Tổng quan nghiên cứu

Viết luận là một trong bốn kỹ năng ngôn ngữ quan trọng trong học tập tiếng Anh, đặc biệt trong bối cảnh luyện thi IELTS với mục tiêu đạt band 6.5 trở lên. Theo báo cáo của ngành giáo dục ngoại ngữ, kỹ năng viết luôn được đánh giá là khó khăn nhất đối với người học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (EFL), do đòi hỏi sự kết hợp giữa tư duy, tổ chức ý tưởng và sử dụng ngôn ngữ chính xác. Tại Trung tâm Anh ngữ EQuest, Hà Nội, nhiều học viên dù đã tham gia các khóa học luyện thi IELTS nhưng kết quả viết luận vẫn chưa đạt kỳ vọng, với điểm trung bình chỉ khoảng band 4.5-5.0 trong bài kiểm tra Cambridge Placement Test (CPT).

Nghiên cứu này nhằm mục tiêu cải thiện kỹ năng viết luận học thuật trong bài thi IELTS (Academic Writing Task 2) cho học viên tại EQuest thông qua việc áp dụng phương pháp tiếp cận theo quá trình (process-based approach). Phạm vi nghiên cứu tập trung vào nhóm 10 học viên từ 17-25 tuổi, đã từng tham gia ít nhất một khóa luyện thi IELTS, trong khoảng thời gian 12 tuần. Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ giúp nâng cao điểm số viết luận mà còn góp phần phát triển kỹ năng tư duy phản biện, tổ chức ý tưởng và tự học cho học viên, đồng thời cung cấp cơ sở tham khảo cho giáo viên và các trung tâm ngoại ngữ trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Phương pháp tiếp cận theo quá trình trong dạy viết luận nhấn mạnh vào các giai đoạn liên tục gồm: tiền viết (pre-writing), viết nháp (drafting), phản hồi (responding), sửa đổi (revising), chỉnh sửa (editing), đánh giá (assessing) và hậu viết (post-writing). Hai mô hình tiêu biểu được áp dụng là chu trình viết của Steele (2004) với 8 bước chi tiết từ động não ý tưởng đến phản hồi của giáo viên, và mô hình của Widodo (2006) bổ sung thêm giai đoạn phản ánh (reflection) giúp học viên tự đánh giá và nhận thức về quá trình học tập của mình.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Tiền viết (Pre-writing): Kích hoạt kiến thức nền, lựa chọn chủ đề, thu thập và tổ chức ý tưởng.
  • Viết nháp (Drafting): Tập trung phát triển ý tưởng mà không quá chú trọng ngữ pháp.
  • Phản hồi và sửa đổi (Responding & Revising): Nhận xét từ giáo viên và bạn học, chỉnh sửa nội dung và cấu trúc.
  • Chỉnh sửa (Editing): Tập trung vào ngữ pháp, chính tả và dấu câu.
  • Đánh giá (Assessing): Giáo viên chấm điểm theo tiêu chí IELTS.
  • Hậu viết (Post-writing): Công bố bài viết, đọc to hoặc chia sẻ.
  • Phản ánh (Reflection): Học viên tự đánh giá điểm mạnh, điểm yếu và kế hoạch cải thiện.

Phương pháp này được lựa chọn vì ưu điểm giúp học viên phát triển kỹ năng viết toàn diện, tăng tính chủ động và khả năng tự học, đồng thời phù hợp với yêu cầu của bài thi IELTS.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed method) kết hợp phân tích định lượng và định tính. Dữ liệu được thu thập từ:

  • Pre-test và Post-test: Bài thi viết luận IELTS Academic Task 2 được chấm bởi hai giám khảo có kinh nghiệm, nhằm đánh giá sự tiến bộ về điểm số.
  • Pre-survey và Post-survey: Bảng câu hỏi khảo sát thói quen và nhận thức về các bước trong quá trình viết luận, với thang đo tần suất (never, seldom, sometimes, often, always).
  • Phỏng vấn sâu: Thu thập ý kiến, cảm nhận của học viên về quá trình học và cải thiện kỹ năng viết.
  • Quan sát và kinh nghiệm cá nhân: Ghi nhận quá trình giảng dạy và phản hồi trong lớp học.

