I. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước
Quản lý ngân sách nhà nước là hoạt động quan trọng trong việc điều hành nền kinh tế, đặc biệt tại địa phương như huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Ngân sách nhà nước (NSNN) là công cụ huy động và phân bổ nguồn lực tài chính để thực hiện các chức năng của Nhà nước. Nâng cao quản lý ngân sách đòi hỏi sự minh bạch, hiệu quả và tuân thủ các nguyên tắc quản lý như thống nhất, dân chủ, cân đối, công khai và trách nhiệm. Biện pháp quản lý ngân sách cần tập trung vào việc cải thiện quy trình lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách.
1.1. Khái niệm và vai trò của quản lý ngân sách nhà nước
Quản lý ngân sách nhà nước bao gồm việc quản lý thu, chi và cân đối ngân sách. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, phân bổ nguồn lực và điều chỉnh thu nhập xã hội. Tại huyện Thủy Nguyên, việc quản lý hiệu quả NSNN góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
1.2. Nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nước
Các nguyên tắc cơ bản bao gồm thống nhất, dân chủ, cân đối, công khai và trách nhiệm. Việc áp dụng các nguyên tắc này giúp đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý ngân sách tại huyện Thủy Nguyên.
II. Thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Thủy Nguyên
Huyện Thủy Nguyên là một địa phương có nguồn thu chủ yếu từ trợ cấp cân đối và trợ cấp có mục tiêu từ ngân sách thành phố. Tuy nhiên, nhu cầu chi cho đầu tư cơ sở hạ tầng và chi thường xuyên rất lớn. Thực trạng quản lý ngân sách tại đây từ năm 2013 đến 2017 cho thấy những tiến bộ đáng kể nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế như thất thu ngân sách, hiệu quả chi đầu tư thấp và nguồn thu thường xuyên hạn chế.
2.1. Công tác lập dự toán và chấp hành ngân sách
Quá trình lập dự toán và chấp hành ngân sách tại huyện Thủy Nguyên còn nhiều bất cập, dẫn đến hiệu quả sử dụng ngân sách chưa cao. Cần cải thiện quản lý ngân sách thông qua việc nâng cao chất lượng lập dự toán và kiểm soát chặt chẽ quá trình chấp hành.
2.2. Quản lý thu và chi ngân sách
Việc quản lý thu ngân sách còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các khoản thu phí và lệ phí. Chi ngân sách cho đầu tư phát triển và chi thường xuyên cần được tối ưu hóa để đảm bảo hiệu quả sử dụng nguồn lực.
III. Giải pháp nâng cao quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Thủy Nguyên
Để tăng cường quản lý ngân sách tại huyện Thủy Nguyên, cần áp dụng các biện pháp quản lý ngân sách hiệu quả như công khai ngân sách, nâng cao chất lượng lập dự toán, hoàn thiện công tác chấp hành và quyết toán ngân sách. Đồng thời, cần tăng cường năng lực chuyên môn của cán bộ quản lý và đa dạng hóa nguồn thu ngân sách.
3.1. Công khai ngân sách và nâng cao chất lượng lập dự toán
Công khai ngân sách giúp tăng tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý. Nâng cao chất lượng lập dự toán đảm bảo ngân sách được phân bổ hợp lý và hiệu quả.
3.2. Hoàn thiện công tác chấp hành và quyết toán ngân sách
Cần tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình chấp hành ngân sách và hoàn thiện công tác quyết toán để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong quản lý ngân sách.
