Nghiên cứu và đề xuất giải pháp tăng cường sử dụng công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường làng nghề truyền thống

• Tác giả: Nguyễn Đình Quang Khải
• Người hướng dẫn: TS. Dương Thanh An
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế Quản Lý Môi Trường
• Đề tài: Giải Pháp Tăng Cường Công Cụ Kinh Tế Bảo Vệ Môi Trường Làng Nghề Truyền Thống
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sỹ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG
• 1.1. Khái niệm chung về quản lý môi trường, sự cần thiết phải quản lý môi trường
• 1.2. Đối tượng, mục tiêu, nội dung và các nguyên tắc của quản lý nhà nước về môi trường
• 1.2.1. Đối tượng, mục tiêu của quản lý môi trường
• 1.2.2. Nội dung của quản lý môi trường
• 1.2.3. Các nguyên tắc quản lý môi trường
• 1.3. Các công cụ kinh tế trong quản lý môi trường
• 1.3.1. Khái niệm
• 1.3.2. Nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền (PPP)
• 1.3.3. Nguyên tắc người hưởng thụ phải trả tiền (BPP - Benefit pays principle)
• 1.3.4. Các công cụ kinh tế thường được sử dụng
• 1.3.4.1. Thuế tài nguyên
• 1.3.4.2. Côta gây ô nhiễm (Giấy phép xả thải có thể chuyển nhượng)
• 1.3.4.3. Phí dịch vụ môi trường
• 1.3.4.4. Phí môi trường
• 1.3.4.5. Một số công cụ khác
• 1.3.5. Thực tiễn sử dụng công cụ kinh tế của thế giới
• 1.4. Khái niệm làng nghề và phát triển làng nghề theo hướng bền vững
• 1.4.1. Khái niệm làng nghề truyền thống
• 1.4.2. Sơ lược về đặc điểm, tình hình phát triển ở các làng nghề truyền thống hiện nay
• 1.4.3. Khái quát về ô nhiễm môi trường làng nghề Việt Nam hiện nay
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ, BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG VÀ VIỆC ÁP DỤNG CÔNG CỤ KINH TẾ HIỆN NAY
• 2.1. Thực trạng quản lý bảo vệ môi trường làng nghề hiện nay
• 2.1.1. Công tác quy hoạch, tập trung các làng nghề còn gặp nhiều khó khăn
• 2.1.2. Các văn bản quy phạm pháp luật bảo vệ môi trường làng nghề chưa đồng bộ và cụ thể
• 2.1.3. Tổ chức thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường còn yếu và chưa phát huy hiệu quả
• 2.1.4. Công tác phổ biến thông tin, nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng làng nghề chưa được chú trọng
• 2.1.5. Nguồn nhân lực, tài chính và công nghệ cho bảo vệ môi trường làng nghề không đáp ứng nhu cầu hiện nay
• 2.1.6. Chưa huy động được đầy đủ các nguồn lực xã hội trong bảo vệ môi trường làng nghề
• 2.2. Thực trạng sử dụng công cụ kinh tế trong bảo vệ làng nghề truyền thống hiện nay
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƢỜNG ĐẨY MẠNH ÁP DỤNG CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG BẢO VỆ MÔI TRƢỜNG LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG
• 3.1. Yêu cầu cần thiết của việc đẩy mạnh sử dụng công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường làng nghề truyền thống
• 3.1.1. Xuất phát từ yêu cầu bức thiết của làng nghề
• 3.1.2. Xuất phát từ cơ sở pháp lý để áp dụng công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường ở Việt Nam
• 3.1.3. Xuất phát từ xu thế tất yếu của thế giới
• 3.2. Thuận lợi và khó khăn và hiệu quả kinh tế khi áp dụng công cụ kinh tế vào trong bảo vệ môi trường làng nghề
• 3.2.1. Hiệu quả kinh tế
• 3.3. Các giải pháp tăng cƣờng đẩy mạnh sử dụng công cụ kinh tế
• 3.3.1. Những giải pháp có tính chiến lược
• 3.3.2. Những giải pháp cần thiết
• 3.3.3. Giải pháp quản lý và phối hợp sự tham gia của cộng đồng
• 3.3.4. Một số giải pháp khác
• 3.4. Kiến nghị - đề xuất
• NHỮNG ĐÓNG GÓP VÀ HẠN CHẾ CỦA LUẬN VĂN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường

Công cụ kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là trong các làng nghề truyền thống. Công cụ kinh tế không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn tạo ra động lực cho sự phát triển bền vững. Việc áp dụng các công cụ này giúp các làng nghề có thể quản lý tài nguyên hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ môi trường. Theo nghiên cứu, việc sử dụng công cụ kinh tế có thể tạo ra những thay đổi tích cực trong hành vi sản xuất và tiêu dùng, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

1.1. Khái niệm và vai trò của công cụ kinh tế

Công cụ kinh tế được định nghĩa là các chính sách nhằm thay đổi chi phí và lợi ích của các hành động kinh tế có tác động đến môi trường. Công cụ kinh tế giúp khuyến khích các doanh nghiệp và cộng đồng tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Việc áp dụng các công cụ này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn tạo ra lợi ích kinh tế cho người dân. Bảo vệ môi trường thông qua công cụ kinh tế là một giải pháp hiệu quả, giúp các làng nghề truyền thống phát triển bền vững.

II. Thực trạng bảo vệ môi trường tại làng nghề truyền thống

Hiện nay, nhiều làng nghề truyền thống đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Các hoạt động sản xuất không được quản lý chặt chẽ dẫn đến việc xả thải chất thải ra môi trường mà không qua xử lý. Bảo vệ môi trường tại các làng nghề truyền thống cần được chú trọng hơn nữa. Các chính sách hiện tại chưa đủ mạnh để khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường. Việc thiếu hụt nguồn lực và công nghệ cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

2.1. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường

Nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường tại các làng nghề truyền thống bao gồm việc sử dụng nguyên liệu không thân thiện với môi trường, quy trình sản xuất lạc hậu và thiếu sự giám sát từ các cơ quan chức năng. Bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của nhà nước mà còn là trách nhiệm của từng cá nhân và doanh nghiệp. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để tìm ra giải pháp hiệu quả cho vấn đề này.

III. Giải pháp tăng cường công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường

Để tăng cường công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường tại các làng nghề truyền thống, cần thiết phải áp dụng các giải pháp đồng bộ. Các giải pháp này bao gồm việc xây dựng chính sách khuyến khích sử dụng công nghệ sạch, tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Ngoài ra, cần có các biện pháp hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp áp dụng công nghệ thân thiện với môi trường. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn tạo ra cơ hội phát triển kinh tế cho các làng nghề.

3.1. Đề xuất các chính sách khuyến khích

Các chính sách khuyến khích cần được thiết kế để tạo động lực cho các doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Điều này có thể bao gồm việc giảm thuế cho các doanh nghiệp áp dụng công nghệ sạch, hoặc cung cấp các khoản vay ưu đãi cho các dự án bảo vệ môi trường. Công cụ kinh tế cần được áp dụng một cách linh hoạt để phù hợp với từng loại hình sản xuất tại các làng nghề truyền thống.