I. Tổng Quan Về Khảo Sát Thái Độ Video Phụ Đề Tiếng Anh
Nghiên cứu về video có phụ đề tiếng Anh đã được thực hiện rộng rãi trong lĩnh vực giảng dạy và học ngôn ngữ. Hầu hết các nghiên cứu đều chứng minh tính hiệu quả của video có phụ đề tiếng Anh trong việc nâng cao kỹ năng nghe của sinh viên. Nghiên cứu này khám phá thái độ của sinh viên không chuyên ngữ đối với việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh và chiến lược nghe của họ tại Trường Cao đẳng Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh (HITC). Tổng cộng 150 sinh viên năm nhất tham gia trả lời bảng khảo sát và 25 sinh viên tham gia phỏng vấn bán cấu trúc. Dữ liệu thu được từ bảng khảo sát được phân tích bằng SPSS theo thống kê mô tả và kiểm định ANOVA. Kết quả cho thấy sinh viên thể hiện thái độ tích cực đối với việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh. Hơn nữa, tần suất sử dụng các chiến lược nghe tương đối cao. Điều đáng chú ý là những người tham gia sử dụng các chiến lược nghe ở các cấp độ khác nhau. Các chiến lược nhận thức được sử dụng thường xuyên hơn các chiến lược siêu nhận thức và xã hội-cảm xúc. Các kết quả cũng chỉ ra rằng không có sự khác biệt về thái độ đối với việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh và chiến lược nghe giữa các chuyên ngành khác nhau. Dữ liệu từ phỏng vấn bán cấu trúc được mã hóa và phân tích để làm rõ hơn các phát hiện. Dựa trên các phát hiện, một số gợi ý đã được đưa ra để đóng góp vào quan điểm mới về việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh để dạy và học kỹ năng nghe cũng như dạy các chiến lược nghe. Từ khóa: video có phụ đề tiếng Anh, thái độ, chiến lược nghe, sinh viên không chuyên ngữ.
1.1. Tầm Quan Trọng Của Kỹ Năng Nghe Trong Học Tiếng Anh
Kỹ năng nghe được coi là một trong những kỹ năng quan trọng nhất đối với người học ngoại ngữ. Theo Morley (1991), nghe là hoạt động giao tiếp phổ biến nhất trong cuộc sống hàng ngày, chiếm gấp đôi thời gian nói, gấp bốn lần thời gian đọc và gấp năm lần thời gian viết. Việc phát triển kỹ năng nghe là rất quan trọng vì nó cung cấp đầu vào ngôn ngữ cần thiết trước khi chuyển sang các giai đoạn học tập khác. Tuy nhiên, theo Walker (2010), nghe là một trong những kỹ năng khó nhất nhưng quan trọng nhất. Do đó, giáo viên tiếng Anh phải tìm cách tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nghe của học viên.
1.2. Thực Trạng Dạy Và Học Nghe Tại Việt Nam Hiện Nay
Tiếng Anh là môn học bắt buộc ở hầu hết các trường đại học ở Việt Nam, là một phần trong chương trình của mỗi chuyên ngành. Trong bốn kỹ năng ngôn ngữ tiếng Anh, vai trò của kỹ năng nghe được coi là rất quan trọng trong giao tiếp. Rõ ràng, với sự phát triển của hội nhập kinh tế, người học cần giao tiếp bằng tiếng Anh một cách hiệu quả. Do đó, việc thiết kế các bài học nghe và cài đặt các thiết bị nghe cho môn học này được chú trọng. Cụ thể, những thay đổi trong việc giảng dạy kỹ năng nghe đã được cải thiện và thay đổi ở hầu hết các cơ sở giáo dục. So với chương trình học trong quá khứ, kỹ năng nghe hiện đang được dạy ở hầu hết các cấp độ từ tiểu học đến đại học.
II. Vấn Đề Khó Khăn Khi Dạy Nghe Cho Sinh Viên Không Chuyên
Mặc dù tầm quan trọng của việc học tiếng Anh, việc giảng dạy kỹ năng nghe ít được chú trọng (Prentis và Parrott, 2014). Trong hầu hết các lớp tiếng Anh tổng quát, sinh viên quen thuộc với việc học ngữ pháp, đọc và từ vựng. Kỹ năng nghe bằng cách nào đó bị bỏ qua bởi giáo viên (Hamouda, 2013). Hơn nữa, việc thiếu cơ sở vật chất trong lớp học là một trở ngại rõ ràng cho giáo viên thực hiện các hoạt động nghe. Không còn nghi ngờ gì nữa, có rất nhiều vấn đề trong việc dạy và học kỹ năng nghe. Theo truyền thống, các hoạt động nghe chỉ bao gồm một số nhiệm vụ điển hình như nghe bản ghi âm và thực hiện một số nhiệm vụ tiếp theo, nghe giáo viên và lặp lại, nghe bài hát hoặc đọc chính tả. Những loại hoạt động này bằng cách nào đó gây ra sự nhàm chán trong lớp học ngôn ngữ.
