I. Tổng Quan Đổi Mới Thi Đua Khen Thưởng Tại Sao Cần Thiết 55 ký tự
Công tác thi đua, khen thưởng (TĐKT) đóng vai trò then chốt trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Thi đua là một cách rất tốt, rất thiết thực để làm cho mọi người tiến bộ”. Thi đua và khen thưởng gắn bó mật thiết, thúc đẩy lẫn nhau. Thi đua tạo động lực để cá nhân, tổ chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Khen thưởng ghi nhận thành tích, khích lệ phong trào thi đua. Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến TĐKT, hoàn thiện chính sách, pháp luật, cải tiến bộ máy, đổi mới phương pháp tổ chức. Thành tựu TĐKT góp phần vào đại đoàn kết dân tộc trong kháng chiến và xây dựng đất nước. Trong hội nhập quốc tế, phong trào thi đua yêu nước phát triển mạnh mẽ, tạo động lực lớn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm thay đổi bộ mặt đất nước và xây dựng đạo đức, nếp sống mới. Cùng với các bộ, ngành địa phương khác trên cả nước, phong trào thi đua yêu nước của Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT) trong những năm qua, nhất là giai đoạn 2015 - 2022 đã có nhiều chuyển biến đáng kể. Từ thực tiễn quá trình xây dựng và phát triển của ngành tài nguyên và môi trường, nhất là những năm đổi mới vừa qua càng thấy được vị trí, vai trò của công tác TĐKT trong việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng - an ninh.
1.1. Ý Nghĩa của Công Tác Thi Đua Khen Thưởng trong Ngành TNMT
Công tác TĐKT trong Bộ TN&MT luôn được coi trọng, gắn liền với nhiệm vụ chính trị. Nó trở thành động lực thúc đẩy CBCCVC thi đua lao động, học tập, sáng tạo. Lãnh đạo Bộ TN&MT xem TĐKT là biện pháp quản lý, điều hành hiệu quả, động viên đội ngũ cán bộ hoàn thành nhiệm vụ. Nhờ sự động viên, khen thưởng kịp thời, nhiều tập thể, cá nhân đạt thành tích xuất sắc, là tấm gương điển hình tiên tiến trong ngành. Để hoàn thành được những trọng trách đó cần xây dựng ngành tài nguyên và môi trường toàn diện, hiện đại; một trong những nhiệm vụ quan trọng đó là đổi mới toàn diện công tác TĐKT để tạo định hướng và động lực cho mọi hoạt động của ngành tài nguyên và môi trường.
1.2. Tính Cấp Thiết của Đổi Mới Thi Đua Khen Thưởng Hiện Nay
Trong bối cảnh ngành tài nguyên và môi trường đang chuyển mình theo hướng hiện đại, công tác TĐKT thời gian qua đã có nhiều chuyển biến, song vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Việc thực hiện công tác TĐKT trong Bộ TN&MT còn nhiều bất cập và chưa có một tầm nhìn dài hạn. Nếu không đổi mới toàn diện công tác TĐKT thì sẽ không theo kịp yêu cầu mới của thời đại. Việc tiến hành nghiên cứu tìm kiếm các giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả của công tác TĐKT là hết sức cần thiết và cấp bách. Việc nghiên cứu thành công sẽ có ý nghĩa về lý luận và thực tiễn sâu sắc trong giai đoạn hiện nay, góp phần thực hiện các nhiệm vụ chính trị của ngành TN&MT trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
II. Phân Tích Thực Trạng Công Tác Thi Đua Khen Thưởng Hiện Tại 59 ký tự
Các vấn đề TĐKT đã nhận được nhiều sự quan tâm nghiên cứu của các tác giả trong nước, bên cạnh đó, đề tài tham khảo các bài viết về công tác TĐKT đăng trên tạp chí TĐKT của Ban Thi đua, Khen thưởng Trung ương; trên các phương tiện thông tin đại chúng. Các công trình nghiên cứu nói trên đều nghiên cứu theo các khía cạnh khác nhau về công tác TĐKT trong thời kỳ hiện nay, đề tài đã lựa chọn tham khảo một số nghiên cứu như: Luận án tiến sỹ ngành lý luận và lịch sử pháp luật của tiến sỹ Nguyễn Thế Anh (2021) đã trình bày về thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng ở Việt Nam hiện nay. Luận án thể hiện được việc tuân thủ pháp luật trong thực hiện công tác xét tặng các danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng. Tình trạng khen không đúng người, đúng việc đã giảm đi đáng kể. Do đối tượng, mục tiêu, nội dung và phạm vi nghiên cứu của các đề tài khác nhau mà chưa có công trình nào đề cập một cách trực tiếp, cơ bản có hệ thống về đổi mới công tác TĐKT ngành tài nguyên và môi trường.
