I. Khái niệm chung về Hợp đồng thương mại
Hợp đồng thương mại (HĐTM) là một trong những yếu tố quan trọng trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Theo Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng được định nghĩa là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. HĐTM, mặc dù không có định nghĩa cụ thể trong các văn bản pháp luật, nhưng có thể hiểu là một dạng cụ thể của hợp đồng dân sự phục vụ cho mục đích kinh doanh. HĐTM được thiết lập trên cơ sở thỏa thuận tự nguyện, bình đẳng của các bên, nhằm hướng tới lợi ích chung. Đặc điểm nổi bật của HĐTM là các bên tham gia đều là thương nhân hoặc ít nhất một bên là thương nhân. Điều này khẳng định vai trò của HĐTM trong việc tạo ra các quyền và nghĩa vụ trong hoạt động thương mại.
1.1. Chủ thể của Hợp đồng thương mại
Chủ thể đầu tiên của HĐTM là thương nhân, được định nghĩa trong Khoản 1 Điều 6 Luật Thương mại 2005. Thương nhân bao gồm tổ chức kinh tế được thành lập hợp pháp và cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên. HĐTM có thể được ký kết giữa các thương nhân hoặc giữa thương nhân với các chủ thể khác không phải là thương nhân. Điều này cho thấy tính linh hoạt của HĐTM trong việc tham gia của các chủ thể khác nhau trong hoạt động thương mại.
1.2. Đối tượng của Hợp đồng thương mại
Đối tượng của HĐTM có thể là hàng hóa, dịch vụ hoặc các hoạt động sinh lợi khác. Theo Khoản 2 Điều 3 Luật Thương mại 2005, hàng hóa bao gồm tất cả các loại động sản, kể cả động sản hình thành trong tương lai, nhưng không thuộc danh mục hàng hóa bị cấm. Điều này cho thấy HĐTM không chỉ giới hạn trong việc mua bán hàng hóa mà còn mở rộng ra các dịch vụ và hoạt động thương mại khác.
1.3. Luật điều chỉnh Hợp đồng thương mại
Luật điều chỉnh HĐTM bao gồm các văn bản pháp luật như Luật Thương mại 2005 và Bộ luật Dân sự 2015. Trong trường hợp có sự mâu thuẫn giữa các quy định, luật chuyên ngành sẽ được ưu tiên áp dụng. Đối với HĐTM quốc tế, các công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia ký kết cũng sẽ được áp dụng. Điều này khẳng định tính pháp lý và sự cần thiết phải tuân thủ các quy định pháp luật trong việc giao kết và thực hiện HĐTM.
II. Thực trạng giao kết và thực hiện Hợp đồng thương mại tại Công ty Nhiệt điện Uông Bí
Công ty Nhiệt điện Uông Bí (UBTPC) đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc giao kết và thực hiện HĐTM. Các hợp đồng mua sắm vật tư, dịch vụ và sửa chữa thường gặp khó khăn do chất lượng quản lý và thực hiện hợp đồng chưa đạt yêu cầu. Việc cung cấp nguyên vật liệu không kịp thời và chất lượng sửa chữa kém đã ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty. Đặc biệt, tình trạng máy móc thiết bị lạc hậu và không đồng bộ đã dẫn đến việc sản xuất không đạt kế hoạch, gây thiệt hại lớn cho công ty.
2.1. Quy trình giao kết hợp đồng
Quy trình giao kết hợp đồng tại UBTPC thường gặp nhiều vấn đề. Việc lập phương án kỹ thuật, lập dự toán và xây dựng hồ sơ mời thầu chưa được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả. Điều này dẫn đến việc các hợp đồng ký kết không đảm bảo chất lượng và hiệu quả, gây khó khăn trong việc thực hiện hợp đồng sau này.
2.2. Thực hiện hợp đồng
Thực hiện hợp đồng tại UBTPC gặp nhiều khó khăn do chất lượng sửa chữa không đảm bảo. Việc thuê ngoài cho công tác sửa chữa cũng làm giảm chất lượng thi công. Các vướng mắc trong quá trình thực hiện hợp đồng thường xuyên xảy ra, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty. Điều này cho thấy cần có sự cải thiện trong quản lý và thực hiện hợp đồng để nâng cao hiệu quả sản xuất.
III. Giải pháp nâng cao chất lượng hiệu quả giao kết và thực hiện Hợp đồng thương mại tại Công ty Nhiệt điện Uông Bí
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả giao kết và thực hiện HĐTM tại UBTPC, cần có những giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần cải thiện quy trình lập hồ sơ mời thầu và chấm thầu để đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Thứ hai, cần tăng cường đào tạo cho cán bộ nghiệp vụ về các quy định pháp luật liên quan đến HĐTM. Cuối cùng, cần thiết lập một hệ thống quản lý hợp đồng chặt chẽ để theo dõi và đánh giá hiệu quả thực hiện hợp đồng.
3.1. Cải thiện quy trình lập hồ sơ mời thầu
Cải thiện quy trình lập hồ sơ mời thầu sẽ giúp UBTPC có được các nhà thầu chất lượng hơn. Việc này cần được thực hiện thông qua việc xây dựng các tiêu chí rõ ràng và minh bạch trong quá trình lựa chọn nhà thầu. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng hợp đồng mà còn giảm thiểu rủi ro trong quá trình thực hiện.
3.2. Đào tạo cán bộ nghiệp vụ
Đào tạo cán bộ nghiệp vụ về các quy định pháp luật liên quan đến HĐTM là rất cần thiết. Việc này sẽ giúp cán bộ nắm rõ các quy trình và quy định, từ đó nâng cao khả năng quản lý và thực hiện hợp đồng. Đào tạo cũng giúp cán bộ có thể giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng một cách hiệu quả hơn.
