Luận văn thạc sĩ: Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý GIS để xây dựng bản đồ đất đai xã Hoàng Nông, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

• Tác giả: Trần Thành Nam
• Người hướng dẫn: TS. Hoàng Văn Hùng
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý đất đai
• Đề tài: Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) thành lập bản đồ đơn vị đất đai tại xã Hoàng Nông, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thái Nguyên

Mục lục chi tiết

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục đích, yêu cầu và ý nghĩa của đề tài
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Tổng quan về sử dụng đất nông nghiệp
• 2.2. Khái quát tình hình sử dụng đất nông nghiệp ở Việt Nam và trên thế giới
• 2.3. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp bền vững
• 2.4. Tổng quan về Hệ thống thông tin địa lý -GIS
• 2.5. Giới thiệu về hệ thống thông tin địa lý GIS (Geographic Information system - Hệ thống thông tin địa lý)
• 2.6. Tình hình ứng dụng GIS trên thế giới
• 2.7. Tình hình ứng dụng GIS ở Việt Nam
• 2.8. Cơ sở lý luận để thành lập bản đồ đơn vị đất đai
• 2.9. Tổng quan về công tác đánh giá đất
• 2.10. Tầm quan trọng của công tác đánh giá đất
• 2.11. Tình hình nghiên cứu đánh giá đất của các nước trên thế giới
• 2.12. Các chương trình nghiên cứu đánh giá đất ở Việt Nam
• 2.13. Phương pháp đánh giá đất theo FAO
• 2.14. Quy trình đánh giá đất của FAO
• 2.15. Nguyên tắc đánh giá đất theo FAO
• 2.16. Mục đích đánh giá đất đai theo FAO
• 2.17. Yêu cầu trong đánh giá đất theo FAO
• 2.18. Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai
• 2.19. Một số khái niệm
• 2.20. Quy trình xây dựng bản đồ đơn vị đất đai
• 2.21. Ý nghĩa của việc xây dựng bản đồ đơn vị đất đai
• 2.22. Một số kết quả xây dựng bản đồ đơn vị đất đai trong quá trình đánh giá đất Việt Nam theo chỉ dẫn của FAO
• 2.23. Các khái niệm sử dụng trong đánh giá đất
• 2.24. Mục đích của đánh giá đất
• 2.25. Giới thiệu một số phần mềm GIS được sử dụng trong đề tài
• 2.26. Phần mềm MicroStation
• 2.27. Phần mềm IrasC
• 2.28. Phần mềm geovec
• 2.29. Phần mềm MRFClean
• 2.30. Phần mềm MRFFlag
• 2.31. Phần mềm Arcview:
• 2.32. Phần mềm Arcgis
• 2.33. Hệ thống thông tin địa lý và cơ sở ứng dụng cho việc xây dựng bản đồ đơn vị đất đai
• 2.34. Giới thiệu về hệ thống thông tin địa lý
• 2.35. Các thành phần và chức năng của hệ thống thông tin địa lý
• 2.36. Cơ sở dữ liệu của hệ thống thông tin địa lý
• 2.37. Cơ sở dữ liệu không gian
• 2.38. Cơ sở dữ liệu thuộc tính
• 2.39. Chồng xếp bản đồ
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.4. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội
• 3.5. Thực trạng quản lý và sử dụng đất
• 3.6. Ứng dụng công nghệ GIS trong quản lí và xây dựng cơ sở dữ liệu cho bản đồ
• 3.7. Nghiên cứu dữ liệu thu thập được
• 3.8. Nghiên cứu công nghệ GIS
• 3.9. Đề xuất một số giải pháp nâng cao công tác quản lý đất đai tại địa phương
• 3.10. Phương pháp thu thập thông tin
• 3.11. Phương pháp xử lý số liệu
• 3.12. Phương pháp bản đồ
• 3.13. Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu
• 3.14. Phương pháp chồng xếp bản đồ bằng công nghệ GIS
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Đánh giá kết quả điều kiện tự nhiên – kinh tế xã hội
