Tổ Chức và Hoạt Động Bộ Binh Dưới Triều Minh Mệnh (1820-1840)

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

3. Mục đích nghiên cứu

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

5. Nguồn tài liệu

6. Phƣơng pháp nghiên cứu

7. Đóng góp của luận văn

8. Cấu trúc luận văn

1. CHƢƠNG 1: CƠ CẤU NHÂN SỰ VÀ CƠ CẤU BỘ MÁY TỔ CHỨC

1.1. Tổ chức quản lý hành chính quân sự cấp trung ƣơng thời các chúa Nguyễn (1614-1802) và dƣới triều Gia Long (1802-1820)

1.1.1. Tổ chức quản lý hành chính quân sự cấp trung ương thời các chúa Nguyễn

1.1.2. Tổ chức quản lý hành chính quân sự cấp trung ương dưới triều Gia Long

1.2. Quá trình biến chuyển cơ cấu nhân sự của Bộ Binh dƣới triều Minh Mệnh (1820-1840)

1.2.1. Cơ cấu nhân sự năm 1820

1.2.2. Cơ cấu nhân sự năm 1821

1.2.3. Cơ cấu nhân sự từ năm 1824 đến 1826

1.2.4. Cơ cấu nhân sự từ năm 1827 đến 1840

1.2.5. Nhân sự Bộ Binh - “tăng chứ không giảm”

1.2.6. Vài nét về Thượng thư Bộ Binh

1.3. Quá trình biến chuyển cơ cấu bộ máy tổ chức của Bộ Binh dƣới triều Minh Mệnh (1820-1840)

1.3.1. Một vài khúc mắc về sử liệu

1.3.2. Về cơ cấu bộ máy tổ chức trong sách Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ

1.3.3. Về cơ cấu bộ máy tổ chức năm 1820

1.3.4. Về sự chuyển đổi các Ty Lệnh sử thành những Ty Thanh lại vào năm 1821

1.4. Cơ cấu bộ máy tổ chức Bộ Binh triều Minh Mệnh

1.4.1. Giai đoạn từ năm 1821 đến 1826

1.4.2. Giai đoạn từ năm 1826 đến 1840

1.5. Tiểu kết Chương 1

2. CHƢƠNG 2: QUY ĐỊNH BẢO ĐẢM VÀ QUY CHẾ VẬN HÀNH

2.1. Quy định bảo đảm

2.1.1. Vật dụng công

2.1.1.1. Văn phòng tứ bảo (nghiên, bút, giấy, mực)

2.1.1.2. Ống trạm và Bài trạm

2.1.1.3. Tiền công nhu

2.2. Chế độ lương bổng

2.2.1. Cách thức tính lương bổng

2.2.2. Cách thức lĩnh lương bổng

2.2.3. Định mức lương bổng

2.3. Thành phần được cấp cáo sắc, văn bằng

2.4. Thể thức cáo sắc, văn bằng

2.5. Quy định sử dụng cáo sắc, văn bằng

2.6. Phong tặng phẩm hàm và thụy hiệu

2.6.1. Phong tặng phẩm hàm và thụy hiệu cho quan lại

2.6.2. Phong tặng phẩm hàm và thụy hiệu cho thân nhân quan lại

2.7. Chế độ tử tuất

2.8. Quy chế vận hành

2.8.1. Quy chế ấn triện

2.8.1.1. Ấn triện công của Bộ Binh

2.8.1.2. Ấn triện riêng của quan lại Bộ Binh

2.8.2. Quy cách vận hành

2.8.3. Quy định về Văn thư

2.8.4. Thời gian làm việc

2.9. Tiểu kết Chương 2

3. CHƢƠNG 3: CHỨC TRÁCH VÀ HOẠT ĐỘNG

3.1. Chức trách

3.2. Hoạt động quản lý ngạch quan võ

3.2.1. Tuyển chọn trong ngạch quan võ

3.2.1.1. Tuyển chọn con cháu quan lại

3.2.1.2. Tuyển chọn từ những binh lính có kinh nghiệm và có công mộ lính

3.2.2. Bổ nhiệm, thuyên chuyển trong ngạch quan võ

3.2.2.1. Lệ hậu thăng và hậu điệu, lệ thí sai và thực thụ