2.1. Đánh Giá Các Nghiên Cứu Liên Quan Thi Đua Khen Thưởng
Đề tài “Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng tại Bộ TN&MT” với tính chất là một công trình khoa học độc lập vì vậy đề tài học viên lựa chọn nghiên cứu không trùng lặp với các công trình, đề tài được nghiên cứu trước đây. Tuy nhiên, nhờ có công trình nghiên cứu của các tác giả đi trước mà đề tài có sự kế thừa có chọn lọc để làm phong phú hơn tư liệu nghiên cứu. Một số công trình tiêu biểu khác như: luận văn thạc sỹ của Ngô Hiền Giang (2017), đề tài cấp nhà nước của Trần Thị Hà, luận văn thạc sĩ của Lê Xuân Khánh năm 2010,... đều có giá trị tham khảo nhất định.
2.2. Mục Tiêu và Nhiệm Vụ Nghiên Cứu Đổi Mới Thi Đua Khen Thưởng
Mục đích chính của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng, đề xuất các giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng công tác TĐKT của Bộ TN&MT giai đoạn tới, để TĐKT thực sự phát huy hiệu quả trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, xã hội được Đảng và Nhà nước giao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Bộ TN&MT trong những giai đoạn tiếp theo. Để đạt được mục tiêu này, nhiệm vụ chính bao gồm: tổng quan các nghiên cứu liên quan, xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn, đánh giá thực trạng tại Bộ TN&MT, và đề xuất phương hướng, giải pháp đổi mới.
III. Giải Pháp Đổi Mới Công Tác Thi Đua Khen Thưởng Hiệu Quả 57 ký tự
Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở duy vật biện chứng, lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về TĐKT. Phương pháp nghiên cứu bao gồm: nghiên cứu tài liệu, thống kê, phân tích, tổng hợp, và so sánh. Luận văn góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác TĐKT; đề xuất các giải pháp có luận giải khoa học nhằm đổi mới công tác TĐKT tại Bộ TN&MT. Đồng thời, phân tích và đánh giá thực trạng tình hình đổi mới công tác TĐKT tại Bộ TN&MT, từ đó rút ra những kết quả đã đạt được trong thời gian qua trên cơ sở đó tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm đổi mới công tác TĐKT tại Bộ TN&MT.
3.1. Phương Pháp Luận và Nghiên Cứu Thi Đua Khen Thưởng
Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu để tìm hiểu các quan điểm, chính sách, pháp luật về TĐKT. Phương pháp thống kê được áp dụng để thu thập và tổng hợp dữ liệu, làm cơ sở cho phân tích và đánh giá thực trạng. Phương pháp phân tích, tổng hợp giúp đánh giá thành tựu, hạn chế và đề xuất giải pháp cụ thể. Phương pháp so sánh được sử dụng để đối chiếu số liệu và đánh giá sự khác biệt.
