Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội, ngành y tế tỉnh Bắc Giang đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc đầu tư và hoàn thiện hệ thống bệnh viện đa khoa, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng của người dân. Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính tại các bệnh viện, đặc biệt là Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, vẫn còn nhiều khó khăn và bất cập. Nguồn nhân lực còn thiếu về số lượng và chất lượng, cơ sở vật chất hạn chế, cùng với việc quản lý và sử dụng nguồn tài chính chưa hiệu quả đã ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ y tế. Trong đó, công tác kế toán đóng vai trò then chốt trong quản lý tài chính, giúp kiểm soát nguồn thu, chi và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong những năm tiếp theo. Nghiên cứu được thực hiện trên cơ sở dữ liệu thu thập năm 2017, với phạm vi nghiên cứu tại bệnh viện và các quy định pháp luật liên quan đến tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho lãnh đạo bệnh viện và các cơ quan quản lý nhà nước, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đồng thời hỗ trợ việc xây dựng chính sách phù hợp với thực tiễn hoạt động của bệnh viện. Qua đó, giúp cải thiện chất lượng dịch vụ y tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người dân tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu, bao gồm:

  • Lý thuyết tổ chức công tác kế toán: Tổ chức công tác kế toán là việc xác định các công việc, nội dung kế toán phải thực hiện nhằm hình thành hệ thống kế toán đáp ứng yêu cầu quản lý của đơn vị. Đây là hệ thống các yếu tố cấu thành gồm tổ chức bộ máy kế toán, phương pháp kế toán, kỹ thuật hạch toán và vận dụng chế độ kế toán.

  • Mô hình tổ chức bộ máy kế toán: Bao gồm các hình thức tổ chức kế toán tập trung, phân tán và hỗn hợp, phù hợp với quy mô, đặc điểm hoạt động và yêu cầu quản lý của đơn vị.

  • Khái niệm và nguyên tắc tổ chức công tác kế toán: Tổ chức công tác kế toán phải tuân thủ nguyên tắc thống nhất, phù hợp với quy mô và đặc điểm đơn vị, đảm bảo tiết kiệm và hiệu quả, đồng thời tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: đơn vị sự nghiệp công lập có thu, tổ chức công tác kế toán, hệ thống chứng từ kế toán, hệ thống tài khoản kế toán, báo cáo tài chính và kiểm tra kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp thu thập và phân tích dữ liệu định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ hệ thống chứng từ kế toán, sổ sách kế toán, báo cáo tài chính và các văn bản pháp luật liên quan tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang năm 2017. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp kế toán trưởng và các kế toán viên, cùng quan sát thực tế quy trình kế toán tại bệnh viện.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích mô tả, so sánh và đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán dựa trên các tiêu chuẩn, quy định pháp luật và các lý thuyết kế toán hành chính sự nghiệp. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài đến công tác kế toán.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2017, tập trung vào thu thập dữ liệu thực tế tại bệnh viện và phân tích trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ bộ phận kế toán tại bệnh viện, với sự tham gia của kế toán trưởng và các kế toán viên, nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng tổ chức bộ máy kế toán: Bệnh viện áp dụng hình thức tổ chức kế toán hỗn hợp với phòng kế toán trung tâm và các bộ phận kế toán tại các khoa phòng. Bộ máy kế toán còn cồng kềnh, phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng, dẫn đến thời gian hạch toán và thanh quyết toán chậm hơn quy định. Khoảng 70% nhân viên kế toán có trình độ chuyên môn phù hợp nhưng còn thiếu kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin.

  2. Hệ thống thông tin kế toán và chứng từ: Việc luân chuyển và kiểm tra chứng từ kế toán được thực hiện theo quy trình chuẩn, tuy nhiên còn tồn tại tình trạng chậm trễ trong xử lý chứng từ và thiếu đồng bộ trong hệ thống thông tin kế toán. Tỷ lệ chứng từ được xử lý đúng hạn đạt khoảng 80%, còn lại là do thiếu nhân lực và trang thiết bị.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán: Bệnh viện đã triển khai phần mềm kế toán nhưng chưa đồng bộ toàn diện, dẫn đến việc nhập liệu thủ công vẫn chiếm tỷ lệ cao, gây ra sai sót và mất thời gian. Khoảng 60% công việc kế toán vẫn thực hiện thủ công, ảnh hưởng đến hiệu quả và độ chính xác của thông tin kế toán.

  4. Công tác kiểm tra kế toán: Việc kiểm tra nội bộ được thực hiện thường xuyên nhưng chưa có hệ thống kiểm tra chặt chẽ và quy trình xử lý sai phạm chưa rõ ràng. Tỷ lệ phát hiện sai sót qua kiểm tra đạt khoảng 15%, tuy nhiên biện pháp khắc phục còn hạn chế.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ việc tổ chức bộ máy kế toán chưa khoa học, thiếu sự phân công rõ ràng và chưa tận dụng hiệu quả công nghệ thông tin. So với các nghiên cứu tại các bệnh viện khác, tỷ lệ ứng dụng CNTT và hiệu quả kiểm tra kế toán tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang còn thấp hơn khoảng 10-15%. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thông tin kế toán, làm giảm khả năng ra quyết định kịp thời và chính xác của lãnh đạo bệnh viện.

Việc tổ chức công tác kế toán chưa đồng bộ cũng làm giảm hiệu quả quản lý tài chính, gây khó khăn trong việc kiểm soát nguồn thu, chi và lập báo cáo tài chính. Kết quả nghiên cứu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ xử lý chứng từ đúng hạn, biểu đồ phân bổ nhân lực kế toán theo trình độ và bảng so sánh mức độ ứng dụng CNTT trong công tác kế toán giữa các bệnh viện.

Những phát hiện này khẳng định vai trò quan trọng của việc hoàn thiện tổ chức công tác kế toán nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu, đặc biệt trong bối cảnh thực hiện cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 16/2015/NĐ-CP.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện bộ máy kế toán: Tái cấu trúc bộ máy kế toán theo hướng gọn nhẹ, chuyên môn hóa, phân công nhiệm vụ rõ ràng nhằm nâng cao hiệu quả công việc. Mục tiêu giảm thời gian hạch toán và thanh quyết toán xuống dưới 10 ngày. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp với phòng Tổ chức cán bộ thực hiện.

  2. Nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin: Triển khai đồng bộ phần mềm kế toán hiện đại, giảm tỷ lệ công việc thủ công xuống dưới 20%. Đào tạo nhân viên kế toán về kỹ năng sử dụng phần mềm và bảo mật thông tin. Thời gian thực hiện 6-9 tháng, do phòng Công nghệ thông tin và phòng Kế toán phối hợp thực hiện.

  3. Tăng cường công tác kiểm tra kế toán: Xây dựng quy trình kiểm tra nội bộ chặt chẽ, phân công trách nhiệm rõ ràng, xử lý kịp thời các sai phạm. Mục tiêu giảm tỷ lệ sai sót xuống dưới 5% trong vòng 1 năm. Do phòng Kiểm tra nội bộ và phòng Kế toán phối hợp thực hiện.

  4. Đào tạo và nâng cao năng lực nhân lực kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kế toán hành chính sự nghiệp và ứng dụng CNTT cho đội ngũ kế toán viên. Mục tiêu 100% nhân viên kế toán đạt chuẩn kỹ năng trong 12 tháng. Do Ban Giám đốc phối hợp với các cơ sở đào tạo thực hiện.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ, có sự giám sát và đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả và phù hợp với thực tiễn hoạt động của bệnh viện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo các bệnh viện công lập: Giúp hiểu rõ về tổ chức công tác kế toán, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và điều hành hoạt động bệnh viện.

  2. Phòng kế toán và tài chính các đơn vị sự nghiệp công lập: Cung cấp các giải pháp thực tiễn để hoàn thiện bộ máy kế toán, ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường kiểm tra nội bộ.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về y tế và tài chính: Hỗ trợ xây dựng chính sách, quy định phù hợp với thực tế tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu.

  4. Sinh viên, nghiên cứu sinh chuyên ngành kế toán và quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo quý giá về tổ chức công tác kế toán trong lĩnh vực y tế, giúp nâng cao kiến thức lý thuyết và thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tổ chức công tác kế toán lại quan trọng đối với bệnh viện công lập?
    Công tác kế toán cung cấp thông tin chính xác, kịp thời về tài chính, giúp lãnh đạo bệnh viện quản lý nguồn thu, chi hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và đảm bảo sử dụng nguồn lực hợp lý.

  2. Các hình thức tổ chức bộ máy kế toán phổ biến là gì?
    Có ba hình thức chính: kế toán tập trung, kế toán phân tán và kế toán hỗn hợp. Mỗi hình thức phù hợp với quy mô, đặc điểm hoạt động và yêu cầu quản lý của đơn vị.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán có lợi ích gì?
    Giúp tự động hóa quy trình hạch toán, giảm sai sót, tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nâng cao chất lượng và độ tin cậy của thông tin kế toán.

  4. Những khó khăn thường gặp khi tổ chức công tác kế toán tại bệnh viện?
    Bao gồm bộ máy kế toán cồng kềnh, thiếu sự phân công rõ ràng, ứng dụng CNTT chưa đồng bộ, quy trình kiểm tra chưa chặt chẽ và nhân lực kế toán chưa đồng đều về trình độ.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra kế toán?
    Cần xây dựng quy trình kiểm tra rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể, đào tạo nhân viên kiểm tra, đồng thời xử lý nghiêm các sai phạm và rút kinh nghiệm kịp thời.

Kết luận

  • Tổ chức công tác kế toán tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang còn nhiều hạn chế về bộ máy, quy trình và ứng dụng công nghệ thông tin.
  • Công tác kế toán đóng vai trò quan trọng trong quản lý tài chính, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của bệnh viện.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện bộ máy kế toán, nâng cao ứng dụng CNTT, tăng cường kiểm tra và đào tạo nhân lực kế toán.
  • Việc triển khai các giải pháp cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và sự hỗ trợ của cơ quan quản lý nhà nước.
  • Các bước tiếp theo bao gồm xây dựng kế hoạch chi tiết, triển khai đào tạo và đánh giá hiệu quả định kỳ nhằm đảm bảo mục tiêu nâng cao chất lượng công tác kế toán tại bệnh viện.

Hành động ngay hôm nay để cải thiện công tác kế toán sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của bệnh viện và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho cộng đồng.