Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, việc đo lường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp không còn chỉ dựa vào các chỉ số tài chính truyền thống mà cần một hệ thống toàn diện hơn để phản ánh đầy đủ các khía cạnh tạo nên giá trị doanh nghiệp. Công ty Thermtrol, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất thiết bị công tắc nhiệt và bộ dây điện, đang đối mặt với thách thức trong việc áp dụng hệ thống đo lường hiệu quả hoạt động hiện đại nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Thực tế cho thấy, công ty hiện chỉ sử dụng các chỉ số tài chính như doanh thu, lợi nhuận và tỷ lệ giao hàng đúng hạn để đánh giá hiệu quả, chưa có sự kết nối chặt chẽ giữa các mục tiêu chiến lược và các chỉ số đo lường.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là ứng dụng mô hình Thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) để xây dựng hệ thống đo lường hiệu quả hoạt động toàn diện cho Công ty Thermtrol giai đoạn 2014-2020. Nghiên cứu tập trung xây dựng bản đồ chiến lược, hệ thống KPIs và bảng BSC cấp công ty cũng như cấp phòng ban, nhằm kết nối chiến lược với các chỉ số đo lường cụ thể, hỗ trợ việc ra quyết định và nâng cao hiệu quả hoạt động. Phạm vi nghiên cứu bao gồm dữ liệu từ năm 2009 đến 2013 và dự báo đến năm 2020, với đối tượng khảo sát là Ban giám đốc và các trưởng bộ phận của công ty.

Việc xây dựng hệ thống đo lường hiệu quả dựa trên BSC không chỉ giúp công ty theo dõi và đánh giá kết quả hoạt động một cách toàn diện mà còn góp phần nâng cao sự hài lòng của khách hàng, cải tiến quy trình nội bộ, phát triển nguồn nhân lực và tăng trưởng tài chính bền vững. Đây là bước đi quan trọng để Thermtrol khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế và đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế toàn cầu.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý thuyết về Hệ thống đo lường hiệu quả hoạt động (Performance Measurement Systems - PMS) và mô hình Thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) do Kaplan & Norton phát triển. PMS được hiểu là tập hợp các thước đo định lượng hiệu quả các hành động trong tổ chức, hỗ trợ theo dõi hoạt động, giao tiếp nội bộ và bên ngoài, ra quyết định chiến thuật và chiến lược, đồng thời thúc đẩy học tập tổ chức.

Mô hình BSC gồm bốn khía cạnh chính: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi & phát triển. Mỗi khía cạnh bao gồm các mục tiêu, thước đo, chỉ tiêu và sáng kiến nhằm chuyển đổi chiến lược thành hành động cụ thể. Ngoài ra, nghiên cứu còn tham khảo các đề xuất mở rộng BSC thành sáu khía cạnh của Parmenter và Cheng, bổ sung các yếu tố về môi trường, xã hội và sự hài lòng của nhân viên nhằm tăng tính bền vững và toàn diện.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • KPIs (Key Performance Indicators): Chỉ số hiệu suất trọng yếu giúp đo lường mức độ thực hiện các mục tiêu chiến lược.
  • KRI (Key Result Indicators): Chỉ số kết quả chủ yếu phản ánh kết quả đạt được.
  • PI (Performance Indicators): Chỉ số hiệu suất đo lường tiến độ và mức độ thực hiện các hoạt động.
  • Bản đồ chiến lược (Strategy Map): Sơ đồ mô tả mối quan hệ nhân quả giữa các mục tiêu trong bốn khía cạnh của BSC.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp cả dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động kinh doanh, nhân sự và các tài liệu nội bộ của Công ty Thermtrol giai đoạn 2009-2013. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua phỏng vấn, khảo sát và trao đổi trực tiếp với Ban giám đốc và các trưởng bộ phận nhằm xác định sự đồng thuận về các chỉ số đo lường.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích thống kê mô tả: Đánh giá thực trạng các chỉ số tài chính, nhân sự và hoạt động sản xuất kinh doanh.
  • Phân tích so sánh tổng hợp: So sánh các chỉ số hiện tại với mục tiêu chiến lược và các chuẩn mực ngành.
  • Phương pháp chuyên gia Delphi: Thu thập ý kiến chuyên gia qua nhiều vòng khảo sát để đạt sự đồng thuận trong việc lựa chọn và xây dựng KPIs cho BSC.
  • Phương pháp định tính: Phỏng vấn sâu để xây dựng bản đồ chiến lược và xác định các mục tiêu chiến lược phù hợp.

