I. Lý thuyết thống kê
Lý thuyết thống kê là nền tảng cơ bản của môn học, giúp người học hiểu rõ các khái niệm, phương pháp và ứng dụng của thống kê trong thực tiễn. Giáo trình này tập trung vào việc giới thiệu các khái niệm thống kê cơ bản, bao gồm tổng thể thống kê, đơn vị tổng thể, và các tiêu thức thống kê. Thống kê học được định nghĩa là hệ thống các phương pháp thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu để tìm hiểu bản chất và tính quy luật của các hiện tượng. Giáo trình cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu mặt lượng trong sự liên hệ mật thiết với mặt chất của các hiện tượng số lớn.
1.1. Khái niệm thống kê
Khái niệm thống kê được hiểu theo hai nghĩa: thứ nhất, thống kê là các con số phản ánh hiện tượng tự nhiên, kinh tế, xã hội; thứ hai, thống kê là hệ thống phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu. Giáo trình nhấn mạnh nghĩa thứ hai, coi thống kê là công cụ để tìm hiểu bản chất và tính quy luật của các hiện tượng. Ví dụ, qua số liệu về năng suất lao động, ta có thể phân tích được quy luật biến động của thu nhập bình quân.
1.2. Sự phát triển của thống kê học
Thống kê học đã trải qua quá trình phát triển lâu dài từ thời cổ đại đến hiện đại. Từ việc ghi chép đơn giản về dân số, súc vật, thống kê đã trở thành một môn khoa học độc lập với sự đóng góp của các nhà khoa học như William Petty và G. Achenwall. Sự ra đời của lý thuyết xác suất và thống kê toán đã góp phần hoàn thiện thống kê học, biến nó thành công cụ quan trọng trong nghiên cứu kinh tế - xã hội.
II. Giáo trình thống kê
Giáo trình thống kê được biên soạn dựa trên chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo, phục vụ cho đối tượng học viên cao đẳng và trung cấp kinh tế. Giáo trình bao gồm các chương chính như Nhập môn thống kê học, Mô tả thống kê, và Phân tích tăng trưởng và xu thế. Nội dung được viết cô đọng, tập trung vào các phương pháp thống kê thiết thực, kèm theo ví dụ minh họa sinh động và hệ thống câu hỏi ôn tập giúp người học tự đánh giá kiến thức.
2.1. Cấu trúc giáo trình
Giáo trình được chia thành 5 chương, mỗi chương tập trung vào một khía cạnh cụ thể của thống kê học. Chương 1 giới thiệu nhập môn thống kê, Chương 2 trình bày các giai đoạn của quá trình nghiên cứu thống kê, Chương 3 tập trung vào thống kê mô tả, Chương 4 phân tích tăng trưởng và xu thế, và Chương 5 đề cập đến chỉ số kinh tế. Mỗi chương kết thúc bằng hệ thống câu hỏi và bài tập vận dụng.
2.2. Phương pháp giảng dạy
Giáo trình sử dụng phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành, với nhiều ví dụ minh họa cụ thể. Các phương pháp thống kê được trình bày một cách dễ hiểu, giúp người học nắm bắt kiến thức nhanh chóng. Hệ thống câu hỏi ôn tập và bài tập vận dụng được thiết kế để củng cố kiến thức và phát triển kỹ năng phân tích dữ liệu.
III. Ứng dụng thống kê
Ứng dụng thống kê trong thực tiễn là một trong những nội dung quan trọng của giáo trình. Thống kê không chỉ là công cụ nghiên cứu mà còn là phương tiện hỗ trợ hiệu quả trong quản lý kinh tế - xã hội. Giáo trình nhấn mạnh vai trò của thống kê trong việc cung cấp thông tin khách quan, giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định chính xác. Các công cụ thống kê như phân tích dữ liệu, chỉ số kinh tế được trình bày chi tiết, giúp người học áp dụng vào thực tế.
3.1. Thống kê trong nghiên cứu
Thống kê trong nghiên cứu đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích và diễn giải dữ liệu. Giáo trình giới thiệu các phương pháp phân tích thống kê như phân tích tăng trưởng, xu thế, và chỉ số kinh tế. Các phương pháp này giúp nhà nghiên cứu hiểu rõ bản chất và quy luật của các hiện tượng kinh tế - xã hội.
3.2. Thống kê trong quản lý
Thống kê trong quản lý là công cụ hỗ trợ đắc lực cho các nhà quản lý trong việc hoạch định chính sách và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Giáo trình cung cấp các kiến thức về thống kê mô tả và thống kê suy diễn, giúp người học áp dụng vào thực tế quản lý.
