Tổ Chức Thực Hiện Pháp Luật Về Thi Hành Án Dân Sự Trong Hệ Thống Cơ Quan Thi Hành Án Bộ Quốc Phòng Việt Nam

Thi hành án dân sự là một hoạt động tư pháp. Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền tiến hành theo trình tự luật định. Hoạt động này nhằm đưa bản án, quyết định của Tòa án hoặc các quyết định khác của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật được thực hiện trên thực tế. Nó là giai đoạn cuối cùng của quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong các quan hệ dân sự. Việc xác định rõ khái niệm này giúp cho việc áp dụng pháp luật được chính xác và hiệu quả.

Pháp luật là hệ thống các quy phạm (quy tắc hành vi hay quy tắc xử sự) có tính bắt buộc chung và được thực hiện lâu dài, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội, do nhà nước ban hành (hoặc thừa nhận), thể hiện ý chí nhà nước và được nhà nước bảo đảm thực hiện bằng các biện pháp tổ chức, giáo dục, thuyết phục, cưỡng chế bằng bộ máy nhà nước. Pháp luật là công cụ để thực hiện quyền lực nhà nước và là cơ sở pháp lý cho đời sống xã hội có nhà nước. Pháp luật về THADS có tính chất chuyên ngành được quy định trong nhiều văn bản pháp luật, trong đó Hiến pháp là đạo luật cơ bản, có hiệu lực pháp lý tối cao, là cơ sở để hình thành pháp luật về THADS “Bản án, quyết định của Tòa án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn trọng; cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành”1.

Tổ chức là các hoạt động cần thiết để xác định cơ cấu, hệ thống của bộ máy, xác định những công việc phù hợp với từng bộ phận, và giao trách nhiệm cho từng nhà quản lý để vận hành các bộ phận hoạt động đạt hiệu quả cao nhất có thể. Công tác tổ chức bao gồm việc thành lập nên các bộ phận trong tổ chức để đảm nhận các hoạt động cần thiết và xác định các mối quan hệ về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm giữa các bộ phận đó. Mục tiêu của công tác tổ chức là tạo nên một môi truờng nội bộ thuận lợi cho mỗi cá nhân, mỗi bộ phận phát huy đuợc năng lực và nhiệt tình của mình, đóng góp tốt nhất vào sự hoàn thành mục tiêu chung của tổ chức.

Số lượng Chấp hành viên, cán bộ làm công tác thi hành án còn hạn chế so với khối lượng công việc. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của một số cán bộ còn chưa đáp ứng yêu cầu. Việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ còn chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến những khó khăn trong việc áp dụng và thực hiện pháp luật THADS một cách hiệu quả. Tinh thần trách nhiệm, năng lực của một số cán bộ chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu công việc.

Sự phối hợp giữa các cơ quan, ban ngành liên quan trong quá trình thi hành án còn chưa thực sự chặt chẽ và đồng bộ. Cơ chế phối hợp chưa rõ ràng, hiệu quả chưa cao, dẫn đến tình trạng chậm trễ trong việc thi hành án, ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan. Một số cơ quan, đơn vị chưa thực sự quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thi hành án.

Hệ thống pháp luật về thi hành án dân sự còn chưa hoàn thiện, một số quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn hoặc chưa phù hợp với thực tiễn. Việc giải thích và áp dụng pháp luật còn nhiều cách hiểu khác nhau, gây khó khăn cho quá trình thi hành án. Thiếu các quy định cụ thể hướng dẫn giải quyết các trường hợp phức tạp, phát sinh trong thực tiễn thi hành án.

Cơ quan thi hành án cần tiếp nhận đầy đủ, kịp thời các bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật. Phân loại, đánh giá tính chất, mức độ phức tạp của từng vụ việc. Lập hồ sơ thi hành án đầy đủ, chính xác, đảm bảo thông tin được quản lý và sử dụng hiệu quả. Xác định rõ đối tượng phải thi hành án, nghĩa vụ phải thực hiện và thời hạn thi hành.

Cần xác minh chính xác thông tin về tài sản, thu nhập của người phải thi hành án. Thu thập chứng cứ chứng minh khả năng thi hành án của người phải thi hành án. Đánh giá khả năng thực hiện nghĩa vụ của người phải thi hành án để có biện pháp phù hợp. Phối hợp với các cơ quan liên quan để xác minh thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Ban hành quyết định thi hành án đúng thời hạn, đảm bảo tính pháp lý và khả thi. Thông báo quyết định thi hành án cho các bên liên quan biết. Áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án theo quy định của pháp luật. Đảm bảo quá trình thi hành án diễn ra công khai, minh bạch, đúng pháp luật, an toàn và phù hợp tình hình an ninh trật tự xã hội.

Tổ chức các buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thi hành án dân sự cho cán bộ, chiến sĩ và người dân. Sử dụng các hình thức tuyên truyền đa dạng, phù hợp với từng đối tượng. Nâng cao nhận thức về quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong quá trình thi hành án. Tạo sự đồng thuận và ủng hộ của xã hội đối với công tác thi hành án.

Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ thi hành án. Cập nhật kiến thức pháp luật mới, kỹ năng giải quyết các vụ việc phức tạp. Xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm cao. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ.

Xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu thi hành án tập trung, thống nhất. Ứng dụng công nghệ thông tin vào các khâu tiếp nhận, xử lý thông tin, xác minh điều kiện thi hành án, tổ chức thi hành án. Tăng cường tính minh bạch, công khai trong hoạt động thi hành án. Giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin và giám sát quá trình thi hành án.

Cần có hệ thống thống kê, báo cáo đầy đủ, chính xác về kết quả thi hành án dân sự. Phân tích, đánh giá hiệu quả của từng biện pháp thi hành án. Phát hiện những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để có giải pháp khắc phục kịp thời. Đảm bảo thông tin được cung cấp kịp thời, chính xác cho các cơ quan, ban ngành liên quan.

Định kỳ tổ chức các cuộc họp đánh giá tình hình thực hiện công tác thi hành án. Rà soát, đánh giá hiệu quả của các quy định pháp luật về thi hành án. Tham khảo ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học để hoàn thiện hệ thống pháp luật về thi hành án. Khen thưởng, động viên kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác thi hành án.

Tiếp nhận và giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác thi hành án. Đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình thi hành án. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thi hành án.

Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về thi hành án dân sự cho phù hợp với thực tiễn. Ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành pháp luật cụ thể, chi tiết. Xây dựng cơ chế bảo đảm thi hành pháp luật hiệu quả. Tăng cường tính minh bạch, công khai trong quá trình xây dựng pháp luật.

Tham gia các tổ chức quốc tế về thi hành án. Trao đổi kinh nghiệm với các nước có nền thi hành án phát triển. Nâng cao năng lực cho cán bộ thi hành án thông qua các khóa đào tạo quốc tế. Ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp về thi hành án với các nước.

Nâng cao vai trò, trách nhiệm của Bộ Quốc phòng trong công tác chỉ đạo, điều hành và kiểm tra, giám sát hoạt động thi hành án. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban ngành liên quan trong quá trình thi hành án. Đảm bảo nguồn lực cho công tác thi hành án. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động thi hành án.