Hướng dẫn điều chỉnh bài tập đọc trong sách Basic English for Computing để nâng cao kỹ năng đọc cho sinh viên CNTT

• Tác giả: Bui Thanh Nga
• Người hướng dẫn: Dr. Dương Thị Nụ
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Adapting Reading Tasks in the Textbook 'Basic English for Computing' to Teach Reading Skills to Students at Centre of Information Technology Development
• Loại tài liệu: minor programme thesis
• Năm xuất bản: 2009
• Địa điểm: Hanoi

• Declaration
• Acknowledgement
• Abstract
• List of abbreviations
• List of figures, charts, and tables
• 1. CHAPTER 1: LITERATURE REVIEW
• 1.1. Reading and teaching reading skills
• 1.1.1. Definitions of reading and reading comprehension
• 1.1.2. Classifications of reading
• 1.1.2.1. Classification of reading according to manners
• 1.1.2.2. Classification of reading according to purposes
• 1.1.3. The reading process
• 1.1.3.1. The schema theory
• 2. CHAPTER 2: THE STUDY
• 2.1. An overview on situation of teaching and learning reading skills at CITD
• 2.2. Objectives of the English course at CITD
• 2.3. An overview on reading tasks in the textbook BEC
• 2.4. The subjects of the study
• 2.4.1. The teacher subjects
• 2.4.2. The learner subjects
• 2.5. Methods and procedures
• 3. CHAPTER 3: RECOMMENDATIONS FOR TEACHING READING SKILLS
• 3.1. Data analysis and discussions
• 3.2. Teachers’ and students’ opinions on the unsuitable characteristics of the reading tasks in the textbook BEC
• 3.3. Teachers’ and students’ opinions on the tasks in general
• 3.4. Teachers’ and students’ opinions on the pre-reading tasks
• 3.5. Teachers’ and students’ opinions on the while-reading tasks
• 3.6. Teachers’ and students’ opinions on the post-reading tasks
• 3.7. How to adapt the reading tasks in the textbook, especially post-reading tasks, to improve reading skills to the students
• 3.7.1. Reading tasks in general
• 3.7.2. Post-reading tasks
• 3.8. Implications for teaching and learning reading skills at CITD
• 3.8.1. Suggestions for the reading tasks in the textbook BEC
• 3.8.2. Some suggested types of post-reading tasks for improving reading skills for students at CITD
• CONCLUSION
• 4. Limitations of the study and suggestions for further research
• Appendix 1: Questionnaire for teachers
• Appendix 2: Questionnaire for students
• Appendix 3: Sample post-reading tasks

I. Cách điều chỉnh bài tập đọc

Cách điều chỉnh bài tập đọc là một quá trình quan trọng trong việc tối ưu hóa giáo trình sách Basic English for Computing để phù hợp với nhu cầu của sinh viên tại Trung tâm Phát triển Công nghệ Thông tin. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá và điều chỉnh các bài tập đọc để nâng cao kỹ năng đọc cho sinh viên. Các bài tập đọc trong sách cần được xem xét lại để đảm bảo chúng phù hợp với mục tiêu học tập và trình độ của người học. Việc điều chỉnh này không chỉ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng đọc mà còn tạo hứng thú trong quá trình học tiếng Anh.

1.1. Đánh giá bài tập đọc hiện tại

Các bài tập đọc trong sách Basic English for Computing được đánh giá dựa trên mức độ phù hợp với sinh viên tại Trung tâm Phát triển Công nghệ Thông tin. Nghiên cứu chỉ ra rằng một số bài tập chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của người học, đặc biệt là trong việc phát triển kỹ năng đọc chuyên sâu. Các bài tập cần được điều chỉnh để tăng tính tương tác và thực tiễn, giúp sinh viên áp dụng kiến thức vào các tình huống thực tế trong lĩnh vực Công nghệ Thông tin.

