Điều trị dị dạng động tĩnh mạch não vỡ: Nút mạch kết hợp phẫu thuật

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1. Bệnh học dị dạng động tĩnh mạch não

1.1.1. Giải phẫu bệnh lý của khối dị dạng động tĩnh mạch não được điều trị phối hợp nút mạch và phẫu thuật

1.1.2. Ổ dị dạng (Nidus)

1.1.3. Động mạch nuôi

1.1.3.1. Động mạch tận

1.1.3.2. Động mạch cho nhánh bên vào khối

1.1.3.3. Động mạch xuyên

1.1.3.4. Các động mạch nuôi xuất phát từ đám rối mạch mạc trong não thất

1.1.3.5. Động mạch đi ngang qua khối

1.1.4. Tĩnh mạch dẫn lưu (TMDL)

1.1.5. Sinh lý bệnh của dị dạng động tĩnh mạch não

1.1.6. Tuần hoàn não trong bệnh dị dạng động tĩnh mạch não

2. ĐẶT VẤN ĐỀ

2.1. Sinh lý bệnh của DDĐTMN

2.2. Tuần hoàn não trong bệnh DDĐTMN

2.3. Sinh lý bệnh tưới máu não trong DDĐTMN

2.4. Giải phẫu bệnh lý của khối DDĐTMN được điều trị phối hợp nút mạch và phẫu thuật

2.5. Động mạch nuôi

2.6. Tĩnh mạch dẫn lưu

2.7. Chẩn đoán khối DDĐTMN vỡ được điều trị phối hợp nút mạch và phẫu thuật

2.7.1. Đặc điểm lâm sàng

2.7.2. Chẩn đoán hình ảnh

2.8. Phân loại khối DDĐTMN vỡ

2.9. Điều trị khối DDĐTMN vỡ bằng phối hợp nút mạch và phẫu thuật

2.9.1. Quy trình điều trị khối DDĐTMN bằng phối hợp giữa nút mạch và phẫu thuật

2.9.1.1. Phương pháp nút mạch trước phẫu thuật

2.9.1.2. Phẫu thuật sau khi nút mạch

2.9.2. Kỹ thuật phẫu thuật lấy khối DDĐTMN

2.9.2.1. Bộc lộ khối DDĐTMN

2.9.2.2. Phẫu tích khoang dưới nhện

2.9.2.3. Phẫu tích màng mềm

2.9.2.4. Phẫu tích nhu mô não

2.9.2.5. Phẫu tích mặt sâu của khối DDĐTMN

2.9.2.6. Phẫu tích toàn bộ khối DDĐTMN

2.9.3. Xử trí chảy máu trong mổ DDĐTMN

2.9.4. Các biến chứng sau phẫu thuật

2.9.4.1. Phá vỡ áp lực tưới máu não bình thường

2.9.4.2. Huyết khối động mạch nuôi ngược dòng

2.9.4.3. Huyết khối tĩnh mạch ngược dòng

2.9.4.4. Co thắt mạch

2.9.5. Kết quả điều trị DDĐTMN bằng phối hợp nút mạch và phẫu thuật

2.10. Các phương pháp khác điều trị DDĐTMN độ cao

2.10.1. Nút mạch và xạ phẫu

2.10.2. Xạ phẫu và phẫu thuật

2.10.3. Phối hợp cả ba phương pháp nút mạch, phẫu thuật và xạ phẫu

2.11. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.11.1. Đối tượng nghiên cứu

2.11.2. Tiêu chuẩn lựa chọn

2.11.3. Tiêu chuẩn loại trừ

2.11.4. Phương pháp nghiên cứu

2.11.5. Thiết kế nghiên cứu

2.11.6. Địa điểm nghiên cứu

2.11.7. Thời gian nghiên cứu

2.11.8. Cách chọn mẫu

2.11.9. Các bước tiến hành nghiên cứu

2.11.10. Các nội dung nghiên cứu

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về dị dạng động tĩnh mạch não

