Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến ứng dụng thẻ điểm cân bằng ở doanh nghiệp sản xuất tại thành phố Hồ Chí Minh

• Tác giả: Võ Ngọc Hồng Phúc
• Người hướng dẫn: TS. Huỳnh Lợi
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP.Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Ứng Dụng Thẻ Điểm Cân Bằng Ở Doanh Nghiệp Sản Xuất Tại TP.HCM
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
• 1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan
• 1.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài
• 1.3. Các công trình nghiên cứu trong nước
• 1.4. Khe hổng nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Tổng quan các lý thuyết có liên quan
• 2.2. Các khái niệm, thuật ngữ có liên quan
• 2.3. Khái quát về BSC
• 2.3.1. Khái niệm BSC
• 2.3.2. Vai trò của BSC
• 2.3.3. Các quan điểm, luận điểm trong tiếp cận nghiên cứu ứng dụng BSC
• 2.3.4. Nội dung quy trình ứng dụng BSC
• 2.3.4.1. Phương diện tài chính
• 2.3.4.2. Phương diện khách hàng
• 2.3.4.3. Phương diện quy trình kinh doanh nội bộ
• 2.3.4.4. Phương diện học hỏi và phát triển
• 2.3.5. Mối liên hệ nhân - quả giữa các phương diện trong BSC
• 2.4. Khái quát doanh nghiệp sản xuất. Giới thiệu một số giả thuyết và mô hình nghiên cứu ứng dụng BSC
• 2.4.1. Lý thuyết ngẫu nhiên (Continggency theory)
• 2.4.1.1. Nội dung chính
• 2.4.1.2. Ứng dụng trong mô hình nghiên cứu
• 2.4.2. Lý thuyết ủy nhiệm (Agency theory)
• 2.4.2.1. Nội dung chính
• 2.4.2.2. Ứng dụng trong mô hình nghiên cứu
• 2.4.3. Lý thuyết về mối liên hệ giữa chi phí và lợi ích nhận được
• 2.4.3.1. Ứng dụng trong mô hình nghiên cứu
• 2.4.4. Lý thuyết xã hội học
• 2.4.4.1. Nội dung lý thuyết
• 2.4.4.2. Ứng dụng trong mô hình nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Khung nghiên cứu và quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Khung nghiên cứu
• 3.1.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Giới thiệu giả thuyết, mô hình và thang đo
• 3.2.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.2.2. Xây dựng thang đo
• 3.3. Đối tượng khảo sát, mẫu nghiên cứu và quy trình thống kê, xử lý
• 3.3.1. Đối tượng khảo sát
• 3.3.2. Mẫu nghiên cứu
• 3.3.3. Quy trình khảo sát, thống kê và xử lý thông tin
• 3.4. Giới thiệu các kỹ thuật và tiêu chuẩn kiểm định định lượng
• 3.4.1. Quy trình nhập liệu, xử lý, trích xuất báo cáo phân tích
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Kết quả nghiên cứu
• 4.1.1. Kết quả nghiên cứu định tính
• 4.1.2. Kết quả sơ bộ từ mẫu thống kê ban đầu
• 4.1.3. Kết quả nghiên cứu cụ thể qua kiểm định và định lượng
• 4.1.3.1. Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha của thang đo
• 4.1.3.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 4.1.3.3. Phân tích phương trình hồi quy tuyến tính bội
• 4.2. Thảo luận về kết quả nghiên cứu
• 4.2.1. Nghiên cứu định tính
• 4.2.2. Thống kê mô tả
• 4.2.3. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
• 5.1. Hàm ý chính sách
• 5.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai
• KẾT LUẬN CHUNG
• PHỤ LỤC 1: DANH SÁCH CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 2: DANH SÁCH CÁC DOANH NGHIỆP KHẢO SÁT
• PHỤ LỤC 3: BẢNG CÂU HỎI TRAO ĐỔI CHUYÊN GIA
• PHỤ LỤC 4: BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT
• PHỤ LỤC 5: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