3.2. Ý Nghĩa Lý Luận và Thực Tiễn của Đổi Mới Thi Đua Khen Thưởng
Nghiên cứu thành công sẽ góp phần nâng cao nhận thức lý luận về công tác TĐKT trong điều kiện cải cách đổi mới, bổ sung thêm những kiến thức trong công tác TĐKT trong thời kỳ mới. Mặt khác, nếu những phân tích, đánh giá thực trạng về công tác TĐKT và những đề xuất các giải pháp sát thực, có tính khả thi sẽ là những gợi ý cho việc đẩy mạnh và đổi mới công tác TĐKT của các Bộ ngành khác. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp các luận cứ khoa học, là căn cứ cho lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ, Sở TN&MT các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương đánh giá các giải pháp quản lý, giải pháp công tác, giải pháp tác nghiệp, giải pháp ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả công tác và được coi là sáng kiến để xét danh hiệu Chiến sỹ thi đua cơ sở các cấp cũng như xem xét một số hình thức khen thưởng, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng công tác bình xét TĐKT tại các đơn vị, địa phương giai đoạn tới. Ngoài ra, luận văn cũng có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho Bộ TN&MT và các cơ quan nhà nước khác.
IV. Cải Tiến Thi Đua Khen Thưởng Kinh Nghiệm Từ Các Bộ Ngành 60 ký tự
Mác là người đầu tiên nghiên cứu một cách khoa học về bản chất và nội dung thi đua: “Thi đua à một hiện tượng khách quan nảy sinh do sự tiếp xúc xã hội trong quá trình ao động sản xuất; ngay sự tiếp xúc xã hội hàng ngày cũng đã đẻ ra thi đua” . Ông đánh giá cao vai trò của hiệp tác trong lao động, sự hiệp cộng lao động tạo ra sức mạnh tập thể lớn hơn sức mạnh của từng lao động cá nhân cộng lại và theo ông: Thi đua hình thành trong quá trình hợp tác lao động, trong hoạt động chung và kế hoạch của con người với sự tiếp xúc xã hội tạo nên thi đua và sự nâng cao theo lối đặc biệt, nghị lực sinh động làm tăng thêm nghị lực riêng của từng người.
4.1. Bản Chất và Nội Dung của Thi Đua Khen Thưởng
Trên cơ sở những quan điểm nền tảng của Mác và Ăng-ghen về thi đua, Lê nin đã nghiên cứu và đưa ra những quan điểm, tư tưởng cơ bản về thi đua XHCN, đó là phong trào tự nguyện, góp sức giải quyết khó khăn, xây dựng xã hội mới của quần chúng lao động được giải phóng khỏi ách áp bức bóc lột. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về thi đua vào điều kiện cụ thể của Việt Nam.
4.2. Tư Tưởng Hồ Chí Minh về Phong Trào Thi Đua
Người đã sớm nhận thấy vai trò to lớn của thi đua đối với sự nghiệp cách mạng của đất nước và đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước nhằm động viên sức mạnh của toàn dân tộc đánh đuổi giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước. Người đã khẳng định: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua, và những người thi đua là những người yêu nước nhất” . Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ mục đích của thi đua là: “... làm cho năng suất ngày càng cao, phẩm chất ngày càng tốt, số lượng ngày càng nhiều”.
V. Nâng Cao Hiệu Quả Thi Đua Khen Thưởng Gợi Ý và Khuyến Nghị 59 ký tự
Thi đua được nảy nở trong quá trình hợp tác lao động, trong hoạt động chung và có kế hoạch của nền sản xuất hiện đại. Thi đua là một hiện tượng khách quan nảy sinh do sự tiếp xúc xã hội trong quá trình ao động sản xuất; ngay sự tiếp xúc xã hội hàng ngày cũng đã đẻ ra thi đua” [4] ông đánh giá cao vai trò của hiệp tác trong lao động, sự hiệp cộng lao động tạo ra sức mạnh tập thể lớn hơn sức mạnh của từng lao động cá nhân cộng lại và theo ông: Thi đua hình thành trong quá trình hợp tác lao động, trong hoạt động chung và kế hoạch của con người với sự tiếp xúc xã hội tạo nên thi đua và sự nâng cao theo lối đặc biệt, nghị lực sinh động làm tăng thêm nghị lực riêng của từng người.
