Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện nay, hoạt động đấu thầu xây lắp đóng vai trò then chốt trong sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp xây dựng. Theo ước tính, khả năng thắng thầu quyết định trực tiếp đến việc ký kết hợp đồng xây dựng, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh và thu nhập của người lao động. Đặc biệt, trong giai đoạn 2014-2016, Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại THT đã tham gia nhiều gói thầu xây lắp với mức độ cạnh tranh ngày càng quyết liệt về giá, chất lượng và tiến độ thi công. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng khả năng thắng thầu của công ty trong đấu thầu xây lắp và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả cạnh tranh, hướng tới giai đoạn 2017-2020.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động đấu thầu xây lắp của Công ty THT trên toàn quốc trong khoảng thời gian từ năm 2014 đến 2016. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp phát huy tính năng động, sáng tạo trong đấu thầu, đồng thời nâng cao uy tín và thương hiệu trên thị trường xây dựng. Qua đó, công ty có thể đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình, tăng cường năng lực kỹ thuật và công nghệ, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về đấu thầu và lý thuyết về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng.

  1. Lý thuyết đấu thầu: Đấu thầu được hiểu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của chủ đầu tư trên cơ sở đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 quy định rõ các hình thức lựa chọn nhà thầu như đấu thầu rộng rãi, hạn chế, chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh, mua sắm trực tiếp và các nguyên tắc cơ bản như công bằng, minh bạch, công khai, bí mật và hiệu quả kinh tế.

  2. Lý thuyết năng lực cạnh tranh doanh nghiệp xây dựng: Bao gồm các yếu tố như năng lực tài chính, nguồn nhân lực, máy móc thiết bị, kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu, tổ chức quản lý doanh nghiệp và khả năng liên danh liên kết. Các yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thắng thầu và hiệu quả thi công công trình.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng gồm: hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu, bảo đảm dự thầu, gói thầu, biện pháp thi công, tiến độ thi công, và các hình thức lựa chọn nhà thầu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, bao gồm:

  • Phương pháp điều tra, khảo sát số liệu: Thu thập dữ liệu từ hồ sơ đấu thầu, báo cáo tài chính, kết quả thi công và các tài liệu liên quan của Công ty THT trong giai đoạn 2014-2016.
  • Phân tích - tổng hợp: Đánh giá thực trạng năng lực và kết quả đấu thầu của công ty, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thắng thầu.
  • Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến các chuyên gia trong lĩnh vực kinh tế xây dựng để đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả đấu thầu.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các gói thầu xây lắp mà Công ty THT đã tham gia trong giai đoạn 2014-2016, với phương pháp chọn mẫu toàn diện nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2015 đến 2017, bao gồm giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năng lực tài chính và máy móc thiết bị: Công ty THT có nguồn vốn tự có ổn định và khả năng huy động vốn tốt, đáp ứng yêu cầu tài chính của các gói thầu. Số lượng máy móc thiết bị đa dạng, công suất lớn, phù hợp với các công trình xây lắp. Theo báo cáo tài chính giai đoạn 2013-2015, tổng tài sản của công ty tăng trưởng khoảng 15% mỗi năm, góp phần nâng cao uy tín trong đấu thầu.

  2. Nguồn nhân lực và tổ chức quản lý: Đội ngũ cán bộ quản lý và kỹ thuật có trình độ chuyên môn cao, với tỷ lệ cán bộ kỹ thuật chiếm hơn 60% tổng số nhân sự. Cơ cấu tổ chức bộ máy hợp lý, các phòng ban phối hợp hiệu quả trong công tác lập hồ sơ dự thầu và thi công. Tuy nhiên, khả năng huy động công nhân theo tiến độ thi công còn gặp khó khăn do tính chất không ổn định của nhu cầu lao động.

  3. Kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu: Hồ sơ dự thầu của công ty được chuẩn bị kỹ lưỡng, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về pháp lý, kỹ thuật và tài chính. Tỷ lệ hồ sơ hợp lệ đạt trên 85% trong các lần tham gia đấu thầu từ 2014 đến 2016. Tuy nhiên, giá dự thầu đôi khi chưa tối ưu do chưa tận dụng hết các biện pháp thi công tiết kiệm chi phí.

  4. Kết quả đấu thầu: Trong giai đoạn 2014-2016, công ty tham gia khoảng 50 gói thầu xây lắp, trong đó tỷ lệ trúng thầu đạt khoảng 40%. So với mức trung bình ngành là 35%, công ty có hiệu quả cạnh tranh tương đối tốt nhưng vẫn còn tiềm năng cải thiện.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính giúp Công ty THT duy trì khả năng thắng thầu là do năng lực tài chính vững mạnh và hệ thống máy móc thiết bị hiện đại, đồng thời tổ chức quản lý chuyên nghiệp và đội ngũ nhân sự có trình độ cao. Tuy nhiên, việc huy động nguồn nhân lực chưa linh hoạt và kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu chưa tối ưu hóa chi phí là những điểm hạn chế cần khắc phục.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, kết quả của công ty tương đồng với xu hướng chung về tầm quan trọng của năng lực tài chính và kỹ thuật trong đấu thầu. Việc liên danh với các nhà thầu khác cũng được xem là một giải pháp hiệu quả để tăng sức cạnh tranh, nhất là đối với các gói thầu quy mô lớn và phức tạp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ trúng thầu theo năm, bảng so sánh cơ cấu tài sản và nguồn vốn, cũng như biểu đồ phân bổ nhân sự theo trình độ chuyên môn để minh họa rõ nét các yếu tố ảnh hưởng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường năng lực tài chính và đầu tư máy móc thiết bị