I. Tổng Quan Thẻ Điểm Cân Bằng BSC và Doanh Nghiệp Sản Xuất

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp sản xuất (DNSX) tại TP.HCM cần một công cụ quản lý hiệu suất hiệu quả. Các phương pháp đo lường truyền thống trở nên lạc hậu. Thẻ điểm cân bằng (BSC) nổi lên như một giải pháp giúp doanh nghiệp định hướng chiến lược, kết nối các mục tiêu và đánh giá hiệu quả toàn diện. BSC không chỉ tập trung vào tài chính, mà còn chú trọng đến khách hàng, quy trình nội bộ, và học hỏi và phát triển. Việc triển khai BSC tại các DNSX tại TP.HCM còn nhiều thách thức, đòi hỏi sự nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng để đảm bảo thành công. Các nghiên cứu trước đây thường tập trung đánh giá hiệu quả sau ứng dụng BSC, chưa đi sâu vào các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình này.

1.1. Khái Niệm và Vai Trò của Thẻ Điểm Cân Bằng Balanced Scorecard

Thẻ điểm cân bằng (BSC) là một hệ thống quản lý hiệu suất chiến lược, giúp doanh nghiệp chuyển tầm nhìn và chiến lược thành các mục tiêu và chỉ số cụ thể. BSC không chỉ đo lường hiệu suất tài chính, mà còn bao gồm các khía cạnh phi tài chính quan trọng như khách hàng, quy trình nội bộ, và học hỏi và phát triển. Vai trò của BSC là giúp doanh nghiệp quản lý chiến lược, đo lường hiệu suất, và liên kết các hoạt động hàng ngày với mục tiêu dài hạn. BSC hỗ trợ doanh nghiệp theo dõi tiến độ thực hiện chiến lược, xác định các vấn đề cần cải thiện, và đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu.

1.2. Đặc Điểm Ngành Sản Xuất tại TP.HCM và Nhu Cầu Ứng Dụng BSC

Ngành sản xuất đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế TP.HCM, đóng góp đáng kể vào GDP. Các DNSX tại TP.HCM đang đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng tăng, đòi hỏi phải nâng cao hiệu quả hoạt động và đổi mới liên tục. Ứng dụng BSC trong doanh nghiệp sản xuất giúp các doanh nghiệp này đo lường và quản lý hiệu suất một cách toàn diện, từ đó cải thiện khả năng cạnh tranh và đạt được mục tiêu chiến lược. Tuy nhiên, việc triển khai BSC thành công đòi hỏi sự hiểu biết về đặc điểm của ngành sản xuất và các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình này.

II. Xác Định Các Vấn Đề và Thách Thức Khi Ứng Dụng BSC tại DNSX

Việc triển khai BSC tại các DNSX tại TP.HCM không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Nhiều doanh nghiệp gặp phải các vấn đề và thách thức như thiếu cam kết của lãnh đạo, thiếu kỹ năng triển khai, văn hóa doanh nghiệp không phù hợp, hoặc gặp khó khăn trong việc xác định các KPI phù hợp. Nghiên cứu cần xác định rõ những rào cản này để đưa ra các giải pháp hiệu quả. Theo nghiên cứu của Võ Ngọc Hồng Phúc (2018), các nhân tố bên trong và bên ngoài đều có tác động đến việc ứng dụng BSC, có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm. Đánh giá đúng thực trạng giúp doanh nghiệp có kế hoạch điều chỉnh phù hợp.

2.1. Thiếu Cam Kết từ Lãnh Đạo và Hỗ Trợ từ Quản Lý Cấp Cao

Cam kết của lãnh đạo là yếu tố then chốt cho sự thành công của bất kỳ dự án nào, đặc biệt là triển khai BSC. Nếu lãnh đạo không hiểu rõ về lợi ích của BSC hoặc không dành đủ nguồn lực và sự quan tâm cho dự án, thì khả năng thành công sẽ rất thấp. Thiếu sự hỗ trợ từ quản lý cấp cao cũng có thể gây ra sự phản kháng từ nhân viên và làm chậm tiến độ triển khai.

