Tổng quan nghiên cứu

Theo báo cáo của ngành y tế, hiện nay tại Việt Nam, bệnh viện tư nhân chiếm khoảng 8,6% tổng số bệnh viện trên toàn quốc. Với đặc điểm vốn đầu tư lớn và thời gian thu hồi vốn dài, công tác kế toán trong các bệnh viện tư nhân đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát tài chính, hạn chế lãng phí và đảm bảo chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh. Công ty Cổ phần Bệnh viện Mắt Sài Gòn – Hà Nội, thành lập từ năm 2006, là một bệnh viện chuyên khoa mắt hoạt động theo mô hình bệnh viện trong ngày, cung cấp các dịch vụ như phẫu thuật Phaco, Lasik và các phẫu thuật trung phẫu khác. Mặc dù đã tổ chức bộ máy kế toán tương đối ổn định, nhưng công tác kế toán tại đây vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế cần được hoàn thiện.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty Cổ phần Bệnh viện Mắt Sài Gòn – Hà Nội trong giai đoạn 2013-2015, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán, góp phần cải thiện quản lý tài chính và hỗ trợ ra quyết định của lãnh đạo bệnh viện. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng công tác kế toán tại các bệnh viện tư nhân, đặc biệt trong bối cảnh ngành y tế ngày càng phát triển và yêu cầu quản lý ngày càng khắt khe.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình tổ chức công tác kế toán trong các công ty cổ phần, bao gồm:

  • Lý thuyết về công ty cổ phần: Theo Luật Doanh nghiệp Việt Nam 2005, công ty cổ phần là pháp nhân độc lập với vốn điều lệ chia thành nhiều cổ phần, cổ đông chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp. Đặc điểm này ảnh hưởng trực tiếp đến tổ chức công tác kế toán, đòi hỏi sự minh bạch và chính xác trong quản lý tài chính.

  • Mô hình tổ chức bộ máy kế toán: Ba mô hình chính được áp dụng gồm mô hình kế toán tập trung, phân tán và kết hợp vừa tập trung vừa phân tán. Mỗi mô hình có ưu nhược điểm riêng, phù hợp với quy mô và đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp.

  • Khái niệm về hệ thống thông tin kế toán: Bao gồm tổ chức hệ thống chứng từ kế toán, hệ thống tài khoản kế toán, hệ thống sổ kế toán và báo cáo tài chính. Việc tổ chức hệ thống này phải tuân thủ các quy định pháp luật như Luật Kế toán, Chuẩn mực kế toán và các thông tư hướng dẫn.

  • Nguyên tắc tổ chức công tác kế toán: Tuân thủ pháp luật, thống nhất trong doanh nghiệp, phù hợp với đặc thù doanh nghiệp và đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, sổ sách kế toán và các tài liệu nội bộ của Công ty trong giai đoạn 2013-2015. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp Ban Giám đốc, Trưởng phòng Kế toán, nhân viên kế toán và quan sát thực tế tại bệnh viện.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để đánh giá thực trạng, phân tích tổng hợp và so sánh các chỉ tiêu kế toán. Phân tích định tính được thực hiện qua đánh giá các quy trình, tổ chức bộ máy và áp dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Phỏng vấn trực tiếp các cán bộ chủ chốt trong phòng kế toán và các phòng ban liên quan nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của thông tin.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm 2013 đến 2015, phù hợp với dữ liệu thu thập và thực trạng hoạt động của Công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán tập trung: Công ty áp dụng mô hình kế toán tập trung với phòng kế toán trung tâm chịu trách nhiệm toàn bộ công tác kế toán. Phòng kế toán gồm kế toán trưởng, kế toán tổng hợp và các kế toán viên chuyên trách từng phần hành. Mô hình này giúp đảm bảo sự thống nhất và kiểm soát chặt chẽ, tuy nhiên có hạn chế về khả năng cung cấp thông tin kịp thời cho các bộ phận trực thuộc.

  2. Tổ chức hệ thống chứng từ và tài khoản kế toán: Hệ thống chứng từ kế toán được xây dựng đầy đủ, tuân thủ các quy định của Luật Kế toán và Thông tư số 200/2014/TT-BTC. Tuy nhiên, việc luân chuyển và kiểm tra chứng từ còn chưa đồng bộ, dẫn đến một số sai sót nhỏ trong ghi chép. Hệ thống tài khoản kế toán được áp dụng theo quy định thống nhất của Bộ Tài chính, đáp ứng yêu cầu quản lý và báo cáo.

  3. Công tác kiểm tra kế toán: Công ty tổ chức kiểm tra kế toán thường xuyên với các hình thức kiểm tra trước, trong và sau khi thực hiện nghiệp vụ. Tuy nhiên, việc kiểm tra chưa được thực hiện một cách hệ thống và toàn diện, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, ảnh hưởng đến hiệu quả phát hiện và xử lý sai sót.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin: Công ty đã trang bị hệ thống máy tính và phần mềm kế toán hiện đại, hỗ trợ xử lý dữ liệu nhanh chóng và chính xác. Tuy nhiên, việc phân quyền và đào tạo nhân viên sử dụng phần mềm còn hạn chế, dẫn đến chưa khai thác tối đa hiệu quả công nghệ thông tin trong công tác kế toán.

Thảo luận kết quả

Việc áp dụng mô hình kế toán tập trung phù hợp với quy mô và đặc điểm hoạt động của Công ty, giúp đảm bảo tính thống nhất và kiểm soát nội bộ. Tuy nhiên, hạn chế về khả năng cung cấp thông tin kịp thời cho các phòng ban trực thuộc có thể ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý. So với một số nghiên cứu trong các doanh nghiệp khác, việc tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty còn thiếu sự linh hoạt trong phân cấp và phân quyền kế toán.

