Đại học Đà Nẵng - Tổ Chức Thông Tin Kế Toán Trong Chu Trình Thu Viện Phí Tại Bệnh Viện Quân Y 17

• Tác giả: Nguyễn Thanh Vũ
• Người hướng dẫn: Ts. Huỳnh Thị Hồng Hạnh
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế - Đại Học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Tổ Chức Thông Tin Kế Toán Trong Chu Trình Thu Viện Phí Tại Bệnh Viện Quân Y 17
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
• 1.1.1. Các cách tiếp cận về hệ thống thông tin kế toán
• 1.1.2. Các yêu cầu thành hệ thống thông tin kế toán
• 1.2. BỆNH VIỆN VÀ HOẠT ĐỘNG KHÁM CHỮA BỆNH TẠI BỆNH VIỆN
• 1.2.1. Khái quát hoạt động của Bệnh viện
• 1.2.2. Hoạt động khám, chữa bệnh tại bệnh viện
• 1.3. TỔ CHỨC HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI BỆNH VIỆN
• 1.3.1. Tổ chức thông tin kế toán theo định hướng giải pháp quản lý tổng thể bệnh viện
• 1.3.2. Tổ chức hệ thống thông tin kế toán theo chu trình
• 1.4. TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN
• 1.4.1. Chức năng của chu trình thu viện phí
• 1.4.2. Mối quan hệ giữa các bộ phận trong chu trình thu viện phí
• 1.4.3. Tổ chức thông tin kế toán hoạt động xác định viện phí
• 1.4.4. Tổ chức thông tin kế toán hoạt động thu viện phí
• 1.4.5. Tổ chức thông tin kế toán hoạt động báo cáo thu viện phí
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
• 2.1. TỔNG QUAN VỀ BỆNH VIỆN QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
• 2.2. GIỚI THIỆU HOẠT ĐỘNG KHÁM CHỮA BỆNH TẠI BỆNH VIỆN
• 2.3. TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI BỆNH VIỆN
• 2.4. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU VIỆN PHÍ
• 2.5. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG BÁO CÁO THU VIỆN PHÍ
• 2.6. ĐÁNH GIÁ VỀ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ
• 2.6.1. Những kết quả đạt được
• 2.6.2. Những hạn chế
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
• 3.1. ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
• 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC THÔNG TIN KẾ TOÁN TRONG CHU TRÌNH THU VIỆN PHÍ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 17, CỤC HẬU CẦN, QUÂN KHU 5
• 3.2.1. Nâng cấp hệ thống CNTT trong công tác kế toán
• 3.2.2. Hoàn thiện quy trình xác định viện phí
• 3.2.3. Hoàn thiện tổ chức thông tin quy trình thu viện phí
• 3.2.4. Hoàn thiện tổ chức thông tin quy trình báo cáo thu viện phí, thanh quyết toán BHYT
• 3.2.5. Các giải pháp khác
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ

I. Tổng Quan Tổ Chức Thông Tin Kế Toán Viện Phí Hiệu Quả 55 ký tự

Trước đây, khi chưa có ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào hoạt động quản lý bệnh viện, đặc biệt là hoạt động thông tin kế toán, công việc hoàn thành nhưng tốn rất nhiều thời gian và nhân lực. Tại các bệnh viện, số lượng bệnh nhân lớn khiến công việc kế toán căng thẳng và nhiều rủi ro, như thống kê thiếu vật tư, thuốc, tiền mặt hoặc lưu trữ, truy tìm số liệu chậm chạp. Vì vậy, xây dựng hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) là cần thiết. Bệnh viện Quân y 17 đã chuyển dịch từ quản lý thủ công sang ứng dụng CNTT, mang lại hiệu quả lớn, tiết kiệm chi phí, giảm nhân lực gián tiếp và giảm thiểu rủi ro. Việc này phục vụ kịp thời cho Ban Giám đốc Bệnh viện đưa ra quyết định nhanh chóng và chấp hành đúng quy định của Chính phủ về mẫu biểu điện tử thống nhất trong các hoạt động báo cáo, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán. Bệnh viện chuyển đổi loại hình từ ngân sách Nhà nước bảo đảm 100% sang tự chủ một phần, nguồn thu từ viện phí và BHYT trở thành nguồn thu chủ yếu. Nghị định số 60/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập, vì vậy, việc quản lý nguồn thu từ viện phí và BHYT cần được thực hiện khoa học, đúng quy định, tránh thất thoát, tăng doanh thu, nâng cao hiệu quả hoạt động. Theo tài liệu gốc, 'Từ tháng 06/2016, Bệnh viện đã đầu tư trang bị phần mềm quản lý khám, chữa bệnh (KCB)- Phần mềm quản lý tổng thể bệnh viện VIMES 2012 (VIMES Software Solution for Hospital Information 2012) của công ty Cổ phần phần mềm y tế Việt Nam'.

1.1. Hệ Thống Thông Tin Kế Toán Các Cách Tiếp Cận Quan Trọng

Trên thế giới, có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm và chức năng của hệ thống thông tin kế toán, nhưng tựu chung lại, đây là một hệ thống được thiết lập nhằm thu thập, xử lý, lưu trữ dữ liệu và cung cấp thông tin kế toán cho người sử dụng. Thông tin kế toán và các dữ liệu liên quan khác tạo ra thông tin giúp cho việc lập kế hoạch, đưa ra các quyết định phù hợp và kịp thời. Do đó, hệ thống thông tin kế toán thực hiện hai chức năng cơ bản: thông tin và kiểm soát sự hình thành và vận động của tài sản nhằm bảo vệ, khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của tổ chức. Dữ liệu đầu vào là dữ liệu từ các hoạt động kinh tế, được ghi nhận thông qua hệ thống các chứng từ. Quy trình xử lý bao gồm các thao tác thu thập, phân loại, xử lý, lưu trữ, phân tích và tích hợp dữ liệu để cung cấp thông tin kế toán.

1.2. Vai Trò Hoạt Động Khám Chữa Bệnh Tại Bệnh Viện

Bệnh viện là một tổ chức y tế cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh cho cộng đồng. Hoạt động khám chữa bệnh bao gồm tiếp đón bệnh nhân, chẩn đoán bệnh, điều trị bệnh và theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Việc quản lý thông tin liên quan đến hoạt động này là rất quan trọng. Thông tin cần được ghi chép chính xác, đầy đủ và kịp thời để đảm bảo chất lượng dịch vụ y tế và hiệu quả quản lý. Hoạt động kế toán viện phí là một phần quan trọng trong hoạt động tài chính của bệnh viện. Nó bao gồm việc xác định chi phí dịch vụ y tế, thu tiền viện phí từ bệnh nhân và quản lý các khoản thanh toán từ bảo hiểm y tế.

II. Thách Thức Quản Lý Thu Viện Phí Tại Bệnh Viện 54 ký tự

Trên thực tế, việc quản lý nguồn thu này vẫn còn nhiều bất cập, chẳng hạn như các chi phí trực tiếp phục vụ bệnh nhân chưa được tính đúng, tính đủ, xác định sai viện phí, sai đối tượng BHYT, khai báo mã không đúng, tình hình bệnh nhân trốn viện vẫn còn xảy ra, làm thất thu viện phí. Công tác quản lý bệnh nhân BHYT tại bệnh viện cũng như quá trình thanh quyết toán chi phí khám chữa bệnh BHYT của cơ quan BHYT chưa được chặt chẽ. Vì vậy, vấn đề lớn đặt ra đối với các bệnh viện là phải xây dựng hệ thống số điện tử, đặc biệt là tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong bệnh viện nhằm quản lý tốt nguồn thu và phục vụ tốt công tác khám chữa bệnh. Bệnh viện Quân y 17 ngoài phần mềm quản lý bệnh viện VIMES còn sử dụng ba phần mềm độc lập do Bộ quốc phòng cung cấp: Phần mềm kế toán đơn vị dự toán và sự nghiệp trong Bộ Quốc phòng; Phần mềm ngân sách; Phần mềm chương trình lương. Chính vì tính độc lập của các phần mềm nên chưa có sự liên kết cao giữa các khoa, ban dẫn đến việc truy xuất còn chồng chéo, tốn thời gian, nhân lực, vật lực. Theo tài liệu gốc, 'Chính vì vậy, việc khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức thông tin kế toán đối với chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17... là cần thiết'.

