Discussion chapter
• 4.3.7. Difficulties related to writing the Conclusion and Implications chapter
• 4.4. Factors causing difficulties when writing thesis perceived by the students
• 4.4.1. Lack of English language proficiency
• 4.4.2. Lack of motivation
• 4.4.3. Lack of research experience
• 5. CHƯƠNG 5: CONCLUSION AND IMPLICATIONS
• 5.1. Summary of key findings
• 5.2. Implications for teachers of TESOL programs and supervisors
• 5.3. Implications for students
• 5.4. Limitations of the present study and recommendation for future research
• REFERENCES
• APPENDIX A
• APPENDIX B
• APPENDIX C
• LISTS OF TABLES
• LISTS OF CHARTS
• LIST OF ABBREVIATIONS

I. Khó khăn khi viết luận văn

Nghiên cứu này tập trung vào khó khăn khi viết luận văn mà học viên cao học ngành Lý luận và Phương pháp dạy học tiếng Anh tại Việt Nam gặp phải. Các học viên và giảng viên đều nhận thấy rằng việc viết luận văn là một thách thức lớn, đặc biệt là trong việc sử dụng tiếng Anh, tổ chức ý tưởng và tránh đạo văn. Các khó khăn này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng luận văn mà còn tác động đến quá trình học tập và nghiên cứu của học viên.

1.1 Góc nhìn từ học viên

Học viên gặp khó khăn trong việc viết các chương như Giới thiệu, Tổng quan tài liệu và Phân tích kết quả. Đặc biệt, việc tìm kiếm khoảng trống kiến thức trong chương Giới thiệu và tổ chức các ý tưởng một cách mạch lạc là thách thức lớn. Ngoài ra, kỹ năng ngôn ngữ hạn chế và thiếu kinh nghiệm nghiên cứu cũng là những yếu tố chính gây ra khó khăn này.

1.2 Góc nhìn từ giảng viên

Giảng viên nhận định rằng học viên thường gặp khó khăn trong việc hiểu và áp dụng các phương pháp nghiên cứu cũng như việc phân tích và diễn giải kết quả. Họ cũng cho rằng việc thiếu động lực và kỹ năng tư duy phản biện là những nguyên nhân chính dẫn đến khó khăn trong quá trình viết luận văn.

II. Lý luận và phương pháp dạy học tiếng Anh tại Việt Nam

Ngành Lý luận và Phương pháp dạy học tiếng Anh tại Việt Nam đòi hỏi học viên phải có kiến thức sâu rộng về phương pháp giảng dạy và khả năng áp dụng lý thuyết vào thực tiễn. Việc viết luận văn trong ngành này không chỉ là một yêu cầu học thuật mà còn là cơ hội để học viên phát triển kỹ năng nghiên cứu và giảng dạy.

2.1 Thách thức trong giáo dục

Học viên ngành Lý luận và Phương pháp dạy học tiếng Anh phải đối mặt với nhiều thách thức như việc tiếp cận tài liệu tham khảo, hiểu và áp dụng các phương pháp nghiên cứu mới. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình viết luận văn mà còn tác động đến chất lượng giảng dạy sau này.

2.2 Hỗ trợ học viên

Để giảm bớt khó khăn, các giảng viên cần cung cấp hỗ trợ cụ thể như hướng dẫn cách viết từng chương luận văn, cung cấp tài liệu tham khảo và tổ chức các buổi workshop về phương pháp nghiên cứu. Sự hỗ trợ này sẽ giúp học viên tự tin hơn trong quá trình viết luận văn.

III. Kinh nghiệm viết luận văn

Nghiên cứu này cũng đề cập đến kinh nghiệm viết luận văn của học viên và giảng viên. Cả hai nhóm đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lập kế hoạch, quản lý thời gian và tìm kiếm sự hỗ trợ từ giảng viên và đồng nghiệp.

3.1 Phân tích luận văn

Việc phân tích luận văn của các học viên trước đó giúp học viên hiểu rõ hơn về cấu trúc và cách viết luận văn. Đây là một kinh nghiệm quý báu giúp học viên tránh được những sai lầm phổ biến và cải thiện chất lượng luận văn của mình.