Cỡ mẫu khảo sát gồm Ban giám đốc và các trưởng bộ phận chức năng, đảm bảo đại diện cho các phòng ban chủ chốt trong công ty. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2014-2015 với dự báo đến năm 2020, phù hợp với kế hoạch phát triển chiến lược của công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hệ thống đo lường hiệu quả hiện tại còn hạn chế: Công ty chủ yếu sử dụng các chỉ số tài chính như doanh thu, lợi nhuận và tỷ lệ giao hàng đúng hạn để đánh giá hiệu quả. Ví dụ, doanh thu năm 2013 đạt khoảng 20 triệu USD nhưng lợi nhuận có xu hướng giảm, tỷ lệ lỗi sản phẩm vẫn ở mức 350 ppm, cao hơn nhiều so với chuẩn ngành dưới 50 ppm.

  2. Thiếu sự kết nối giữa mục tiêu chiến lược và chỉ số đo lường: Mục tiêu chiến lược như tăng tỷ trọng sản phẩm ô tô lên 50% vào năm 2020 không có chỉ số đo lường cụ thể để theo dõi. Tồn kho năm 2013 lên tới hơn 4 triệu USD, chiếm hơn 20% doanh thu, cho thấy thiếu kiểm soát hiệu quả chi phí và tồn kho.

  3. Nguồn nhân lực và đào tạo chưa được tối ưu: Tỷ lệ thôi việc nhân viên cao, khoảng 22% năm 2013, trong khi số giờ đào tạo trung bình chỉ khoảng 13-18 giờ/năm. Thu nhập bình quân nhân viên còn thấp so với khu vực, ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển nguồn nhân lực.

  4. Xây dựng thành công hệ thống BSC và KPIs: Qua phương pháp Delphi, nghiên cứu đã xây dựng được bản đồ chiến lược giai đoạn 2014-2020 với 21 mục tiêu chiến lược và 38 KPIs phân bổ theo 4 khía cạnh BSC. Hệ thống này bao gồm các chỉ số tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi & phát triển, giúp kết nối chiến lược với hoạt động thực tiễn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy hệ thống đo lường hiệu quả hoạt động hiện tại của Thermtrol chưa đáp ứng được yêu cầu quản trị hiện đại, đặc biệt trong việc liên kết chiến lược với các chỉ số đo lường cụ thể. Việc chỉ tập trung vào các chỉ số tài chính truyền thống khiến công ty khó kiểm soát các yếu tố tạo giá trị dài hạn như chất lượng sản phẩm, sự hài lòng khách hàng và phát triển nguồn nhân lực.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành, việc áp dụng BSC giúp doanh nghiệp cân bằng giữa các chỉ số tài chính và phi tài chính, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và thực thi chiến lược. Việc xây dựng bản đồ chiến lược và KPIs theo phương pháp Delphi đảm bảo tính đồng thuận và phù hợp với thực tế công ty, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai và đánh giá hiệu quả.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thể hiện tỷ lệ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, tỷ lệ lỗi sản phẩm, tỷ lệ thôi việc nhân viên và số giờ đào tạo trung bình, giúp minh họa rõ ràng sự cải thiện sau khi áp dụng hệ thống BSC.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Triển khai hệ thống BSC toàn diện: Áp dụng hệ thống BSC đã xây dựng vào quản lý hoạt động công ty, tập trung vào 21 mục tiêu và 38 KPIs đã xác định, nhằm theo dõi và đánh giá hiệu quả toàn diện. Thời gian thực hiện trong vòng 1-2 năm, do Ban giám đốc và các phòng ban chủ trì.

  2. Tăng cường kiểm soát chi phí và tồn kho: Thiết lập các chỉ số đo lường chi phí nguyên vật liệu, chi phí giờ công, hiệu suất sử dụng thiết bị và giá trị tồn kho để giảm thiểu lãng phí, nâng cao hiệu quả sản xuất. Mục tiêu giảm tồn kho xuống dưới 15% doanh thu trong 2 năm tới, do phòng Kế hoạch & Hậu cần thực hiện.

  3. Phát triển nguồn nhân lực và đào tạo: Xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu cho nhân viên và quản lý, tăng số giờ đào tạo trung bình lên ít nhất 30 giờ/năm, đồng thời cải thiện chính sách lương thưởng để giảm tỷ lệ thôi việc xuống dưới 15% trong 3 năm. Phòng Nhân sự chịu trách nhiệm triển khai.

  4. Nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ khách hàng: Áp dụng các chỉ số đo lường chất lượng sản phẩm, tỷ lệ lỗi xuất xưởng, thời gian xử lý khiếu nại và mức độ hài lòng khách hàng để cải tiến liên tục. Mục tiêu giảm tỷ lệ lỗi sản phẩm xuống dưới 100 ppm trong 2 năm, do phòng Chất lượng và Kinh doanh phối hợp thực hiện.

  5. Ứng dụng công nghệ thông tin: Xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu tích hợp cho các phòng ban nhằm hỗ trợ thu thập, phân tích và báo cáo các chỉ số KPIs một cách chính xác và kịp thời. Thời gian triển khai dự kiến 1 năm, do phòng Công nghệ thông tin và Ban lãnh đạo chỉ đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất: Giúp hiểu rõ cách xây dựng hệ thống đo lường hiệu quả toàn diện, kết nối chiến lược với hoạt động thực tiễn, từ đó nâng cao năng lực quản trị và cạnh tranh.

  2. Phòng Quản lý chất lượng và Kế hoạch sản xuất: Tham khảo các chỉ số KPIs cụ thể để cải tiến quy trình, kiểm soát chất lượng và tối ưu hóa nguồn lực sản xuất.

  3. Phòng Nhân sự và Đào tạo: Áp dụng các chỉ số về phát triển nguồn nhân lực, đào tạo và giữ chân nhân viên nhằm xây dựng đội ngũ lao động ổn định và có năng lực.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh: Cung cấp tài liệu tham khảo về ứng dụng thực tiễn mô hình BSC trong doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam, phương pháp nghiên cứu và xây dựng KPIs theo phương pháp Delphi.

Câu hỏi thường gặp

  1. BSC là gì và tại sao cần áp dụng trong doanh nghiệp?
    BSC là hệ thống đo lường hiệu quả hoạt động toàn diện, giúp doanh nghiệp cân bằng giữa các chỉ số tài chính và phi tài chính, kết nối chiến lược với hoạt động thực tiễn. Ví dụ, Thermtrol áp dụng BSC để theo dõi không chỉ doanh thu mà còn chất lượng sản phẩm và sự hài lòng khách hàng.

  2. Phương pháp Delphi được sử dụng như thế nào trong nghiên cứu?
    Phương pháp Delphi thu thập ý kiến chuyên gia qua nhiều vòng khảo sát để đạt sự đồng thuận về các chỉ số KPIs. Điều này giúp đảm bảo các chỉ số phù hợp với thực tế và chiến lược công ty.

  3. Các khía cạnh chính của BSC gồm những gì?
    BSC gồm bốn khía cạnh: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi & phát triển. Mỗi khía cạnh có mục tiêu và chỉ số đo lường riêng, giúp doanh nghiệp quản lý toàn diện.

  4. Làm thế nào để xây dựng bản đồ chiến lược hiệu quả?
    Bản đồ chiến lược được xây dựng dựa trên mối quan hệ nhân quả giữa các mục tiêu trong bốn khía cạnh BSC, từ năng lực nhân viên đến kết quả tài chính, giúp truyền đạt chiến lược rõ ràng cho toàn tổ chức.

  5. Lợi ích cụ thể khi áp dụng BSC tại Thermtrol là gì?
    BSC giúp Thermtrol cải thiện kiểm soát chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển nguồn nhân lực và tăng sự hài lòng khách hàng, từ đó thúc đẩy tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận bền vững.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng thành công hệ thống đo lường hiệu quả hoạt động dựa trên mô hình Thẻ điểm cân bằng cho Công ty Thermtrol giai đoạn 2014-2020.
  • Hệ thống BSC gồm bản đồ chiến lược, 21 mục tiêu chiến lược và 38 KPIs phân bổ theo 4 khía cạnh tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi & phát triển.
  • Phương pháp Delphi được áp dụng hiệu quả để thu thập ý kiến chuyên gia, đảm bảo tính đồng thuận và phù hợp của các chỉ số đo lường.
  • Đề xuất các giải pháp triển khai BSC nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, kiểm soát chi phí, phát triển nguồn nhân lực và cải tiến chất lượng sản phẩm.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai hệ thống BSC trong toàn công ty, đào tạo nhân viên và theo dõi đánh giá liên tục để điều chỉnh phù hợp.

Hành động ngay hôm nay: Ban lãnh đạo và các phòng ban chức năng của Thermtrol nên bắt đầu áp dụng hệ thống BSC đã xây dựng để nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững trong tương lai.