3.2.2.2. Bổ nhiệm, thuyên chuyển các cấp trong ngạch quan võ

3.2.3. Khảo xét (công, tội) trong ngạch quan võ

3.2.3.1. Các quy định về khảo xét (công, tội)

3.2.3.2. Khảo xét công lao và khen thưởng

3.2.3.3. Khảo xét tội lỗi và trừng phạt

3.2.4. Làm sổ sách ngạch quan võ

3.2.4.1. Quy định về việc làm sổ sách ngạch quan võ

3.2.4.2. Làm sổ sách thường kỳ ngạch quan võ

3.2.4.3. Làm sổ sách ngạch quan võ vào những dịp lễ lớn

3.2.4.4. Làm sổ sách ngạch quan võ theo yêu cầu đột xuất của nhà vua

3.3. Hoạt động quản lý ngạch binh

3.3.1. Tuyển chọn quân lính

3.3.2. Huấn luyện quân lính

3.3.2.1. Thao diễn thường kỳ. Duyệt binh đầu năm

3.3.2.2. Huấn luyện không theo định kỳ

3.3.3. Điều bổ quân lính

3.3.3.1. Điều bổ quân lính để tổ chức, sắp xếp quân đội trong cả nước

3.3.4. Điều động binh lính canh gác

3.3.4.1. Phân ban binh lính

3.3.5. Khảo xét quân lính

3.3.5.1. Các quy định khảo xét quân lính

3.3.5.2. Khảo xét công lao và khen thưởng

3.3.5.3. Khảo sát tội lỗi và xử phạt

3.3.6. Làm sổ sách ngạch binh

3.3.6.1. Quy định làm sổ sách ngạch binh

3.3.6.2. Làm sổ sách ngạch binh thường kỳ

3.3.6.3. Làm sổ sách ngạch binh không thường kỳ

3.4. Quản lý hoạt động quân sự, lập đồn ải

3.4.1. Quản lý hoạt động quân sự

3.4.1.1. Quản lý hoạt động quân sự trên đất liền

3.4.1.2. Quản lý hoạt động quân sự trên biển

3.4.2. Quản lý, điều hành hoạt động khác liên quan đến binh lính

3.4.3. Quản lý việc lập đồn ải

3.4.3.1. Tham mưu và thẩm định các việc liên quan đến lập đồn ải

3.4.3.2. Điều hành việc xây dựng, tu bổ và trang bị cho các đồn ải

3.5. Hoạt động quản đốc Sở Bưu chính, hai kho súng ống và thuốc súng.

3.5.1. Hoạt động quản đốc Sở Bưu chính

3.5.2. Hoạt động quản đốc hai kho súng ống và thuốc súng

3.6. Hoạt động khác

3.6.1. Quản đốc viện Thượng tứ và mua voi, ngựa công

3.6.2. Quản lý vũ khí, trang bị quân sự

3.7. Tiểu kết Chương 3

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Tổ Chức và Hoạt Động Bộ Binh Dưới Triều Minh Mệnh

Thời kỳ Minh Mệnh (1820-1840) là một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam, đặc biệt là trong việc tổ chức và hoạt động của Bộ Binh. Bộ Binh không chỉ là cơ quan quản lý quân sự mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì trật tự và an ninh quốc gia. Trong bối cảnh lịch sử đầy biến động, việc nghiên cứu tổ chức và hoạt động của Bộ Binh giúp hiểu rõ hơn về cơ cấu nhà nước và các chính sách quân sự của triều đại này.

1.1. Lịch Sử Hình Thành và Phát Triển Của Bộ Binh

Bộ Binh được thành lập trong bối cảnh triều Nguyễn đang cần một cơ quan quân sự mạnh mẽ để bảo vệ lãnh thổ. Sự phát triển của Bộ Binh gắn liền với các cuộc chiến tranh và các chính sách quân sự của triều Minh Mệnh.

