Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ngành bán lẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) chịu ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt là các trung tâm thương mại (TTTM). Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng quý I/2021 đạt khoảng 1.291,1 nghìn tỷ đồng, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù xu hướng mua sắm trực tuyến gia tăng, thói quen mua sắm trực tiếp tại TTTM vẫn giữ vai trò quan trọng do khách hàng được trải nghiệm thực tế và nhận tư vấn trực tiếp. Tuy nhiên, sự thành công của các TTTM không đồng đều, với một số trung tâm như Parkson phải đóng cửa do không đáp ứng được nhu cầu khách hàng.

Luận văn tập trung nghiên cứu các yếu tố giá trị cảm nhận ảnh hưởng đến sự hài lòng và lòng trung thành của khách hàng đối với các TTTM tại TP.HCM trong giai đoạn từ tháng 01 đến tháng 09 năm 2021. Mục tiêu chính là xác định các yếu tố giá trị cảm nhận tác động đến sự hài lòng, đánh giá ảnh hưởng của sự hài lòng đến lòng trung thành, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh cho các TTTM. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp các nhà đầu tư và quản lý TTTM hiểu rõ hơn về nhu cầu khách hàng, góp phần phát triển thị trường bán lẻ tại TP.HCM trong giai đoạn hậu dịch.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về giá trị cảm nhận, sự hài lòng và lòng trung thành khách hàng.

  • Lý thuyết chỉ số hài lòng khách hàng (CSI): Mô hình ACSI và ECSI được sử dụng để đo lường sự hài lòng dựa trên giá trị cảm nhận và chất lượng cảm nhận của khách hàng (Fornell, 1992; Eklof, 2000).

  • Khái niệm giá trị cảm nhận (Perceived value): Được định nghĩa là sự đánh giá tổng thể của khách hàng về tiện ích sản phẩm/dịch vụ dựa trên nhận thức về những gì nhận được và những gì phải bỏ ra (Zeithaml, 1988). Luận văn áp dụng cấu trúc đa chiều gồm năm yếu tố chính: giá trị thực dụng, giá trị cảm xúc, giá trị tự mãn, giá trị tri thức và giá trị giao dịch.

  • Các khái niệm chính:

    • Giá trị thực dụng: Liên quan đến hiệu quả và sự thuận tiện trong mua sắm.
    • Giá trị cảm xúc: Đánh giá về trải nghiệm giải trí và cảm xúc tích cực khi mua sắm.
    • Giá trị tự mãn: Giúp khách hàng giải tỏa căng thẳng, thư giãn.
    • Giá trị tri thức: Kích thích sự tò mò, khám phá và học hỏi.
    • Giá trị giao dịch: Cảm nhận về sự hài lòng khi mua được sản phẩm với giá hợp lý hoặc ưu đãi.
  • Sự hài lòng khách hàng: Là phản ứng cảm xúc dựa trên sự so sánh giữa kỳ vọng và trải nghiệm thực tế (Kotler, 2006).

  • Lòng trung thành khách hàng: Là cam kết tiếp tục sử dụng dịch vụ/sản phẩm và giới thiệu cho người khác (Oliver, 1999).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo hai giai đoạn chính:

  • Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với 10 người gồm 4 chuyên gia ngành và 6 khách hàng thường xuyên mua sắm tại TTTM TP.HCM nhằm điều chỉnh và bổ sung thang đo. Kết quả cho thấy sự đồng thuận về năm yếu tố giá trị cảm nhận và bổ sung biến quan sát liên quan đến chương trình khuyến mãi.