1.2. Phương pháp điều chỉnh

Phương pháp điều chỉnh bao gồm việc thêm các bài tập đọc mới, sửa đổi các bài tập hiện có và tích hợp các hoạt động thực hành. Các bài tập sau khi điều chỉnh cần tập trung vào việc phát triển kỹ năng đọc như skimming, scanning và đọc hiểu chuyên sâu. Đồng thời, các bài tập cần được thiết kế để phù hợp với trình độ và sở thích của sinh viên, giúp họ cảm thấy hứng thú và tự tin hơn trong quá trình học tập.

II. Sách Basic English for Computing

Sách Basic English for Computing là một tài liệu quan trọng trong việc dạy tiếng Anh chuyên ngành Công nghệ Thông tin. Sách cung cấp các bài tập đọc được thiết kế để giúp sinh viên phát triển kỹ năng đọc và hiểu biết về các thuật ngữ chuyên ngành. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng một số bài tập trong sách chưa phù hợp với nhu cầu thực tế của sinh viên tại Trung tâm Phát triển Công nghệ Thông tin, đòi hỏi sự điều chỉnh để tối ưu hóa hiệu quả giảng dạy.

2.1. Ưu điểm của sách

Sách Basic English for Computing cung cấp một lượng lớn bài tập đọc liên quan đến lĩnh vực Công nghệ Thông tin, giúp sinh viên làm quen với các thuật ngữ chuyên ngành. Các bài tập được thiết kế theo nhiều cấp độ, từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp với nhiều đối tượng người học. Sách cũng cung cấp các hướng dẫn chi tiết giúp sinh viên phát triển kỹ năng đọc một cách hiệu quả.

2.2. Hạn chế của sách

Một số bài tập đọc trong sách được đánh giá là quá khó hoặc không phù hợp với trình độ của sinh viên tại Trung tâm Phát triển Công nghệ Thông tin. Các bài tập này thường tập trung quá nhiều vào lý thuyết mà thiếu tính thực hành, khiến sinh viên khó áp dụng kiến thức vào thực tế. Ngoài ra, một số bài tập còn thiếu tính tương tác, không tạo được hứng thú cho người học.

III. Dạy kỹ năng đọc cho sinh viên

Việc dạy kỹ năng đọc cho sinh viên tại Trung tâm Phát triển Công nghệ Thông tin đòi hỏi sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Các bài tập đọc cần được thiết kế để giúp sinh viên phát triển các kỹ năng đọc như skimming, scanning và đọc hiểu chuyên sâu. Đồng thời, các bài tập cần được điều chỉnh để phù hợp với trình độ và nhu cầu của người học, giúp họ cảm thấy hứng thú và tự tin hơn trong quá trình học tập.

3.1. Phương pháp giảng dạy

Phương pháp giảng dạy kỹ năng đọc cần tập trung vào việc phát triển các kỹ năng đọc cơ bản và nâng cao. Các bài tập cần được thiết kế để giúp sinh viên làm quen với các thuật ngữ chuyên ngành và áp dụng kiến thức vào thực tế. Ngoài ra, giáo viên cần sử dụng các phương pháp giảng dạy linh hoạt để tạo hứng thú cho sinh viên, giúp họ cảm thấy tự tin hơn trong quá trình học tập.