2.1. Thiếu Hụt Tài Liệu Nghe Phù Hợp Và Hấp Dẫn
Ngày nay, với sự hỗ trợ của công nghệ, giáo viên được phép và khuyến khích áp dụng các công cụ đa phương tiện sáng tạo vào việc giảng dạy của họ, đặc biệt là trong việc giảng dạy kỹ năng nghe. Theo Baltova (1994), video là công cụ hiệu quả và mạnh mẽ để thu hút sự chú ý và cảm xúc của người xem, đồng thời khuyến khích họ cải thiện kỹ năng nghe để hiểu nội dung. Do đó, video trở thành một nguồn tài liệu nghe cực kỳ hữu ích vì nó cung cấp cho người học cả đầu vào âm thanh và hình ảnh. Hơn thế nữa, không chỉ hình ảnh được thêm vào âm thanh, mà phụ đề cũng có thể được bao gồm để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nghe.
2.2. Sự Đa Dạng Về Phương Pháp Và Chiến Lược Nghe
Tranh cãi nảy sinh xung quanh vấn đề này là liệu việc sử dụng phụ đề trong video có thể nâng cao kỹ năng nghe của người học hay không. Mặc dù nhiều nghiên cứu đã được thực hiện về vấn đề này, nhưng câu trả lời vẫn còn xa vời. Ngoài ra, việc sử dụng các chiến lược nghe phù hợp là động lực để người học thành công trong kỹ năng nghe. Theo Vandergrift (2007), các chiến lược nghe là "các chiến lược mà người nghe sử dụng một cách có ý thức hoặc vô thức để họ có thể hiểu, phân tích và giải thích văn bản". Điều quan trọng cần xem xét là việc lựa chọn các chiến lược nghe có ảnh hưởng đến năng lực nghe.
III. Giải Pháp Sử Dụng Video Phụ Đề Tiếng Anh Hiệu Quả
Nghiên cứu này nhằm khám phá thái độ của sinh viên không chuyên ngữ đối với việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh và việc sử dụng các chiến lược nghe của họ trong lớp học tiếng Anh tại HITC. Các mục tiêu cụ thể của nghiên cứu này như sau: Tìm hiểu thái độ của sinh viên không chuyên ngữ đối với việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh trong lớp học tiếng Anh tại HITC; Tìm hiểu việc sinh viên không chuyên ngữ sử dụng các chiến lược nghe khi xem video có phụ đề tiếng Anh trong lớp học tiếng Anh. Các phương pháp thu thập dữ liệu bao gồm bảng câu hỏi và phỏng vấn bán cấu trúc. Việc phân tích dữ liệu sử dụng cả phương pháp định lượng (SPSS) và định tính (mã hóa dữ liệu phỏng vấn). Nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm nhất từ các khoa khác nhau.
3.1. Lợi Ích Của Video Phụ Đề Trong Nâng Cao Kỹ Năng Nghe
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng video có phụ đề có thể giúp người học cải thiện kỹ năng nghe bằng cách cung cấp sự hỗ trợ trực quan và văn bản cho âm thanh. Phụ đề có thể giúp người học hiểu các từ và cụm từ mới, cũng như cải thiện khả năng nhận biết âm vị của họ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác lại cho thấy rằng video có phụ đề có thể làm xao nhãng người học và ngăn cản họ tập trung vào âm thanh. Do đó, cần có thêm nghiên cứu để xác định cách sử dụng video có phụ đề một cách hiệu quả nhất trong việc giảng dạy kỹ năng nghe.
3.2. Các Chiến Lược Nghe Hiệu Quả Khi Xem Video Phụ Đề
Người học có thể sử dụng nhiều chiến lược nghe khác nhau khi xem video có phụ đề, chẳng hạn như tập trung vào các từ khóa, đoán nghĩa từ ngữ cảnh và sử dụng phụ đề để xác minh sự hiểu biết của họ. Việc lựa chọn các chiến lược nghe phù hợp có thể giúp người học tận dụng tối đa lợi ích của video có phụ đề. Giáo viên có thể giúp người học phát triển các chiến lược nghe hiệu quả bằng cách cung cấp các bài tập thực hành và phản hồi.
IV. Phân Tích Kết Quả Thái Độ Và Chiến Lược Nghe Của Sinh Viên
Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên có thái độ tích cực đối với việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh. Họ cho rằng video có phụ đề giúp họ hiểu bài nghe tốt hơn, mở rộng vốn từ vựng và cải thiện phát âm. Về chiến lược nghe, sinh viên sử dụng nhiều chiến lược khác nhau, trong đó phổ biến nhất là tập trung vào các từ khóa, đoán nghĩa từ ngữ cảnh và sử dụng phụ đề để xác minh sự hiểu biết của họ. Tuy nhiên, mức độ sử dụng các chiến lược nghe khác nhau giữa các sinh viên. Các chiến lược nhận thức được sử dụng thường xuyên hơn các chiến lược siêu nhận thức và xã hội-cảm xúc.
4.1. Mức Độ Ưa Thích Video Phụ Đề Tiếng Anh Của Sinh Viên
Phân tích chi tiết cho thấy sinh viên thích xem video có phụ đề hơn là nghe các bản ghi âm thuần túy. Họ cảm thấy video có phụ đề giúp họ tập trung hơn và giảm bớt lo lắng khi nghe. Tuy nhiên, một số sinh viên cho rằng phụ đề có thể gây xao nhãng nếu họ quá tập trung vào việc đọc thay vì nghe.
4.2. Tác Động Của Chuyên Ngành Lên Thái Độ Và Chiến Lược Nghe
Nghiên cứu cũng xem xét liệu có sự khác biệt về thái độ và chiến lược nghe giữa các sinh viên từ các chuyên ngành khác nhau hay không. Kết quả cho thấy không có sự khác biệt đáng kể, điều này cho thấy rằng việc sử dụng video có phụ đề có thể có lợi cho sinh viên từ nhiều chuyên ngành khác nhau.
V. Ứng Dụng Thực Tế Đề Xuất Cho Giảng Dạy Kỹ Năng Nghe
Dựa trên kết quả nghiên cứu, một số đề xuất được đưa ra để cải thiện việc giảng dạy kỹ năng nghe cho sinh viên không chuyên ngữ. Giáo viên nên sử dụng video có phụ đề một cách thường xuyên hơn trong lớp học, lựa chọn video có nội dung phù hợp với trình độ của sinh viên và khuyến khích sinh viên sử dụng các chiến lược nghe hiệu quả. Cần có thêm các buổi tập huấn cho giáo viên về cách sử dụng video có phụ đề và dạy các chiến lược nghe.
5.1. Lựa Chọn Và Sử Dụng Video Phụ Đề Phù Hợp Trong Lớp Học
Giáo viên nên lựa chọn video có chủ đề liên quan đến chương trình học và sở thích của sinh viên. Video nên có chất lượng âm thanh và hình ảnh tốt, với phụ đề rõ ràng và chính xác. Giáo viên cũng nên cung cấp các hoạt động trước, trong và sau khi xem video để giúp sinh viên hiểu bài nghe tốt hơn.
5.2. Hướng Dẫn Sinh Viên Phát Triển Chiến Lược Nghe Hiệu Quả
Giáo viên nên hướng dẫn sinh viên về các chiến lược nghe khác nhau và khuyến khích họ thử nghiệm và tìm ra các chiến lược phù hợp nhất với mình. Giáo viên cũng nên cung cấp phản hồi cho sinh viên về việc sử dụng các chiến lược nghe của họ và giúp họ cải thiện kỹ năng nghe.
VI. Kết Luận Triển Vọng Sử Dụng Video Phụ Đề Trong Tương Lai
Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng về lợi ích của việc sử dụng video có phụ đề tiếng Anh trong việc giảng dạy kỹ năng nghe cho sinh viên không chuyên ngữ. Video có phụ đề có thể giúp sinh viên cải thiện kỹ năng nghe, mở rộng vốn từ vựng và phát triển các chiến lược nghe hiệu quả. Cần có thêm nghiên cứu để khám phá các cách sử dụng video có phụ đề một cách sáng tạo và hiệu quả hơn trong tương lai. Nghiên cứu có thể tập trung vào việc so sánh hiệu quả của các loại phụ đề khác nhau (ví dụ: phụ đề song ngữ) hoặc vào việc sử dụng video có phụ đề trong các môi trường học tập khác nhau (ví dụ: học trực tuyến).
6.1. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Video Phụ Đề Tiếng Anh
Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc tìm hiểu tác động của việc sử dụng video có phụ đề đối với các kỹ năng ngôn ngữ khác, chẳng hạn như kỹ năng nói và kỹ năng viết. Các nghiên cứu cũng có thể khám phá vai trò của văn hóa và bối cảnh trong việc ảnh hưởng đến thái độ và chiến lược nghe của sinh viên khi xem video có phụ đề.
6.2. Đề Xuất Cho Việc Phát Triển Nguồn Tài Liệu Video Phụ Đề Chất Lượng
Cần có sự hợp tác giữa giáo viên, nhà nghiên cứu và nhà sản xuất video để tạo ra các nguồn tài liệu video phụ đề chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu của sinh viên và giáo viên. Các nguồn tài liệu này nên được thiết kế để hỗ trợ việc học tập chủ động và khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động tương tác.
