I. Tổng quan về đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Theo WHO, tỷ lệ tử vong do COPD đạt 3,23 triệu ca vào năm 2019. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc COPD ở nam giới là 7,1% và 1,9% ở nữ giới từ 40 tuổi trở lên. Đợt cấp COPD (đợt cấp COPD) là một tình trạng cấp tính, thường do nhiễm khuẩn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Nghiên cứu cho thấy, nhiễm khuẩn chiếm từ 26% đến 81% nguyên nhân gây đợt cấp. Việc sử dụng kháng sinh trong điều trị đợt cấp COPD là cần thiết, tuy nhiên, tình trạng kháng kháng sinh đang gia tăng, đặt ra thách thức trong việc lựa chọn kháng sinh phù hợp. Bệnh viện 74 Trung ương là một trong những cơ sở y tế lớn tại miền Bắc, nơi có nhiều bệnh nhân COPD, do đó, việc khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh tại đây là rất quan trọng.
1.1. Tình hình dịch tễ
Theo ước tính, COPD ảnh hưởng đến hơn 300 triệu người trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc COPD đang gia tăng, với 5,1% dân số mắc bệnh. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ chính, làm tăng tỷ lệ mắc bệnh. Tần suất đợt cấp COPD hàng năm dao động từ 0,5 đến 3,5 đợt mỗi bệnh nhân. Nghiên cứu cho thấy, tần suất nhập viện tăng theo mức độ nghiêm trọng của bệnh. Việc hiểu rõ tình hình dịch tễ sẽ giúp các bác sĩ có cái nhìn tổng quan về bệnh và từ đó đưa ra các biện pháp điều trị hiệu quả hơn.
1.2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Nhiễm trùng là nguyên nhân chính gây đợt cấp COPD, chiếm 70-80% các trường hợp. Các chủng vi khuẩn như Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae thường được phân lập trong các nghiên cứu. Ngoài ra, ô nhiễm không khí và hút thuốc lá cũng là những yếu tố nguy cơ quan trọng. Các yếu tố như viêm có tăng bạch cầu ái toan và giảm nhiệt độ môi trường cũng có thể làm khởi phát đợt cấp. Việc nhận diện các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ này là cần thiết để có phương pháp điều trị phù hợp.
II. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện 74 Trung ương, với đối tượng là bệnh nhân COPD nhập viện trong giai đoạn từ 01/01/2021 đến 31/03/2021. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thu thập số liệu từ hồ sơ bệnh án và phỏng vấn bệnh nhân. Các chỉ tiêu nghiên cứu bao gồm đặc điểm bệnh nhân, vi khuẩn phân lập từ bệnh phẩm và thực trạng sử dụng kháng sinh. Phương pháp này giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. Kết quả sẽ cung cấp thông tin quan trọng về tình hình sử dụng kháng sinh trong điều trị đợt cấp COPD, từ đó đưa ra các khuyến cáo hợp lý cho việc điều trị.
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu bao gồm bệnh nhân được chẩn đoán COPD và có triệu chứng đợt cấp. Các tiêu chí lựa chọn bệnh nhân bao gồm độ tuổi, giới tính, và tình trạng sức khỏe tổng quát. Việc lựa chọn đối tượng nghiên cứu phù hợp sẽ giúp đảm bảo tính đại diện cho quần thể bệnh nhân COPD tại Bệnh viện 74 Trung ương.
2.2. Phương pháp thu thập số liệu
Phương pháp thu thập số liệu bao gồm việc sử dụng bảng hỏi và hồ sơ bệnh án để ghi nhận thông tin về bệnh nhân. Các thông tin được thu thập bao gồm đặc điểm lâm sàng, vi khuẩn phân lập và phác đồ kháng sinh được sử dụng. Phương pháp này giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của dữ liệu, từ đó cung cấp cơ sở cho các phân tích và đánh giá sau này.
III. Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy đặc điểm bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu chủ yếu là nam giới, độ tuổi trung bình từ 60 đến 70. Các vi khuẩn gây bệnh phân lập được chủ yếu là Pseudomonas aeruginosa và Klebsiella pneumoniae. Tình hình sử dụng kháng sinh cho thấy sự đa dạng trong phác đồ điều trị, tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp sử dụng kháng sinh không hợp lý. Sự phù hợp giữa phác đồ kháng sinh và kết quả nuôi cấy vi sinh cũng được đánh giá, cho thấy cần có sự cải thiện trong việc lựa chọn kháng sinh. Kết quả này sẽ là cơ sở để đưa ra các khuyến cáo về việc sử dụng kháng sinh trong điều trị đợt cấp COPD.
3.1. Đặc điểm bệnh nhân
Đặc điểm bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nam giới chiếm ưu thế, với độ tuổi trung bình từ 60 đến 70. Hầu hết bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá và có các bệnh đồng mắc như tăng huyết áp và tiểu đường. Việc hiểu rõ đặc điểm bệnh nhân sẽ giúp các bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và từ đó đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.
3.2. Tình hình sử dụng kháng sinh
Tình hình sử dụng kháng sinh trong điều trị đợt cấp COPD cho thấy sự đa dạng trong phác đồ điều trị. Các kháng sinh như amoxicillin, cefuroxim, và levofloxacin được sử dụng phổ biến. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp sử dụng kháng sinh không hợp lý, dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh gia tăng. Cần có các biện pháp can thiệp để tối ưu hóa việc sử dụng kháng sinh, nhằm nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ.