2.2. Khó Khăn trong Việc Xác Định và Đo Lường các KPI Phù Hợp

Một trong những thách thức lớn nhất khi triển khai BSC là xác định các KPI phù hợp, phản ánh đúng mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp. Các KPI cần phải đo lường được, có thể đạt được, liên quan đến mục tiêu, và có thời hạn rõ ràng (SMART). Việc đo lường các KPI cũng cần phải được thực hiện một cách chính xác và hiệu quả để đảm bảo tính tin cậy của dữ liệu.

2.3. Vấn Đề Về Văn Hóa Doanh Nghiệp và Khả Năng Thay Đổi

Văn hóa doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn đến khả năng triển khai BSC. Nếu văn hóa doanh nghiệp không khuyến khích sự hợp tác, chia sẻ thông tin, và học hỏi liên tục, thì việc áp dụng BSC có thể gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp cần xây dựng một văn hóa doanh nghiệp phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng BSC.

III. Nhận Diện Các Yếu Tố Quan Trọng Ảnh Hưởng Đến Ứng Dụng BSC

Nghiên cứu cần xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC tại các DNSX ở TP.HCM. Các yếu tố này có thể bao gồm: quy mô doanh nghiệp, nhận thức của quản lý về BSC, chiến lược kinh doanh, chi phí triển khai, trình độ kế toán viên, và mức độ cạnh tranh. Các yếu tố này có thể tác động tích cực hoặc tiêu cực đến quá trình triển khai BSC và cần được đánh giá một cách cẩn thận. Theo luận văn của Võ Ngọc Hồng Phúc (2018), quy mô doanh nghiệp, mức độ áp lực cạnh tranh, trình độ của kế toán viên, nhận thức của nhà quản lý về BSC, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp và chi phí tổ chức thực hiện BSC có tác động tích cực đến ứng dụng BSC.

3.1. Tác Động của Quy Mô Doanh Nghiệp và Nguồn Lực Tài Chính

Quy mô doanh nghiệp và nguồn lực tài chính có thể ảnh hưởng đến khả năng triển khai BSC. Các doanh nghiệp lớn thường có nhiều nguồn lực hơn để đầu tư vào phần mềm BSC, đào tạo nhân viên, và tư vấn chuyên gia. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nhỏ cũng có thể triển khai BSC thành công nếu có chiến lược phù hợp và tận dụng tối đa các nguồn lực hiện có.

3.2. Vai Trò của Nhận Thức và Kiến Thức Về BSC của Quản Lý

Nhận thức của quản lý về BSC là một yếu tố quan trọng khác. Nếu quản lý không hiểu rõ về lợi ích của BSC hoặc không tin vào giá trị của nó, thì việc triển khai BSC có thể gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nâng cao nhận thức và kiến thức về BSC cho quản lý.

3.3. Ảnh Hưởng của Chiến Lược Kinh Doanh và Môi Trường Cạnh Tranh

Chiến lược kinh doanh và môi trường cạnh tranh cũng có thể ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC. Các doanh nghiệp có chiến lược rõ ràng và hoạt động trong môi trường cạnh tranh cao thường có xu hướng triển khai BSC để theo dõi tiến độ thực hiện chiến lược và cải thiện khả năng cạnh tranh.

IV. Hướng Dẫn Chi Tiết Phương Pháp Nghiên Cứu và Thu Thập Dữ Liệu

Nghiên cứu này sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng. Nghiên cứu định tính thông qua phỏng vấn chuyên gia để xác định các yếu tố ảnh hưởng và xây dựng mô hình nghiên cứu. Nghiên cứu định lượng sử dụng khảo sát trên 153 doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM, và sử dụng các công cụ phân tích như EFA và hồi quy bội để đo lường mức độ tác động của các yếu tố ảnh hưởng. Các thang đo được kiểm định độ tin cậy bằng Cronbach's Alpha. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 22.

4.1. Thiết Kế Nghiên Cứu Định Tính và Chọn Mẫu Chuyên Gia

Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn sâu các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý chiến lược và kế toán quản trị, những người có kinh nghiệm trong việc triển khai BSC tại các DNSX. Mục tiêu là thu thập thông tin chi tiết về các yếu tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC và xây dựng một mô hình nghiên cứu phù hợp.

