Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới có nhiều biến động, hoạt động huy động vốn qua tiền gửi tiết kiệm của các ngân hàng thương mại ngày càng gặp nhiều khó khăn. Tại tỉnh Quảng Ngãi, với hơn 40 tổ chức tín dụng và trên 150 phòng giao dịch, sự cạnh tranh trong lĩnh vực huy động tiền gửi cá nhân diễn ra rất gay gắt. Theo báo cáo tài chính giai đoạn 2019-2021, lãi suất huy động tại các ngân hàng trên địa bàn có xu hướng cạnh tranh mạnh mẽ, ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định gửi tiết kiệm của khách hàng cá nhân. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định gửi tiết kiệm của khách hàng cá nhân tại Quảng Ngãi, từ đó đề xuất các giải pháp quản trị giúp các ngân hàng thương mại nâng cao hiệu quả huy động vốn. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 10 ngân hàng thương mại lớn trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2019-2021, với dữ liệu khảo sát từ 260 khách hàng cá nhân. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin định hướng chiến lược marketing và kinh doanh, góp phần gia tăng thị phần tiền gửi tiết kiệm, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng tại Quảng Ngãi.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết hành vi người tiêu dùng chủ đạo: Lý thuyết hành vi hợp lý (TRA) và Lý thuyết hành vi có kế hoạch (TPB). TRA nhấn mạnh ý định là yếu tố dự đoán quan trọng nhất của hành vi, trong khi TPB bổ sung yếu tố kiểm soát hành vi nhận thức nhằm giải thích các tác động bên ngoài ảnh hưởng đến quyết định tiêu dùng. Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 5 yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định gửi tiết kiệm: (1) Hình thức chiêu thị, (2) Lãi suất, (3) Uy tín thương hiệu, (4) Ảnh hưởng người quen, và (5) Hình ảnh nhân viên ngân hàng. Các khái niệm chuyên ngành như tiền gửi tiết kiệm, huy động vốn, và hành vi người tiêu dùng được làm rõ dựa trên các quy định pháp luật như Luật các Tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 và Thông tư 48/2018/TT-NHNN.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với bảng câu hỏi khảo sát được thiết kế theo thang đo Likert 5 cấp độ, thu thập dữ liệu từ 260 khách hàng cá nhân tại 10 ngân hàng thương mại trên địa bàn Quảng Ngãi trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2022. Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện, đảm bảo cỡ mẫu tối thiểu gấp 5 lần số biến trong mô hình (tương ứng 125 quan sát). Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20, bao gồm kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc thang đo, phân tích hồi quy tuyến tính bội để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quyết định gửi tiết kiệm, cùng các kiểm định ANOVA và T-test nhằm kiểm tra sự khác biệt giữa các nhóm khách hàng.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Hình thức chiêu thị là yếu tố có tác động mạnh nhất đến quyết định gửi tiết kiệm với hệ số hồi quy chuẩn hóa cao nhất, chiếm khoảng 30% mức độ ảnh hưởng tổng thể. Các chương trình quảng cáo, khuyến mãi, tổng đài tư vấn và hoạt động cộng đồng được khách hàng đánh giá tích cực.
Lãi suất đứng thứ hai về mức độ ảnh hưởng, chiếm khoảng 25%. Khách hàng quan tâm đến lãi suất cạnh tranh, công khai và các ưu đãi dành cho khách hàng quan trọng.
Uy tín thương hiệu chiếm khoảng 20% ảnh hưởng, thể hiện qua danh tiếng, lịch sử hoạt động lâu năm và bảo mật thông tin khách hàng.
Ảnh hưởng của người quen chiếm khoảng 15%, cho thấy vai trò quan trọng của lời khuyên từ gia đình, bạn bè và đồng nghiệp trong việc lựa chọn ngân hàng gửi tiết kiệm.
Hình ảnh nhân viên chiếm khoảng 10%, với các yếu tố như thái độ thân thiện, chuyên nghiệp và hướng dẫn thủ tục rõ ràng được khách hàng đánh giá cao.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy hình thức chiêu thị và lãi suất là hai yếu tố quyết định hàng đầu, phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế. Việc ngân hàng tổ chức các chương trình khuyến mãi hấp dẫn và duy trì mức lãi suất cạnh tranh giúp thu hút và giữ chân khách hàng cá nhân. Uy tín thương hiệu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng niềm tin, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt tại Quảng Ngãi. Ảnh hưởng của người quen phản ánh đặc điểm văn hóa truyền miệng tại Việt Nam, góp phần gia tăng sự tin tưởng và lựa chọn ngân hàng. Hình ảnh nhân viên, dù có mức độ ảnh hưởng thấp hơn, nhưng vẫn là yếu tố không thể bỏ qua trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố, giúp các nhà quản lý dễ dàng nhận diện ưu tiên trong chiến lược phát triển.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường các chương trình chiêu thị sáng tạo và hiệu quả nhằm thu hút sự chú ý của khách hàng cá nhân, tập trung vào các hoạt động khuyến mãi, tư vấn trực tuyến và sự kiện cộng đồng. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Phòng Marketing các ngân hàng.
