Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2018-2021, Công ty Điện lực Vĩnh Phúc (PCVP) đã thực hiện 136 dự án đầu tư xây dựng với tổng mức đầu tư (TMĐT) khoảng 1.429,7 tỷ đồng, trong đó các dự án lưới điện chiếm phần lớn với TMĐT 1.377 tỷ đồng. Hoạt động đầu tư xây dựng đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng cung cấp điện, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý dự án đầu tư xây dựng, PCVP còn tồn tại một số hạn chế, bất cập ảnh hưởng đến tiến độ, chi phí và chất lượng công trình.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng tại PCVP giai đoạn 2018-2021, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý dự án trong giai đoạn 2022-2025 nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án đầu tư xây dựng do PCVP quản lý trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, với số liệu thu thập từ báo cáo sản xuất kinh doanh, báo cáo đầu tư xây dựng và phỏng vấn cán bộ quản lý.

Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng tại PCVP, góp phần thúc đẩy phát triển hạ tầng điện lực, giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp điện. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho các công ty điện lực khác trong Tổng công ty Điện lực miền Bắc.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dự án đầu tư xây dựng, trong đó:

  • Khái niệm dự án và quản lý dự án: Dự án được hiểu là một nỗ lực có thời hạn nhằm tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất, với các ràng buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực. Quản lý dự án là việc áp dụng các kiến thức, kỹ năng, công cụ và kỹ thuật để đảm bảo dự án hoàn thành đúng mục tiêu đề ra (PMBOK Guide, 2008; Bùi Xuân Phong, 2008; PGS. Từ Quang Phương, 2018).

  • Quản lý dự án đầu tư xây dựng: Là quá trình lập kế hoạch tổng thể, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển dự án xây dựng nhằm đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ, trong phạm vi ngân sách và đạt yêu cầu kỹ thuật, chất lượng (Luật Xây dựng số 50/2014/QH13).

  • Các tiêu chí quản lý dự án đầu tư xây dựng: Bao gồm quản lý phạm vi, kế hoạch công việc, khối lượng, chất lượng, tiến độ, chi phí, an toàn thi công, bảo vệ môi trường, lựa chọn nhà thầu và quản lý rủi ro.

  • Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý dự án: Chính trị, pháp lý, khoa học công nghệ, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, thị trường, tổ chức, nhân lực, tài chính, cơ sở vật chất và công nghệ.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo sản xuất kinh doanh, báo cáo đầu tư xây dựng của PCVP và Tổng công ty Điện lực miền Bắc; các văn bản pháp luật liên quan; tài liệu chuyên khảo và các báo cáo chuyên đề. Số liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp cán bộ lãnh đạo và nhân viên phòng Quản lý đầu tư PCVP.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để phân tích thực trạng, đánh giá ưu nhược điểm và nguyên nhân hạn chế. Phương pháp thống kê, tổng hợp, so sánh được áp dụng để xử lý số liệu, đánh giá hiệu quả quản lý dự án qua các năm.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Phỏng vấn các trưởng, phó phòng quản lý đầu tư, kỹ thuật, kế hoạch vật tư, tài chính kế toán và các đơn vị trực thuộc PCVP nhằm đảm bảo tính đại diện và toàn diện trong đánh giá.

  • Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích dữ liệu giai đoạn 2018-2021, đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2022-2025 với tầm nhìn đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng đầu tư và hiệu quả sản xuất kinh doanh: Điện thương phẩm tăng trưởng trung bình 9%/năm, doanh thu tăng 12,4%/năm trong giai đoạn 2018-2021. Tỷ lệ tổn thất điện năng giảm từ 2,91% xuống còn 2,70%, các chỉ số độ tin cậy cung cấp điện (MAIFI, SAIDI, SAIFI) đều cải thiện rõ rệt, thể hiện hiệu quả công tác đầu tư xây dựng (Báo cáo SXKD PCVP).

