Văn Hóa Ứng Xử Giữa Vợ và Chồng Trong Gia Đình Ở Quận Hà Đông, Thành Phố Hà Nội

Văn hóa ứng xử trong gia đình điều tiết các mối quan hệ, đảm bảo thực hiện các giá trị. Lời nói và hành động là phương tiện giao tiếp phổ biến. Tuy nhiên, ứng xử có thể trái ngược với các giá trị, chuẩn mực để điều chỉnh các mối quan hệ. Xây dựng gia đình văn hóa kiểu mẫu tạo môi trường thuận lợi cho việc hình thành và phát triển những nếp ứng xử. Mối quan hệ vợ chồng là điều kiện tiên quyết để xây dựng một gia đình. Mọi sự biến đổi của mối quan hệ vợ chồng sẽ kéo theo sự biến đổi của các mối quan hệ khác trong gia đình.

Văn hóa ứng xử giữa vợ chồng không phải ngẫu nhiên mà có và cũng không phải khi xuất hiện thì tất nhiên được toàn xã hội chấp nhận. Vì vậy, xây dựng gia đình văn hóa kiểu mẫu được xem là một phong trào thiết thực để tạo được môi trường thuận lợi cho việc hình thành và phát triển những nếp ứng xử hàng ngày giữa các thành viên trong gia đình, đảm bảo phát huy được giá trị truyền thống tốt đẹp và giá trị văn minh, hiện đại thích hợp. Trong các mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình thì mối quan hệ giữa vợ và chồng giữ một vị trí chiến lược trong xây dựng văn hóa ứng xử trong gia đình. Bởi vì, mối quan hệ giữa vợ và chồng là điều kiện tiên quyết để xây dựng một gia đình.

Một thực tế đáng báo động hiện nay đó là tình trạng bạo lực gia đình gia tăng, nạn nhân chủ yếu là người vợ. Nếu tình trạng bạo lực gia đình tiếp tục kéo dài thì đến một lúc nào đó nó sẽ trở thành nhân tố làm thụt lùi, gây cản trở đến sự phát triển chung của đất nước. Cụ thể, theo báo cáo đã ước tính thì bạo lực đối với phụ nữ đang gây thiệt hại về kinh tế cho Việt Nam ước tính khoảng 1,8% GDP trong năm 2018. Đặc biệt, có tới 51,8% phụ nữ đồng ý với việc người chồng đánh vợ có thể chấp nhận được.

Người vợ hiện nay vẫn chịu những áp lực vô hình từ những quan niệm truyền thống khiến họ có thái độ chấp nhận và biện hộ cho những hành vi ứng xử không đúng của chồng đối với mình. Phong trào xây dựng gia đình văn hóa cũng tồn tại nhiều hạn chế như chạy theo chỉ tiêu, thờ ơ hoặc coi nhẹ những giá trị văn hóa gia đình, nhất là văn hóa ứng xử giữa các thành viên trong gia đình. Các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn, phát huy; quan hệ giữa vợ và chồng bình đẳng, dân chủ hơn. Tuy nhiên, một thực tế đáng báo động hiện nay đó là tình trạng bạo lực gia đình gia tăng, nạn nhân chủ yếu là người vợ.

Giao tiếp hiệu quả là nền tảng của một mối quan hệ bền vững. Vợ chồng cần học cách lắng nghe, chia sẻ, bày tỏ cảm xúc một cách chân thành và tôn trọng ý kiến của nhau. Tránh chỉ trích, đổ lỗi hay sử dụng ngôn ngữ tiêu cực. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc giải quyết vấn đề một cách xây dựng. Việc tạo ra không gian và thời gian để trò chuyện, chia sẻ cũng rất quan trọng để duy trì sự kết nối giữa hai người.

Sự tôn trọng và chia sẻ trách nhiệm là yếu tố then chốt để xây dựng một gia đình hạnh phúc. Vợ chồng cần tôn trọng sở thích, đam mê và không gian riêng của nhau. Đồng thời, chia sẻ trách nhiệm trong việc chăm sóc gia đình, nuôi dạy con cái và quản lý tài chính. Điều này giúp giảm bớt áp lực cho một người và tạo sự gắn kết, đồng cảm giữa hai người.

Sự quan tâm, chăm sóc và những bất ngờ nhỏ có thể làm mới tình yêu và hâm nóng mối quan hệ. Hãy dành thời gian để thể hiện tình cảm, quan tâm đến sở thích và nhu cầu của đối phương. Những món quà nhỏ, những lời nói yêu thương hay những buổi hẹn hò lãng mạn sẽ giúp duy trì ngọn lửa tình yêu và tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ.

Nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của giá trị gia đình và bình đẳng giới là bước đầu tiên để xây dựng nếp sống gia đình văn hóa. Các hoạt động tuyên truyền, giáo dục cần được thực hiện thường xuyên, liên tục và đa dạng về hình thức. Nội dung cần tập trung vào những giá trị truyền thống tốt đẹp, đồng thời cập nhật những kiến thức mới về bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình.

Cần có các dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp để giúp các gia đình giải quyết mâu thuẫn và khó khăn. Các chuyên gia tư vấn tâm lý, luật sư và các tổ chức xã hội có thể cung cấp những lời khuyên hữu ích và hỗ trợ pháp lý cho các gia đình gặp vấn đề. Việc tạo ra môi trường an toàn và thân thiện để các gia đình chia sẻ những khó khăn cũng rất quan trọng.

Gia đình Việt Nam hiện nay có thể coi là một hình thái quá độ từ truyền thống sang hiện đại, là sự tồn tại đan xen giữa các giá trị cũ và mới, giá trị nội sinh và giá trị ngoại sinh. Hiện nay vẫn còn nhiều quan niệm khác nhau cũng như chưa có định nghĩa đầy đủ, thống nhất về định nghĩa khái niệm văn hóa ứng xử trong gia đình, thực tiễn biến đổi không ngừng nên không thể phiến diện trong nhận định các giá trị, chuẩn mực của văn hóa ứng xử trong gia đình.

Để xây dựng văn hóa ứng xử tốt đẹp cần có sự tham gia của mỗi cá nhân, mỗi gia đình và toàn xã hội. Các chính sách của nhà nước cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng, hỗ trợ. Đồng thời, cần phát huy vai trò của các tổ chức xã hội, các đoàn thể trong việc lan tỏa những giá trị tốt đẹp và hỗ trợ các gia đình gặp khó khăn. Hà Đông là một quận thuộc thành phố Hà Nội, là một cùng đất giàu truyền thống văn hóa, địa phương đã và đang tích cực hoạt động vào công cuộc xây dựng gia đình văn hóa và đạt được nhiều thành tựu.