• 4.2. Điều kiện tự nhiên
• 4.3. Vị trí địa lý
• 4.4. Địa hình, địa mạo
• 4.5. Khí hậu, thuỷ văn
• 4.6. Đặc điểm về thổ nhưỡng
• 4.7. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên
• 4.8. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 4.9. Điều kiện kinh tế
• 4.10. Các vấn đề về xã hội
• 4.11. Các vấn đề về văn hoá
• 4.12. Tình hình sản xuất nông, lâm nghiệp thủy sản các công trình hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất
• 4.13. Hiện trạng sản xuất nông nghiệp
• 4.14. Hiện trạng hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp
• 4.15. Hiện trạng không gian kiến trúc hạ tầng cơ sở
• 4.16. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội
• 4.17. Thực trạng quản lí và sử dụng đất
• 4.18. Thực trạng sử dụng đất trên địa bàn xã Hoàng Nông
• 4.19. Thực trạng quản lí đất đai trên địa bàn xã Hoàng Nông
• 4.20. Công tác ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tồ chức thực hiện các văn bản đó
• 4.21. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính
• 4.22. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính
• 4.23. Lập bản đồ hành chính
• 4.24. Công tác khảo sát, đo đạc, đánh giá và phân hạng đất, lập bản đồ địa
• 4.25. Công tác quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất
• 4.26. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất
• 4.27. Công tác giao đất
• 4.28. Công tác thu hồi đất
• 4.29. Chuyển mục đích sử dụng
• 4.30. Công tác đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
• 4.31. Công tác thống kê, kiểm kê đất đai
• 4.32. Quản lý tài chính về đất đai
• 4.33. Quản lý và phát triển quyền sử dụng đất trong thị trường bất động sản
• 4.34. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất
• 4.35. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các qui định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai
• 4.36. Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo về các vi phạm trong việc quản lý và sử dụng đất đai
• 4.37. Công tác quản lý các hoạt động công về đất đai
• 4.38. Xây dựng bản đồ chuyên đề
• 4.39. Xây dựng cơ sở dữ liệu ban đầu
• 4.40. Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai
• 4.41. Xác định các chỉ tiêu xây dựng bản đồ đơn vị đất đai
• 4.42. Xây dựng mô hình TIN
• 4.43. Phân cấp các yếu tố thổ nhưỡng
• 4.44. Phân cấp các yếu tố về độ dốc
• 4.45. Phân cấp các yếu tố về chế độ tưới
• 4.46. Phân cấp các yếu tố về độ PH
• 4.47. Phân cấp các yếu tố về thành phần cơ giới
• 4.48. Phân cấp các yếu tố về độ cao
• 4.49. Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai bằng phương pháp chồng xếp bản đồ
• 4.50. Chồng xếp bản đồ
• 4.51. Xác định số đơn vị đất đai của bản đồ đơn vị đất đai
• 4.52. Mô tả các đơn vị đất đai xã Hoàng Nông
• 4.53. Mô tả các đơn vị bản đồ đất đai (LMU) theo các loại đất
• 4.54. Nhận xét các đơn vị đất đai
• 4.55. Ý nghĩa của việc đánh gía các đơn vị đất đai và xây dựng bản đồ đơn vị đất đai xã Hoàng Nông
• 4.56. Nhận xét về công nghệ GIS trong việc xây dựng bản đồ đơn vị đất đai
• 4.57. Đề xuất các phương án cải tạo và sử dụng có hiệu quả cho từng đơn vị bản đồ đất đai
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Giới thiệu về GIS và ứng dụng trong quản lý đất đai