1.2. Vai Trò Của Bộ Binh Trong Quản Lý Nhà Nước

Bộ Binh không chỉ quản lý quân đội mà còn tham gia vào các quyết định chính trị quan trọng. Sự phối hợp giữa Bộ Binh và các bộ khác trong triều đình là rất cần thiết để đảm bảo sự ổn định của quốc gia.

II. Những Thách Thức Trong Tổ Chức Bộ Binh Dưới Triều Minh Mệnh

Bộ Binh dưới triều Minh Mệnh phải đối mặt với nhiều thách thức, từ việc duy trì quân đội đến việc quản lý nhân sự. Những thách thức này không chỉ đến từ bên ngoài mà còn từ sự thay đổi trong nội bộ bộ máy nhà nước.

2.1. Khó Khăn Trong Quản Lý Nhân Sự

Việc tuyển chọn và đào tạo nhân sự cho Bộ Binh gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực và sự cạnh tranh từ các bộ khác trong triều đình. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng của lực lượng quân đội.

2.2. Áp Lực Từ Các Cuộc Chiến Tranh

Các cuộc chiến tranh liên tiếp đã tạo ra áp lực lớn lên Bộ Binh, yêu cầu phải có những chiến lược quân sự hiệu quả và kịp thời để bảo vệ lãnh thổ.

III. Phương Pháp Tổ Chức và Quản Lý Bộ Binh Dưới Triều Minh Mệnh

Để đối phó với những thách thức, Bộ Binh đã áp dụng nhiều phương pháp tổ chức và quản lý khác nhau. Những phương pháp này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả hoạt động mà còn nâng cao khả năng chiến đấu của quân đội.

3.1. Cải Cách Quản Lý Nhân Sự

Bộ Binh đã thực hiện nhiều cải cách trong việc tuyển chọn và đào tạo nhân sự, nhằm nâng cao chất lượng lực lượng quân đội. Các quy định mới được áp dụng để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình tuyển chọn.

3.2. Chiến Lược Quân Sự Đột Phá

Bộ Binh đã phát triển nhiều chiến lược quân sự mới, phù hợp với tình hình thực tế. Những chiến lược này không chỉ giúp bảo vệ lãnh thổ mà còn mở rộng ảnh hưởng của triều đình.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Tổ Chức Bộ Binh Trong Lịch Sử

Nghiên cứu tổ chức và hoạt động của Bộ Binh không chỉ có giá trị lịch sử mà còn có thể áp dụng vào thực tiễn hiện nay. Những bài học từ quá khứ có thể giúp cải thiện mô hình tổ chức quân đội và quản lý nhà nước hiện đại.

4.1. Bài Học Từ Quá Khứ

Các phương pháp và chiến lược của Bộ Binh dưới triều Minh Mệnh có thể được áp dụng để cải thiện hiệu quả hoạt động của quân đội hiện nay. Việc học hỏi từ lịch sử giúp xây dựng một lực lượng quân sự mạnh mẽ và hiệu quả.

4.2. Tương Lai Của Quân Đội Việt Nam

Nghiên cứu về Bộ Binh cũng mở ra hướng đi mới cho việc xây dựng quân đội Việt Nam trong tương lai, với những cải cách phù hợp với bối cảnh hiện đại.

V. Kết Luận Về Tổ Chức và Hoạt Động Bộ Binh Dưới Triều Minh Mệnh

Tổ chức và hoạt động của Bộ Binh dưới triều Minh Mệnh là một chủ đề quan trọng, phản ánh sự phát triển của bộ máy nhà nước và quân đội Việt Nam. Những nghiên cứu sâu sắc về vấn đề này sẽ góp phần làm sáng tỏ nhiều khía cạnh trong lịch sử Việt Nam.

5.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu

Nghiên cứu tổ chức và hoạt động của Bộ Binh không chỉ giúp hiểu rõ hơn về lịch sử mà còn cung cấp những thông tin quý giá cho việc xây dựng quân đội hiện đại.

5.2. Hướng Nghiên Cứu Tương Lai

Cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về các khía cạnh khác nhau của Bộ Binh, từ đó có thể rút ra những bài học quý giá cho tương lai.

Tổ Chức và Hoạt Động Của Bộ Binh Dưới Triều Minh Mệnh (1820-1840)