    • Động từ hành động: Đầu tư, nâng cấp
    • Target metric: Tăng giá trị tài sản cố định lên 20% trong 2 năm tới
    • Timeline: 2018-2020
    • Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty phối hợp phòng kế toán và phòng vật tư

  2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tổ chức quản lý

    • Động từ hành động: Đào tạo, tuyển dụng, cải tiến
    • Target metric: Tỷ lệ cán bộ kỹ thuật đạt chuẩn trên 70% trong năm 2019
    • Timeline: 2018-2019
    • Chủ thể thực hiện: Phòng tổ chức hành chính phối hợp phòng kỹ thuật

  3. Cải tiến kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu và tối ưu giá dự thầu

    • Động từ hành động: Rà soát, tối ưu, áp dụng công nghệ mới
    • Target metric: Giảm chi phí dự thầu trung bình 5% trong các gói thầu năm 2019
    • Timeline: 2018-2019
    • Chủ thể thực hiện: Phòng kế hoạch phối hợp phòng kỹ thuật và phòng tài chính

  4. Mở rộng liên danh, liên kết với các nhà thầu có năng lực bổ trợ

    • Động từ hành động: Thiết lập, hợp tác
    • Target metric: Tham gia ít nhất 3 liên danh trong các gói thầu quy mô lớn năm 2019
    • Timeline: 2018-2019
    • Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc và phòng kế hoạch

  5. Tăng cường công tác khảo sát và thu thập thông tin đối thủ cạnh tranh

    • Động từ hành động: Nghiên cứu, phân tích
    • Target metric: Xây dựng cơ sở dữ liệu đối thủ hoàn chỉnh trong năm 2018
    • Timeline: 2018
    • Chủ thể thực hiện: Phòng kế hoạch và phòng kỹ thuật

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng

    • Lợi ích: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thắng thầu, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.
    • Use case: Định hướng đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu.

  2. Phòng kế hoạch và bộ phận đấu thầu của các công ty xây dựng

    • Lợi ích: Áp dụng các giải pháp kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu và quản lý quy trình đấu thầu hiệu quả.
    • Use case: Chuẩn bị hồ sơ dự thầu đạt chuẩn, tối ưu chi phí và nâng cao tỷ lệ trúng thầu.

  3. Các chuyên gia tư vấn và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế xây dựng

    • Lợi ích: Tham khảo mô hình nghiên cứu và kết quả phân tích thực tiễn về năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp.
    • Use case: Phát triển các nghiên cứu chuyên sâu hoặc tư vấn chiến lược cho doanh nghiệp.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu và xây dựng

    • Lợi ích: Hiểu rõ thực trạng và các khó khăn của doanh nghiệp trong đấu thầu để hoàn thiện chính sách và quy định.
    • Use case: Xây dựng các quy định hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo minh bạch và hiệu quả trong đấu thầu.

Câu hỏi thường gặp

  1. Khả năng tài chính ảnh hưởng thế nào đến việc thắng thầu?
    Khả năng tài chính mạnh giúp doanh nghiệp có thể tự ứng vốn thi công, đảm bảo tiến độ và uy tín với chủ đầu tư. Ví dụ, Công ty THT với nguồn vốn ổn định đã tăng tỷ lệ trúng thầu lên khoảng 40% trong giai đoạn 2014-2016.

  2. Làm thế nào để nâng cao chất lượng hồ sơ dự thầu?
    Cần nghiên cứu kỹ hồ sơ mời thầu, chuẩn bị đầy đủ tài liệu pháp lý, kỹ thuật và tài chính, đồng thời tối ưu giá dự thầu. Công ty THT đã áp dụng quy trình chuẩn bị hồ sơ bài bản, đạt tỷ lệ hồ sơ hợp lệ trên 85%.

  3. Vai trò của liên danh trong đấu thầu xây lắp là gì?
    Liên danh giúp tăng sức mạnh tổng hợp về tài chính, kỹ thuật và kinh nghiệm, đặc biệt hữu ích với các gói thầu quy mô lớn. Công ty THT được khuyến nghị mở rộng liên danh để nâng cao khả năng cạnh tranh.

  4. Yếu tố nào ảnh hưởng đến tiến độ thi công trong đấu thầu?
    Tiến độ thi công phụ thuộc vào biện pháp kỹ thuật, tổ chức mặt bằng công trường, nguồn nhân lực và cung ứng vật tư. Việc lập tiến độ chi tiết và biện pháp thi công hợp lý là yếu tố then chốt.

  5. Làm sao để công ty xây dựng duy trì uy tín trên thị trường đấu thầu?
    Bằng cách đảm bảo chất lượng công trình, tiến độ thi công, minh bạch trong hồ sơ dự thầu và duy trì mối quan hệ tốt với chủ đầu tư và nhà cung cấp. Công ty THT đã xây dựng uy tín qua nhiều công trình chất lượng cao trên toàn quốc.

Kết luận

  • Đấu thầu xây lắp là hoạt động then chốt quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp xây dựng.
  • Năng lực tài chính, nguồn nhân lực, kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu và tổ chức quản lý là các yếu tố ảnh hưởng chính đến khả năng thắng thầu của Công ty THT.
  • Công ty đã đạt tỷ lệ trúng thầu khoảng 40% trong giai đoạn 2014-2016, cao hơn mức trung bình ngành.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực tài chính, đào tạo nhân lực, tối ưu hồ sơ dự thầu và mở rộng liên danh nhằm tăng cường sức cạnh tranh.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2018-2020 và đánh giá hiệu quả định kỳ.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao khả năng thắng thầu và phát triển bền vững doanh nghiệp xây dựng của bạn!