4.2. Xây Dựng Bảng Hỏi Khảo Sát và Thu Thập Dữ Liệu Định Lượng

Bảng hỏi khảo sát được xây dựng dựa trên kết quả nghiên cứu định tính và các nghiên cứu trước đây. Bảng hỏi bao gồm các câu hỏi về các yếu tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC, cũng như mức độ ứng dụng BSC tại các DNSX. Dữ liệu được thu thập từ 153 doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM.

4.3. Phân Tích Dữ Liệu bằng EFA và Hồi Quy Tuyến Tính Bội

Dữ liệu thu thập được sẽ được phân tích bằng các công cụ thống kê như EFA (phân tích nhân tố khám phá) và hồi quy tuyến tính bội. EFA được sử dụng để xác định các nhân tố tiềm ẩn ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC. Hồi quy tuyến tính bội được sử dụng để đo lường mức độ tác động của các nhân tố này.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Các Yếu Tố Tác Động Thực Tế Tại TP

Kết quả nghiên cứu cho thấy quy mô doanh nghiệp, mức độ cạnh tranh, trình độ kế toán viên, nhận thức của quản lý về BSC, chiến lược kinh doanh, và chi phí triển khai có tác động đáng kể đến việc ứng dụng BSC tại các DNSX ở TP.HCM. Các yếu tố này cần được xem xét kỹ lưỡng khi triển khai BSC để đảm bảo thành công. Nghiên cứu định tính bổ sung thêm thông tin chi tiết về cách các yếu tố này tác động trong thực tế.

5.1. Thống Kê Mô Tả và Đánh Giá Mức Độ Ứng Dụng BSC Hiện Tại

Thống kê mô tả cho thấy mức độ ứng dụng BSC tại các DNSX ở TP.HCM còn khá hạn chế. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ về lợi ích của BSC hoặc gặp khó khăn trong việc triển khai nó. Cần có các biện pháp để nâng cao nhận thức và kiến thức về BSC cho các doanh nghiệp.

5.2. Phân Tích Tác Động của Các Yếu Tố Độc Lập Đến Ứng Dụng BSC

Phân tích hồi quy cho thấy các yếu tố quy mô doanh nghiệp, mức độ cạnh tranh, trình độ kế toán viên, nhận thức của quản lý về BSC, chiến lược kinh doanh, và chi phí triển khai có tác động tích cực đến việc ứng dụng BSC. Tuy nhiên, mức độ tác động của các yếu tố này khác nhau.

5.3. Thảo Luận Chi Tiết về Ảnh Hưởng của Từng Yếu Tố Nghiên Cứu

Thảo luận chi tiết về ảnh hưởng của từng yếu tố nghiên cứu giúp hiểu rõ hơn về cơ chế tác động của chúng. Ví dụ, doanh nghiệp có quy mô lớn thường có nhiều nguồn lực hơn để triển khai BSC. Doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh cao thường có động lực mạnh mẽ hơn để cải thiện hiệu suất.

VI. Hàm Ý Chính Sách và Hướng Nghiên Cứu Phát Triển Trong Tương Lai

Nghiên cứu này cung cấp các hàm ý chính sách quan trọng cho các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp. Cần có các chương trình đào tạo và tư vấn để nâng cao nhận thức và kiến thức về BSC cho các DNSX. Nghiên cứu cũng đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo để khám phá sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC và phát triển các mô hình triển khai BSC phù hợp với đặc điểm của từng ngành sản xuất.

6.1. Đề Xuất Các Giải Pháp Cải Thiện Ứng Dụng BSC Cho DNSX

Dựa trên kết quả nghiên cứu, đề xuất các giải pháp cải thiện việc ứng dụng BSC cho các DNSX, bao gồm việc nâng cao nhận thức, cung cấp nguồn lực, xây dựng văn hóa doanh nghiệp phù hợp, và phát triển các KPI hiệu quả.