Hệ thống thông tin địa lý (GIS) là một công cụ mạnh mẽ trong việc quản lý và phân tích dữ liệu không gian. Ứng dụng của GIS trong xây dựng bản đồ đất đai tại xã Hoàng Nông, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, không chỉ giúp xác định các đơn vị đất đai mà còn hỗ trợ trong việc quy hoạch sử dụng đất hiệu quả. Việc sử dụng GIS cho phép tích hợp nhiều loại dữ liệu khác nhau, từ điều kiện tự nhiên đến thông tin kinh tế xã hội, tạo ra một bức tranh tổng thể về tài nguyên đất đai. Theo nghiên cứu, việc ứng dụng GIS trong quản lý đất đai đã mang lại nhiều lợi ích, bao gồm việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất và cải thiện công tác quản lý tài nguyên. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh gia tăng dân số và áp lực lên tài nguyên đất đai.

1.1. Tầm quan trọng của việc xây dựng bản đồ đất đai

Bản đồ đất đai là công cụ thiết yếu trong việc quản lý và quy hoạch sử dụng đất. Việc xây dựng bản đồ đất đai tại xã Hoàng Nông không chỉ giúp xác định rõ ràng các loại đất mà còn hỗ trợ trong việc phân tích và đánh giá tình hình sử dụng đất hiện tại. Bản đồ này cung cấp thông tin chi tiết về diện tích, loại hình sử dụng đất, và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đất. Nhờ vào GIS, quá trình xây dựng bản đồ trở nên chính xác và hiệu quả hơn, giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định đúng đắn trong việc quy hoạch và phát triển nông nghiệp bền vững.

II. Phân tích điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội tại xã Hoàng Nông

Xã Hoàng Nông có tổng diện tích tự nhiên là 2.753,04 ha với dân số khoảng 5.425 người. Địa hình nơi đây chủ yếu là đồi núi, tạo điều kiện cho sự đa dạng về loại đất và cây trồng. Tuy nhiên, địa hình phức tạp cũng gây khó khăn trong việc sử dụng đất cho nông nghiệp. Việc ứng dụng GIS giúp phân tích các yếu tố tự nhiên như địa hình, thổ nhưỡng, và khí hậu, từ đó đưa ra các giải pháp tối ưu cho việc sử dụng đất. Thực trạng kinh tế xã hội tại xã cũng ảnh hưởng đến việc quản lý đất đai. Việc nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của đất đai và ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp là rất cần thiết.

2.1. Đặc điểm địa hình và thổ nhưỡng

Địa hình xã Hoàng Nông có sự đa dạng với các sườn đồi và ruộng bậc thang. Đặc điểm này tạo ra nhiều loại đất khác nhau, từ đất phù sa đến đất đỏ bazan. Việc phân tích thổ nhưỡng thông qua GIS cho phép xác định các loại đất phù hợp với từng loại cây trồng, từ đó tối ưu hóa sản xuất nông nghiệp. Các yếu tố như độ dốc, độ pH, và chế độ tưới cũng được xem xét để đưa ra các khuyến nghị về sử dụng đất hiệu quả. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

III. Quy trình xây dựng bản đồ đơn vị đất đai

Quy trình xây dựng bản đồ đơn vị đất đai tại xã Hoàng Nông bao gồm nhiều bước quan trọng, từ thu thập dữ liệu đến phân tích và chồng xếp bản đồ. Sử dụng phần mềm GIS, các dữ liệu không gian và thuộc tính được tích hợp để tạo ra bản đồ chính xác. Việc xác định các đơn vị đất đai dựa trên các tiêu chí như loại đất, mục đích sử dụng, và khả năng thích nghi. Bản đồ này không chỉ phục vụ cho công tác quản lý mà còn là cơ sở để đề xuất các giải pháp cải tạo và sử dụng đất hiệu quả hơn.

3.1. Các bước trong quy trình xây dựng bản đồ

Quy trình xây dựng bản đồ đơn vị đất đai bao gồm các bước như thu thập dữ liệu, phân tích và xử lý thông tin, và cuối cùng là chồng xếp bản đồ. Mỗi bước đều cần sự chính xác và cẩn thận để đảm bảo chất lượng bản đồ. Việc sử dụng GIS trong quy trình này giúp tăng cường khả năng phân tích và đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu thực tế. Bản đồ hoàn thành sẽ là công cụ hữu ích cho các nhà quản lý trong việc quy hoạch và phát triển nông nghiệp bền vững tại xã Hoàng Nông.

IV. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất

Dựa trên kết quả phân tích và xây dựng bản đồ đơn vị đất đai, một số giải pháp được đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất tại xã Hoàng Nông. Các giải pháp này bao gồm việc cải tạo đất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, và áp dụng các công nghệ mới trong sản xuất nông nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ GIS trong quản lý đất đai sẽ giúp theo dõi và đánh giá tình hình sử dụng đất một cách hiệu quả hơn. Điều này không chỉ giúp tăng năng suất mà còn bảo vệ tài nguyên đất đai cho các thế hệ tương lai.

4.1. Cải tạo và sử dụng đất hiệu quả

Cải tạo đất là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng đất đai. Việc áp dụng các biện pháp như bón phân hữu cơ, cải tạo thổ nhưỡng, và quản lý nước tưới sẽ giúp cải thiện năng suất cây trồng. Ngoài ra, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện tự nhiên và thị trường cũng là một giải pháp cần thiết. Sử dụng GIS để theo dõi và đánh giá hiệu quả của các biện pháp này sẽ giúp đưa ra các quyết định kịp thời và chính xác.