  2. Quản lý dự án đầu tư xây dựng: PCVP đã thực hiện 136 dự án với tổng mức đầu tư 1.429,7 tỷ đồng, trong đó 120 dự án lưới điện với TMĐT 1.377 tỷ đồng. Công tác lựa chọn nhà thầu được thực hiện nghiêm túc, tỷ lệ tiết kiệm trung bình đạt 7,13%. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại 7,04% gói thầu chỉ định thầu, tiềm ẩn rủi ro về minh bạch và hiệu quả.

  3. Tiến độ và giải ngân: Tổng giá trị giải ngân đạt 1.106 tỷ đồng, tương đương 99,57% kế hoạch. Số công trình quyết toán đạt 164 dự án, vượt 3% so với kế hoạch. Công nợ ngắn hạn giảm mạnh, chỉ còn 43% so với kế hoạch, cho thấy công tác tài chính được kiểm soát tốt.

  4. Bộ máy quản lý dự án: PCVP áp dụng mô hình Ban quản lý dự án kiêm nhiệm, với Giám đốc làm trưởng ban và các phòng chuyên môn phối hợp thực hiện. Cơ cấu tổ chức rõ ràng nhưng còn hạn chế về nhân lực chuyên trách và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý dự án.

Thảo luận kết quả

Các số liệu cho thấy PCVP đã đạt được nhiều thành tựu trong quản lý dự án đầu tư xây dựng, góp phần nâng cao chất lượng cung cấp điện và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Việc giảm tỷ lệ tổn thất điện năng và cải thiện các chỉ số độ tin cậy cung cấp điện phản ánh sự thành công trong công tác đầu tư, cải tạo và mở rộng lưới điện.

Tuy nhiên, tỷ lệ chỉ định thầu còn chiếm khoảng 7% cho thấy cần tăng cường minh bạch và cạnh tranh trong lựa chọn nhà thầu để giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả đầu tư. Mô hình quản lý dự án kiêm nhiệm tuy tiết kiệm nguồn lực nhưng có thể ảnh hưởng đến tính chuyên nghiệp và hiệu quả quản lý, nhất là trong bối cảnh các dự án ngày càng phức tạp.

So sánh với kinh nghiệm của các công ty điện lực trong Tổng công ty Điện lực miền Bắc, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý dự án, nâng cao năng lực cán bộ và hoàn thiện quy trình quản lý là những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng. Các biểu đồ tiến độ dự án, tỷ lệ giải ngân và quyết toán có thể minh họa rõ nét sự cải thiện qua các năm.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý dự án

    • Triển khai phần mềm quản lý đầu tư xây dựng hiện đại, đồng bộ dữ liệu và hồ sơ điện tử.
    • Mục tiêu: Nâng cao hiệu quả giám sát tiến độ, chất lượng và chi phí dự án.
    • Thời gian: Triển khai trong giai đoạn 2022-2023.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý đầu tư phối hợp Phòng Công nghệ thông tin.

  2. Hoàn thiện bộ máy quản lý dự án chuyên trách

    • Thành lập Ban quản lý dự án chuyên trách, tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ quản lý dự án.
    • Mục tiêu: Tăng tính chuyên nghiệp, giảm thiểu sai sót và chậm tiến độ.
    • Thời gian: Hoàn thành trong năm 2022.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc Công ty.

  3. Nâng cao chất lượng công tác lựa chọn nhà thầu

    • Triệt để áp dụng đấu thầu rộng rãi qua mạng, giảm tỷ lệ chỉ định thầu dưới 5%.
    • Mục tiêu: Tăng tính minh bạch, tiết kiệm chi phí đầu tư.
    • Thời gian: Thực hiện ngay từ năm 2022.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý đầu tư phối hợp Phòng Kế hoạch vật tư.

  4. Tăng cường công tác giám sát, nghiệm thu và quyết toán dự án

    • Xây dựng quy trình giám sát chặt chẽ, cập nhật tiến độ và chất lượng thường xuyên.
    • Mục tiêu: Đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ, chất lượng và ngân sách.
    • Thời gian: Triển khai liên tục trong giai đoạn 2022-2025.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý đầu tư phối hợp các phòng liên quan.