6.2. Hạn Chế của Nghiên Cứu và Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu có một số hạn chế, chẳng hạn như phạm vi nghiên cứu giới hạn trong các DNSX tại TP.HCM. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu ra các tỉnh thành khác hoặc các ngành sản xuất khác. Các nghiên cứu cũng có thể tập trung vào việc phát triển các mô hình triển khai BSC cụ thể cho từng loại hình DNSX.

6.3. Tầm Quan Trọng Của Việc Ứng Dụng BSC Trong Nâng Cao Hiệu Suất

Ứng dụng BSC đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất doanh nghiệp, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Các doanh nghiệp cần nhận thức rõ về lợi ích của BSC và đầu tư vào việc triển khai nó một cách hiệu quả.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hóa với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp sản xuất tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê năm 2017, nhóm doanh nghiệp sản xuất chiếm tỷ trọng 48,68% trong GDP cả nước, trong đó TP.HCM đóng góp khoảng 59% GDP của chuỗi doanh nghiệp sản xuất tại địa phương. Tuy nhiên, các phương pháp đo lường hiệu quả truyền thống không còn đáp ứng được yêu cầu quản trị hiện đại. Thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) được xem là công cụ quản trị chiến lược hiệu quả, giúp doanh nghiệp đo lường và đánh giá thành quả hoạt động một cách toàn diện qua bốn phương diện: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm nhận diện và đo lường mức độ tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC trong các doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM. Nghiên cứu khảo sát 153 doanh nghiệp sản xuất trong năm 2018, sử dụng phương pháp phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy bội bằng phương pháp bình phương nhỏ nhất (OLS). Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao hiệu quả ứng dụng BSC, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh và tăng cường lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết ngẫu nhiên (Contingency theory): Nhấn mạnh sự phù hợp giữa các yếu tố nội bộ và môi trường bên ngoài trong việc áp dụng hệ thống quản trị, trong đó quy mô doanh nghiệp và mức độ cạnh tranh là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC.

• Lý thuyết ủy nhiệm (Agency theory): Giải thích vai trò của nhà quản lý trong việc sử dụng BSC như một công cụ kiểm soát và đánh giá hiệu quả hoạt động nhằm giảm thiểu xung đột lợi ích giữa các bên liên quan.

• Lý thuyết chi phí - lợi ích: Đánh giá tác động của chi phí thực hiện BSC so với lợi ích thu được, từ đó ảnh hưởng đến quyết định ứng dụng BSC trong doanh nghiệp.

• Lý thuyết xã hội học: Nhấn mạnh vai trò của nhận thức và văn hóa tổ chức trong việc thúc đẩy hoặc cản trở việc ứng dụng BSC.

Các khái niệm chính bao gồm: Bảng điểm cân bằng (BSC), quy mô doanh nghiệp, nhận thức của cấp quản lý về BSC, chiến lược kinh doanh, chi phí thực hiện BSC, trình độ kế toán viên và mức độ cạnh tranh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu sơ cấp thu thập từ 153 doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM thông qua bảng câu hỏi khảo sát năm 2018. Dữ liệu thứ cấp được tổng hợp từ các công trình nghiên cứu, sách và bài báo liên quan đến BSC và kế toán quản trị.

• Phương pháp phân tích: Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để nhận diện các nhân tố ảnh hưởng chính, kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha. Phân tích hồi quy bội sử dụng phương pháp bình phương nhỏ nhất (OLS) để đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến ứng dụng BSC.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Mẫu nghiên cứu gồm 153 doanh nghiệp sản xuất được chọn ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM.

• Timeline nghiên cứu: Khảo sát và thu thập dữ liệu trong năm 2018, xử lý và phân tích dữ liệu bằng phần mềm SPSS 22.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Quy mô doanh nghiệp: Quy mô doanh nghiệp có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê đến việc ứng dụng BSC với hệ số hồi quy dương, cho thấy doanh nghiệp lớn hơn có xu hướng áp dụng BSC hiệu quả hơn. Khoảng 65% doanh nghiệp lớn trong mẫu khảo sát đã ứng dụng BSC so với 40% doanh nghiệp nhỏ.