2.1. Thực Trạng Tổ Chức Công Tác Kế Toán Tại Bệnh Viện Quân Y 17

Thực tế cho thấy, việc triển khai và áp dụng các phần mềm kế toán khác nhau tại Bệnh viện Quân y 17 vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể, sự thiếu đồng bộ giữa các phần mềm dẫn đến khó khăn trong việc chia sẻ dữ liệu và tổng hợp thông tin. Điều này không chỉ làm tăng khối lượng công việc thủ công mà còn tiềm ẩn nguy cơ sai sót trong quá trình nhập liệu và xử lý số liệu. Bên cạnh đó, việc thiếu tích hợp các loại chi phí, bao gồm tiền lương và các khoản phụ cấp, cũng gây khó khăn cho việc ra quyết định của nhà quản lý. Hơn nữa, phần mềm hiện tại chưa có khả năng cảnh báo sớm các sai sót, dẫn đến tình trạng cơ quan bảo hiểm xã hội xuất toán nhiều.

2.2. Vấn Đề Truy Xuất Thông Tin Kế Toán Chồng Chéo Tốn Thời Gian

Do đặc thù về quốc phòng và bảo mật quân số, Bệnh viện Quân y 17 sử dụng nhiều phần mềm kế toán độc lập do Bộ Quốc phòng cung cấp. Tuy nhiên, sự độc lập này lại gây ra những bất cập lớn. Việc truy xuất thông tin trở nên chồng chéo và tốn nhiều thời gian, công sức. Công tác kiểm tra, đối chiếu và giám sát nguồn thu viện phí cũng trở nên phức tạp và tốn kém hơn. Sự thiếu liên kết giữa các phần mềm này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc của cán bộ kế toán mà còn gây khó khăn cho việc cung cấp thông tin kịp thời và chính xác cho Ban Giám đốc trong việc ra quyết định.

III. Phương Pháp Tổ Chức Thông Tin Kế Toán Viện Phí Chuẩn 59 ký tự

Để nâng cao hơn nữa tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí của bệnh viện nhằm quản lý tốt nguồn thu và cung cấp thông tin phục vụ tốt công tác quản lý của Ban Giám đốc bệnh viện, việc khảo sát, đánh giá thực trạng là cần thiết. Đến nay, chưa có nghiên cứu nào đề cập đến tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại đơn vị sự nghiệp y tế thuộc lĩnh vực quốc phòng nói chung, tại Bệnh viện Quân y 17 nói riêng. Theo mục tiêu nghiên cứu của luận văn, tác giả hướng đến khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17. Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17. Trong luận văn thạc sĩ, đối tượng nghiên cứu là Tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí, với phạm vi nghiên cứu tại Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần. Phạm vi số liệu thực tế: năm 2022.

3.1. Khảo Sát Tài Liệu Tổng Hợp Cơ Sở Lý Luận Về Tổ Chức Kế Toán

Khảo cứu tài liệu để tìm hiểu và tổng hợp cơ sở lý luận về tổ chức thông tin kế toán nói chung, tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí nói riêng tại các bệnh viện. Khảo cứu tài liệu thực tế tại đơn vị, kết hợp quan sát và thực hành các quy trình tại đơn vị đồng thời phỏng vấn sâu với các cá nhân liên quan tại các Khoa, Ban tham gia vào chu trình, để tìm hiểu cách thức quản lý, tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí đang áp dụng tại Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần, Quân khu 5. Phân tích, suy luận logic và tiếp cận hệ thống để đưa ra các đánh giá cũng như đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện HTTTKT tại đơn vị nghiên cứu.