  5. Phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng

    • Tăng cường tuyên truyền, vận động người dân, xử lý linh hoạt các vướng mắc.
    • Mục tiêu: Đảm bảo bàn giao mặt bằng sạch, giảm thiểu chậm tiến độ.
    • Thời gian: Thực hiện liên tục.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý đầu tư phối hợp Điện lực các địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý dự án tại các công ty điện lực

    • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng, kinh nghiệm và giải pháp quản lý dự án đầu tư xây dựng trong ngành điện.
    • Use case: Áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý dự án tại đơn vị mình.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Quản lý dự án

    • Lợi ích: Tài liệu tham khảo về lý thuyết và thực tiễn quản lý dự án đầu tư xây dựng trong lĩnh vực điện lực.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn, bài tập lớn.

  3. Lãnh đạo và chuyên viên các cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và đầu tư

    • Lợi ích: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng và thực trạng quản lý dự án tại doanh nghiệp nhà nước.
    • Use case: Xây dựng chính sách, hướng dẫn quản lý dự án hiệu quả hơn.

  4. Nhà thầu, tư vấn xây dựng và các bên liên quan trong chuỗi cung ứng dự án

    • Lợi ích: Nắm bắt quy trình, tiêu chuẩn và yêu cầu quản lý dự án của chủ đầu tư.
    • Use case: Tối ưu hóa phối hợp, nâng cao chất lượng và tiến độ thi công.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý dự án đầu tư xây dựng là gì?
    Quản lý dự án đầu tư xây dựng là quá trình lập kế hoạch, điều phối nguồn lực và giám sát toàn bộ quá trình thực hiện dự án nhằm đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ, trong phạm vi ngân sách và đạt yêu cầu kỹ thuật, chất lượng (Luật Xây dựng 2014).

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dự án tại PCVP?
    Các yếu tố chính gồm: pháp lý, kinh tế xã hội, công nghệ, điều kiện tự nhiên, năng lực nhân lực, tổ chức quản lý và nguồn lực tài chính. Sự phối hợp đồng bộ các yếu tố này quyết định thành công của dự án.

  3. PCVP đã áp dụng những giải pháp gì để nâng cao hiệu quả quản lý dự án?
    PCVP đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực cán bộ, hoàn thiện quy trình quản lý, thực hiện đấu thầu rộng rãi và phối hợp chặt chẽ với địa phương trong giải phóng mặt bằng.

  4. Tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu tại PCVP đạt bao nhiêu?
    Trong giai đoạn 2018-2021, tỷ lệ tiết kiệm trung bình đạt khoảng 7,13%, thể hiện hiệu quả trong công tác lựa chọn nhà thầu và quản lý chi phí đầu tư.

  5. Làm thế nào để giảm thiểu chậm tiến độ trong các dự án đầu tư xây dựng?
    Cần tăng cường giám sát tiến độ, lập kế hoạch chi tiết, xử lý kịp thời các vướng mắc, phối hợp tốt với các bên liên quan và áp dụng công nghệ quản lý dự án hiện đại để theo dõi sát sao tiến trình thực hiện.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Công ty Điện lực Vĩnh Phúc giai đoạn 2018-2021, chỉ rõ các mặt tích cực và hạn chế trong công tác quản lý.
  • Đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng, áp dụng các tiêu chí và nhân tố ảnh hưởng phù hợp với đặc thù ngành điện lực.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm như ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực quản lý, hoàn thiện quy trình đấu thầu và tăng cường phối hợp địa phương.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình tại PCVP.
  • Khuyến nghị triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2022-2025, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và ứng dụng cho các công ty điện lực khác.

Hành động tiếp theo: Các phòng ban liên quan tại PCVP cần phối hợp triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đào tạo nâng cao năng lực quản lý dự án cho cán bộ chuyên trách nhằm đảm bảo thành công trong các dự án đầu tư xây dựng sắp tới.