3.2 Đánh giá luận văn

Đánh giá luận văn từ giảng viên và đồng nghiệp là một phần quan trọng trong quá trình viết luận văn. Những đánh giá này giúp học viên nhận ra những điểm yếu và cải thiện kỹ năng viết của mình.

Tổng quan nghiên cứu

Việc viết luận văn thạc sĩ là một trong những thử thách lớn đối với học viên cao học ngành TESOL (Teaching English to Speakers of Other Languages) tại Việt Nam. Theo khảo sát với 29 học viên đã hoàn thành luận văn trong giai đoạn 2015-2017 tại một trường đại học ở miền Trung Việt Nam, nhiều khó khăn đã được ghi nhận trong quá trình viết luận văn. Các vấn đề nổi bật bao gồm năng lực tiếng Anh, thể loại luận văn, và vấn nạn đạo văn. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khám phá những khó khăn mà học viên và giảng viên hướng dẫn nhận thức được trong quá trình viết luận văn, đồng thời xác định các yếu tố ảnh hưởng đến những khó khăn này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào chương trình thạc sĩ TESOL tại một trường đại học ở miền Trung Việt Nam trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến 2017. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp dữ liệu cụ thể về các thách thức trong viết luận văn, từ đó góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và hỗ trợ học viên trong chương trình thạc sĩ TESOL, đồng thời cải thiện các chỉ số về tỷ lệ hoàn thành luận văn và chất lượng nghiên cứu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về viết học thuật và thể loại luận văn trong bối cảnh học thuật quốc tế. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết về viết học thuật (Academic Writing Theory): Nhấn mạnh kỹ năng thu thập, tổng hợp, trích dẫn và tổ chức thông tin một cách logic, rõ ràng, có luận cứ và phản biện (Al-Fadda, 2012; Ankawi, 2015). Viết học thuật không chỉ là trình bày ý kiến mà còn phải chứng minh bằng bằng chứng và lập luận chặt chẽ.

• Lý thuyết về thể loại luận văn (Thesis Genre Theory): Luận văn được xem là một thể loại văn bản đặc thù với cấu trúc và chức năng riêng biệt nhằm chứng minh năng lực nghiên cứu của học viên trước hội đồng (Nguyen, 2017). Việc hiểu rõ thể loại này giúp học viên tổ chức nội dung và trình bày luận văn hiệu quả.

Các khái niệm chính bao gồm: năng lực tiếng Anh học thuật, thể loại luận văn, kỹ năng tư duy phản biện, tổ chức luận văn, và đạo văn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp giữa định lượng và định tính. Cụ thể:

• Nguồn dữ liệu: 29 học viên thạc sĩ TESOL đã hoàn thành luận văn trong năm học 2015-2017 và 3 giảng viên hướng dẫn tại trường đại học nghiên cứu.

• Phương pháp thu thập dữ liệu: Sử dụng bảng câu hỏi Likert 5 mức độ với 68 mục hỏi về các khó khăn trong từng phần của luận văn, kết hợp phỏng vấn bán cấu trúc với 15 học viên và 3 giảng viên để làm rõ các vấn đề.

• Phương pháp phân tích: Dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm SPSS để tính toán thống kê mô tả (trung bình, độ lệch chuẩn). Dữ liệu phỏng vấn được phân tích theo phương pháp phân tích chủ đề (thematic analysis) nhằm rút ra các chủ đề chính phản ánh quan điểm của học viên và giảng viên.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu diễn ra trong vòng 2 tuần với bảng hỏi trực tuyến và phỏng vấn trong khoảng thời gian sau đó.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Khó khăn chung trong viết luận văn: Học viên gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng từ vựng phù hợp (65,5% đồng ý), định nghĩa thuật ngữ chuyên ngành (79,3%), thể hiện tư duy phản biện (75,9%) và trình bày đoạn văn mạch lạc (69%). Tuy nhiên, khó khăn về ngữ pháp và trích dẫn trong văn bản ít phổ biến hơn, với khoảng 44,8% học viên gặp khó khăn về ngữ pháp.

2. Khó khăn theo từng chương luận văn:

   • Chương Giới thiệu: 86,2% học viên gặp khó khăn trong việc xác định khoảng trống kiến thức, 69% khó khăn trong việc trình bày lý do nghiên cứu, 55,2% gặp khó khăn khi đặt câu hỏi nghiên cứu.
   • Chương Tổng quan tài liệu: Đây là phần khó nhất với 93,1% học viên gặp khó khăn trong việc đánh giá các nghiên cứu trước, 89,6% khó khăn trong tổng hợp kết quả nghiên cứu, 82,7% khó khăn trong việc phân loại tài liệu một cách logic.
   • Chương Phương pháp nghiên cứu: 62% học viên gặp khó khăn trong việc trình bày tính hợp lệ của nghiên cứu, 55,2% khó khăn trong việc mô tả quy trình thu thập dữ liệu.
   • Chương Kết quả và Thảo luận: 82,7% học viên gặp khó khăn trong việc liên kết kết quả với tài liệu tham khảo, 75,9% khó khăn trong phân tích và diễn giải kết quả, 72,4% khó khăn trong việc thảo luận kết quả.
   • Chương Kết luận và Kiến nghị: 65,5% học viên gặp khó khăn trong việc trình bày nội dung chương này.

3. Yếu tố ảnh hưởng: Thiếu năng lực tiếng Anh học thuật, thiếu động lực và kinh nghiệm nghiên cứu là những nguyên nhân chính gây ra các khó khăn trên.

Thảo luận kết quả

Các kết quả cho thấy dù học viên có trình độ tiếng Anh tương đối tốt (55,2% ở mức trên trung cấp), họ vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc vận dụng tiếng Anh học thuật để viết luận văn. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy năng lực tiếng Anh không đồng nghĩa với khả năng viết học thuật thành thạo (Phakiti & Li, 2011). Khó khăn trong việc xác định khoảng trống kiến thức và tổng hợp tài liệu phản ánh sự thiếu hiểu biết về thể loại luận văn và kỹ năng tư duy phản biện, điều này cũng được ghi nhận trong các nghiên cứu về sinh viên Việt Nam (Nguyen & Pramoolsook, 2014a,b). Việc khó khăn trong chương Kết quả và Thảo luận cho thấy học viên chưa thành thạo trong việc liên kết kết quả nghiên cứu với lý thuyết nền tảng, một kỹ năng quan trọng trong nghiên cứu học thuật. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ phần trăm học viên gặp khó khăn theo từng chương sẽ minh họa rõ nét hơn các điểm nghẽn này. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, các khó khăn này tương đồng với những thách thức mà sinh viên quốc tế và sinh viên TESOL gặp phải khi viết luận văn (Singh, 2016; Al-Zubaidi, 2012). Ý nghĩa của kết quả là cần có các chương trình đào tạo chuyên sâu về kỹ năng viết luận văn và tư duy phản biện cho học viên TESOL tại Việt Nam.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng viết luận văn: Các khóa học tập trung vào kỹ năng viết từng chương luận văn, đặc biệt là chương Tổng quan tài liệu và Kết quả - Thảo luận, nhằm nâng cao khả năng tổ chức, tổng hợp và phân tích tài liệu. Thời gian thực hiện: trong vòng 6 tháng trước khi học viên bắt đầu viết luận văn. Chủ thể thực hiện: Bộ môn Tiếng Anh và Trung tâm Hỗ trợ học thuật.

2. Xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn chi tiết về thể loại luận văn: Bao gồm các mẫu bài, tiêu chuẩn đánh giá và các bài tập thực hành về viết học thuật và tư duy phản biện. Thời gian: 3 tháng. Chủ thể: Ban quản lý chương trình thạc sĩ.

3. Tăng cường hỗ trợ cá nhân từ giảng viên hướng dẫn: Giảng viên cần được đào tạo về phương pháp hướng dẫn viết luận văn, đặc biệt là kỹ năng phản hồi và hỗ trợ học viên trong việc phát triển ý tưởng và tổ chức luận văn. Thời gian: liên tục trong quá trình học viên làm luận văn. Chủ thể: Khoa Ngoại ngữ và Ban giám hiệu.