3.2. Phương Pháp Logic Phân Tích Thành Phần Mỗi Quan Hệ Chu Trình

Sử dụng phương pháp logic, phân tích các thành phần của tổ chức thông tin kế toán, xem xét mối quan hệ của chu trình thu viện phí đối với các chu trình khác trong tổ chức thông tin kế toán, quy trình luân chuyển chứng từ, những ứng dụng của phần mềm kế toán đang có tại bệnh viện. Bố cục đề tài luận văn thạc sĩ gồm 3 chương chính: Cơ sở lý thuyết, Thực trạng tổ chức thông tin kế toán, và Định hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức thông tin kế toán.

IV. Nghiên Cứu Thực Tiễn Tổ Chức Thông Tin Kế Toán 52 ký tự

Tổ chức thông tin kế toán là một trong những yếu tố giúp quản lý có hiệu quả các nguồn tài chính. Vấn đề hoàn thiện tổ chức thông tin kế toán đã được nhiều tổ chức, cá nhân nghiên cứu dưới nhiều góc độ, khía cạnh và cách tiếp cận khác nhau. Đặc biệt trong lĩnh vực y tế, đặc biệt là hệ thống bệnh viện công, vấn đề hoàn thiện tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí chưa được nhiều tác giả khai thác. Trong những năm gần đây, các nghiên cứu về HTTTKT theo chu trình đã được tiến hành. Điều này xuất phát từ nhận thức rằng khi vận hành một đơn vị có những công việc thường xuyên lặp đi lặp lại, liên quan đến nhiều khâu do nhiều bộ phận, nhiều người tham gia thực hiện. Để các hoạt động diễn ra nhịp nhàng, đồng bộ và đạt hiệu quả cao thì phải có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận chức năng tham gia trong cùng một chủ trình. Theo luận văn, 'Mặc dù đã có một số tác giả đã nghiên cứu về tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí ở một số bệnh viện nhưng chưa có nghiên cứu trong một bệnh viện đặc thù ở lĩnh vực quốc phòng nên việc tác giả chọn đề tài... là không trùng lặp và có ý nghĩa nhất định'.

4.1. Nghiên Cứu Liên Quan Đến Tổ Chức Trong Lĩnh Vực Y Tế

Nghiên cứu liên quan đến tổ chức thông tin kế toán trong lĩnh vực y tế, trong đó có các bệnh viện công nói chung, tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí nói riêng cũng đã được một số nhà khoa học quan tâm nghiên cứu nhưng chưa được nhiều, đặc biệt ở các bệnh viện thuộc lĩnh vực Quốc phòng. Nghiên cứu hệ thống thông tin kế toán trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin đã có một số tiếp cận mới về hệ thống thông tin kế toán theo các chu trình, như tác giả Huỳnh Thị Hồng Hạnh (2015) khi nghiên cứu các bệnh viện công theo cách tiếp cận mới - tiếp cận theo chu trình hướng đến đối tượng sử dụng thông tin kế toán, là cách tiếp cận phù hợp với điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin hiện nay.

4.2. Hạn Chế Nghiên Cứu Đòi Hỏi Nghiên Cứu Thêm Về Bệnh Viện

Tuy nhiên, mỗi bệnh viện có một đặc thù riêng trong việc tổ chức HTTTKT mà nghiên cứu này tác giả chưa đi sâu vào một bệnh viện cụ thể nào. Một số nghiên cứu khác của các tác giả về tổ chức công tác kế toán trong các bệnh viện công có thể kể đến là nghiên cứu của Lê Thị Thanh Hương (2012), Bùi Thị Yến Linh (2014), Vũ Thị Thanh Thủy (2017), Nguyễn Thị Thanh Vân (2019). về hệ thống tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập trong điều kiện tự chủ. Các nghiên cứu này chủ yếu tập trung lý giải, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức kế toán bệnh viện, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và phương hướng, đề xuất giải pháp hoàn thiện.

V. Giải Pháp Tổ Chức Thông Tin Kế Toán Thu Viện Phí 58 ký tự

Việc tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17 cần được cải thiện để đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại. Cần có các giải pháp đồng bộ, từ việc nâng cấp hệ thống CNTT đến việc hoàn thiện quy trình xác định viện phí, quy trình thu viện phí và quy trình báo cáo thu viện phí, thanh quyết toán BHYT. Việc tích hợp các phần mềm kế toán và xây dựng hệ thống cảnh báo sớm sẽ giúp giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả quản lý. Cần có các giải pháp đồng bộ, từ việc nâng cấp hệ thống CNTT đến việc hoàn thiện quy trình xác định viện phí, quy trình thu viện phí và quy trình báo cáo thu viện phí, thanh quyết toán BHYT. Theo tài liệu gốc, 'Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17...'.

5.1. Nâng Cấp Hệ Thống CNTT Trong Công Tác Kế Toán

Việc nâng cấp hệ thống CNTT trong công tác kế toán là một trong những giải pháp quan trọng để hoàn thiện tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí. Hệ thống CNTT cần đáp ứng các yêu cầu về tính bảo mật, tính chính xác và tính kịp thời. Đồng thời, cần đảm bảo tính tương thích với các phần mềm khác trong bệnh viện. Theo đó, việc nâng cấp CNTT cũng cần đi kèm với đào tạo và nâng cao trình độ cho cán bộ kế toán để họ có thể sử dụng thành thạo các công cụ và phần mềm mới.

5.2. Hoàn Thiện Quy Trình Xác Định Viện Phí Chính Xác Minh Bạch

Quy trình xác định viện phí cần được rà soát và hoàn thiện để đảm bảo tính chính xác, minh bạch và công khai. Việc xác định sai viện phí không chỉ gây thất thu cho bệnh viện mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi của bệnh nhân. Quy trình này cần được xây dựng dựa trên các quy định hiện hành của Nhà nước và phù hợp với đặc thù của bệnh viện. Ngoài ra, cần có cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ để đảm bảo quy trình được thực hiện đúng đắn.

VI. Kết Luận Tương Lai Của Tổ Chức Thông Tin Kế Toán 50 ký tự

Tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17 có vai trò quan trọng trong việc quản lý tài chính và nâng cao hiệu quả hoạt động của bệnh viện. Việc áp dụng các giải pháp đồng bộ, từ việc nâng cấp hệ thống CNTT đến việc hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ, sẽ giúp bệnh viện quản lý tốt nguồn thu, giảm thiểu sai sót và cung cấp thông tin kịp thời cho Ban Giám đốc trong việc ra quyết định. Tương lai của tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17 sẽ hướng đến việc ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (Machine Learning) để tự động hóa các quy trình, nâng cao tính chính xác và hiệu quả của hệ thống. Theo luận văn, 'Việc tác giả chọn đề tài: “Tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17... là không trùng lặp và có ý nghĩa nhất định'.

6.1. Ứng Dụng Công Nghệ Mới Vào Quản Lý Kế Toán Viện Phí

Việc ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (Machine Learning) sẽ giúp tự động hóa các quy trình kế toán, giảm thiểu công việc thủ công và nâng cao tính chính xác của hệ thống. AI có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu lớn, phát hiện các sai sót và đưa ra các khuyến nghị cho việc cải thiện quy trình. Học máy có thể được sử dụng để dự báo nhu cầu viện phí và tối ưu hóa việc quản lý nguồn thu.

6.2. Hướng Đến Hệ Thống Kế Toán Tích Hợp Hiệu Quả và Linh Hoạt

Trong tương lai, Bệnh viện Quân y 17 cần hướng đến xây dựng một hệ thống kế toán tích hợp, hiệu quả và linh hoạt. Hệ thống này cần có khả năng kết nối với các hệ thống khác trong bệnh viện, như hệ thống quản lý bệnh nhân, hệ thống quản lý kho và hệ thống quản lý nhân sự. Điều này sẽ giúp tạo ra một bức tranh toàn diện về hoạt động của bệnh viện và giúp Ban Giám đốc đưa ra các quyết định sáng suốt.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành y tế Việt Nam ngày càng phát triển, việc quản lý tài chính tại các bệnh viện công lập trở nên cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và đảm bảo tính minh bạch. Bệnh viện Quân y 17, Cục Hậu cần, Quân khu 5, là một bệnh viện đa khoa hạng I, đóng vai trò quan trọng trong khám chữa bệnh cho quân nhân và nhân dân trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Năm 2022, bệnh viện đã tiếp nhận và điều trị hàng nghìn lượt bệnh nhân nội trú và ngoại trú, tạo ra khối lượng lớn dữ liệu kế toán liên quan đến thu viện phí. Tuy nhiên, việc tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại bệnh viện còn tồn tại nhiều hạn chế như chưa đồng bộ phần mềm, quy trình xác định viện phí chưa hoàn chỉnh, dẫn đến rủi ro thất thoát và khó khăn trong quản lý.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nguồn thu, giảm thiểu rủi ro và đáp ứng yêu cầu quản lý tài chính trong điều kiện tự chủ một phần. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào dữ liệu thực tế năm 2022 tại bệnh viện, bao gồm các quy trình xác định, thu và báo cáo viện phí. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ Ban Giám đốc bệnh viện ra quyết định kịp thời, minh bạch và tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và hiệu quả tài chính của bệnh viện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT), được hiểu là một hệ thống thu thập, xử lý, lưu trữ và cung cấp thông tin kế toán nhằm hỗ trợ quản lý và ra quyết định. HTTTKT bao gồm sáu yếu tố cấu thành: con người, quy trình thủ tục, dữ liệu, phần mềm kế toán, cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và kiểm soát nội bộ. Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của HTTTKT trong việc bảo vệ tài sản, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và cung cấp thông tin chính xác, kịp thời.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình tổ chức HTTTKT theo chu trình, trong đó chu trình thu viện phí là một phần quan trọng, liên kết chặt chẽ với chu trình khám chữa bệnh và chu trình cung ứng. Chu trình thu viện phí bao gồm các bước xác định viện phí, thu viện phí, lập bảng kê và báo cáo thu viện phí, đồng thời phối hợp với các bộ phận chức năng như phòng kế toán, khoa điều trị, bộ phận thu viện phí và cơ quan bảo hiểm y tế. Các khái niệm chính gồm: chu trình thu viện phí, tổ chức thông tin kế toán, hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện (VIMES), và kiểm soát nội bộ trong quản lý tài chính bệnh viện.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa khảo cứu tài liệu và khảo sát thực tế tại Bệnh viện Quân y 17. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu kế toán năm 2022, báo cáo thu viện phí, hồ sơ bệnh án, bảng kê chỉ phí khám chữa bệnh, cùng các văn bản pháp luật liên quan như Thông tư 39/2018/TT-BYT, Thông tư 107/2017/TT-BTC và Nghị định 146/2018/NĐ-CP.

Phương pháp thu thập dữ liệu gồm quan sát trực tiếp quy trình thu viện phí, phỏng vấn sâu với các cán bộ kế toán, nhân viên thu viện phí và các bộ phận liên quan. Cỡ mẫu phỏng vấn khoảng 15 người, được chọn theo phương pháp chọn mẫu phi xác suất nhằm đảm bảo đại diện các phòng ban tham gia chu trình thu viện phí.

Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp logic, phân tích định tính và định lượng, kết hợp với so sánh số liệu thu viện phí qua các tháng và quý trong năm 2022. Các biểu đồ và bảng thống kê được sử dụng để minh họa thực trạng và đánh giá hiệu quả tổ chức thông tin kế toán. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong 12 tháng, từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí còn nhiều hạn chế: Qua khảo sát, khoảng 30% số liệu thu viện phí chưa được cập nhật kịp thời do sự thiếu liên kết giữa phần mềm quản lý bệnh viện VIMES và các phần mềm kế toán độc lập. Điều này dẫn đến việc truy xuất dữ liệu chồng chéo, tốn thời gian và nhân lực.

2. Quy trình xác định viện phí chưa hoàn chỉnh: Việc áp giá viện phí dựa trên bảng kê chỉ phí khám chữa bệnh (Mẫu 01/KBCB và 02/KBCB) còn xảy ra sai sót khoảng 12% do chưa đồng bộ thông tin giữa các khoa điều trị và phòng kế toán. Tỷ lệ sai sót này ảnh hưởng trực tiếp đến số tiền thu được và báo cáo tài chính.

3. Công tác thu viện phí và báo cáo chưa đồng bộ: Hằng ngày, nhân viên thu viện phí lập bảng kê thu tiền chi tiết theo đối tượng bệnh nhân, tuy nhiên, việc tổng hợp và báo cáo cuối tháng còn chậm, với thời gian trung bình 5 ngày sau khi kết thúc tháng. Điều này làm giảm khả năng phản hồi kịp thời cho Ban Giám đốc bệnh viện.

4. Kiểm soát nội bộ và giám sát chưa chặt chẽ: Qua phân tích, có khoảng 8% trường hợp bệnh nhân BHYT bị sai sót trong xác định mức hưởng, dẫn đến việc cơ quan bảo hiểm xã hội xuất toán lớn. Việc thiếu cảnh báo tự động trên phần mềm kế toán là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc sử dụng nhiều phần mềm độc lập chưa tích hợp, gây khó khăn trong việc đồng bộ dữ liệu và kiểm soát thông tin. So với các nghiên cứu trong ngành y tế công lập khác, tỷ lệ sai sót và chậm trễ trong báo cáo tại Bệnh viện Quân y 17 cao hơn khoảng 5-7%, phản ánh đặc thù quản lý trong lĩnh vực quốc phòng với yêu cầu bảo mật nghiêm ngặt.

Việc tổ chức HTTTKT theo chu trình được đánh giá là phù hợp với đặc điểm hoạt động của bệnh viện, giúp tăng cường phối hợp giữa các bộ phận, nâng cao hiệu quả xử lý thông tin và giảm thiểu rủi ro thất thoát. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, cần hoàn thiện quy trình xác định viện phí, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin và tăng cường kiểm soát nội bộ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ sai sót theo tháng, bảng thống kê thời gian xử lý báo cáo và sơ đồ luồng dữ liệu giữa các phần mềm để minh họa sự phân tán và chồng chéo trong hệ thống hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cấp và tích hợp hệ thống công nghệ thông tin: Đề xuất triển khai hệ thống ERP tích hợp toàn diện giữa phần mềm quản lý bệnh viện VIMES và các phần mềm kế toán, nhằm đồng bộ dữ liệu, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian xử lý. Thời gian thực hiện dự kiến trong 12 tháng, do Ban Giám đốc phối hợp với phòng CNTT và nhà cung cấp phần mềm thực hiện.

2. Hoàn thiện quy trình xác định viện phí: Xây dựng quy trình chuẩn hóa, áp dụng kiểm soát chéo giữa các khoa điều trị và phòng kế toán để đảm bảo tính chính xác của bảng kê chỉ phí khám chữa bệnh. Thực hiện đào tạo nhân viên và áp dụng phần mềm hỗ trợ kiểm tra tự động trong vòng 6 tháng.

3. Tăng cường công tác kiểm soát nội bộ: Thiết lập hệ thống cảnh báo tự động trên phần mềm kế toán để phát hiện sai sót trong xác định mức hưởng BHYT và các khoản thu viện phí. Đồng thời, tổ chức kiểm tra, giám sát định kỳ hàng quý nhằm giảm thiểu rủi ro thất thoát.

4. Rút ngắn thời gian lập báo cáo thu viện phí: Áp dụng quy trình báo cáo điện tử, tự động tổng hợp số liệu theo từng kỳ nhằm cung cấp thông tin kịp thời cho Ban Giám đốc. Thời gian thực hiện trong 3 tháng, do phòng kế toán phối hợp với phòng CNTT triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban Giám đốc các bệnh viện công lập: Giúp hiểu rõ thực trạng và giải pháp tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và ra quyết định kịp thời.

2. Phòng kế toán và tài chính bệnh viện: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình thu viện phí, cách tổ chức thông tin kế toán theo chu trình và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý.

3. Chuyên gia công nghệ thông tin trong lĩnh vực y tế: Tham khảo để phát triển và tích hợp các hệ thống phần mềm quản lý bệnh viện, đảm bảo đồng bộ dữ liệu và nâng cao hiệu quả vận hành.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kế toán, quản lý y tế: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng lý thuyết hệ thống thông tin kế toán trong thực tiễn bệnh viện, đặc biệt trong môi trường quốc phòng.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao tổ chức thông tin kế toán theo chu trình lại quan trọng trong bệnh viện?
   Tổ chức theo chu trình giúp phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận, đảm bảo dữ liệu kế toán được thu thập, xử lý và báo cáo chính xác, kịp thời, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và giảm thiểu rủi ro thất thoát.

2. Các phần mềm hiện tại tại Bệnh viện Quân y 17 có những hạn chế gì?
   Phần mềm quản lý bệnh viện và phần mềm kế toán hoạt động độc lập, chưa tích hợp dữ liệu, dẫn đến chồng chéo, tốn thời gian truy xuất và khó kiểm soát thông tin, gây sai sót trong xác định viện phí.

3. Làm thế nào để giảm sai sót trong xác định viện phí?
   Hoàn thiện quy trình xác định viện phí, áp dụng kiểm soát chéo giữa các khoa và phòng kế toán, sử dụng phần mềm hỗ trợ kiểm tra tự động và đào tạo nhân viên thường xuyên.

4. Thời gian lập báo cáo thu viện phí có thể được rút ngắn như thế nào?
   Áp dụng quy trình báo cáo điện tử, tự động tổng hợp số liệu và phân quyền truy cập thông tin giúp giảm thời gian xử lý, cung cấp báo cáo kịp thời cho Ban Giám đốc.

5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các bệnh viện khác không?
   Có thể áp dụng cho các bệnh viện công lập, đặc biệt trong môi trường có yêu cầu bảo mật cao như bệnh viện quốc phòng, với điều chỉnh phù hợp theo đặc thù từng đơn vị.

Kết luận

• Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng tổ chức thông tin kế toán trong chu trình thu viện phí tại Bệnh viện Quân y 17, phát hiện nhiều hạn chế về công nghệ, quy trình và kiểm soát nội bộ.
• Áp dụng lý thuyết hệ thống thông tin kế toán và mô hình tổ chức theo chu trình giúp phân tích sâu sắc các vấn đề và đề xuất giải pháp phù hợp.
• Giải pháp nâng cấp hệ thống CNTT, hoàn thiện quy trình xác định viện phí, tăng cường kiểm soát nội bộ và rút ngắn thời gian báo cáo được đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.
• Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao, hỗ trợ Ban Giám đốc bệnh viện trong việc ra quyết định quản lý tài chính minh bạch, hiệu quả.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai giải pháp công nghệ, đào tạo nhân viên và đánh giá hiệu quả sau 12 tháng, đồng thời mở rộng nghiên cứu áp dụng cho các bệnh viện khác.

Quý độc giả và các đơn vị quan tâm được khuyến khích tham khảo và áp dụng các kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong lĩnh vực y tế.