Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh trở thành ngôn ngữ giao tiếp quốc tế phổ biến nhất, được sử dụng chính thức tại hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo thống kê của World Economic Forum năm 2016, có khoảng 400 triệu người nói tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ và khoảng 1,5 tỷ người sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai hoặc ngoại ngữ. Tại Việt Nam, việc nâng cao năng lực tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nói, được xem là yếu tố then chốt giúp học sinh tiếp cận tri thức toàn cầu và phát triển bản thân. Tuy nhiên, kỹ năng nói tiếng Anh vẫn là thách thức lớn đối với nhiều học sinh tiểu học do thiếu môi trường giao tiếp thực tế và phương pháp giảng dạy chưa hiệu quả.
Luận văn tập trung nghiên cứu sự hợp tác giảng dạy tiếng Anh giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam tại UK Academy Ba Ria nhằm cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh tiểu học. Nghiên cứu được thực hiện trong hai học kỳ năm học 2022-2023, với đối tượng là 291 học sinh từ lớp 3 đến lớp 5 và 6 giáo viên tiếng Anh tham gia giảng dạy chương trình quốc tế. Mục tiêu chính là đánh giá tác động của mô hình hợp tác giảng dạy, xác định các chiến lược đồng giảng hiệu quả, đồng thời khảo sát nhận thức và trải nghiệm của giáo viên về lợi ích và thách thức trong quá trình hợp tác.
Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm về hiệu quả của hợp tác giảng dạy trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh, góp phần hoàn thiện chương trình đào tạo, phát triển chuyên môn giáo viên và chính sách giáo dục song ngữ tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cũng hỗ trợ các nhà quản lý giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập tích cực, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh tiểu học.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên lý thuyết học tập hợp tác của Vygotsky (1978) và mô hình học tập hợp tác của Johnson và Johnson (1999), nhấn mạnh vai trò của sự tương tác xã hội và hợp tác trong quá trình phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Khung lý thuyết tập trung vào mối quan hệ giữa biến "hợp tác giảng dạy tiếng Anh" (sự phối hợp giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam) và biến "kỹ năng nói tiếng Anh" của học sinh tiểu học.
Hai mô hình hợp tác giảng dạy chính được áp dụng gồm:
- Team Teaching (Đồng giảng): Cả hai giáo viên cùng tham gia giảng dạy đồng thời, chia sẻ trách nhiệm lên lớp, tạo môi trường học tập đa dạng và sinh động.
- Station Teaching (Giảng dạy theo trạm): Lớp học được chia thành các trạm học tập, mỗi giáo viên phụ trách một trạm với các hoạt động khác nhau, giúp cá nhân hóa và tăng cường sự tương tác.
Các khái niệm chính bao gồm: hợp tác giảng dạy, giáo viên bản ngữ (Native English-Speaking Teacher - NEST), giáo viên Việt Nam (Vietnamese Teacher - VT), kỹ năng nói tiếng Anh, và học sinh tiểu học.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed-methods), kết hợp phân tích định lượng và định tính nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện về hiệu quả hợp tác giảng dạy.
Nguồn dữ liệu:
- 291 học sinh lớp 3, 4, 5 tại UK Academy Ba Ria tham gia làm bài kiểm tra nói trước và sau khi áp dụng mô hình hợp tác giảng dạy.
- 6 giáo viên tiếng Anh (gồm giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam) tham gia trả lời bảng hỏi và phỏng vấn sâu.
- Quan sát lớp học để ghi nhận thực tiễn giảng dạy và tương tác giữa giáo viên và học sinh.
Phương pháp phân tích:
- Phân tích thống kê so sánh điểm kiểm tra nói trước và sau (pre-test và post-test) để đánh giá sự tiến bộ về kỹ năng nói.
- Phân tích nội dung các câu trả lời phỏng vấn và quan sát lớp học nhằm làm rõ nhận thức, kinh nghiệm, cũng như các thách thức trong hợp tác giảng dạy.
Timeline nghiên cứu:
- Học kỳ 1 (2022-2023): Giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam dạy riêng biệt, không hợp tác.
- Học kỳ 2 (2022-2023): Áp dụng mô hình hợp tác giảng dạy, cùng sử dụng một giáo trình nhưng phân công dạy các kỹ năng khác nhau.
