Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Ý Định Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Của Người Lao Động Tự Do Ở Huyện Trảng Bom Tỉnh Đồng Nai

• Tác giả: Đỗ Thị Vui
• Người hướng dẫn: TS. Bùi Văn Quang
• Trường học: Trường Đại Học Công Nghiệp Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh
• Đề tài: Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Ý Định Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Của Người Lao Động Tự Do Tại Trảng Bom, Đồng Nai
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng nghiên cứu
• 1.5. Phạm vi nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 1.6.1. Ý nghĩa khoa học
• 1.6.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 1.7. Cấu trúc luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Các khái niệm định nghĩa có liên quan
• 2.1.1. Khái niệm về bảo hiểm
• 2.1.2. Khái niệm bảo hiểm xã hội
• 2.1.3. Vai trò bảo hiểm xã hội
• 2.1.4. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
• 2.2. Các lý thuyết liên quan
• 2.2.1. Lý thuyết hành vi người tiêu dùng
• 2.2.2. Lý thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action - TRA)
• 2.2.3. Thuyết hành vi dự định (The theory of planned behaviour - TPB)
• 2.3. Các nghiên cứu trước liên quan
• 2.3.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 2.3.2. Nghiên cứu trong nước
• 2.4. Đề xuất mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu
• 2.4.1. Các yếu tố ảnh hưởng ý định tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
• 2.4.2. Mô hình nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Tổng quan đề tài nghiên cứu
• 3.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Nghiên cứu định tính
• 3.3.2. Nghiên cứu định lượng
• 3.3.3. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 3.3.3.1. Mẫu nghiên cứu
• 3.3.3.2. Nhận kết quả và xử lý dữ liệu thông qua công cụ phân tích SPSS
• 3.4. Biến và thang đo
• 3.4.1. Biến độc lập
• 3.4.2. Biến phụ thuộc
• 3.5. Kỹ thuật và phương pháp phân tích dữ liệu
• 3.5.1. Sàng lọc dữ liệu
• 3.5.2. Phân tích độ tin cậy của thang đo
• 3.5.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 3.5.4. Phân tích hồi qui tuyến tính
• 3.5.5. Phân tích tương quan, mô hình hồi quy tuyến tính
• 3.5.6. Kiểm định ANOVA
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Giới thiệu về BHXH huyện Trảng Bom
• 4.1.1. Tổng quan về huyện Trảng Bom
• 4.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của BHXH huyện Trảng Bom
• 4.1.2.1. Chức năng của BHXH huyện Trảng Bom
• 4.1.2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của BHXH huyện Trảng Bom
• 4.1.3. Thực trạng và kết quả tham gia BHXHTN của người dân ở huyện Trảng Bom
• 4.2. Kết quả nghiên cứu
• 4.2.1. Mô tả mẫu
• 4.2.2. Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha và phù hợp của thang đo
• 4.2.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 4.2.3.1. Phân tích ma trận xoay EFA cho các biến độc lập
• 4.2.3.2. Phân tích ma trận xoay EFA cho các biến phụ thuộc
• 4.2.4. Phân tích hồi qui đa biến
• 4.2.4.1. Phân tích tương quan Pearson
• 4.2.4.2. Phân tích hồi qui đa biến
• 4.2.5. Kiểm định sự khác biệt của từng biến
• 4.2.5.1. Kiểm định sự khác biệt về Ý định tham gia BHXHTN theo giới tính
• 4.2.5.2. Kiểm định sự khác biệt về Ý định tham gia BHXHTN theo độ tuổi
• 4.2.5.3. Kiểm định sự khác biệt về Ý định tham gia BHXHTN theo trình độ
• 4.2.5.4. Kiểm định sự khác biệt về Ý định tham gia BHXHTN theo mức thu nhập
• 4.2.5.5. Kiểm định sự khác biệt về Ý định tham gia BHXHTN theo nghề nghiệp
• 4.2.6. Kiểm định đa cộng tuyến, phương sai và tương quan
• 4.2.6.1. Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến
• 4.2.6.2. Kiểm định phương sai và tương quan
• 4.2.7. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Kết luận
• 5.2. Hàm ý quản trị
• 5.2.1. Hàm ý về Tuyên truyền
• 5.2.2. Hàm ý về Thái độ
• 5.2.3. Hàm ý về Nhận thức
• 5.2.4. Hàm ý về Thu nhập
• 5.3. Những hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• LÝ LỊCH TRÍCH NGANG CỦA HỌC VIÊN

I. Tổng quan về yếu tố ảnh hưởng đến bảo hiểm xã hội tự nguyện

Bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXH TN) là một phần quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam. Đặc biệt, tại huyện Trảng Bom, Đồng Nai, việc tham gia BHXH TN của người lao động tự do đang trở thành một vấn đề cấp thiết. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định tham gia BHXH TN của nhóm đối tượng này.

1.1. Khái niệm và vai trò của bảo hiểm xã hội tự nguyện

BHXH TN là hình thức bảo hiểm giúp người lao động tự do có thể tích lũy cho tương lai. Nó không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người tham gia mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.

1.2. Tình hình tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại Trảng Bom

Tại Trảng Bom, tỷ lệ tham gia BHXH TN còn thấp. Nhiều người lao động tự do chưa nhận thức rõ về lợi ích của BHXH TN, dẫn đến việc họ không tham gia. Cần có các biện pháp tuyên truyền hiệu quả hơn.

II. Các thách thức trong việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Mặc dù BHXH TN mang lại nhiều lợi ích, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức cản trở người lao động tự do tham gia. Những thách thức này cần được nhận diện và giải quyết để nâng cao tỷ lệ tham gia.

2.1. Nhận thức về bảo hiểm xã hội tự nguyện

Nhiều người lao động tự do chưa hiểu rõ về BHXH TN, dẫn đến sự e ngại trong việc tham gia. Việc nâng cao nhận thức là rất cần thiết để khuyến khích họ tham gia.

2.2. Khó khăn về thu nhập

Thu nhập không ổn định là một trong những lý do chính khiến người lao động tự do không dám tham gia BHXH TN. Họ lo ngại rằng việc đóng bảo hiểm sẽ ảnh hưởng đến khả năng chi tiêu hàng ngày.

III. Phương pháp nâng cao ý định tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Để khuyến khích người lao động tự do tham gia BHXH TN, cần áp dụng các phương pháp hiệu quả. Những phương pháp này sẽ giúp nâng cao ý thức và tạo động lực cho họ.

3.1. Tuyên truyền và giáo dục

Cần có các chương trình tuyên truyền sâu rộng về lợi ích của BHXH TN. Việc tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm sẽ giúp người lao động tự do hiểu rõ hơn về quyền lợi của họ.

3.2. Chính sách hỗ trợ tài chính

Cần có các chính sách hỗ trợ tài chính cho người lao động tự do tham gia BHXH TN. Điều này sẽ giúp họ giảm bớt gánh nặng tài chính và khuyến khích họ tham gia.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có bốn yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định tham gia BHXH TN của người lao động tự do tại Trảng Bom. Những yếu tố này bao gồm nhận thức, thu nhập, tuyên truyền và thái độ.

4.1. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng

Kết quả khảo sát cho thấy yếu tố tuyên truyền có tác động mạnh nhất đến ý định tham gia BHXH TN. Điều này cho thấy cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức của người lao động tự do.

4.2. Đề xuất chính sách

Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần đề xuất các chính sách cụ thể nhằm khuyến khích người lao động tự do tham gia BHXH TN, từ đó đảm bảo an sinh xã hội cho họ.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tham gia BHXH TN của người lao động tự do tại Trảng Bom còn nhiều hạn chế. Tuy nhiên, với các biện pháp phù hợp, có thể nâng cao tỷ lệ tham gia trong tương lai.

5.1. Tầm quan trọng của bảo hiểm xã hội tự nguyện

BHXH TN không chỉ là một chính sách an sinh xã hội mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động tự do.

5.2. Định hướng phát triển

Cần có các chiến lược dài hạn để phát triển BHXH TN, từ đó tạo ra một môi trường an toàn và bền vững cho người lao động tự do.

Tổng quan nghiên cứu

Bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXH TN) là một chính sách an sinh xã hội quan trọng, đặc biệt đối với người lao động tự do – nhóm đối tượng có thu nhập không ổn định và không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tại huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai, với khoảng 220 người lao động tự do được khảo sát, việc tham gia BHXH TN còn nhiều hạn chế do nhiều yếu tố tác động. Việt Nam hiện là một trong 10 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới, dự báo đến năm 2036 nhóm tuổi trên 65 chiếm 14,17% dân số, đặt ra thách thức lớn trong đảm bảo an sinh xã hội lâu dài. Theo Tổng cục Thống kê năm 2019, 73% người cao tuổi không có lương hưu hay trợ cấp BHXH, phần lớn phải phụ thuộc vào con cháu hoặc tiếp tục lao động.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định tham gia BHXH TN của người lao động tự do tại huyện Trảng Bom, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao tỷ lệ tham gia, góp phần đảm bảo an sinh xã hội bền vững. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 10 năm 2022, tập trung khảo sát tại các xã và thị trấn trong huyện như Hố Nai 3, Bắc Sơn, Bình Minh và các khu vực chợ đầu mối. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan bảo hiểm xã hội địa phương trong việc xây dựng chính sách phù hợp, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức và thái độ tích cực của người lao động tự do đối với BHXH TN.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết hành vi tiêu biểu là Lý thuyết hành động hợp lý (TRA) và Thuyết hành vi dự định (TPB). TRA tập trung vào ý định hành vi được hình thành từ thái độ cá nhân và chuẩn mực xã hội, trong khi TPB mở rộng thêm yếu tố kiểm soát hành vi nhận thức, giúp giải thích tốt hơn các hành vi có sự kiểm soát hạn chế. Các khái niệm chính bao gồm:

• Nhận thức về tính an sinh xã hội của BHXH TN: Hiểu biết về vai trò của BHXH TN trong việc ổn định thu nhập và giảm gánh nặng xã hội.
• Hiểu biết về BHXH TN: Kiến thức về quyền lợi, mức đóng, thủ tục và các chế độ hưởng BHXH TN.
• Thái độ: Cảm nhận tích cực hoặc tiêu cực của người lao động đối với việc tham gia BHXH TN.
• Thu nhập: Mức thu nhập ảnh hưởng đến khả năng và ý định tham gia BHXH TN.
• Truyền thông: Tác động của các hoạt động tuyên truyền, truyền thông đến nhận thức và ý định tham gia BHXH TN.

Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm năm yếu tố độc lập ảnh hưởng đến ý định tham gia BHXH TN, trong đó truyền thông được xác định là yếu tố có tác động mạnh nhất.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính bao gồm thảo luận nhóm với 5 chuyên gia BHXH huyện Trảng Bom và đại diện hộ gia đình nhằm hoàn thiện thang đo và bảng câu hỏi khảo sát. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 220 người lao động tự do tại các khu vực trong huyện bằng bảng câu hỏi chuẩn hóa theo thang đo Likert 5 điểm.

Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm Excel và SPSS 20.0, thực hiện các phân tích như kiểm định Cronbach’s Alpha để đánh giá độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, phân tích hồi quy đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến ý định tham gia BHXH TN. Quy trình nghiên cứu được thực hiện từ tháng 5 đến tháng 10 năm 2022, đảm bảo tính khoa học và khách quan.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của truyền thông: Yếu tố truyền thông có tác động thuận chiều mạnh nhất đến ý định tham gia BHXH TN với hệ số hồi quy cao nhất trong mô hình. Khoảng 85% người lao động tự do cho biết các hoạt động tuyên truyền ảnh hưởng tích cực đến quyết định tham gia.

2. Nhận thức về tính an sinh xã hội: Khoảng 78% người tham gia khảo sát nhận thức rõ vai trò của BHXH TN trong việc ổn định cuộc sống khi hết tuổi lao động, góp phần làm tăng ý định tham gia lên 65%.

3. Thu nhập: Thu nhập có ảnh hưởng thuận chiều rõ rệt; nhóm có thu nhập trên mức chuẩn hộ nghèo có tỷ lệ ý định tham gia BHXH TN cao hơn 30% so với nhóm thu nhập thấp.

4. Thái độ: Thái độ tích cực đối với BHXH TN cũng góp phần nâng cao ý định tham gia, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với truyền thông và nhận thức, chiếm khoảng 55% sự ảnh hưởng.

5. Hiểu biết về BHXH TN: Đáng chú ý, yếu tố hiểu biết có tác động ngược chiều với ý định tham gia, cho thấy một số người có hiểu biết sâu hơn lại có xu hướng do dự hoặc không tham gia do lo ngại về thủ tục hoặc quyền lợi chưa rõ ràng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy truyền thông là yếu tố quyết định trong việc thúc đẩy ý định tham gia BHXH TN, phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại các tỉnh như Quảng Ngãi và Kiên Giang. Việc truyền thông đa dạng, sáng tạo như tổ chức tiểu phẩm hài, cuộc thi hiểu biết về BHXH TN được đề xuất nhằm thu hút sự quan tâm của người lao động tự do.

Nhận thức về tính an sinh xã hội giúp người lao động hiểu rõ lợi ích lâu dài của BHXH TN, từ đó tăng cường ý định tham gia. Thu nhập là yếu tố kinh tế quan trọng, phản ánh khả năng tài chính để đóng phí bảo hiểm. Thái độ tích cực tạo động lực tâm lý nhưng không đủ mạnh nếu không có sự hỗ trợ từ truyền thông và chính sách.

Hiện tượng hiểu biết có tác động ngược chiều có thể do người lao động tự do nhận thấy các thủ tục hành chính phức tạp hoặc quyền lợi chưa rõ ràng, dẫn đến sự e ngại. Điều này cho thấy cần cải thiện minh bạch thông tin và đơn giản hóa thủ tục để tăng cường niềm tin.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố và bảng phân tích hồi quy đa biến minh họa hệ số tác động và mức ý nghĩa thống kê.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Đổi mới và đa dạng hóa hình thức truyền thông: Tổ chức các hoạt động truyền thông sáng tạo như tiểu phẩm hài, cuộc thi tìm hiểu về BHXH TN nhằm tăng sự chú ý và hiểu biết của người lao động tự do. Thời gian thực hiện: trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: BHXH huyện Trảng Bom phối hợp với các tổ chức xã hội.

2. Nâng cao nhận thức về vai trò an sinh xã hội của BHXH TN: Tổ chức các buổi hội thảo, tư vấn trực tiếp tại các khu vực chợ, điểm tập trung lao động tự do để giải thích lợi ích lâu dài của BHXH TN. Mục tiêu tăng nhận thức lên ít nhất 80% trong năm đầu tiên.

3. Hỗ trợ tài chính và linh hoạt phương thức đóng: Đề xuất chính sách hỗ trợ mức đóng phù hợp với thu nhập thực tế của người lao động tự do, đồng thời khuyến khích đóng theo quý hoặc năm để giảm áp lực tài chính. Thời gian áp dụng: 6 tháng tới. Chủ thể: BHXH tỉnh Đồng Nai và các cơ quan liên quan.

4. Đơn giản hóa thủ tục và minh bạch thông tin: Cải tiến quy trình đăng ký, giải quyết quyền lợi BHXH TN, cung cấp thông tin rõ ràng, minh bạch qua các kênh trực tuyến và trực tiếp. Mục tiêu giảm thời gian xử lý hồ sơ xuống dưới 7 ngày làm việc. Chủ thể: BHXH huyện Trảng Bom.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan Bảo hiểm xã hội các cấp: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, kế hoạch tuyên truyền và phát triển đối tượng tham gia BHXH TN phù hợp với đặc điểm địa phương.

2. Nhà quản lý và hoạch định chính sách xã hội: Tham khảo để hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến ý định tham gia BHXH TN, từ đó thiết kế các chương trình hỗ trợ và khuyến khích phù hợp.

3. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng: Áp dụng các giải pháp truyền thông sáng tạo nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích người lao động tự do tham gia BHXH TN.

4. Người lao động tự do và các nhóm lao động phi chính thức: Nắm bắt thông tin về quyền lợi, thủ tục và lợi ích của BHXH TN để chủ động tham gia, bảo vệ quyền lợi bản thân khi hết tuổi lao động.

Câu hỏi thường gặp

1. BHXH tự nguyện là gì và ai có thể tham gia?
   BHXH tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội mà người lao động tự do có thể tự nguyện tham gia, lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập. Theo Luật BHXH 2014, công dân từ 15 tuổi trở lên không thuộc diện BHXH bắt buộc đều có thể tham gia.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định tham gia BHXH TN?
   Truyền thông được xác định là yếu tố có tác động mạnh nhất, giúp nâng cao nhận thức và tạo động lực cho người lao động tự do tham gia BHXH TN.

3. Tại sao hiểu biết về BHXH TN lại có tác động ngược chiều với ý định tham gia?
   Một số người có hiểu biết sâu hơn có thể lo ngại về thủ tục phức tạp hoặc quyền lợi chưa rõ ràng, dẫn đến sự do dự khi quyết định tham gia.

4. Làm thế nào để người lao động tự do có thể đóng BHXH TN linh hoạt?
   Người tham gia có thể lựa chọn đóng hàng tháng, quý, nửa năm hoặc một lần cho nhiều năm, tùy theo khả năng tài chính và quy định của BHXH.

5. Các cơ quan chức năng có thể làm gì để tăng tỷ lệ tham gia BHXH TN?
   Cần đổi mới hình thức truyền thông, đơn giản hóa thủ tục, hỗ trợ tài chính và nâng cao nhận thức về lợi ích của BHXH TN cho người lao động tự do.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định năm yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định tham gia BHXH TN của người lao động tự do tại huyện Trảng Bom: truyền thông, nhận thức về an sinh xã hội, thu nhập, thái độ và hiểu biết về BHXH TN.
• Truyền thông là yếu tố có tác động mạnh nhất, trong khi hiểu biết về BHXH TN có tác động ngược chiều, cho thấy cần cải thiện thông tin và thủ tục.
• Thu nhập và thái độ tích cực cũng góp phần nâng cao ý định tham gia BHXH TN.
• Đề xuất các giải pháp đổi mới truyền thông, hỗ trợ tài chính, đơn giản hóa thủ tục nhằm tăng tỷ lệ tham gia BHXH TN trong thời gian tới.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các hoạt động truyền thông sáng tạo, cải tiến quy trình hành chính và đánh giá hiệu quả chính sách trong vòng 12 tháng tới.

Hành động ngay hôm nay để bảo vệ tương lai an toàn hơn – tham gia BHXH tự nguyện!