3.2. Tầm quan trọng của kỹ năng đọc

Kỹ năng đọc là một yếu tố quan trọng trong việc học tiếng Anh chuyên ngành Công nghệ Thông tin. Kỹ năng này giúp sinh viên hiểu và áp dụng các thuật ngữ chuyên ngành vào thực tế, đồng thời phát triển khả năng tư duy và phân tích. Việc phát triển kỹ năng đọc không chỉ giúp sinh viên cải thiện kết quả học tập mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp trong tương lai.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục tiếng Anh chuyên ngành Công nghệ Thông tin (CNTT) tại Việt Nam, kỹ năng đọc đóng vai trò then chốt trong việc giúp sinh viên tiếp cận và hiểu các tài liệu chuyên ngành. Tại Trung tâm Phát triển Công nghệ Thông tin (CITD), sinh viên năm thứ ba theo học chương trình tiếng Anh chuyên ngành sử dụng giáo trình Basic English for Computing (BEC). Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế, có khoảng 40% sinh viên đánh giá các bài tập đọc trong giáo trình này là khó hoặc rất khó, đồng thời hơn 60% cho rằng số lượng bài tập còn hạn chế và chưa đa dạng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định những đặc điểm chưa phù hợp của các bài tập đọc trong giáo trình BEC, từ đó đề xuất các giải pháp điều chỉnh nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học kỹ năng đọc cho sinh viên tại CITD. Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2009, tập trung vào sinh viên năm thứ ba tại CITD, với sự tham gia của 5 giảng viên và 77 sinh viên. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải tiến nội dung bài tập đọc, góp phần nâng cao tỷ lệ sinh viên đạt được các kỹ năng đọc như hiểu ý chính, quét tìm thông tin và đoán nghĩa từ ngữ cảnh, đồng thời tăng cường tính giao tiếp trong các hoạt động học tập.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết đọc tương tác (Interactive Reading Models): Kết hợp giữa quá trình xử lý từ dưới lên (bottom-up) và từ trên xuống (top-down), giúp người đọc xây dựng ý nghĩa từ văn bản dựa trên cả dữ liệu ngôn ngữ và kiến thức nền tảng.
• Lý thuyết schema: Mô hình nhận thức cho rằng kiến thức nền tảng (schema) hỗ trợ quá trình hiểu văn bản, giúp người đọc liên kết thông tin mới với kinh nghiệm đã có.
• Phương pháp tiếp cận giao tiếp (Communicative Language Teaching - CLT): Nhấn mạnh việc phát triển năng lực giao tiếp thông qua các nhiệm vụ (tasks) có mục tiêu rõ ràng, tập trung vào ý nghĩa hơn là hình thức.
• Phân loại kỹ năng đọc: Bao gồm đọc to, đọc thầm; đọc chi tiết (intensive reading), đọc rộng (extensive reading), kỹ năng quét (scanning) và kỹ năng lướt (skimming).
• Các giai đoạn dạy kỹ năng đọc: Tiền đọc (pre-reading), trong khi đọc (while-reading), và sau khi đọc (post-reading), mỗi giai đoạn có mục tiêu và nhiệm vụ riêng biệt nhằm phát triển toàn diện kỹ năng đọc.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát định lượng kết hợp kỹ thuật tam giác dữ liệu (triangulation) để đảm bảo độ tin cậy:

• Nguồn dữ liệu:

  • Phân tích các bài tập đọc trong giáo trình BEC (22 đơn vị có bài tập đọc).
  • Khảo sát ý kiến của 5 giảng viên dạy ESP và 77 sinh viên năm thứ ba tại CITD thông qua bảng hỏi được thiết kế riêng biệt.

• Phương pháp chọn mẫu:

  • Sinh viên được chọn ngẫu nhiên từ tổng số 120 sinh viên năm thứ ba.
  • Giảng viên là toàn bộ đội ngũ giảng dạy ESP tại trung tâm.

• Phương pháp phân tích:

  • Dữ liệu định lượng được xử lý mô tả và phân tích diễn giải.
  • Kết quả được trình bày qua các biểu đồ thể hiện tỷ lệ phần trăm ý kiến về mức độ phù hợp, tính giao tiếp, sự đa dạng và hiệu quả của các bài tập đọc.

• Timeline nghiên cứu:

  • Thu thập dữ liệu và khảo sát diễn ra trong năm 2009.
  • Phân tích và đề xuất giải pháp được hoàn thiện trong cùng năm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ phù hợp và khó khăn của bài tập:

   • Hơn 40% sinh viên đánh giá các bài tập đọc là khó hoặc rất khó.
   • 40% giảng viên cũng cho rằng bài tập có mức độ khó phù hợp hoặc hơi khó.

2. Số lượng và đa dạng bài tập:

   • Khoảng 60% giảng viên và sinh viên cho rằng số lượng bài tập đi kèm mỗi văn bản là nhỏ, cần bổ sung thêm.
   • 68% sinh viên nhận xét các loại bài tập còn đơn điệu, thiếu đa dạng.

3. Tính giao tiếp của bài tập:

   • 97.4% ý kiến cho rằng các bài tập chưa tạo nhiều cơ hội giao tiếp bằng tiếng Anh, chỉ dưới 1/3 bài tập mang tính giao tiếp.

4. Phân bố bài tập theo giai đoạn đọc:

   • Chỉ 3/22 đơn vị có đủ bài tập ở cả ba giai đoạn tiền đọc, trong khi đọc và sau đọc.
   • Bài tập sau đọc (post-reading) chiếm 41% tổng số bài tập, trong đó nhiều bài không hữu ích và không kích thích sự hứng thú của sinh viên.

5. Ý kiến về các giai đoạn bài tập:

   • 80% giảng viên và 65% sinh viên đồng thuận rằng bài tập sau đọc cần được điều chỉnh nhiều nhất.
   • Sinh viên ưa thích các bài tập sau đọc có tính tương tác cao như thảo luận nhóm, tóm tắt, dịch thuật, nghe và so sánh.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế là do giáo trình BEC được thiết kế theo hướng truyền thống, chưa thực sự phù hợp với đặc thù và nhu cầu của sinh viên CNTT tại CITD. Việc thiếu các bài tập giao tiếp làm giảm cơ hội thực hành tiếng Anh trong bối cảnh chuyên ngành, ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển kỹ năng đọc. So sánh với các nghiên cứu trong lĩnh vực ESP, việc kết hợp các kỹ năng ngôn ngữ khác như nghe, nói trong bài tập đọc được xem là xu hướng tích cực nhằm nâng cao năng lực toàn diện cho người học. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy sự khác biệt giữa kỳ vọng của giảng viên và sở thích của sinh viên về loại bài tập, đòi hỏi sự linh hoạt và sáng tạo trong việc thiết kế và điều chỉnh bài tập. Việc bổ sung và đa dạng hóa bài tập, đặc biệt là ở giai đoạn sau đọc, sẽ giúp sinh viên không chỉ hiểu nội dung mà còn phát triển kỹ năng phản biện, tổng hợp và giao tiếp hiệu quả hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Bổ sung bài tập ở tất cả các giai đoạn đọc:

   • Mỗi đơn vị học nên có ít nhất ba bài tập tương ứng với tiền đọc, trong khi đọc và sau đọc.
   • Ưu tiên bổ sung bài tập sau đọc cho 19 đơn vị còn thiếu, nhằm tăng cường sự phản hồi và vận dụng kiến thức.

2. Tăng tính giao tiếp trong bài tập:

   • Thiết kế các bài tập nhóm, cặp đôi như thảo luận, tranh luận, trình bày ý kiến để phát triển kỹ năng nói và nghe kết hợp với đọc.
   • Sử dụng các trò chơi, hoạt động tương tác trong giai đoạn tiền đọc để kích thích sự hứng thú và chuẩn bị tâm thế cho sinh viên.

3. Đa dạng hóa loại bài tập:

   • Thêm các dạng bài tập như điền từ, so sánh văn bản, tóm tắt, dịch thuật, nghe và làm theo hướng dẫn.
   • Điều chỉnh tỷ lệ các loại bài tập trong khi đọc để phù hợp với sở thích và nhu cầu của sinh viên, tăng cường các bài tập được ưa thích như điền từ và trả lời câu hỏi.

4. Kết hợp các kỹ năng ngôn ngữ khác trong bài tập đọc:

   • Lồng ghép kỹ năng nghe, nói và viết trong các bài tập sau đọc để phát triển toàn diện.
   • Khuyến khích sinh viên thực hiện các hoạt động như nghe băng, so sánh nội dung, viết đoạn văn liên quan đến chủ đề.

