Triển Khai Hoạt Động Dược Lâm Sàng Nhằm Phòng Tránh Kê Đơn Vượt Liều Tối Đa Tại Bệnh Viện Hữu Nghị

Liều tối đa khuyến cáo (Maximum Recommended Therapeutic Dose - MRTD) là liều giới hạn trên, vượt quá thì hiệu quả không tăng mà tác dụng phụ, độc tính tăng. MRTD có nguồn gốc thực nghiệm từ thử nghiệm lâm sàng. Nó vạch ra ranh giới giữa tác dụng điều trị và tác dụng phụ, cung cấp ngưỡng cho các tác dụng phụ liên quan đến liều lượng. Các giá trị liều tối đa khuyến cáo tiêu chuẩn được xác định là liều duy trì cao nhất dùng cho bệnh nhân cấp cứu. Liều tối đa là liều cao nhất được sử dụng, nếu vượt quá liều có thể gây nguy hại cho người bệnh. Đối với từng người bệnh cụ thể, tác dụng của thuốc sẽ tăng khi tăng liều lượng, tuy nhiên về mặt ý nghĩa điều trị không phải bao giờ tăng liều cũng có lợi vì đi kèm với việc tăng liều là những tác dụng phụ, thậm chí gây độc cho cơ thể.

Liều dùng tối đa cần thiết phụ thuộc vào sự biến thiên nồng độ thuốc của từng cá thể, do sự khác biệt về tuổi, giới tính, cân nặng, chức năng gan/thận, yếu tố di truyền, tương tác thuốc, đường dùng thuốc... Sự khác biệt về giải phẫu, sinh lý ở trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ có thai/cho con bú có thể ảnh hưởng nồng độ thuốc. Thử nghiệm lâm sàng thường loại trừ người cao tuổi. Bác sĩ cần thận trọng xác định liều lượng, đặc biệt là liều tối đa khuyến cáo. Tuổi cao dẫn đến thay đổi dược động học và dược lực học. Đa hình di truyền cũng ảnh hưởng đến liều tối đa khuyến cáo. Tương tác thuốc có thể thay đổi đặc tính dược động học/dược lực học. Suy giảm chức năng gan/thận cần được lưu ý khi sử dụng thuốc.

Bệnh viện Hữu Nghị đã bắt đầu triển khai và thực hiện được 6 module tích hợp trên phần mềm quản lý bệnh viện (PMQLBV) hỗ trợ cho bác sĩ ra quyết định lâm sàng tối ưu nhất. Trong đó có tính năng cảnh báo vượt liều tối đa khuyến cáo. Đơn vị Dược lâm sàng đã phối hợp với phòng Công nghệ thông tin bước đầu triển khai thử nghiệm, đến quý 1 năm 2021 đã cài đặt ngẫu nhiên dữ liệu về liều tối đa khuyến cáo của 102 hoạt chất. PMQLBV giúp cảnh báo nguy cơ kê đơn quá liều, hỗ trợ bác sĩ đưa ra quyết định chính xác hơn.

Mục đích của giai đoạn này là để bước đầu thử nghiệm các trường hợp kê đơn vượt liều tối đa khuyến cáo, giúp bác sĩ làm quen với các cảnh báo liên quan và tránh việc quá tải hệ thống. Sau giai đoạn thử nghiệm khoảng 01 năm rất cần có nghiên cứu để phân tích tác động của hoạt động cảnh báo vượt liều tối đa khuyến cáo đã được cài đặt vào PMQLBV đồng thời tiếp tục triển khai các hoạt động cải tiến chất lượng cho hoạt động này, đặc biệt cần triển khai các hoạt động Dược lâm sàng trong việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu, tăng cường giám sát, phản hồi cho bác sĩ, để từ đó có thể cải tiến tính năng này phù hợp hơn với thực tế lâm sàng tại bệnh viện.

Việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu về liều tối đa khuyến cáo là vô cùng quan trọng. Dữ liệu cần được cập nhật thường xuyên và chính xác, dựa trên các nguồn thông tin uy tín. Cơ sở dữ liệu này cần phải dễ dàng truy cập và sử dụng bởi các bác sĩ và dược sĩ lâm sàng.

Dược sĩ lâm sàng đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát việc kê đơn thuốc của bác sĩ. Họ cần phải theo dõi các cảnh báo về liều tối đa khuyến cáo và cung cấp phản hồi cho bác sĩ khi cần thiết. Sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và dược sĩ lâm sàng là chìa khóa để phòng tránh kê đơn vượt liều tối đa khuyến cáo.

Phân tích thực trạng kê đơn vượt liều tối đa khuyến cáo giúp xác định các vấn đề và nguy cơ tiềm ẩn. Điều này cho phép bệnh viện tập trung vào các biện pháp can thiệp phù hợp. Nghiên cứu cũng khảo sát quan điểm của bác sĩ về tính năng cảnh báo vượt liều tối đa khuyến cáo, giúp cải thiện hệ thống cảnh báo và quá trình kê đơn.

Việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp Dược lâm sàng là rất quan trọng để đảm bảo rằng các biện pháp này thực sự có tác động tích cực. Nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp phân tích định lượng và định tính để đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp, bao gồm việc cải thiện cơ sở dữ liệu và tăng cường giám sát từ dược sĩ lâm sàng.

Nghiên cứu này có một số ưu điểm, bao gồm việc sử dụng các phương pháp phân tích định lượng và định tính để đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng có một số hạn chế, bao gồm việc chỉ được thực hiện tại một bệnh viện và thời gian nghiên cứu có hạn. Cần có thêm các nghiên cứu để xác nhận kết quả này và đánh giá hiệu quả lâu dài của các biện pháp can thiệp.

Để cải thiện hoạt động Dược lâm sàng, cần tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu về liều tối đa khuyến cáo, tăng cường đào tạo cho dược sĩ lâm sàng, và cải thiện sự phối hợp giữa bác sĩ và dược sĩ lâm sàng. Cần tiếp tục nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của các giải pháp cải thiện và tìm ra các giải pháp mới để nâng cao chất lượng kê đơn và an toàn thuốc.