4. Tổ chức các buổi hội thảo, workshop về đạo văn và kỹ năng trích dẫn: Giúp học viên hiểu rõ về đạo văn, cách paraphrase và trích dẫn đúng chuẩn để tránh vi phạm học thuật. Thời gian: 2-3 buổi/năm. Chủ thể: Trung tâm Hỗ trợ học thuật và thư viện trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Học viên cao học ngành TESOL và các ngành ngôn ngữ: Nhận diện được các khó khăn phổ biến trong viết luận văn, từ đó chuẩn bị kỹ năng cần thiết để hoàn thành luận văn hiệu quả.

2. Giảng viên hướng dẫn luận văn: Hiểu rõ những khó khăn học viên gặp phải để có phương pháp hỗ trợ phù hợp, nâng cao chất lượng hướng dẫn và kết quả nghiên cứu.

3. Nhà quản lý và phát triển chương trình đào tạo thạc sĩ: Dựa trên kết quả nghiên cứu để thiết kế chương trình đào tạo, xây dựng các hoạt động hỗ trợ học viên nhằm nâng cao tỷ lệ hoàn thành luận văn và chất lượng đào tạo.

4. Nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục và ngôn ngữ học: Tham khảo dữ liệu thực tiễn về khó khăn trong viết luận văn của học viên Việt Nam, từ đó phát triển các nghiên cứu sâu hơn về phương pháp giảng dạy và hỗ trợ học thuật.

Câu hỏi thường gặp

1. Học viên TESOL thường gặp khó khăn gì nhất khi viết luận văn?
   Khó khăn lớn nhất là viết chương Tổng quan tài liệu và Kết quả - Thảo luận, đặc biệt là việc tổng hợp, đánh giá tài liệu và liên kết kết quả nghiên cứu với lý thuyết nền tảng.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến khó khăn trong viết luận văn?
   Thiếu năng lực tiếng Anh học thuật, thiếu động lực và kinh nghiệm nghiên cứu là những yếu tố chính gây ra khó khăn.

3. Giảng viên hướng dẫn có nhận thức như thế nào về khó khăn của học viên?
   Giảng viên cho rằng học viên gặp khó khăn về ngôn ngữ, tư duy phản biện và tổ chức luận văn, đồng thời nhận thấy sự khác biệt trong nhận thức giữa học viên và giảng viên về các vấn đề này.

4. Làm thế nào để cải thiện kỹ năng viết luận văn cho học viên TESOL?
   Cần tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng viết, cung cấp tài liệu hướng dẫn chi tiết, tăng cường hỗ trợ cá nhân từ giảng viên và tổ chức các buổi workshop về đạo văn và trích dẫn.

5. Khó khăn trong viết luận văn có ảnh hưởng đến tỷ lệ hoàn thành luận văn không?
   Có, các khó khăn về kỹ năng viết và tư duy phản biện có thể làm chậm tiến độ và giảm chất lượng luận văn, từ đó ảnh hưởng đến tỷ lệ hoàn thành và chất lượng đào tạo.

Kết luận

• Học viên TESOL tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong viết luận văn, đặc biệt ở các chương Tổng quan tài liệu và Kết quả - Thảo luận.
• Các khó khăn chủ yếu liên quan đến năng lực tiếng Anh học thuật, thể loại luận văn và kỹ năng tư duy phản biện.
• Giảng viên hướng dẫn nhận thức được những khó khăn này nhưng có sự khác biệt trong đánh giá so với học viên.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp đào tạo kỹ năng viết, hỗ trợ cá nhân và nâng cao nhận thức về đạo văn.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các khóa đào tạo, xây dựng tài liệu hướng dẫn và tổ chức workshop nhằm nâng cao chất lượng luận văn và hỗ trợ học viên hoàn thành tốt chương trình thạc sĩ.

Hành động khuyến nghị: Các đơn vị đào tạo cần nhanh chóng áp dụng các giải pháp đề xuất để cải thiện kỹ năng viết luận văn cho học viên TESOL, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực ngôn ngữ.