2. Nhận thức của cấp quản lý về BSC: Nhận thức tích cực của nhà quản lý về tính khả thi và lợi ích của BSC thúc đẩy việc ứng dụng BSC. Khoảng 72% nhà quản lý có nhận thức cao về BSC đã triển khai công cụ này thành công, so với 38% ở nhóm nhận thức thấp.

3. Chiến lược kinh doanh: Doanh nghiệp có chiến lược kinh doanh rõ ràng, đặc biệt là chiến lược sản phẩm khác biệt và tăng trưởng doanh thu, có mức độ ứng dụng BSC cao hơn 30% so với doanh nghiệp không có chiến lược rõ ràng.

4. Chi phí thực hiện BSC: Chi phí tổ chức thực hiện BSC có ảnh hưởng tích cực nhưng cũng là rào cản đối với một số doanh nghiệp nhỏ. Doanh nghiệp có kế hoạch chi phí hợp lý có khả năng ứng dụng BSC cao hơn 25% so với doanh nghiệp không kiểm soát chi phí tốt.

5. Trình độ kế toán viên: Trình độ chuyên môn của kế toán viên ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả ứng dụng BSC. Doanh nghiệp có kế toán viên trình độ cao có tỷ lệ ứng dụng BSC thành công cao hơn 40% so với doanh nghiệp có trình độ kế toán thấp.

6. Mức độ cạnh tranh: Áp lực cạnh tranh trong ngành sản xuất thúc đẩy doanh nghiệp áp dụng BSC để nâng cao hiệu quả quản trị. Doanh nghiệp hoạt động trong môi trường cạnh tranh cao có tỷ lệ ứng dụng BSC cao hơn 35% so với doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh thấp.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước, khẳng định vai trò quan trọng của các nhân tố nội bộ và môi trường bên ngoài trong việc ứng dụng BSC. Quy mô doanh nghiệp lớn hơn thường có nguồn lực và nhu cầu quản trị phức tạp hơn, do đó BSC được xem là công cụ phù hợp để quản lý hiệu quả. Nhận thức của cấp quản lý là yếu tố then chốt, bởi sự hiểu biết và cam kết của lãnh đạo tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai BSC.

Chiến lược kinh doanh rõ ràng giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu và thước đo phù hợp trong BSC, từ đó nâng cao hiệu quả ứng dụng. Chi phí thực hiện là một thách thức, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng trong đầu tư và triển khai. Trình độ kế toán viên cao giúp đảm bảo việc thu thập, phân tích và báo cáo thông tin chính xác, hỗ trợ quản lý ra quyết định hiệu quả. Mức độ cạnh tranh cao buộc doanh nghiệp phải đổi mới công cụ quản trị để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ ứng dụng BSC theo quy mô doanh nghiệp, biểu đồ đường thể hiện mối tương quan giữa nhận thức quản lý và mức độ ứng dụng BSC, cũng như bảng hồi quy thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và đào tạo cho cấp quản lý: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về BSC nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng vận dụng cho đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp. Mục tiêu tăng tỷ lệ lãnh đạo hiểu và áp dụng BSC lên 80% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM phối hợp với các trường đại học và tổ chức đào tạo.

2. Xây dựng chiến lược kinh doanh rõ ràng và phù hợp: Doanh nghiệp cần rà soát và hoàn thiện chiến lược kinh doanh, đồng thời tích hợp BSC vào quá trình hoạch định và đánh giá chiến lược. Mục tiêu hoàn thiện chiến lược trong 6 tháng và áp dụng BSC trong 12 tháng tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo doanh nghiệp và tư vấn chiến lược.

3. Kiểm soát và tối ưu chi phí thực hiện BSC: Lập kế hoạch chi phí chi tiết, ưu tiên đầu tư hợp lý cho công tác triển khai BSC, đồng thời tìm kiếm hỗ trợ từ các chương trình phát triển doanh nghiệp. Mục tiêu giảm chi phí không cần thiết ít nhất 15% trong năm đầu triển khai. Chủ thể thực hiện: Phòng tài chính kế toán và ban quản lý dự án BSC.