  • Nghiên cứu định lượng: Thu thập dữ liệu qua bảng khảo sát với 307 khách hàng đã từng mua sắm tại các TTTM TP.HCM, sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện. Bảng câu hỏi gồm 27 biến quan sát đo lường các yếu tố nghiên cứu theo thang Likert 5 mức độ. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS và AMOS 20 với các kỹ thuật: kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM). Thời gian nghiên cứu kéo dài 9 tháng từ tháng 01 đến tháng 09 năm 2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của giá trị thực dụng đến sự hài lòng: Kết quả SEM cho thấy giá trị thực dụng có ảnh hưởng tích cực và đáng kể đến sự hài lòng khách hàng với hệ số ước lượng khoảng 0,32 (p < 0,01). Điều này phản ánh khách hàng đánh giá cao sự đa dạng sản phẩm, dịch vụ và tính hiệu quả trong trải nghiệm mua sắm.

  2. Ảnh hưởng của giá trị cảm xúc đến sự hài lòng: Giá trị cảm xúc có tác động mạnh mẽ nhất đến sự hài lòng với hệ số ước lượng khoảng 0,45 (p < 0,001). Khách hàng cảm thấy vui vẻ, thích thú và trải nghiệm mua sắm như một chuyến phiêu lưu tại TTTM.

  3. Ảnh hưởng của giá trị tự mãn đến sự hài lòng: Giá trị tự mãn cũng đóng vai trò quan trọng với hệ số ước lượng khoảng 0,28 (p < 0,01), cho thấy việc mua sắm giúp khách hàng giải tỏa căng thẳng và thư giãn.

  4. Ảnh hưởng của giá trị tri thức và giá trị giao dịch: Cả hai yếu tố này đều có ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng với hệ số lần lượt là 0,22 và 0,19 (p < 0,05). Khách hàng đánh giá cao việc khám phá xu hướng mới và cảm nhận được giá trị khi mua được hàng hóa với giá ưu đãi.

  5. Ảnh hưởng của sự hài lòng đến lòng trung thành: Sự hài lòng khách hàng có ảnh hưởng rất mạnh đến lòng trung thành với hệ số ước lượng 0,68 (p < 0,001). Khách hàng hài lòng có xu hướng quay lại và giới thiệu TTTM cho người khác.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế trước đây, như của Babin et al. (1994) và El-Adly & Eid (2016), khẳng định giá trị cảm xúc và thực dụng là hai yếu tố chủ đạo ảnh hưởng đến sự hài lòng. Giá trị tự mãn và tri thức cũng góp phần tạo nên trải nghiệm mua sắm tích cực, đặc biệt trong bối cảnh TTTM tại TP.HCM, nơi khách hàng tìm kiếm không chỉ sản phẩm mà còn là trải nghiệm giải trí và khám phá. Giá trị giao dịch, thể hiện qua các chương trình khuyến mãi, được khách hàng đánh giá cao, phù hợp với thực tế lượng khách tăng đột biến trong các dịp này.

Sự hài lòng được xác định là nhân tố trung gian quan trọng kết nối các giá trị cảm nhận với lòng trung thành, cho thấy các TTTM cần tập trung nâng cao trải nghiệm khách hàng để giữ chân và phát triển khách hàng trung thành. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự hài lòng và biểu đồ đường thể hiện mối quan hệ giữa sự hài lòng và lòng trung thành.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đa dạng sản phẩm và dịch vụ: Các TTTM cần mở rộng và đa dạng hóa ngành hàng, dịch vụ để đáp ứng nhu cầu thực dụng của khách hàng, nâng cao chỉ số hài lòng về giá trị thực dụng. Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể: Ban quản lý TTTM và nhà đầu tư.

  2. Tạo môi trường mua sắm giàu trải nghiệm cảm xúc: Đầu tư vào thiết kế nội thất, âm nhạc, ánh sáng, tổ chức sự kiện giải trí nhằm tăng giá trị cảm xúc cho khách hàng. Thời gian thực hiện: 6-9 tháng; Chủ thể: Bộ phận marketing và quản lý sự kiện.

  3. Phát triển các chương trình khuyến mãi hấp dẫn và phù hợp: Tăng cường các chương trình giảm giá, ưu đãi nhằm nâng cao giá trị giao dịch, thu hút khách hàng trong các dịp đặc biệt. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Bộ phận kinh doanh và marketing.

