I. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách
Quản lý ngân sách là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Nhà nước nhằm đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội. Quản lý ngân sách cấp quận, như quận Hải An, đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện các chính sách công và phát triển địa phương. Ngân sách Nhà nước không chỉ là nguồn lực tài chính mà còn là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, ngân sách cấp quận được hình thành từ các nguồn thu và đảm bảo các khoản chi trong phạm vi quận. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có một hệ thống quản lý ngân sách hiệu quả để tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực tài chính, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
1.1. Khái niệm và vai trò của ngân sách
Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan có thẩm quyền quyết định. Ngân sách cấp quận là quỹ tiền tệ tập trung của quận, được hình thành từ các nguồn thu và đảm bảo các khoản chi. Vai trò của ngân sách không chỉ dừng lại ở việc nuôi dưỡng bộ máy Nhà nước mà còn là công cụ để điều chỉnh các vấn đề xã hội. Việc quản lý ngân sách hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu thất thu và lãng phí, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong quản lý tài chính công.
II. Thực trạng quản lý ngân sách tại quận Hải An
Giai đoạn 2017-2021, công tác quản lý ngân sách tại quận Hải An đã đạt được một số kết quả tích cực, nhưng cũng tồn tại nhiều hạn chế. Thực trạng cho thấy, việc lập dự toán ngân sách chưa thực sự sát với thực tế, dẫn đến tình trạng thất thu ngân sách. Các khoản chi tiêu cũng chưa được phân bổ hợp lý, gây lãng phí nguồn lực. Đặc biệt, công tác kiểm tra, giám sát ngân sách còn yếu, chưa phát huy được vai trò trong việc phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Những vấn đề này cần được khắc phục để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách trong thời gian tới.
2.1. Đánh giá công tác lập dự toán ngân sách
Công tác lập dự toán ngân sách tại quận Hải An trong giai đoạn 2017-2021 cho thấy nhiều bất cập. Dự toán thường không phản ánh đúng nhu cầu thực tế của địa phương, dẫn đến tình trạng thiếu hụt ngân sách cho các hoạt động thiết yếu. Việc đánh giá ngân sách cần được thực hiện thường xuyên và liên tục để đảm bảo tính chính xác và khả thi của dự toán. Cần có sự tham gia của các bên liên quan trong quá trình lập dự toán để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công.
III. Biện pháp hoàn thiện quản lý ngân sách tại quận Hải An
Để cải thiện công tác quản lý ngân sách tại quận Hải An giai đoạn 2022-2026, cần thực hiện một số biện pháp chủ yếu. Đầu tiên, cần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác ngân sách, đảm bảo họ có đủ kiến thức và kỹ năng để thực hiện nhiệm vụ. Thứ hai, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát ngân sách để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Cuối cùng, việc công khai ngân sách cũng cần được thực hiện một cách nghiêm túc để người dân có thể giám sát và tham gia vào quá trình quản lý tài chính công.
3.1. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý ngân sách
Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý ngân sách là một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả quản lý ngân sách. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về ngân sách cho cán bộ, đồng thời khuyến khích họ tham gia vào các hội thảo, diễn đàn chuyên môn. Việc này không chỉ giúp cán bộ nắm vững các quy định pháp luật mà còn nâng cao khả năng phân tích, đánh giá tình hình ngân sách, từ đó đưa ra các quyết định đúng đắn trong công tác quản lý.
