Tổng quan nghiên cứu

Công tác đánh giá viên chức đóng vai trò then chốt trong quản lý nguồn nhân lực tại các đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt là các trường đại học công lập. Tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, với đội ngũ 159 viên chức, trong đó 72% có trình độ thạc sĩ và 10,7% có trình độ tiến sĩ, việc đánh giá viên chức không chỉ giúp nâng cao chất lượng đào tạo mà còn góp phần phát triển bền vững nhà trường trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng công tác đánh giá viên chức tại trường trong giai đoạn 2020-2023, nhằm nhận diện những kết quả đạt được, hạn chế còn tồn tại và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Mục tiêu cụ thể là hệ thống hóa lý luận về đánh giá viên chức, phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp phù hợp với đặc thù của trường đại học nghệ thuật. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ viên chức tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội trong khoảng thời gian 4 năm, với trọng tâm là công tác đánh giá hàng năm. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học, đồng thời tạo động lực phát triển đội ngũ viên chức đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đại học và phát triển nghệ thuật trong nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chủ đạo: chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, nhằm phân tích toàn diện các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đánh giá viên chức. Mô hình nghiên cứu tập trung vào các khái niệm chính gồm: viên chức, đánh giá viên chức, tiêu chí đánh giá, phương pháp đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đánh giá. Viên chức được hiểu là công dân Việt Nam làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo hợp đồng, chịu sự điều chỉnh của Luật Viên chức và Luật Giáo dục đại học. Đánh giá viên chức là quá trình nhận xét, xếp loại dựa trên các tiêu chí pháp luật quy định nhằm làm cơ sở cho các quyết định quản lý nhân sự. Tiêu chí đánh giá bao gồm các khía cạnh chính trị tư tưởng, đạo đức, tác phong, ý thức tổ chức kỷ luật và kết quả thực hiện nhiệm vụ. Phương pháp đánh giá được lựa chọn linh hoạt, kết hợp giữa cho điểm theo tiêu chí, bình bầu nhận xét, báo cáo công việc, quan sát hành vi và ghi nhận các sự kiện đáng chú ý. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đánh giá gồm yếu tố pháp luật, đặc điểm chuyên môn nghiệp vụ, môi trường làm việc, vai trò lãnh đạo và nhận thức của các chủ thể tham gia đánh giá.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ hồ sơ, báo cáo đánh giá viên chức của Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội giai đoạn 2020-2023, kết hợp khảo sát ý kiến viên chức và lãnh đạo nhà trường. Cỡ mẫu nghiên cứu gồm toàn bộ 159 viên chức, đảm bảo tính đại diện và toàn diện. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp toàn bộ nhằm thu thập dữ liệu đầy đủ về thực trạng đánh giá. Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp phân tích-tổng hợp, so sánh và liệt kê nhằm đánh giá kết quả, nhận diện hạn chế và nguyên nhân. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2023 đến tháng 7/2024, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích, đánh giá và đề xuất giải pháp. Việc áp dụng đa dạng phương pháp nghiên cứu giúp đảm bảo tính khách quan, khoa học và thực tiễn của luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả công tác đánh giá viên chức: Từ năm 2020 đến 2023, tỷ lệ viên chức được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt khoảng 85%, trong đó có 15% được xếp loại xuất sắc. Kết quả này phản ánh sự ổn định và nề nếp trong công tác đánh giá tại trường.

  2. Hạn chế trong tiêu chí và phương pháp đánh giá: Nhà trường chưa xây dựng được bộ tiêu chí đánh giá riêng biệt, phù hợp với đặc thù ngành nghệ thuật, dẫn đến việc áp dụng các tiêu chí chung của pháp luật gây thiếu toàn diện và thiếu thực tế. Khoảng 40% viên chức phản ánh phương pháp đánh giá còn mang tính hình thức, thiếu khách quan.

  3. Ảnh hưởng của nhận thức và vai trò lãnh đạo: Nhận thức của viên chức và người quản lý về tầm quan trọng của đánh giá còn hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng đánh giá. Khoảng 30% viên chức cho biết chưa được tham gia đầy đủ vào quá trình đánh giá, làm giảm tính dân chủ và minh bạch.

  4. Môi trường làm việc và đặc điểm chuyên môn: Đặc thù công việc nghệ thuật đòi hỏi sự sáng tạo và linh hoạt, tuy nhiên môi trường làm việc chưa được xem xét đầy đủ trong đánh giá. Việc đánh giá chưa phân biệt rõ ràng giữa các chức danh nghề nghiệp đa dạng như giảng viên, đạo diễn, kỹ thuật viên, dẫn đến khó khăn trong việc đánh giá đúng năng lực và kết quả công việc.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác đánh giá viên chức tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội đã đạt được những thành tựu nhất định về mặt tổ chức và thực hiện, phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, việc áp dụng các tiêu chí và phương pháp đánh giá chung chưa đáp ứng được yêu cầu đặc thù của ngành nghệ thuật, làm giảm tính chính xác và khách quan của kết quả đánh giá. So sánh với các nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý công và giáo dục đại học, việc xây dựng tiêu chí đánh giá riêng biệt và nâng cao nhận thức của các chủ thể tham gia là yếu tố quyết định để nâng cao hiệu quả công tác đánh giá. Việc thiếu sự tham gia của viên chức trong quá trình đánh giá cũng làm giảm tính dân chủ và minh bạch, ảnh hưởng đến động lực làm việc. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ xếp loại viên chức theo năm và bảng tổng hợp các hạn chế được phản ánh qua khảo sát ý kiến viên chức, giúp minh họa rõ nét hơn về thực trạng và các vấn đề cần giải quyết.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá đặc thù ngành nghệ thuật: Thiết kế các tiêu chí đánh giá phù hợp với từng chức danh nghề nghiệp tại trường, tập trung vào năng lực chuyên môn, sáng tạo và kết quả công việc thực tế. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do Ban Giám hiệu phối hợp với các khoa chuyên ngành chủ trì.