  4. Khuyến khích trải nghiệm khám phá và học hỏi: Cập nhật xu hướng mới, tổ chức các khu vực trưng bày sản phẩm sáng tạo để tăng giá trị tri thức, kích thích sự tò mò của khách hàng. Thời gian thực hiện: 9-12 tháng; Chủ thể: Ban quản lý TTTM và các nhà cung cấp.

  5. Tăng cường dịch vụ hỗ trợ khách hàng giúp giải tỏa căng thẳng: Cung cấp các dịch vụ thư giãn, khu vực nghỉ ngơi, dịch vụ chăm sóc khách hàng nhằm nâng cao giá trị tự mãn. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Bộ phận dịch vụ khách hàng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý và chủ đầu tư TTTM: Nghiên cứu giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng và trung thành của khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược phát triển bền vững.

  2. Chuyên gia marketing và phát triển sản phẩm: Áp dụng các kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình khuyến mãi, trải nghiệm khách hàng phù hợp với thị trường TP.HCM.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Tài liệu tham khảo quý giá về mô hình giá trị cảm nhận và ảnh hưởng của nó trong bối cảnh bán lẻ hiện đại.

  4. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý thị trường bán lẻ: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách hỗ trợ phát triển TTTM, nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Giá trị cảm nhận là gì và tại sao quan trọng trong nghiên cứu này?
    Giá trị cảm nhận là sự đánh giá tổng thể của khách hàng về lợi ích nhận được so với chi phí bỏ ra khi mua sắm. Nó quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến sự hài lòng và lòng trung thành của khách hàng tại các TTTM.

  2. Nghiên cứu sử dụng phương pháp nào để thu thập dữ liệu?
    Dữ liệu được thu thập qua khảo sát định lượng với 307 khách hàng tại TP.HCM, kết hợp nghiên cứu định tính qua thảo luận nhóm với chuyên gia và khách hàng thường xuyên.

  3. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của khách hàng?
    Giá trị cảm xúc có ảnh hưởng mạnh nhất, tiếp theo là giá trị thực dụng và giá trị tự mãn, cho thấy trải nghiệm mua sắm và cảm xúc tích cực rất quan trọng.

  4. Sự hài lòng ảnh hưởng thế nào đến lòng trung thành?
    Sự hài lòng có tác động tích cực và mạnh mẽ đến lòng trung thành, khách hàng hài lòng có xu hướng quay lại và giới thiệu TTTM cho người khác.

  5. Các TTTM có thể áp dụng kết quả nghiên cứu này như thế nào?
    Các TTTM nên tập trung nâng cao trải nghiệm khách hàng qua đa dạng sản phẩm, dịch vụ, tạo môi trường mua sắm vui vẻ, tổ chức khuyến mãi hấp dẫn và cung cấp dịch vụ hỗ trợ khách hàng để tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng trung thành.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định năm yếu tố giá trị cảm nhận gồm giá trị thực dụng, cảm xúc, tự mãn, tri thức và giao dịch ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng khách hàng tại các TTTM TP.HCM.
  • Sự hài lòng khách hàng đóng vai trò trung gian quan trọng, ảnh hưởng mạnh mẽ đến lòng trung thành.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý TTTM xây dựng chiến lược phát triển bền vững, nâng cao trải nghiệm khách hàng.
  • Nghiên cứu được thực hiện trong 9 tháng năm 2021, áp dụng cho giai đoạn 2022-2026, có thể mở rộng nghiên cứu trong các bối cảnh khác.
  • Khuyến nghị các TTTM tập trung đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao trải nghiệm cảm xúc, phát triển chương trình khuyến mãi và dịch vụ hỗ trợ khách hàng để gia tăng sự hài lòng và trung thành.

Hãy áp dụng những kết quả này để nâng cao hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững các trung tâm thương mại tại TP.HCM trong tương lai gần.