5.1. Các Hình Thức Thi Đua Phổ Biến và Khen Thưởng
Trong thực tiễn công tác, thi đua được thể hiện ở nhiều hình thức khác nhau, tùy theo mục tiêu, nội dung, tính chất của từng phong trào, từng ngành, từng cấp. Các hình thức thi đua chủ yếu hiện nay gồm: Thi đua thường xuyên: là hình thức thi đua được tổ chức thường xuyên, liên tục giữa các cá nhân, tập thể trong một đơn vị, một ngành, một địa phương, nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ thường xuyên của đơn vị, ngành, địa phương đó. Thi đua theo đợt (hoặc theo chuyên đề): là hình thức thi đua được tổ chức trong một thời gian nhất định, nhằm thực hiện một mục tiêu cụ thể, một nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị, ngành, địa phương. Thi đua đặc biệt: là hình thức thi đua được tổ chức trong những dịp đặc biệt, có ý nghĩa quan trọng đối với đất nước, nhằm động viên sức mạnh của toàn dân tộc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh.
5.2. Quan Hệ Giữa Thi Đua và Khen Thưởng
Như vậy, thi đua và khen thưởng có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại lẫn nhau. Thi đua là cơ sở để khen thưởng, khen thưởng là động lực thúc đẩy thi đua. Để công tác thi đua, khen thưởng thực sự có hiệu quả, cần phải kết hợp chặt chẽ giữa thi đua và khen thưởng, đảm bảo khen thưởng đúng người, đúng việc, kịp thời, công khai, minh bạch. Khen thưởng phải thực sự là động lực khuyến khích, động viên các cá nhân, tập thể hăng hái thi đua, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước.
VI. Tương Lai Thi Đua Khen Thưởng Ngành Tài Nguyên Môi Trường 58 ký tự
Từ trước đến nay, công tác TĐKT trong Bộ TN&MT luôn được quan tâm và gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị. Công tác TĐKT thực sự đã trở thành động lực quan trọng thúc đẩy mọi cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) trong Bộ TN&MT thi đua lao động sản xuất, học tập, sáng tạo. Lãnh đạo Bộ TN&MT luôn coi công tác TĐKT là một trong những biện pháp quản lý, điều hành có hiệu quả, thực sự có tác dụng động viên đội ngũ cán bộ Bộ TN&MT hoàn thành những nhiệm vụ được giao. Và chính nhờ có sự động viên, khen thưởng kịp thời nên ngày càng xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân có nhiều thành tích, là tấm gương điển hình tiên tiến trong Bộ TN&MT và toàn ngành tài nguyên và môi trường.
6.1. Đánh Giá Chung về Tình Hình Thi Đua Khen Thưởng Hiện Nay
Trong thời kỳ hội nhập quốc tế, các phong trào thi đua yêu nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ, sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân và các lực lượng vũ trang; với nhiều nội dung phong phú và hình thức sinh động; động viên sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân; góp phần giành được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Không chỉ góp phần rất quan trọng thúc đẩy hoàn thành các nhiệm vụ chính trị - xã hội của đất nước, làm thay đổi bộ mặt đất nước, công tác TĐKT còn nêu cao tính ưu việt của chế độ XHCN, làm lành mạnh các quan hệ xã hội, xây dựng đạo đức, nếp sống mới, đề cao phẩm chất con người mới.
6.2. Hướng Đi Mới cho Đổi Mới Công Tác Thi Đua
Để đánh giá được kết quả cũng như hạn chế của Bộ TN&MT trong việc đổi mới công tác TĐKT và để tìm ra những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác TĐKT học viên chọn đề tài nguyên cứu “Đổi mới công tác TĐKT tại Bộ TN&MT” để làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn tốt nghiệp cao học của mình. Việc nghiên cứu thành công sẽ có ý nghĩa về lý luận và thực tiễn sâu sắc trong giai đoạn hiện nay, góp phần thực hiện các nhiệm vụ chính trị của ngành TN&MT trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.