  2. Nâng cao nhận thức và đào tạo về công tác đánh giá: Tổ chức các khóa tập huấn, hội thảo nâng cao nhận thức cho viên chức và lãnh đạo về vai trò, ý nghĩa và quy trình đánh giá viên chức. Mục tiêu tăng tỷ lệ viên chức hiểu và tham gia tích cực lên trên 80% trong vòng 6 tháng, do Phòng Hành chính Tổng hợp thực hiện.

  3. Tăng cường tính dân chủ, minh bạch trong đánh giá: Áp dụng phương pháp đánh giá đa chiều, kết hợp ý kiến đồng nghiệp, tự đánh giá và đánh giá của lãnh đạo, đồng thời công khai kết quả đánh giá đúng thời hạn. Thời gian triển khai trong 1 năm, do Hội đồng Trường và các khoa phối hợp thực hiện.

  4. Cải thiện môi trường làm việc và điều kiện hỗ trợ viên chức: Xem xét điều chỉnh môi trường làm việc, trang thiết bị và các điều kiện hỗ trợ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho viên chức phát huy năng lực sáng tạo. Kế hoạch thực hiện trong 18 tháng, do Ban Quản lý cơ sở vật chất và Phòng Tổ chức cán bộ phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo các trường đại học công lập: Nhận diện các vấn đề thực tiễn trong công tác đánh giá viên chức, từ đó xây dựng chính sách quản lý nhân sự phù hợp, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển đội ngũ.

  2. Viên chức và giảng viên các trường đại học nghệ thuật: Hiểu rõ quy trình, tiêu chí đánh giá, từ đó chủ động nâng cao năng lực, tham gia tích cực vào quá trình đánh giá và phát triển nghề nghiệp.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý công, giáo dục đại học: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác đánh giá viên chức trong môi trường giáo dục đại học đặc thù, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo: Tham khảo để hoàn thiện các quy định, hướng dẫn về đánh giá viên chức, đặc biệt trong các trường đại học công lập có đặc thù ngành nghề riêng biệt.

Câu hỏi thường gặp

  1. Công tác đánh giá viên chức tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội có điểm gì đặc biệt?
    Công tác đánh giá tại trường phải cân nhắc đặc thù ngành nghệ thuật, đòi hỏi tiêu chí đánh giá linh hoạt, tập trung vào năng lực sáng tạo và kết quả chuyên môn, khác biệt so với các trường đại học khác.

  2. Tiêu chí đánh giá viên chức được xây dựng dựa trên cơ sở nào?
    Tiêu chí dựa trên Luật Viên chức, Luật Giáo dục đại học, các nghị định hướng dẫn và đặc thù công việc của từng chức danh nghề nghiệp trong trường, nhằm đảm bảo tính khách quan và phù hợp.

  3. Phương pháp đánh giá viên chức nào được áp dụng phổ biến?
    Trường kết hợp nhiều phương pháp như cho điểm theo tiêu chí, bình bầu nhận xét, báo cáo công việc và quan sát hành vi để đảm bảo đánh giá toàn diện và khách quan.

  4. Những hạn chế chính trong công tác đánh giá hiện nay là gì?
    Chủ yếu là thiếu tiêu chí đánh giá đặc thù, nhận thức chưa đầy đủ của viên chức và lãnh đạo, tính dân chủ và minh bạch chưa cao, cũng như chưa phân biệt rõ ràng đặc điểm chuyên môn trong đánh giá.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả đánh giá viên chức?
    Xây dựng tiêu chí đặc thù, nâng cao nhận thức qua đào tạo, tăng cường tính dân chủ và minh bạch, cải thiện môi trường làm việc và điều kiện hỗ trợ viên chức là những giải pháp trọng tâm.

Kết luận

  • Công tác đánh giá viên chức tại Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội đã đạt được kết quả ổn định với tỷ lệ hoàn thành nhiệm vụ trên 85% trong giai đoạn 2020-2023.
  • Việc áp dụng tiêu chí và phương pháp đánh giá chung chưa đáp ứng đầy đủ đặc thù ngành nghệ thuật, ảnh hưởng đến tính chính xác và khách quan.
  • Nhận thức của viên chức và lãnh đạo về tầm quan trọng của đánh giá còn hạn chế, làm giảm tính dân chủ và minh bạch trong quá trình đánh giá.
  • Đề xuất xây dựng bộ tiêu chí đánh giá đặc thù, nâng cao nhận thức, tăng cường minh bạch và cải thiện môi trường làm việc nhằm nâng cao hiệu quả công tác đánh giá.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai xây dựng tiêu chí, tổ chức đào tạo, áp dụng phương pháp đánh giá đa chiều và giám sát thực hiện trong vòng 12-18 tháng. Đề nghị các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ để đảm bảo thành công.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng công tác đánh giá viên chức, góp phần phát triển bền vững Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội và đội ngũ viên chức năng động, sáng tạo.