I. Tổng quan về vấn đề minh bạch và công khai trong bồi thường tái định cư
Luận văn Thạc sĩ này tập trung vào vấn đề minh bạch và công khai trong bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, một vấn đề nhạy cảm và quan trọng trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội hiện nay. Việc thu hồi đất, dù cần thiết cho sự phát triển, thường gây ra những tác động trái chiều đến đời sống kinh tế và xã hội của người dân bị thu hồi đất. Luận văn chỉ ra rằng, minh bạch và công khai trong quá trình này là yếu tố quyết định để cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, người dân và nhà đầu tư. "Minh bạch và công khai trong các quy định pháp luật bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất luôn đóng vai trò quyết định", tác giả nhấn mạnh. Khi pháp luật minh bạch và công khai, người dân có cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền lợi, giám sát và đóng góp ý kiến vào quá trình bồi thường. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng nâng cao trách nhiệm giải trình trước nhân dân. Luận văn cũng đề cập đến Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, cho thấy tính cấp thiết của việc sửa đổi Luật Đất đai 2013 để phù hợp với tình hình thực tế.
II. Phân tích pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng
Chương 2 của luận văn đi sâu vào phân tích nội dung pháp luật Việt Nam hiện hành về minh bạch và công khai trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Tác giả đã phân tích các quy định về minh bạch, công khai trong việc công bố quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thu hồi đất; kiểm đếm tài sản; lập phương án bồi thường; tổ chức chi trả bồi thường; và giải quyết khiếu nại. Luận văn không chỉ dừng lại ở việc phân tích lý thuyết mà còn đánh giá thực tiễn áp dụng, chỉ ra những kết quả đạt được, tồn tại, bất cập và vướng mắc. Một số bất cập được nêu ra bao gồm: quy định về xác định giá đất bồi thường, quy định về kiểm đếm tài sản, và quy định về vai trò của người dân trong hoạt động bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. "Luật Đất đai 2013 vẫn còn một số quy định vẫn chưa minh bạch và công khai về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất", tác giả nhận định. Qua đó, luận văn cho thấy sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật để đảm bảo tính minh bạch, công khai, công bằng và hiệu quả trong quá trình thu hồi đất.
III. Định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật
Dựa trên những phân tích về lý luận và thực tiễn, chương 3 của luận văn đề xuất các định hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về minh bạch và công khai trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Luận văn nhấn mạnh vào việc tăng cường sự tham gia của người dân, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin, công khai quy trình và kết quả bồi thường. Đồng thời, cần hoàn thiện cơ chế giám sát, xử lý vi phạm và nâng cao năng lực của các cơ quan chức năng trong việc thực hiện các quy định pháp luật. Tác giả cũng đề xuất cần xem xét lại các quy định về xác định giá đất bồi thường, đảm bảo bồi thường theo giá thị trường, cũng như các chính sách hỗ trợ, tái định cư để đảm bảo cuộc sống ổn định cho người dân sau khi bị thu hồi đất. Các giải pháp được đề xuất nhằm hướng tới việc xây dựng một hệ thống pháp luật đất đai hoàn thiện hơn, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân.