4. Nâng cao trình độ chuyên môn kế toán viên: Đầu tư đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng kế toán quản trị và sử dụng BSC cho đội ngũ kế toán viên. Mục tiêu 70% kế toán viên đạt chứng chỉ chuyên môn liên quan trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự, các trung tâm đào tạo chuyên ngành.

5. Tăng cường khả năng cạnh tranh thông qua ứng dụng BSC: Doanh nghiệp cần sử dụng BSC như công cụ quản trị để cải tiến quy trình, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, từ đó tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Mục tiêu tăng trưởng doanh thu ít nhất 10% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban điều hành doanh nghiệp và các phòng ban chức năng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến việc ứng dụng BSC, từ đó xây dựng chiến lược quản trị hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh.

2. Nhân viên kế toán và quản trị: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về BSC và các yếu tố tác động, hỗ trợ nâng cao kỹ năng áp dụng công cụ quản trị hiện đại.

3. Chuyên gia tư vấn quản trị và đào tạo: Là tài liệu tham khảo để thiết kế chương trình đào tạo, tư vấn triển khai BSC phù hợp với đặc thù doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kinh tế, kế toán: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về ứng dụng BSC, đồng thời mở rộng nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng trong bối cảnh Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. BSC là gì và tại sao doanh nghiệp sản xuất nên áp dụng?
   BSC là công cụ quản trị chiến lược giúp đo lường hiệu quả hoạt động qua bốn phương diện: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Doanh nghiệp sản xuất áp dụng BSC để có cái nhìn toàn diện, cân bằng và nâng cao hiệu quả quản lý.

2. Những nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến việc ứng dụng BSC?
   Quy mô doanh nghiệp, nhận thức của cấp quản lý, chiến lược kinh doanh, chi phí thực hiện, trình độ kế toán viên và mức độ cạnh tranh là những nhân tố chính ảnh hưởng tích cực đến việc ứng dụng BSC.

3. Làm thế nào để nâng cao nhận thức của cấp quản lý về BSC?
   Tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo chuyên đề, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và cung cấp tài liệu hướng dẫn cụ thể giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng vận dụng BSC.

4. Chi phí thực hiện BSC có phải là rào cản lớn?
   Chi phí thực hiện bao gồm đào tạo, tư vấn, phần mềm và nhân lực. Nếu không được quản lý tốt, chi phí có thể là rào cản, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ. Lập kế hoạch chi tiết và tối ưu hóa nguồn lực giúp giảm thiểu chi phí này.

5. Trình độ kế toán viên ảnh hưởng thế nào đến hiệu quả ứng dụng BSC?
   Kế toán viên có trình độ chuyên môn cao sẽ đảm bảo thu thập, phân tích và báo cáo thông tin chính xác, hỗ trợ quản lý ra quyết định hiệu quả, từ đó nâng cao hiệu quả ứng dụng BSC.

Kết luận

• Nghiên cứu đã nhận diện và đo lường được sáu nhân tố chính ảnh hưởng tích cực đến việc ứng dụng BSC trong doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM: quy mô doanh nghiệp, nhận thức của cấp quản lý, chiến lược kinh doanh, chi phí thực hiện, trình độ kế toán viên và mức độ cạnh tranh.
• Quy mô doanh nghiệp và nhận thức của cấp quản lý là hai nhân tố có tác động mạnh nhất đến việc ứng dụng BSC.
• Chiến lược kinh doanh rõ ràng và chi phí thực hiện hợp lý là điều kiện cần để triển khai BSC hiệu quả.
• Trình độ kế toán viên và áp lực cạnh tranh thúc đẩy doanh nghiệp nâng cao chất lượng quản trị thông qua BSC.
• Các đề xuất nhằm nâng cao nhận thức, đào tạo, kiểm soát chi phí và hoàn thiện chiến lược sẽ góp phần thúc đẩy ứng dụng BSC thành công trong doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM.

Next steps: Doanh nghiệp cần triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 12-18 tháng, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng về ảnh hưởng của văn hóa tổ chức và công nghệ thông tin đến ứng dụng BSC.

Call-to-action: Các doanh nghiệp sản xuất tại TP.HCM nên chủ động áp dụng BSC như một công cụ quản trị chiến lược để nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường.