Luận Văn Thạc Sĩ Về Dạy Học Truyện Cổ Tích Theo Hướng Tiếp Cận Thi Pháp

• Tác giả: Nguyễn Thị Diệu Thúy
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Khánh Thành
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm Ngữ văn
• Đề tài: Dạy học truyện cổ tích chương trình Ngữ văn Trung học cơ sở theo hướng tiếp cận thi pháp
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Một số vấn đề về thi pháp và thi pháp học
• 1.2. Phương pháp dạy học theo hướng tiếp cận thi pháp
• 1.3. Một số quan niệm về khái niệm thi pháp truyện cổ tích. Phân loại truyện cổ tích
• 1.4. Đặc điểm thi pháp truyện cổ tích
• 1.5. Cơ sở thực tiễn
• 1.6. Vai trò của Truyện cổ tích trong chương trình Ngữ Văn THCS
• 1.7. Thực trạng dạy và học VHDG và truyện cổ tích trong chương trình Ngữ Văn THCS
• 1.8. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP DẠY HỌC TRUYỆN CỔ TÍCH BẬC TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO HƯỚNG TIẾP CẬN THI PHÁP
• 2.1. Dạy - học truyện cổ tích qua biện pháp so sánh
• 2.2. Dạy - học truyện cổ tích qua biện pháp đọc sáng tạo
• 2.3. Đọc diễn cảm
• 2.4. Đọc phân vai hoặc nhập vai
• 2.5. Dạy - học truyện cổ tích qua biện pháp học trải nghiệm
• 2.6. Xây dựng các câu hỏi gợi cảm xúc, khơi gợi trí tưởng tượng của HS
• 2.7. Các hoạt động ngoại khóa
• 2.8. Dạy - học truyện cổ tích qua các hệ thống bài tập
• 2.9. Kể sáng tạo
• 2.10. Viết tiếp câu chuyện hoặc viết lại truyện
• 2.11. Vẽ tranh minh họa truyện
• 2.12. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Những vấn đề chung
• 3.2. Mục đích thực nghiệm. Đối tượng, địa bàn và thời gian thực nghiệm
• 3.3. Nội dung thực nghiệm
• 3.4. Tiến trình và kết quả thực nghiệm
• 3.4.1. Tiến trình thực nghiệm
• 3.4.2. Kết quả thực nghiệm
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về dạy học truyện cổ tích bậc trung học cơ sở

Dạy học truyện cổ tích trong chương trình Ngữ Văn bậc trung học cơ sở là một nhiệm vụ quan trọng. Truyện cổ tích không chỉ mang lại kiến thức văn học mà còn giúp học sinh phát triển nhân cách và tư duy thẩm mỹ. Việc áp dụng phương pháp dạy học theo hướng tiếp cận thi pháp sẽ giúp giáo viên và học sinh có cái nhìn sâu sắc hơn về thể loại này.

1.1. Đặc điểm của truyện cổ tích trong giáo dục

Truyện cổ tích có những đặc điểm riêng biệt, như tính giáo dục cao và khả năng khơi gợi trí tưởng tượng của học sinh. Những câu chuyện này thường chứa đựng bài học nhân sinh sâu sắc, giúp học sinh hình thành quan niệm sống tích cực.

1.2. Vai trò của giáo viên trong dạy học truyện cổ tích

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn học sinh tiếp cận và phân tích truyện cổ tích. Họ cần sử dụng các phương pháp dạy học đa dạng để khơi gợi hứng thú và sự sáng tạo của học sinh.

II. Thách thức trong dạy học truyện cổ tích theo hướng tiếp cận thi pháp

Mặc dù dạy học truyện cổ tích mang lại nhiều lợi ích, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn là sự thiếu hụt kiến thức về thi pháp trong giảng dạy. Điều này dẫn đến việc học sinh không thể tiếp cận sâu sắc các giá trị nghệ thuật của truyện cổ tích.

2.1. Khó khăn trong việc áp dụng thi pháp vào giảng dạy

Nhiều giáo viên chưa được đào tạo bài bản về thi pháp, dẫn đến việc giảng dạy chưa hiệu quả. Họ thường chỉ tập trung vào nội dung mà bỏ qua các yếu tố nghệ thuật, làm giảm đi giá trị của truyện cổ tích.

2.2. Thiếu hứng thú của học sinh với truyện cổ tích

Nhiều học sinh không còn hứng thú với truyện cổ tích do phương pháp dạy học chưa phù hợp. Việc thiếu sự sáng tạo và tương tác trong giờ học khiến học sinh không cảm nhận được giá trị của thể loại này.

III. Phương pháp dạy học truyện cổ tích hiệu quả theo hướng thi pháp

Để khắc phục những thách thức trên, việc áp dụng các phương pháp dạy học hiệu quả là rất cần thiết. Các phương pháp này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về truyện cổ tích mà còn phát triển tư duy sáng tạo.

3.1. Dạy học qua so sánh và phân tích

Phương pháp so sánh giúp học sinh nhận diện các đặc điểm thi pháp của truyện cổ tích. Bằng cách phân tích các yếu tố nghệ thuật, học sinh sẽ hiểu rõ hơn về giá trị của thể loại này.

3.2. Sử dụng hoạt động trải nghiệm trong dạy học

Hoạt động trải nghiệm giúp học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập. Việc nhập vai vào các nhân vật trong truyện cổ tích sẽ giúp học sinh cảm nhận sâu sắc hơn về nội dung và ý nghĩa của câu chuyện.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu trong dạy học truyện cổ tích

Nghiên cứu cho thấy việc áp dụng phương pháp dạy học theo hướng tiếp cận thi pháp đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Học sinh không chỉ hiểu biết hơn về truyện cổ tích mà còn phát triển khả năng tư duy và sáng tạo.

4.1. Kết quả từ thực nghiệm giảng dạy

Các lớp học áp dụng phương pháp dạy học mới đã cho thấy sự tiến bộ rõ rệt trong nhận thức và thái độ của học sinh đối với truyện cổ tích. Học sinh tham gia tích cực hơn và thể hiện sự sáng tạo trong các bài tập.

4.2. Phản hồi từ học sinh và giáo viên

Phản hồi từ học sinh cho thấy họ cảm thấy hứng thú hơn với truyện cổ tích. Giáo viên cũng nhận thấy sự thay đổi tích cực trong cách tiếp cận và phân tích tác phẩm của học sinh.

V. Kết luận và triển vọng tương lai trong dạy học truyện cổ tích

Dạy học truyện cổ tích theo hướng tiếp cận thi pháp không chỉ giúp học sinh hiểu biết sâu sắc hơn về thể loại này mà còn phát triển nhân cách và tư duy thẩm mỹ. Tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học mới để nâng cao chất lượng giáo dục.

5.1. Định hướng phát triển phương pháp dạy học

Cần có sự đầu tư vào đào tạo giáo viên về thi pháp và các phương pháp dạy học hiện đại. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tích cực cho học sinh.

5.2. Khuyến khích nghiên cứu và sáng tạo trong giảng dạy

Khuyến khích giáo viên và học sinh tham gia vào các hoạt động nghiên cứu và sáng tạo liên quan đến truyện cổ tích. Điều này sẽ giúp phát triển tư duy và khả năng sáng tạo của học sinh.