Điều chỉnh và duy trì mức lãi suất cạnh tranh phù hợp với thị trường và chính sách của Ngân hàng Nhà nước, đồng thời công khai minh bạch để tạo niềm tin cho khách hàng. Thời gian: liên tục theo quý. Chủ thể: Ban điều hành và phòng Tài chính ngân hàng.
Xây dựng và củng cố uy tín thương hiệu thông qua việc nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo mật thông tin khách hàng và quảng bá hình ảnh ngân hàng trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Thời gian: dài hạn, 1-2 năm. Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng Truyền thông.
Phát triển mạng lưới quan hệ khách hàng và tận dụng ảnh hưởng của người quen bằng cách triển khai các chương trình giới thiệu khách hàng, chăm sóc khách hàng thân thiết và tạo cộng đồng khách hàng gắn kết. Thời gian: 6 tháng đến 1 năm. Chủ thể: Phòng Chăm sóc khách hàng.
Nâng cao chất lượng phục vụ của nhân viên ngân hàng thông qua đào tạo kỹ năng giao tiếp, tư vấn và xử lý thủ tục nhanh gọn, tạo ấn tượng tích cực với khách hàng. Thời gian: liên tục, định kỳ hàng năm. Chủ thể: Phòng Nhân sự và Đào tạo.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo các ngân hàng thương mại tại Quảng Ngãi: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chiến lược kinh doanh và marketing nhằm gia tăng thị phần tiền gửi tiết kiệm.
Phòng Marketing và Chăm sóc khách hàng: Tham khảo các yếu tố ảnh hưởng để thiết kế các chương trình quảng bá, chăm sóc và giữ chân khách hàng hiệu quả.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Tài chính - Ngân hàng: Tài liệu tham khảo hữu ích về mô hình hành vi người tiêu dùng trong lĩnh vực ngân hàng và phương pháp nghiên cứu định lượng.
Cơ quan quản lý nhà nước và Ngân hàng Nhà nước chi nhánh địa phương: Hiểu rõ hơn về hành vi khách hàng cá nhân để điều chỉnh chính sách và hỗ trợ phát triển hệ thống ngân hàng tại địa phương.
Câu hỏi thường gặp
Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định gửi tiết kiệm của khách hàng cá nhân tại Quảng Ngãi?
Hình thức chiêu thị được xác định là yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm khoảng 30% mức độ ảnh hưởng tổng thể, nhờ các chương trình quảng cáo và khuyến mãi hấp dẫn.Lãi suất có vai trò như thế nào trong quyết định gửi tiết kiệm?
Lãi suất đứng thứ hai về mức độ ảnh hưởng, khách hàng ưu tiên lựa chọn ngân hàng có lãi suất cạnh tranh và minh bạch, giúp họ tối đa hóa lợi nhuận từ khoản tiền gửi.Ảnh hưởng của người quen tác động ra sao đến quyết định gửi tiết kiệm?
Ảnh hưởng của người quen chiếm khoảng 15%, thể hiện qua lời khuyên và kinh nghiệm từ gia đình, bạn bè, giúp khách hàng tăng sự tin tưởng khi lựa chọn ngân hàng.Tại sao hình ảnh nhân viên ngân hàng lại quan trọng?
Hình ảnh nhân viên góp phần tạo thiện cảm và sự tin tưởng cho khách hàng thông qua thái độ thân thiện, chuyên nghiệp và hướng dẫn thủ tục rõ ràng, dù mức độ ảnh hưởng thấp hơn các yếu tố khác.Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với bảng câu hỏi Likert 5 cấp độ, phân tích dữ liệu bằng SPSS qua các bước kiểm định độ tin cậy, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy tuyến tính bội để đánh giá mức độ ảnh hưởng các yếu tố.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định 5 yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến quyết định gửi tiết kiệm của khách hàng cá nhân tại Quảng Ngãi: hình thức chiêu thị, lãi suất, uy tín thương hiệu, ảnh hưởng người quen và hình ảnh nhân viên.
- Hình thức chiêu thị và lãi suất là hai yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm hơn 50% tổng mức ảnh hưởng.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các ngân hàng thương mại xây dựng chiến lược kinh doanh và marketing phù hợp nhằm gia tăng thị phần tiền gửi tiết kiệm.
- Đề xuất các giải pháp thực tiễn bao gồm tăng cường chiêu thị, điều chỉnh lãi suất, củng cố uy tín thương hiệu, phát triển mạng lưới khách hàng và nâng cao chất lượng phục vụ nhân viên.
- Các bước tiếp theo nên tập trung vào triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các khu vực khác để so sánh và hoàn thiện mô hình hành vi khách hàng gửi tiết kiệm.
Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý ngân hàng tại Quảng Ngãi nên áp dụng kết quả nghiên cứu để tối ưu hóa chiến lược huy động vốn, nâng cao hiệu quả kinh doanh và củng cố vị thế trên thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.