5. Linh hoạt trong tổ chức hình thức làm bài:

   • Ưu tiên làm việc nhóm và cả lớp để tăng cường tương tác, giảm thiểu làm bài cá nhân đơn độc.
   • Giảng viên cần điều chỉnh mức độ khó của bài tập phù hợp với trình độ đa dạng của sinh viên, đồng thời sẵn sàng bỏ bớt hoặc thay đổi các bài tập không phù hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên dạy tiếng Anh chuyên ngành CNTT:

   • Nhận diện các điểm mạnh, hạn chế của giáo trình hiện tại để điều chỉnh phương pháp giảng dạy và bài tập phù hợp với sinh viên.

2. Nhà thiết kế chương trình và biên soạn giáo trình ESP:

   • Tham khảo các đề xuất về bài tập đọc giao tiếp và đa kỹ năng để phát triển tài liệu giảng dạy hiệu quả hơn.

3. Sinh viên chuyên ngành CNTT học tiếng Anh:

   • Hiểu rõ các kỹ năng đọc cần phát triển và cách thức học tập hiệu quả qua các loại bài tập được đề xuất.

4. Nhà nghiên cứu giáo dục và ngôn ngữ:

   • Tham khảo phương pháp nghiên cứu, phân tích bài tập đọc trong bối cảnh ESP, từ đó phát triển các nghiên cứu tiếp theo về dạy học kỹ năng đọc.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao kỹ năng đọc lại quan trọng đối với sinh viên CNTT?
   Kỹ năng đọc giúp sinh viên tiếp cận tài liệu chuyên ngành, hiểu thuật ngữ và cập nhật kiến thức mới, hỗ trợ hiệu quả trong học tập và công việc sau này.

2. Các bài tập đọc hiện tại có điểm gì hạn chế?
   Bài tập còn thiếu tính giao tiếp, số lượng và loại hình chưa đa dạng, nhiều bài tập khó với trình độ sinh viên, đặc biệt là các bài tập sau đọc chưa phát huy hiệu quả.

3. Làm thế nào để tăng tính giao tiếp trong bài tập đọc?
   Bổ sung các hoạt động thảo luận nhóm, trình bày ý kiến, tranh luận, kết hợp kỹ năng nghe và nói trong các bài tập đọc.

4. Sinh viên thích loại bài tập nào nhất trong khi đọc?
   Sinh viên ưa thích các bài tập điền từ, trả lời câu hỏi đúng/sai, chọn đáp án và làm bài tập ghép nối.

5. Giảng viên nên làm gì để cải thiện bài tập đọc?
   Linh hoạt điều chỉnh mức độ khó, bổ sung bài tập mới, đa dạng hóa loại bài tập, tổ chức làm việc nhóm và kết hợp các kỹ năng ngôn ngữ khác.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định các đặc điểm chưa phù hợp của bài tập đọc trong giáo trình Basic English for Computing tại CITD, đặc biệt là sự thiếu hụt bài tập giao tiếp và bài tập sau đọc.
• Hơn 40% sinh viên gặp khó khăn với mức độ bài tập hiện tại, đồng thời số lượng và đa dạng bài tập còn hạn chế.
• Đề xuất bổ sung bài tập ở cả ba giai đoạn đọc, tăng tính giao tiếp và kết hợp các kỹ năng ngôn ngữ khác nhằm nâng cao hiệu quả học tập.
• Các loại bài tập sau đọc như thảo luận, tóm tắt, dịch thuật và nghe theo hướng dẫn được khuyến nghị sử dụng rộng rãi.
• Bước tiếp theo là áp dụng các đề xuất này trong giảng dạy thực tế và tiến hành nghiên cứu mở rộng để đánh giá hiệu quả cải tiến bài tập đọc.

Hành động ngay: Giảng viên và nhà quản lý giáo dục tại CITD nên xem xét điều chỉnh và bổ sung bài tập đọc theo các khuyến nghị để nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh chuyên ngành CNTT.