Nghiên cứu chiến lược sinh kế của các hộ dân ven biển tỉnh Thái Bình trong bối cảnh biến đổi khí hậu

• Tác giả: Nguyễn Thọ Đạt
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân
• Chuyên ngành: Kinh Tế Phát Triển
• Đề tài: Chiến Lược Sinh Kế Bền Vững Cho Hộ Dân Ven Biển Thái Bình Trước Biến Đổi Khí Hậu
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Mục tiêu chung
• 1.2. Mục tiêu cụ thể
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI
• 4. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 4.1. Ý nghĩa khoa học
• 4.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 5. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 5.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC SINH KẾ CỦA HỘ DÂN VEN BIỂN TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 5.1.1. Một số khái niệm cơ bản
• 5.1.2. Khái niệm sinh kế và chiến lược sinh kế
• 5.1.2.1. Sinh kế
• 5.1.2.2. Sinh kế hộ gia đình
• 5.1.2.3. Chiến lược sinh kế
• 5.1.2.4. Phân loại chiến lược sinh kế
• 5.1.3. Biến đổi khí hậu và sinh kế vùng ven biển
• 5.1.3.1. Biến đổi khí hậu
• 5.1.3.2. Biến đổi khí hậu vùng ven biển

I. Tính cấp thiết của đề tài

Vùng ven biển là nơi phát triển năng động, tập trung đông dân cư nhất thế giới. Theo nghiên cứu, khoảng 40% dân số thế giới sống ở khu vực ven biển. Tại châu Á, con số này lên tới 60%. Sự gia tăng dân số đã thúc đẩy quá trình sử dụng tài nguyên, tạo ra nhiều lợi ích kinh tế. Tuy nhiên, vùng ven biển cũng chịu nhiều tác động từ thiên nhiên, đặc biệt là biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu làm trầm trọng thêm các vấn đề hiện tại như ô nhiễm môi trường và cạn kiệt tài nguyên. Việt Nam, với bờ biển dài 3260 km, là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu. Chiến lược sinh kế của người dân ven biển chủ yếu dựa vào nông nghiệp và thủy sản, do đó, rủi ro từ thời tiết là một trở ngại lớn. Tỉnh Thái Bình, với mật độ dân số cao, là nơi mà sinh kế của người dân phụ thuộc nhiều vào tài nguyên nhạy cảm với thời tiết. Các hiện tượng thời tiết bất thường như bão và lũ đã gia tăng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế của người dân.

II. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chung của nghiên cứu là đánh giá thực trạng chiến lược sinh kế của các hộ dân ven biển tỉnh Thái Bình trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Mục tiêu cụ thể bao gồm hệ thống hóa lý luận về chiến lược sinh kế ven biển, đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược sinh kế. Nghiên cứu cũng sẽ phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn chiến lược sinh kế và đề xuất giải pháp cải thiện sinh kế cho người dân ven biển. Việc nghiên cứu này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về tình hình hiện tại mà còn cung cấp cơ sở cho các chính sách phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là chiến lược sinh kế của các hộ dân ven biển tỉnh Thái Bình. Phạm vi nghiên cứu bao gồm hai huyện ven biển là Tiền Hải và Thái Thụy. Nghiên cứu sẽ tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược sinh kế trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Thời gian nghiên cứu sẽ được thực hiện từ năm 2016 đến 2020, với các đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2020-2025. Nghiên cứu sẽ sử dụng phương pháp phân tích định tính và định lượng để thu thập thông tin từ các hộ dân và cán bộ quản lý liên quan.

IV. Những đóng góp mới của đề tài

Nghiên cứu đã tổng quan và làm sáng tỏ lý luận về chiến lược sinh kế vùng ven biển trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Cách phân loại chiến lược sinh kế được phát triển dựa trên mức độ phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên. Nghiên cứu cũng chỉ ra ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến nguồn lực và hoạt động sinh kế của các hộ dân ven biển. Kết quả cho thấy, trong dài hạn, chỉ một tỷ lệ nhỏ hộ dân thay đổi hoàn toàn chiến lược sinh kế của họ. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các giải pháp hỗ trợ để cải thiện sinh kế cho người dân ven biển.

V. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

Nghiên cứu cung cấp tài liệu học thuật về chiến lược sinh kế của các hộ dân ven biển trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Các kết quả nghiên cứu sẽ phục vụ cho việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế vùng ven biển tỉnh Thái Bình. Nghiên cứu cũng chỉ ra ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến nguồn lực và hoạt động sinh kế, từ đó đề xuất giải pháp cải thiện sinh kế nhằm giảm thiểu rủi ro và nâng cao thu nhập cho người dân. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các vùng ven biển khác có điều kiện tương đồng.