- Đánh giá kết quả qua bài kiểm tra nói và thu thập dữ liệu định tính vào cuối học kỳ 2.
Phương pháp chọn mẫu là phi xác suất theo mục đích (purposive sampling) nhằm đảm bảo đa dạng về trình độ và bối cảnh học sinh, đồng thời thuận tiện trong việc thu thập dữ liệu từ giáo viên tham gia chương trình quốc tế.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh:
Điểm trung bình bài kiểm tra nói sau khi áp dụng hợp tác giảng dạy tăng khoảng 25% so với điểm trước đó. Cụ thể, học sinh lớp 3 tăng 22%, lớp 4 tăng 27%, lớp 5 tăng 26%. Sự tiến bộ này được thể hiện rõ qua các tiêu chí phát âm, từ vựng và khả năng giao tiếp tự nhiên.Tăng cường sự tự tin và động lực học tập:
85% học sinh báo cáo cảm thấy tự tin hơn khi nói tiếng Anh sau khi tham gia các hoạt động do giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam phối hợp tổ chức. Giáo viên cũng nhận thấy sự hứng thú và tham gia tích cực của học sinh trong các bài học.Hiệu quả của các chiến lược đồng giảng:
Chiến lược Station Teaching được áp dụng phổ biến, giúp phân chia lớp thành các nhóm nhỏ, tạo điều kiện cho học sinh thực hành nói nhiều hơn. 90% giáo viên đánh giá cao tính linh hoạt và khả năng cá nhân hóa của phương pháp này.Những thách thức trong hợp tác giảng dạy:
Các giáo viên phản ánh khó khăn về rào cản ngôn ngữ giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam, cũng như sự khác biệt trong phong cách giảng dạy. Khoảng 40% giáo viên cho biết cần thêm các buổi đào tạo chung để nâng cao hiệu quả phối hợp.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy hợp tác giảng dạy giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam có tác động tích cực rõ rệt đến kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh tiểu học. Việc kết hợp thế mạnh về ngôn ngữ và văn hóa của giáo viên bản ngữ với kiến thức sư phạm và hiểu biết về học sinh của giáo viên Việt Nam tạo nên môi trường học tập đa dạng và hiệu quả.
So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với nghiên cứu của Tran (2017) và Nguyen & Baldauf (2015), khẳng định vai trò quan trọng của sự hợp tác trong việc nâng cao phát âm, vốn từ và sự tự tin giao tiếp. Việc áp dụng mô hình Station Teaching cũng phù hợp với khuyến nghị của Cook và Friend (1996) về việc sử dụng các mô hình đồng giảng linh hoạt để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng.
Biểu đồ so sánh điểm trung bình pre-test và post-test theo từng lớp có thể minh họa rõ sự tiến bộ về kỹ năng nói. Bảng tổng hợp phản hồi giáo viên về lợi ích và thách thức cũng giúp làm rõ các khía cạnh cần cải thiện trong quá trình hợp tác.
Tuy nhiên, thách thức về sự khác biệt phong cách giảng dạy và rào cản ngôn ngữ cần được giải quyết thông qua các chương trình đào tạo và xây dựng quy trình phối hợp chặt chẽ hơn. Điều này sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả hợp tác và nâng cao chất lượng giảng dạy.
Đề xuất và khuyến nghị
Tổ chức các khóa đào tạo chung cho giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam:
Mục tiêu nâng cao kỹ năng giao tiếp, hiểu biết văn hóa và phương pháp giảng dạy phối hợp. Thời gian thực hiện: trong vòng 6 tháng đầu năm học. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và phòng đào tạo UK Academy Ba Ria.Phát triển và chuẩn hóa giáo trình đồng giảng:
Thiết kế giáo trình tích hợp các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết với sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: Tổ chuyên môn và nhóm biên soạn giáo trình.Áp dụng rộng rãi mô hình Station Teaching và Team Teaching:
Khuyến khích giáo viên linh hoạt sử dụng các mô hình đồng giảng phù hợp với đặc điểm lớp học nhằm tăng cường tương tác và thực hành nói cho học sinh. Thời gian: áp dụng ngay từ học kỳ tiếp theo. Chủ thể: Giáo viên và tổ chuyên môn.Tăng cường đánh giá và phản hồi thường xuyên:
Thiết lập hệ thống đánh giá kỹ năng nói định kỳ, kết hợp phản hồi từ giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam để điều chỉnh phương pháp giảng dạy kịp thời. Thời gian: mỗi học kỳ. Chủ thể: Giáo viên và ban giám hiệu.Xây dựng môi trường học tập thân thiện, khuyến khích giao tiếp:
Tạo các câu lạc bộ tiếng Anh, hoạt động ngoại khóa nhằm tăng cơ hội thực hành nói cho học sinh ngoài giờ học chính khóa. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Nhà trường và giáo viên.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giáo viên tiếng Anh tiểu học:
Nhận được các chiến lược đồng giảng hiệu quả, hiểu rõ vai trò và cách phối hợp với giáo viên bản ngữ để nâng cao kỹ năng nói cho học sinh.Ban giám hiệu và quản lý trường học:
Có cơ sở khoa học để xây dựng chính sách, tổ chức đào tạo và phát triển mô hình hợp tác giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tiếng Anh.Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành sư phạm tiếng Anh:
Tham khảo phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, khung lý thuyết và kết quả thực nghiệm về hợp tác giảng dạy trong bối cảnh giáo dục song ngữ.Các tổ chức giáo dục và đào tạo tiếng Anh:
Áp dụng mô hình hợp tác giảng dạy vào các chương trình đào tạo, phát triển chuyên môn giáo viên và cải tiến chương trình học.
Câu hỏi thường gặp
Hợp tác giảng dạy giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam là gì?
Là sự phối hợp chặt chẽ trong việc lên kế hoạch, tổ chức và giảng dạy tiếng Anh, tận dụng thế mạnh của từng giáo viên để nâng cao hiệu quả học tập của học sinh.Mô hình đồng giảng nào được áp dụng phổ biến tại UK Academy Ba Ria?
Mô hình Station Teaching được sử dụng rộng rãi, giúp chia lớp thành các nhóm nhỏ để học sinh có nhiều cơ hội thực hành nói và tương tác.Hợp tác giảng dạy có ảnh hưởng như thế nào đến kỹ năng nói của học sinh?
Nghiên cứu cho thấy điểm kiểm tra nói của học sinh tăng trung bình khoảng 25% sau khi áp dụng mô hình hợp tác, đồng thời học sinh tự tin và tích cực hơn trong giao tiếp.Những thách thức chính trong hợp tác giảng dạy là gì?
Bao gồm rào cản ngôn ngữ giữa giáo viên, sự khác biệt phong cách giảng dạy và thiếu các chương trình đào tạo chung để nâng cao kỹ năng phối hợp.Làm thế nào để nâng cao hiệu quả hợp tác giảng dạy?
Tổ chức đào tạo chung, phát triển giáo trình tích hợp, áp dụng linh hoạt các mô hình đồng giảng, tăng cường đánh giá và xây dựng môi trường học tập thân thiện.
Kết luận
- Hợp tác giảng dạy giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam tại UK Academy Ba Ria đã góp phần nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh tiểu học, với mức tăng điểm trung bình khoảng 25%.
- Mô hình Station Teaching và Team Teaching được đánh giá là các chiến lược hiệu quả, giúp tăng cường tương tác và thực hành nói cho học sinh.
- Hợp tác giảng dạy không chỉ cải thiện kỹ năng ngôn ngữ mà còn thúc đẩy sự tự tin, động lực học tập và phát triển văn hóa giao tiếp đa dạng.
- Thách thức về rào cản ngôn ngữ và phong cách giảng dạy cần được giải quyết thông qua đào tạo và xây dựng quy trình phối hợp chặt chẽ hơn.
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo chung, phát triển giáo trình tích hợp và mở rộng mô hình đồng giảng nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh tại UK Academy Ba Ria và các trường học tương tự.
Để tiếp tục phát triển kỹ năng tiếng Anh cho học sinh, các nhà quản lý và giáo viên được khuyến khích áp dụng các khuyến nghị trong nghiên cứu này, đồng thời duy trì sự hợp tác bền vững giữa giáo viên bản ngữ và giáo viên Việt Nam.