Cỡ mẫu gồm 10 học viên được chọn theo tiêu chí đã tham gia khóa luyện thi IELTS và có trình độ trung cấp. Thời gian nghiên cứu kéo dài 12 tuần, với 36 giờ học chính thức và hơn 150 giờ tự luyện tập tại nhà. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả, so sánh kết quả pre-test và post-test, đồng thời phân tích nội dung phỏng vấn để làm rõ hiệu quả của phương pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng tần suất áp dụng các bước tiền viết: Trước khóa học, 50% học viên "không bao giờ" hoặc "hiếm khi" động não ý tưởng khi nhận đề, sau khóa học, 70% học viên "luôn luôn" thực hiện bước này. Tương tự, việc lập kế hoạch và phác thảo ý tưởng tăng từ 0% lên 70% học viên thực hiện thường xuyên.

  2. Cải thiện thói quen viết nháp và chỉnh sửa: Ban đầu, 40% học viên không làm bản nháp đầu tiên mà viết luôn bản chính thức; sau khóa học, 100% học viên thực hiện viết nháp. Tỷ lệ học viên "luôn luôn" sửa bài và chỉnh sửa ngữ pháp tăng từ dưới 10% lên trên 60-90%.

  3. Nâng cao điểm số viết luận: Điểm trung bình tổng thể bài viết tăng từ khoảng 4.9 (pre-test) lên 6.5 (post-test). Cụ thể, 60% học viên đạt band 6.5 trở lên trong bài thi sau khóa học, trong khi trước đó không có học viên nào đạt mức này. Các tiêu chí như Task Response, Coherence & Cohesion, Grammar Range & Accuracy đều có sự cải thiện rõ rệt, với điểm trung bình trên 6.0.

  4. Phản hồi tích cực từ học viên: Qua phỏng vấn sâu, học viên cho biết phương pháp tiếp cận theo quá trình giúp họ nhận thức rõ hơn về từng bước viết, tăng động lực và tự tin khi viết luận. Họ cũng nhận thấy sự giảm lỗi ngữ pháp, tổ chức ý tưởng mạch lạc hơn và khả năng sử dụng từ vựng đa dạng hơn.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp tiếp cận theo quá trình có tác động tích cực đến việc nâng cao kỹ năng viết luận học thuật của học viên luyện thi IELTS. Việc tăng cường các bước tiền viết giúp học viên tránh viết lan man, thiếu tổ chức và sai lệch chủ đề, điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây nhấn mạnh vai trò của giai đoạn lập kế hoạch trong viết luận. Việc khuyến khích viết nháp và sửa đổi nhiều lần giúp học viên cải thiện ngữ pháp và từ vựng, đồng thời phát triển khả năng tự chỉnh sửa, tăng tính chủ động trong học tập.

So sánh với các nghiên cứu trong khu vực và quốc tế, kết quả này tương đồng với các báo cáo cho thấy process-based approach giúp học viên EFL nâng cao chất lượng bài viết và điểm số IELTS. Việc áp dụng phương pháp này tại EQuest cũng góp phần tạo ra môi trường học tập tích cực, tăng cường tương tác giữa giáo viên và học viên, cũng như giữa các học viên với nhau qua hoạt động phản hồi và chỉnh sửa bài viết.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện sự thay đổi tần suất thực hiện các bước viết trước và sau khóa học, cùng bảng so sánh điểm số trung bình các tiêu chí IELTS Writing Task 2 giữa pre-test và post-test, giúp minh họa rõ nét hiệu quả của phương pháp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hướng dẫn chi tiết và thường xuyên về các bước viết luận: Giáo viên cần tổ chức các buổi tập huấn, hướng dẫn cụ thể về từng giai đoạn trong quá trình viết luận, đặc biệt là tiền viết và sửa đổi, nhằm giúp học viên hình thành thói quen viết bài khoa học.

  2. Tăng cường hoạt động phản hồi và chỉnh sửa: Khuyến khích học viên tham gia phản hồi lẫn nhau (peer review) và nhận xét từ giáo viên để nâng cao kỹ năng tự chỉnh sửa, đồng thời giảm tải áp lực cho giáo viên trong lớp học đông.

  3. Phát triển tài liệu hỗ trợ đa dạng: Trung tâm nên xây dựng bộ tài liệu mẫu, bài tập thực hành và hướng dẫn sử dụng từ vựng, cấu trúc câu phù hợp với từng chủ đề IELTS, giúp học viên mở rộng vốn từ và cấu trúc ngữ pháp.

