Vận Dụng Quy Luật Mâu Thuẫn Vào Việc Giải Quyết Xung Đột Xã Hội Ở Đà Nẵng

Mâu thuẫn là sự tác động qua lại giữa các mặt đối lập bên trong của sự vật hoặc giữa các sự vật độc lập với nhau. Các mặt đối lập vừa thống nhất vừa đấu tranh với nhau. Mặt đối lập là khái quát những mặt, những thuộc tính, những khuynh hướng trái ngược nhau trong một chỉnh thể làm nên sự vật hiện tượng. Mỗi mâu thuẫn ít nhất có hai mặt đối lập, nhưng không phải bất kỳ mặt đối lập nào cũng tạo thành mâu thuẫn. Chỉ những mặt đối lập cùng nằm trong một chỉnh thể có liên hệ khăng khít với nhau, tác động lẫn nhau mới tạo thành mâu thuẫn. Mâu thuẫn mà quy luật nói đến là một chỉnh thể, trong đó hai mặt đối lập vừa thống nhất với nhau, vừa đấu tranh với nhau. Ăngghen viết: “Nếu bản thân sự di động một cách máy móc đơn giản đã chứa đựng mâu thuẫn, thì tất nhiên những hình thức vận động cao hơn của vật chất và đặc biệt là sự sống hữu cơ lại càng phải chứa đựng mâu thuẫn như vậy. Sự sống trước hết là ở chỗ một sinh vật trong mỗi lúc vừa là nó nhưng lại vừa là cái khác” [39].

Đấu tranh giữa các mặt đối lập có nghĩa là các mặt đối lập bài trừ lẫn nhau, phủ định lẫn nhau. Các mặt đối lập vẫn luôn có xu hướng phát triển trái ngược nhau, không thể nằm yên bên nhau nhưng tồn tại trong mối liên hệ quy định ràng buộc nhau. Sự đấu tranh của các mặt đối lập là một quá trình phức tạp chia ra nhiều giai đoạn. Lúc mới xuất hiện, mâu thuẫn chỉ là sự khác nhau căn bản của các mặt đối lập, dần dần chúng xung đột nhau gay gắt và khi đủ điều kiện, chúng chuyển hóa nhau, mâu thuẫn được giải quyết. Cũng nhờ đó mà thể thống nhất cũ được thay thế bằng thể thống nhất mới, sự vật cũ mất đi, sự vật mới ra đời thay thế sự vật cũ.

Mâu thuẫn kinh tế (ví dụ, tranh chấp về đền bù giải tỏa), mâu thuẫn văn hóa (ví dụ, xung đột giữa các giá trị truyền thống và hiện đại), mâu thuẫn môi trường (ví dụ, ô nhiễm, khai thác tài nguyên trái phép), và mâu thuẫn chính trị (ví dụ, bất đồng về chính sách). Những mâu thuẫn này thường liên quan đến nhiều bên và có thể lan rộng nếu không được giải quyết kịp thời.

Xung đột xã hội có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực, bao gồm sự bất ổn xã hội, suy giảm kinh tế, tổn hại đến môi trường, và làm suy yếu lòng tin của người dân vào chính quyền. Để phát huy những yếu tố tích cực cũng như hạn chế yếu tố tiêu cực của xung đột, chúng ta cần nghiên cứu để 2 tổng kết những vấn đề mang tính lý luận, cung cấp những khuôn khổ lý thuyết, nhằm góp phần quản lý và giải tỏa những xung đột một cách hiệu quả, phù hợp với những biến đổi của điều kiện kinh tế, xã hội và các chuẩn mực quốc tế.

Việc xác định mâu thuẫn chủ yếu và mâu thuẫn thứ yếu giúp tập trung nguồn lực và nỗ lực vào việc giải quyết những vấn đề cốt lõi. Mâu thuẫn chủ yếu thường là nguyên nhân sâu xa của xung đột, trong khi mâu thuẫn thứ yếu là những biểu hiện bề ngoài. Giải quyết mâu thuẫn chủ yếu sẽ tạo tiền đề để giải quyết các mâu thuẫn thứ yếu.

Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập tạo thành mâu thuẫn diễn ra không ngừng vì thế sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan thường xuyên phát triển và biến đổi. Khi nhận thức bản chất của sự vật và hiện tượng chúng ta phải phân tích mâu thuẫn vốn có của chúng, đồng thời khi phân tích mâu thuẫn phải xem xét toàn diện các mặt đối lập của nó - theo dõi quá trình phát sinh, phát triển của các mặt đó, nghiên cứu sự đấu tranh của chúng qua từng giai đoạn, tìm hiểu những điều kiện khách quan làm cho những mặt đó biến đổi, đánh giá đúng tính chất, vai trò của từng mặt và của cả mâu thuẫn trong từng giai đoạn nhằm đưa ra phương pháp giải quyết mâu thuẫn đạt hiệu quả nhất.

Vai trò của Nhà nước trong giải quyết xung đột là tạo ra khuôn khổ pháp lý, đảm bảo tính công bằng, và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ hòa giải. Vai trò của cộng đồng là tham gia vào quá trình đối thoại, xây dựng lòng tin, và tìm kiếm các giải pháp phù hợp với điều kiện địa phương.

Mục tiêu cuối cùng của việc giải quyết xung đột là xây dựng một xã hội đồng thuận, nơi mọi người được tôn trọng, được bảo vệ quyền lợi, và có cơ hội phát triển. Điều này đòi hỏi sự cam kết từ tất cả các bên, cũng như sự nỗ lực không ngừng để cải thiện an sinh xã hội Đà Nẵng, thúc đẩy phát triển kinh tế Đà Nẵng, và bảo vệ môi trường.

Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu vấn đề giải quyết các xung đột xã hội qua thực tiễn giải quyết khiếu nại, tố cáo tại thành phố Đà Nẵng hiện nay. Các số liệu liên quan tới đối tượng nghiên cứu giới hạn trong khoảng thời gian từ năm 2005 đến nay.

Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo ở thành phố Đà Nẵng. 123 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO QUYếT ĐịNH GIAO Đề TÀI (bản sao) DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DTTS Dân tộc thiểu số CB,CC,VC Cán bộ, công chức, viên chức GTĐB Giải tỏa đền bù HCNN Hành chính nhà nước HVHC Hành vi hành chính HTX Hợp tác xã KNTC Khiếu nại, tố cáo KĐT Khu đô thị KN Khiếu nại QCDC Quy chế dân chủ QĐHC Quyết định hành chính QLDA Quản lý dự án TC Tố cáo TM & MT Tài nguyên và Môi trường UBMTTQVN Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam UBND Ủy ban nhân dân VNAH Việt Nam Anh hùng VPPL Vi phạm pháp luật XHCN Xã hội chủ nghĩa

Để nâng cao nhận thức và năng lực vận dụng biện chứng pháp trong thực tiễn, cần tăng cường giáo dục triết học Mác - Lênin cho cán bộ, công chức, đặc biệt là những người trực tiếp giải quyết các vấn đề xã hội.

Cần xây dựng một cơ chế đối thoại và phản biện xã hội mở, minh bạch, nơi mọi người dân có thể bày tỏ ý kiến, đóng góp vào việc xây dựng chính sách, và giám sát hoạt động của chính quyền.