Dị dạng động tĩnh mạch não (DDĐTMN) là một bất thường trong hệ thống mạch máu não, nơi có sự thông thương trực tiếp giữa động mạch và tĩnh mạch mà không qua giường mao mạch bình thường. Tình trạng này dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm chảy máu não và các biến chứng thần kinh. Theo thống kê, tỷ lệ tử vong do vỡ DDĐTMN dao động từ 12-66%, trong khi tỷ lệ tàn tật có thể lên đến 85%. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu các biến chứng này. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại như chụp cắt lớp vi tính (CLVT) đã giúp phát hiện sớm và chính xác các khối dị dạng, từ đó lên kế hoạch điều trị hiệu quả.

1.1. Đặc điểm lâm sàng của DDĐTMN

Các triệu chứng lâm sàng của DDĐTMN thường không rõ ràng và có thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối dị dạng. Bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như đau đầu, co giật, hoặc thậm chí là mất ý thức. Việc phát hiện sớm các triệu chứng này là rất quan trọng để có thể can thiệp kịp thời. Chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc xác định vị trí và cấu trúc của khối dị dạng, từ đó giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

II. Phương pháp điều trị DDĐTMN

Điều trị DDĐTMN vỡ thường bao gồm hai phương pháp chính: nút mạch và phẫu thuật. Nút mạch là phương pháp can thiệp nội mạch nhằm làm tắc nghẽn các mạch máu nuôi khối dị dạng, giúp giảm nguy cơ chảy máu và tạo điều kiện thuận lợi cho phẫu thuật sau đó. Phẫu thuật được thực hiện để loại bỏ hoàn toàn khối dị dạng, tuy nhiên, việc phẫu thuật đơn thuần có thể gặp nhiều rủi ro, đặc biệt là trong các trường hợp khối dị dạng lớn hoặc phức tạp. Do đó, việc kết hợp giữa nút mạch và phẫu thuật đã trở thành phương pháp điều trị tối ưu cho các trường hợp này.

2.1. Quy trình điều trị phối hợp

Quy trình điều trị DDĐTMN vỡ bằng phương pháp phối hợp bắt đầu bằng việc thực hiện nút mạch trước phẫu thuật. Kỹ thuật này giúp làm giảm kích thước khối dị dạng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phẫu thuật sau đó. Sau khi thực hiện nút mạch, phẫu thuật sẽ được tiến hành để loại bỏ hoàn toàn khối dị dạng. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ chảy máu trong quá trình phẫu thuật mà còn bảo vệ nhu mô não xung quanh khỏi tổn thương. Kết quả điều trị thường được đánh giá dựa trên các tiêu chí như tỷ lệ thành công, biến chứng sau phẫu thuật và tình trạng lâm sàng của bệnh nhân.

III. Kết quả điều trị và đánh giá

Kết quả điều trị DDĐTMN bằng phương pháp phối hợp nút mạch và phẫu thuật đã cho thấy nhiều tín hiệu tích cực. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ thành công cao và giảm thiểu biến chứng sau phẫu thuật. Các bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp này thường có thời gian hồi phục nhanh hơn và ít gặp phải các triệu chứng thần kinh kéo dài. Việc theo dõi và đánh giá kết quả điều trị là rất quan trọng để cải thiện quy trình điều trị trong tương lai.

3.1. Đánh giá hiệu quả điều trị

Đánh giá hiệu quả điều trị DDĐTMN vỡ thông qua các tiêu chí như tỷ lệ sống sót, mức độ hồi phục chức năng thần kinh và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc kết hợp nút mạch và phẫu thuật không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát mà còn cải thiện đáng kể tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Điều này cho thấy sự cần thiết phải áp dụng phương pháp điều trị đa dạng và linh hoạt để đạt được kết quả tốt nhất cho bệnh nhân.

Luận án tiến sĩ về điều trị dị dạng động tĩnh mạch não vỡ bằng nút mạch và phẫu thuật