  4. Theo dõi và đánh giá định kỳ: Thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ (theo tuần hoặc theo tháng) để đánh giá tiến bộ của học viên, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy và hỗ trợ kịp thời.

  5. Mở rộng áp dụng phương pháp: Trung tâm và các giáo viên nên nhân rộng việc áp dụng phương pháp tiếp cận theo quá trình cho các lớp luyện thi IELTS khác, đồng thời nghiên cứu áp dụng cho kỹ năng viết Task 1 và các trình độ band-score khác.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên dạy IELTS và tiếng Anh học thuật: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về phương pháp tiếp cận theo quá trình, giúp giáo viên cải tiến phương pháp giảng dạy viết luận, nâng cao hiệu quả đào tạo.

  2. Học viên luyện thi IELTS: Tham khảo để hiểu rõ các bước cần thiết trong quá trình viết luận, từ đó tự rèn luyện kỹ năng viết bài khoa học, tăng khả năng đạt điểm cao trong kỳ thi.

  3. Các trung tâm ngoại ngữ và tổ chức đào tạo: Có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chương trình đào tạo viết luận hiệu quả, đồng thời đào tạo giáo viên về phương pháp tiếp cận theo quá trình.

  4. Nghiên cứu sinh và học viên cao học chuyên ngành giảng dạy tiếng Anh: Tài liệu tham khảo hữu ích cho các nghiên cứu tiếp theo về phương pháp dạy viết, đặc biệt trong bối cảnh EFL và luyện thi IELTS.

Câu hỏi thường gặp

  1. Phương pháp tiếp cận theo quá trình là gì?
    Là phương pháp dạy viết nhấn mạnh vào các giai đoạn từ tiền viết, viết nháp, phản hồi, sửa đổi đến đánh giá và hậu viết, giúp học viên phát triển kỹ năng viết toàn diện và chủ động hơn.

  2. Tại sao phương pháp này phù hợp với học viên luyện thi IELTS?
    Vì IELTS Writing Task 2 yêu cầu khả năng tổ chức ý tưởng, lập luận rõ ràng và sử dụng ngôn ngữ chính xác, phương pháp này giúp học viên từng bước hoàn thiện bài viết, tăng điểm số theo tiêu chí đánh giá.

  3. Làm thế nào để giáo viên áp dụng hiệu quả phương pháp này?
    Giáo viên cần hướng dẫn chi tiết từng bước, tạo môi trường phản hồi tích cực, khuyến khích học viên viết nhiều bản nháp và tự chỉnh sửa, đồng thời cung cấp tài liệu hỗ trợ phù hợp.

  4. Phương pháp này có phù hợp với lớp học đông không?
    Mặc dù có thể tốn thời gian cho phản hồi cá nhân, giáo viên có thể tổ chức hoạt động nhóm, peer review để giảm tải và vẫn đảm bảo hiệu quả.

  5. Học viên cần chuẩn bị gì để áp dụng phương pháp này hiệu quả?
    Học viên cần kiên nhẫn, dành thời gian cho từng bước viết, đặc biệt là giai đoạn tiền viết và sửa đổi, đồng thời tích cực tham gia phản hồi và tự đánh giá bài viết của mình.

Kết luận

  • Phương pháp tiếp cận theo quá trình đã chứng minh hiệu quả trong việc cải thiện kỹ năng viết luận học thuật cho học viên luyện thi IELTS tại Trung tâm EQuest, với 60% học viên đạt band 6.5 trở lên sau 12 tuần học.
  • Học viên tăng cường thói quen tiền viết, viết nháp và chỉnh sửa, giúp bài viết mạch lạc, logic và chính xác hơn về ngữ pháp và từ vựng.
  • Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn, phản hồi và tạo động lực cho học viên trong suốt quá trình học.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, có thể áp dụng rộng rãi tại các trung tâm ngoại ngữ và lớp học IELTS khác.
  • Đề xuất tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và áp dụng phương pháp cho các kỹ năng viết khác và trình độ band-score đa dạng hơn.

Hãy bắt đầu áp dụng phương pháp tiếp cận theo quá trình trong giảng dạy và học tập viết luận IELTS để nâng cao hiệu quả và đạt được mục tiêu band điểm mong muốn!