Hệ thống chứng từ và tài khoản kế toán được tổ chức theo đúng quy định pháp luật, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công tác kế toán. Tuy nhiên, việc kiểm tra chứng từ và sổ sách chưa thực sự chặt chẽ, dẫn đến rủi ro sai sót và gian lận tài chính. So với các bệnh viện tư nhân khác, Công ty cần tăng cường công tác kiểm tra nội bộ để nâng cao tính chính xác và minh bạch.

Ứng dụng công nghệ thông tin là một điểm mạnh của Công ty, giúp xử lý khối lượng lớn dữ liệu kế toán nhanh chóng. Tuy nhiên, việc chưa đào tạo đầy đủ và phân quyền hợp lý cho nhân viên làm giảm hiệu quả sử dụng phần mềm kế toán. Đây là điểm cần cải thiện để tận dụng tối đa lợi ích của công nghệ trong quản lý tài chính.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ mô tả cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán, quy trình luân chuyển chứng từ, tỷ lệ sai sót phát hiện qua kiểm tra kế toán và mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong các phần hành kế toán.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán: Đề nghị Công ty xem xét áp dụng mô hình kế toán kết hợp vừa tập trung vừa phân tán, phân cấp cho các phòng ban lớn đủ năng lực tổ chức kế toán riêng nhằm tăng tính kịp thời và chính xác của thông tin kế toán. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do Ban Giám đốc phối hợp với phòng Kế toán chủ trì.

  2. Nâng cao chất lượng hệ thống chứng từ kế toán: Xây dựng quy trình luân chuyển và kiểm tra chứng từ chặt chẽ hơn, áp dụng kiểm soát nội bộ nhằm giảm thiểu sai sót và gian lận. Thực hiện trong 6 tháng, phòng Kế toán phối hợp với các phòng ban liên quan chịu trách nhiệm.

  3. Tăng cường công tác kiểm tra kế toán: Thiết lập kế hoạch kiểm tra định kỳ và đột xuất, nâng cao năng lực đội ngũ kiểm tra kế toán, phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Thời gian triển khai liên tục, do phòng Kế toán và Ban Kiểm soát thực hiện.

  4. Phát triển ứng dụng công nghệ thông tin: Đào tạo nâng cao kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán cho nhân viên, phân quyền hợp lý để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong xử lý dữ liệu. Đầu tư nâng cấp phần mềm và hệ thống mạng nếu cần thiết. Thời gian thực hiện trong 9 tháng, phòng CNTT phối hợp phòng Kế toán triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám đốc các bệnh viện tư nhân: Giúp hiểu rõ vai trò và cách tổ chức công tác kế toán hiệu quả, từ đó nâng cao quản lý tài chính và ra quyết định chính xác.

  2. Phòng Kế toán và nhân viên kế toán bệnh viện: Cung cấp kiến thức về mô hình tổ chức bộ máy kế toán, quy trình chứng từ, kiểm tra kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin, giúp nâng cao năng lực chuyên môn.

  3. Các nhà quản lý tài chính trong lĩnh vực y tế: Tham khảo để xây dựng chính sách, quy trình kế toán phù hợp với đặc thù ngành y tế, đảm bảo tuân thủ pháp luật và hiệu quả quản lý.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành Kế toán, Quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo thực tiễn về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp dịch vụ y tế, hỗ trợ nghiên cứu và học tập chuyên sâu.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao mô hình kế toán tập trung được áp dụng tại Công ty?
    Mô hình tập trung phù hợp với quy mô và phạm vi hoạt động của Công ty, giúp đảm bảo sự thống nhất và kiểm soát chặt chẽ công tác kế toán. Tuy nhiên, nó có hạn chế về khả năng cung cấp thông tin kịp thời cho các bộ phận trực thuộc.

  2. Hệ thống chứng từ kế toán tại Công ty có đảm bảo pháp lý không?
    Hệ thống chứng từ được xây dựng theo đúng quy định của Luật Kế toán và Thông tư hướng dẫn, đảm bảo tính hợp pháp, minh bạch và đầy đủ các chỉ tiêu cần thiết.

  3. Công tác kiểm tra kế toán được thực hiện như thế nào?
    Công ty tổ chức kiểm tra kế toán thường xuyên với các hình thức kiểm tra trước, trong và sau khi thực hiện nghiệp vụ, nhưng cần tăng cường tính hệ thống và phối hợp giữa các bộ phận để nâng cao hiệu quả.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán có những lợi ích gì?
    Giúp xử lý khối lượng lớn dữ liệu nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Tuy nhiên, cần đào tạo nhân viên và phân quyền hợp lý để khai thác tối đa lợi ích.

  5. Giải pháp nào ưu tiên thực hiện để hoàn thiện công tác kế toán?
    Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán theo mô hình kết hợp vừa tập trung vừa phân tán là giải pháp ưu tiên nhằm tăng tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý thông tin kế toán.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán trong công ty cổ phần, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ y tế.
  • Đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty Cổ phần Bệnh viện Mắt Sài Gòn – Hà Nội cho thấy mô hình kế toán tập trung được áp dụng hiệu quả nhưng còn tồn tại hạn chế về kiểm tra và ứng dụng công nghệ.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện bộ máy kế toán, hệ thống chứng từ, công tác kiểm tra và ứng dụng công nghệ thông tin.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại các bệnh viện tư nhân.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-2 năm và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả công tác kế toán tại bệnh viện, góp phần phát triển bền vững và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế!