Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Sự Tự Giác Giao Tiếp Của Học Sinh Lớp 10 Trong Lớp Học Tiếng Anh Tại Bắc Ninh

• Tác giả: Nguyễn Linh Chi
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Quỳnh Trang
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: LL & PP dạy học bộ môn Tiếng Anh
• Đề tài: Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Sự Tự Giác Giao Tiếp Của Học Sinh Lớp 10 Trong Lớp Học Tiếng Anh Tại Bắc Ninh
• Loại tài liệu: master thesis
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thái Nguyên

• DECLARATION BY AUTHOR
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENT
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Background of the study
• 1.2. Aims and objectives of the study
• 1.3. Research questions
• 1.4. The scope of the study
• 1.5. The significance of the study
• 1.6. Research methods
• 1.7. Structure of this study
• 1.8. Summary
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Willingness to communicate
• 2.2. Factors affecting willingness to communicate (WTC)
• 2.3. The current state in vietnam research
• 2.4. Ways of teaching and learning WTC. Identification and gaps
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. Locale of the study
• 3.2. Research question restage
• 3.3. Respondents and sampling procedure
• 3.4. Data collecting procedure
• 4. CHAPTER 4: FINDINGS AND DISCUSSIONS
• 4.1. Realities of WTC among 10th grade students
• 4.2. Factors affecting the WTC of 10th grade students
• 4.3. Relationship with the object of communication
• 4.4. Answering research questions
• 4.4.1. First research question
• 4.4.2. Second research question
• 5. CHAPTER 5: CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS
• 5.1. Some suggested solutions
• 5.2. Encourage active engagement from students in class communication and help them develop their self-confidence
• 5.3. Building a cordial and secure communication environment, minimizing students' apprehension when participating
• APPENDIX
• ABBREVIATIONS

I. Tổng Quan Về Sự Tự Giác Giao Tiếp Tiếng Anh Của HS

Sự tự giác giao tiếp tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong quá trình học tập ngoại ngữ. Không chỉ là khả năng sử dụng ngôn ngữ một cách trôi chảy, mà còn là sự sẵn sàng và chủ động tham gia vào các hoạt động giao tiếp. Theo McCroskey và Baer (1985), willingness to communicate (WTC) là “xu hướng chủ động tương tác với mọi người trong những tình huống cụ thể” (dẫn theo MacIntyre & Charos, 1996, p. 3). Việc khuyến khích học sinh lớp 10 tại Bắc Ninh tự giác giao tiếp không chỉ giúp nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Anh mà còn tạo nền tảng vững chắc cho các em trong tương lai. Sự tự tin khi sử dụng tiếng Anh sẽ mở ra nhiều cơ hội học tập và làm việc, đồng thời giúp các em hòa nhập tốt hơn với cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự tự giác này, từ tâm lý học sinh lớp 10 đến môi trường học tiếng Anh. Vì vậy, việc nghiên cứu và tìm hiểu các yếu tố này là vô cùng quan trọng để có thể đưa ra những giải pháp phù hợp.

1.1. Định Nghĩa và Vai Trò Của Tự Giác Giao Tiếp

Tự giác giao tiếp không chỉ đơn thuần là khả năng nói tiếng Anh, mà còn là thái độ sẵn sàng chủ động tham gia vào các tình huống giao tiếp. Điều này bao gồm việc vượt qua sự ngại ngùng khi giao tiếp và chủ động sử dụng tiếng Anh để diễn đạt ý tưởng, đặt câu hỏi và tương tác với người khác. Sự tự tin giao tiếp tiếng Anh là chìa khóa để mở ra cánh cửa thành công trong học tập và công việc. Học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của việc luyện tập kỹ năng giao tiếp tiếng Anh thường xuyên để nâng cao khả năng ngôn ngữ của mình. Giáo viên có vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường học tiếng Anh thân thiện và khuyến khích học sinh tự tin giao tiếp.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Kỹ Năng Giao Tiếp Cho Học Sinh Lớp 10

Đối với học sinh lớp 10, khả năng giao tiếp tiếng Anh hiệu quả là một lợi thế lớn. Không chỉ giúp các em đạt kết quả tốt hơn trong học tập mà còn mở ra nhiều cơ hội trong tương lai. Kỹ năng giao tiếp tiếng Anh tốt giúp học sinh tự tin hơn khi tham gia các hoạt động ngoại khóa, các cuộc thi tiếng Anh và các chương trình trao đổi văn hóa. Hơn nữa, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, khả năng giao tiếp tiếng Anh là một yếu tố quan trọng để các em có thể cạnh tranh trên thị trường lao động. Việc đầu tư vào việc phát triển kỹ năng giao tiếp tiếng Anh cho học sinh lớp 10 là một sự đầu tư cho tương lai.

II. Thách Thức Rào Cản Tự Giác Giao Tiếp Tiếng Anh ở Bắc Ninh

Mặc dù tầm quan trọng của tự giác giao tiếp tiếng Anh đã được công nhận, nhưng thực tế tại Bắc Ninh cho thấy nhiều học sinh vẫn gặp khó khăn trong việc chủ động sử dụng tiếng Anh trong lớp học. Rào cản giao tiếp có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm tâm lý học sinh lớp 10, phương pháp giảng dạy chưa thực sự hiệu quả và môi trường học tiếng Anh chưa đủ khuyến khích. Theo nghiên cứu của Nguyễn Linh Chi (2023), sự tự tin, tính cách, mối quan hệ với người giao tiếp và bầu không khí lớp học là những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến WTC. Việc giải quyết những thách thức này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên và gia đình, đồng thời cần có những giải pháp cụ thể và thiết thực để giúp học sinh vượt qua sự ngại ngùng khi giao tiếp và phát huy tối đa khả năng giao tiếp tiếng Anh của mình.

2.1. Phân Tích Các Yếu Tố Tâm Lý Cản Trở Giao Tiếp

Tâm lý học sinh lớp 10 có thể là một rào cản lớn đối với sự tự giác giao tiếp. Sự thiếu tự tin, sợ sai, và sợ bị đánh giá là những yếu tố tâm lý phổ biến khiến học sinh ngại nói tiếng Anh. Sự ngại ngùng khi giao tiếp có thể xuất phát từ những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ, chẳng hạn như bị phê bình hoặc chế giễu khi mắc lỗi. Giáo viên cần tạo ra một môi trường học tiếng Anh an toàn và hỗ trợ, nơi học sinh cảm thấy thoải mái khi mắc lỗi và được khuyến khích thử sức mình. Việc xây dựng sự tự tin cho học sinh là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn và thấu hiểu.

2.2. Ảnh Hưởng Của Phương Pháp Giảng Dạy Truyền Thống

Phương pháp giảng dạy truyền thống, tập trung quá nhiều vào ngữ pháp và từ vựng, có thể khiến học sinh cảm thấy nhàm chán và không có động lực để giao tiếp. Việc thiếu các hoạt động thực hành giao tiếp và tương tác giữa học sinh và giáo viên cũng là một yếu tố cản trở sự tự giác giao tiếp. Phương pháp giảng dạy tiếng Anh cần được đổi mới để tạo ra những bài tập giao tiếp tiếng Anh thú vị và hấp dẫn, khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh một cách tự nhiên và sáng tạo. Giáo viên cần đóng vai trò là người hướng dẫn và hỗ trợ, thay vì chỉ là người truyền đạt kiến thức.

2.3. Đánh Giá Môi Trường Học Tập Tiếng Anh Hiện Tại

Môi trường học tiếng Anh đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoặc kìm hãm sự tự giác giao tiếp. Một lớp học quá đông học sinh, thiếu trang thiết bị hỗ trợ, hoặc không có đủ các hoạt động hoạt động ngoại khóa tiếng Anh có thể khiến học sinh cảm thấy thiếu hứng thú và không có cơ hội để luyện tập kỹ năng giao tiếp tiếng Anh. Việc tạo ra một lớp học tiếng Anh thân thiện, cởi mở và khuyến khích tương tác giữa học sinh và giáo viên là rất quan trọng. Nhà trường cần đầu tư vào việc nâng cấp cơ sở vật chất và tổ chức các hoạt động văn hóa học đường liên quan đến tiếng Anh để tạo ra một môi trường học tiếng Anh tích cực và hiệu quả.

III. Bí Quyết Xây Dựng Sự Tự Tin Giao Tiếp Tiếng Anh Cho HS

Để giúp học sinh lớp 10 tại Bắc Ninh vượt qua những rào cản giao tiếp và phát triển sự tự tin giao tiếp tiếng Anh, cần có những giải pháp cụ thể và thiết thực. Một trong những giải pháp quan trọng nhất là xây dựng sự tự tin cho học sinh. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tạo ra một môi trường học tiếng Anh an toàn và hỗ trợ, khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động bài tập giao tiếp tiếng Anh một cách tích cực và cung cấp cho học sinh những phản hồi mang tính xây dựng. Theo nghiên cứu của Nguyễn Linh Chi, sự tự tin là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến WTC của học sinh. Giáo viên có vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh nhận ra điểm mạnh của mình và xây dựng niềm tin vào khả năng giao tiếp tiếng Anh của mình.

3.1. Tạo Môi Trường Học Tập An Toàn Và Hỗ Trợ

Môi trường học tiếng Anh cần phải là một nơi mà học sinh cảm thấy thoải mái và được chấp nhận. Giáo viên nên khuyến khích học sinh chia sẻ ý kiến và đặt câu hỏi mà không sợ bị phán xét. Tạo ra các hoạt động nhóm và tương tác giữa học sinh và giáo viên để tăng cường sự tự tin và giảm sự ngại ngùng khi giao tiếp. Việc sử dụng các trò chơi và hoạt động vui nhộn trong lớp học tiếng Anh cũng có thể giúp học sinh cảm thấy thoải mái và hứng thú hơn với việc học tiếng Anh.

3.2. Khuyến Khích Tham Gia Các Hoạt Động Giao Tiếp Tích Cực

Giáo viên nên tạo ra nhiều cơ hội để học sinh thực hành giao tiếp trong lớp học tiếng Anh. Điều này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động như đóng vai, thảo luận nhóm, và thuyết trình. Cung cấp cho học sinh những bài tập giao tiếp tiếng Anh phù hợp với trình độ và sở thích của mình. Khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh trong các tình huống thực tế, chẳng hạn như khi đặt hàng tại nhà hàng hoặc khi hỏi đường. Việc thường xuyên thực hành giao tiếp sẽ giúp học sinh cảm thấy tự tin hơn và nâng cao khả năng giao tiếp tiếng Anh của mình.

3.3. Cung Cấp Phản Hồi Xây Dựng Và Khuyến Khích

Phản hồi của giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh cải thiện khả năng giao tiếp tiếng Anh của mình. Giáo viên nên cung cấp những phản hồi cụ thể và chi tiết, tập trung vào những điểm mạnh và điểm yếu của học sinh. Khuyến khích học sinh tiếp tục cố gắng và không nản lòng khi gặp khó khăn. Tránh chỉ trích hoặc phê bình học sinh một cách tiêu cực, vì điều này có thể làm giảm sự tự tin của họ. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc giúp học sinh học hỏi từ những sai lầm của mình và tiếp tục tiến bộ.

IV. Phương Pháp Cải Thiện Môi Trường Học Tiếng Anh Tại Bắc Ninh

Bên cạnh việc xây dựng sự tự tin, việc cải thiện môi trường học tiếng Anh cũng là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự tự giác giao tiếp của học sinh lớp 10 tại Bắc Ninh. Một môi trường học tiếng Anh tích cực và hiệu quả cần đáp ứng nhiều tiêu chí, bao gồm cơ sở vật chất hiện đại, phương pháp giảng dạy tiếng Anh sáng tạo và sự tham gia tích cực của phụ huynh. Theo nghiên cứu của Nguyễn Linh Chi, bầu không khí lớp học là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến WTC của học sinh. Việc tạo ra một lớp học tiếng Anh thân thiện, cởi mở và khuyến khích tương tác giữa học sinh và giáo viên là rất quan trọng.

4.1. Nâng Cấp Cơ Sở Vật Chất Và Trang Thiết Bị Dạy Học

Một lớp học tiếng Anh được trang bị đầy đủ các thiết bị hiện đại như máy chiếu, bảng tương tác và hệ thống âm thanh tốt sẽ tạo ra một môi trường học tiếng Anh hứng thú và hiệu quả hơn. Việc sử dụng các phần mềm và ứng dụng học tiếng Anh trên máy tính hoặc điện thoại thông minh cũng có thể giúp học sinh học tiếng Anh một cách linh hoạt và chủ động hơn. Nhà trường cần đầu tư vào việc nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học để tạo điều kiện tốt nhất cho học sinh học tiếng Anh.

4.2. Áp Dụng Phương Pháp Giảng Dạy Sáng Tạo Và Hấp Dẫn

Phương pháp giảng dạy tiếng Anh cần được đổi mới để tạo ra những bài tập giao tiếp tiếng Anh thú vị và hấp dẫn, khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh một cách tự nhiên và sáng tạo. Sử dụng các trò chơi, bài hát, phim ảnh và các tài liệu tiếng Anh thực tế để giúp học sinh học tiếng Anh một cách sinh động và dễ nhớ. Khuyến khích học sinh tham gia vào các dự án học tập và các hoạt động ngoại khóa liên quan đến tiếng Anh để tăng cường động lực học tiếng Anh của mình.

4.3. Tăng Cường Sự Tham Gia Của Phụ Huynh

Phụ huynh đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ học sinh học tiếng Anh. Phụ huynh có thể giúp học sinh luyện tập tiếng Anh ở nhà, khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động hoạt động ngoại khóa tiếng Anh, và tạo ra một môi trường gia đình khuyến khích học tiếng Anh. Nhà trường nên tổ chức các buổi họp phụ huynh và các hoạt động chia sẻ kinh nghiệm để giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của tiếng Anh và cách hỗ trợ học sinh học tiếng Anh hiệu quả.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Các Yếu Tố Tới Tự Giác Giao Tiếp

Nghiên cứu của Nguyễn Linh Chi (2023) đã chỉ ra rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự tự giác giao tiếp của học sinh lớp 10 tại Bắc Ninh, bao gồm các yếu tố chủ quan như tính cách, động lực, sự tự tin, lo lắng, chuẩn bị, tâm trạng và các yếu tố khách quan như hoạt động, mối quan hệ với người giao tiếp, bầu không khí lớp học, chủ đề. Trong đó, sự tự tin, tính cách, mối quan hệ với người giao tiếp và bầu không khí lớp học là những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất, còn chủ đề và tâm trạng là những yếu tố ít ảnh hưởng nhất. Kết quả nghiên cứu này cung cấp những thông tin quan trọng để các nhà quản lý giáo dục và giáo viên có thể đưa ra những giải pháp phù hợp để cải thiện khả năng giao tiếp tiếng Anh của học sinh.

5.1. Phân Tích Chi Tiết Các Yếu Tố Chủ Quan Ảnh Hưởng

Tính cách, động lực, sự tự tin, lo lắng, chuẩn bị và tâm trạng là những yếu tố chủ quan có thể ảnh hưởng đến sự tự giác giao tiếp. Những học sinh có tính cách hướng ngoại, có động lực học tiếng Anh cao, có sự tự tin vào khả năng của mình, ít lo lắng khi giao tiếp, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và có tâm trạng tốt thường có xu hướng tự giác giao tiếp hơn. Giáo viên cần hiểu rõ các yếu tố này để có thể giúp học sinh vượt qua những khó khăn và phát huy tối đa khả năng giao tiếp tiếng Anh của mình.

5.2. Đánh Giá Tác Động Của Các Yếu Tố Khách Quan

Hoạt động, mối quan hệ với người giao tiếp, bầu không khí lớp học và chủ đề là những yếu tố khách quan có thể ảnh hưởng đến sự tự giác giao tiếp. Những hoạt động giao tiếp thú vị và hấp dẫn, mối quan hệ tốt đẹp với giáo viên và bạn bè, bầu không khí lớp học thân thiện và cởi mở, và những chủ đề quen thuộc và gần gũi thường khuyến khích học sinh tự giác giao tiếp hơn. Giáo viên cần tạo ra một môi trường học tiếng Anh tích cực và hiệu quả để thúc đẩy sự tự giác giao tiếp của học sinh.

VI. Kết Luận Hướng Phát Triển Tự Giác Giao Tiếp Tiếng Anh

Nâng cao sự tự giác giao tiếp tiếng Anh cho học sinh lớp 10 tại Bắc Ninh là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bên liên quan. Việc xây dựng sự tự tin, cải thiện môi trường học tiếng Anh và áp dụng các phương pháp giảng dạy tiếng Anh sáng tạo là những giải pháp quan trọng để giúp học sinh vượt qua những rào cản giao tiếp và phát huy tối đa khả năng giao tiếp tiếng Anh của mình. Trong tương lai, cần có thêm nhiều nghiên cứu để tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến sự tự giác giao tiếp và đưa ra những giải pháp phù hợp hơn với từng đối tượng học sinh.

6.1. Tổng Kết Các Giải Pháp Đề Xuất

Các giải pháp được đề xuất bao gồm xây dựng sự tự tin cho học sinh, cải thiện môi trường học tiếng Anh, áp dụng các phương pháp giảng dạy tiếng Anh sáng tạo, tăng cường sự tham gia của phụ huynh và tạo ra những bài tập giao tiếp tiếng Anh thú vị và hấp dẫn. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp học sinh lớp 10 tại Bắc Ninh vượt qua những rào cản giao tiếp và phát huy tối đa khả năng giao tiếp tiếng Anh của mình.

6.2. Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Trong tương lai, cần có thêm nhiều nghiên cứu để tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến sự tự giác giao tiếp của học sinh, chẳng hạn như tác động của yếu tố gia đình, ảnh hưởng của mạng xã hội, và vai trò của tự học tiếng Anh. Việc nghiên cứu các mô hình giảng dạy tiếng Anh hiệu quả và phù hợp với đặc điểm của học sinh Việt Nam cũng là một hướng đi quan trọng. Các nghiên cứu này sẽ cung cấp những thông tin hữu ích để cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Anh và giúp học sinh Việt Nam tự tin hơn khi sử dụng tiếng Anh trong học tập, công việc và cuộc sống.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, năng lực giao tiếp tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng đối với học sinh Việt Nam, đặc biệt là ở bậc trung học phổ thông. Theo thống kê, tỉnh Bắc Ninh, nơi nghiên cứu được thực hiện, có điểm trung bình môn tiếng Anh trong kỳ thi tốt nghiệp quốc gia năm 2022 đạt khoảng 5 điểm, nằm trong top 10 tỉnh thành có kết quả cao nhất cả nước. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều học sinh lớp 10 tại một trường trung học phổ thông ở huyện Yên Phong, Bắc Ninh, vẫn còn hạn chế trong việc chủ động giao tiếp bằng tiếng Anh trong lớp học. Vấn đề này đặt ra câu hỏi về các yếu tố ảnh hưởng đến sự tự giác giao tiếp tiếng Anh của học sinh, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao kỹ năng giao tiếp cho học sinh.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến sự sẵn sàng giao tiếp (Willingness to Communicate - WTC) của học sinh lớp 10 trong lớp học tiếng Anh, đồng thời đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. Nghiên cứu được thực hiện trong học kỳ II năm học 2022-2023 tại một trường THPT ở huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, với sự tham gia của 150 học sinh lớp 10. Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ giúp nhà trường và giáo viên hiểu rõ hơn về thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến WTC của học sinh mà còn góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát triển kỹ năng giao tiếp tiếng Anh cho học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ngoại ngữ theo định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo giai đoạn 2017-2025.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các mô hình lý thuyết về WTC trong ngôn ngữ thứ hai (L2) của MacIntyre và cộng sự (1994, 1998, 2001), trong đó WTC được định nghĩa là sự sẵn sàng của người học để tham gia giao tiếp bằng ngôn ngữ thứ hai trong một thời điểm và hoàn cảnh cụ thể. Các yếu tố ảnh hưởng đến WTC được phân thành hai nhóm chính: yếu tố chủ quan (như tính cách, động lực, sự tự tin, lo lắng, sự chuẩn bị, tâm trạng) và yếu tố khách quan (bao gồm hoạt động giao tiếp, mối quan hệ với người giao tiếp, bầu không khí lớp học, chủ đề giao tiếp).

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

• Tính cách (Personality): Đặc điểm cá nhân ảnh hưởng đến xu hướng giao tiếp, bao gồm hướng ngoại, hướng nội, sự năng động.
• Động lực (Motivation): Mức độ mong muốn và mục tiêu học tập tiếng Anh của học sinh.
• Lo lắng (Anxiety): Cảm giác căng thẳng, e ngại khi giao tiếp bằng tiếng Anh.
• Sự tự tin (Confidence): Niềm tin vào khả năng giao tiếp của bản thân.
• Bầu không khí lớp học (Classroom atmosphere): Môi trường học tập thân thiện, thoải mái thúc đẩy sự chủ động giao tiếp.
• Mối quan hệ xã hội (Relationship): Mức độ thân thiết và thoải mái với người giao tiếp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp cả nghiên cứu định lượng và định tính. Đối tượng nghiên cứu là 150 học sinh lớp 10 thuộc ba lớp 10A3, 10A4 và 10A13 tại một trường THPT ở huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu có chủ đích (purposive sampling) nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm học sinh lớp 10.

Dữ liệu định lượng được thu thập qua bảng câu hỏi gồm 26 câu, trong đó có 5 câu đánh giá mức độ sẵn sàng giao tiếp và 20 câu liên quan đến các yếu tố ảnh hưởng đến WTC, sử dụng thang đo Likert 5 mức độ. Dữ liệu định tính được thu thập qua phỏng vấn bán cấu trúc với 6 học sinh nhằm làm rõ hơn các quan điểm và trải nghiệm cá nhân về WTC.

Quá trình thu thập dữ liệu diễn ra trong tháng 12 năm 2022, với bảng khảo sát được phát qua mã QR và phỏng vấn trực tiếp. Dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm SPSS với kiểm định độ tin cậy Cronbach Alpha đạt 0.877, đảm bảo tính nhất quán cao. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) cho thấy các biến phù hợp với mô hình nghiên cứu. Dữ liệu phỏng vấn được mã hóa và phân tích bằng phần mềm NVIVO, từ đó phân loại các yếu tố ảnh hưởng thành hai nhóm chủ quan và khách quan.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ sẵn sàng giao tiếp của học sinh còn thấp: Điểm trung bình cho việc chủ động trả lời câu hỏi của giáo viên là 2.64 và hỏi lại giáo viên là 2.65 trên thang 5, cho thấy học sinh còn ngại giao tiếp trực tiếp với giáo viên. Trong khi đó, mức độ sẵn sàng giao tiếp với bạn bè cao hơn đáng kể, với điểm trung bình cho hoạt động thảo luận nhóm là 3.97 và chào hỏi bạn bè bằng tiếng Anh là 3.90.

2. Tính cách ảnh hưởng mạnh đến WTC: Khoảng 62% học sinh cho biết họ không phải là người năng động, ít chủ động giao tiếp trong lớp. Học sinh hướng ngoại có xu hướng tham gia giao tiếp tích cực hơn. Ví dụ, một số học sinh tự nhận là nhút nhát, ít nói, trong khi nhóm khác tự tin và năng động hơn.

3. Động lực học tập là yếu tố then chốt: Học sinh có động lực học tiếng Anh để phục vụ mục tiêu nghề nghiệp hoặc phát triển bản thân có xu hướng chủ động giao tiếp hơn. Ngược lại, những học sinh chỉ học để thi cử thường ít quan tâm đến kỹ năng giao tiếp. Khoảng 52% học sinh không đồng ý với việc nói tiếng Anh dù mắc lỗi ảnh hưởng đến điểm số, cho thấy áp lực điểm số có thể kìm hãm sự chủ động giao tiếp.

4. Sự tự tin còn hạn chế: Nhiều học sinh cảm thấy thiếu tự tin khi giao tiếp tiếng Anh, đặc biệt khi chưa chuẩn bị kỹ càng. Chỉ một số ít học sinh cảm thấy thoải mái và tự tin khi nói tiếng Anh trong lớp.

5. Bầu không khí lớp học và mối quan hệ xã hội: Môi trường lớp học thân thiện, không áp lực và mối quan hệ gần gũi với bạn bè giúp học sinh cảm thấy thoải mái hơn khi giao tiếp. Học sinh thích giao tiếp theo nhóm hoặc cặp đôi hơn là nói trước cả lớp.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các mô hình lý thuyết của MacIntyre và cộng sự về WTC, trong đó các yếu tố cá nhân như tính cách, động lực và sự tự tin đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoặc kìm hãm sự sẵn sàng giao tiếp. Mức độ sẵn sàng giao tiếp thấp với giáo viên phản ánh sự e ngại và áp lực điểm số, điều này cũng được nhiều nghiên cứu trong nước và quốc tế ghi nhận.

Việc học sinh cảm thấy thoải mái hơn khi giao tiếp với bạn bè trong nhóm nhỏ cho thấy vai trò của mối quan hệ xã hội và bầu không khí lớp học trong việc tạo điều kiện cho WTC. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường học tập thân thiện, khuyến khích sự tương tác và giảm bớt áp lực cho học sinh.

So sánh với các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam, nghiên cứu này bổ sung thêm bằng chứng về sự khác biệt trong mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan và khách quan đối với học sinh trung học phổ thông, một nhóm đối tượng còn ít được nghiên cứu. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện điểm trung bình WTC theo từng tình huống giao tiếp và biểu đồ tròn phân bố tỷ lệ học sinh theo mức độ tự tin, động lực.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh trong các hoạt động giao tiếp: Giáo viên cần thiết kế các hoạt động nhóm, cặp đôi với chủ đề gần gũi, hấp dẫn nhằm tăng sự thoải mái và giảm áp lực cho học sinh. Mục tiêu là nâng điểm trung bình WTC trong lớp lên trên 4 trong vòng 1 học kỳ.

2. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện, không áp lực: Tạo không khí lớp học cởi mở, khuyến khích học sinh phát biểu mà không sợ bị phê bình hay chê bai. Giáo viên cần tránh tập trung quá nhiều vào lỗi ngữ pháp trong giao tiếp để tăng sự tự tin cho học sinh. Thời gian thực hiện: liên tục trong năm học.

3. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức về động lực học tập: Tổ chức các buổi tư vấn, chia sẻ về lợi ích của việc giao tiếp tiếng Anh trong học tập và nghề nghiệp để nâng cao động lực cho học sinh. Mục tiêu là tăng tỷ lệ học sinh có động lực học tập tích cực lên ít nhất 70% trong năm học.

4. Phát triển kỹ năng tự tin giao tiếp cho học sinh: Tổ chức các khóa học kỹ năng mềm, kỹ năng thuyết trình, diễn đạt ý tưởng bằng tiếng Anh nhằm giúp học sinh tự tin hơn khi giao tiếp. Thời gian thực hiện: 1-2 khóa học mỗi năm học.

5. Khuyến khích đánh giá tích cực và khích lệ học sinh: Thay vì chỉ tập trung vào điểm số, giáo viên nên khen ngợi sự cố gắng và tiến bộ trong giao tiếp của học sinh để tạo động lực. Mục tiêu là giảm tỷ lệ học sinh ngại giao tiếp xuống dưới 30% trong năm học.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về các yếu tố ảnh hưởng đến WTC của học sinh, giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy, thiết kế hoạt động phù hợp để nâng cao kỹ năng giao tiếp.

2. Nhà quản lý giáo dục và cán bộ chuyên môn: Thông tin từ nghiên cứu giúp xây dựng chính sách, chương trình đào tạo ngoại ngữ phù hợp với đặc điểm học sinh địa phương, đồng thời cải thiện môi trường học tập.

3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, mô hình lý thuyết WTC và thực trạng giảng dạy tiếng Anh tại Việt Nam.

4. Phụ huynh học sinh: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự chủ động giao tiếp của con em mình, từ đó phối hợp với nhà trường và giáo viên để hỗ trợ học sinh phát triển kỹ năng tiếng Anh.

Câu hỏi thường gặp

1. Willingness to Communicate (WTC) là gì?
   WTC là sự sẵn sàng và chủ động của người học trong việc tham gia giao tiếp bằng ngôn ngữ thứ hai trong một thời điểm và hoàn cảnh cụ thể. Ví dụ, học sinh có thể sẵn sàng trả lời câu hỏi hoặc tham gia thảo luận nhóm trong lớp.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến WTC của học sinh?
   Sự tự tin và tính cách là hai yếu tố chủ quan có ảnh hưởng lớn nhất. Học sinh tự tin và hướng ngoại thường chủ động giao tiếp hơn. Ngoài ra, mối quan hệ thân thiết với bạn bè và bầu không khí lớp học cũng đóng vai trò quan trọng.

3. Làm thế nào để tăng động lực học tiếng Anh cho học sinh?
   Giáo viên và nhà trường có thể tổ chức các buổi tư vấn, chia sẻ về lợi ích của tiếng Anh trong học tập và nghề nghiệp, đồng thời thiết kế các hoạt động học tập hấp dẫn, gần gũi với thực tế để kích thích sự hứng thú của học sinh.

4. Tại sao học sinh ngại giao tiếp với giáo viên hơn bạn bè?
   Áp lực điểm số, sự e ngại bị đánh giá và thiếu tự tin khiến học sinh ngại giao tiếp trực tiếp với giáo viên. Trong khi đó, giao tiếp với bạn bè trong nhóm nhỏ tạo cảm giác thoải mái và ít áp lực hơn.

5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp khảo sát định lượng qua bảng câu hỏi với 150 học sinh và phỏng vấn định tính bán cấu trúc với 6 học sinh để thu thập dữ liệu đa chiều, đảm bảo tính khách quan và sâu sắc.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định rõ hai nhóm yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến sự sẵn sàng giao tiếp tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại Bắc Ninh.
• Sự tự tin, tính cách và động lực học tập là những yếu tố chủ quan có ảnh hưởng mạnh nhất đến WTC.
• Môi trường lớp học thân thiện, mối quan hệ xã hội tích cực và hình thức hoạt động giao tiếp phù hợp giúp tăng cường WTC.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Anh cho học sinh trung học phổ thông.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác nhằm hoàn thiện mô hình phát triển WTC trong giáo dục tiếng Anh.

Hành động ngay: Giáo viên và nhà trường nên áp dụng các giải pháp thiết thực từ nghiên cứu để nâng cao sự chủ động giao tiếp tiếng Anh của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.