Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp phần mềm, việc nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp phần mềm. Công ty TNHH Phần Mềm FPT, với hơn 20 năm hoạt động và doanh thu hơn 500 triệu USD, là một trong những doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, dù đã áp dụng hệ thống quản trị chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và đạt nhiều chứng chỉ quốc tế, công ty vẫn gặp phải những thách thức như nhân viên chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của quản trị chất lượng, sản phẩm còn tồn tại lỗi kỹ thuật, ảnh hưởng đến uy tín và chi phí sản xuất. Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng công tác quản trị chất lượng tại Công ty TNHH Phần Mềm FPT trong giai đoạn 2019-2022, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị chất lượng cho giai đoạn 2023-2028. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại trụ sở chính của công ty tại Hà Nội, với mục tiêu cụ thể là phân tích các hoạt động quản trị chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015, đánh giá hiệu quả và đề xuất cải tiến nhằm tăng cường sự hài lòng của khách hàng, giảm chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chất lượng hiện đại, trong đó tiêu chuẩn ISO 9001:2015 được chọn làm nền tảng chính để xây dựng khung phân tích. ISO 9001:2015 nhấn mạnh vào tư duy dựa trên rủi ro, sự lãnh đạo, cải tiến liên tục và sự tham gia của toàn bộ nhân viên trong tổ chức. Bên cạnh đó, mô hình Quản lý Chất lượng Toàn diện (TQM) với 7 nguyên tắc chất lượng như định hướng khách hàng, lãnh đạo cam kết, cải tiến liên tục cũng được áp dụng để bổ trợ cho việc đánh giá hiệu quả quản trị chất lượng. Mô hình EFQM cũng được tham khảo nhằm đánh giá toàn diện các yếu tố hỗ trợ và kết quả trong quản lý chất lượng. Các khái niệm chính bao gồm: sự lãnh đạo, hoạch định, hỗ trợ, điều hành, đánh giá và cải tiến chất lượng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tài chính, tài liệu ISO 9001:2015, các nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát với 250 cán bộ nhân viên của Công ty TNHH Phần Mềm FPT, trong đó 205 phiếu hợp lệ được phân tích bằng phần mềm SPSS 23. Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng nhằm tiếp cận các đối tượng khảo sát là lãnh đạo, quản lý và nhân viên. Phân tích dữ liệu bao gồm thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá (EFA). Ngoài ra, phỏng vấn chuyên gia được thực hiện với 3 chuyên gia trong lĩnh vực quản trị chất lượng để hiệu chỉnh thang đo và mô hình nghiên cứu. Quá trình nghiên cứu diễn ra từ tháng 10/2021 đến tháng 3/2022, đảm bảo tính khoa học và thực tiễn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả lãnh đạo và hoạch định chất lượng: Kết quả khảo sát cho thấy 87% cán bộ đồng ý rằng lãnh đạo công ty cam kết mạnh mẽ với hệ thống quản trị chất lượng, tuy nhiên chỉ khoảng 75% cho rằng các mục tiêu chất lượng được truyền đạt rõ ràng và cụ thể đến từng bộ phận.

  2. Hoạt động hỗ trợ và điều hành: Khoảng 80% nhân viên đánh giá các nguồn lực, đào tạo và công nghệ hỗ trợ quản trị chất lượng được cung cấp đầy đủ. Tuy nhiên, chỉ 68% cho rằng quy trình kiểm soát chất lượng được thực hiện nghiêm túc và đồng bộ trong toàn công ty.

  3. Đánh giá và cải tiến chất lượng: 72% người tham gia khảo sát nhận thấy công tác đánh giá nội bộ và cải tiến chất lượng được thực hiện thường xuyên, nhưng chỉ 60% cho rằng các biện pháp cải tiến đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc giảm lỗi sản phẩm và tăng sự hài lòng khách hàng.

  4. Nhận thức và tham gia của nhân viên: Mức độ nhận thức về tầm quan trọng của quản trị chất lượng ở nhân viên còn hạn chế, với chỉ 65% đồng ý rằng họ hiểu rõ vai trò của mình trong hệ thống quản trị chất lượng, dẫn đến việc thực hiện chưa đồng đều và chưa nghiêm túc.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên có thể do sự phân bổ trách nhiệm chưa hợp lý, thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các phòng ban và chưa có cơ chế khen thưởng, xử lý hiệu quả đối với các vi phạm chất lượng. So với các nghiên cứu trong ngành phần mềm tại các nước phát triển, tỷ lệ nhân viên hiểu và thực hiện nghiêm túc quản trị chất lượng tại FPT Software còn thấp hơn khoảng 10-15%. Biểu đồ thể hiện tỷ lệ đồng thuận của các nhóm yếu tố quản trị chất lượng sẽ giúp minh họa rõ nét hơn các điểm mạnh và điểm yếu. Kết quả này cho thấy cần tăng cường đào tạo, nâng cao nhận thức và xây dựng văn hóa chất lượng trong toàn công ty. Đồng thời, việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý chất lượng cần được đẩy mạnh để nâng cao hiệu quả kiểm soát và cải tiến liên tục.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức: Tổ chức các chương trình đào tạo định kỳ về quản trị chất lượng cho toàn bộ cán bộ nhân viên, đặc biệt là nhân viên mới và các bộ phận sản xuất, nhằm nâng cao tỷ lệ nhận thức lên ít nhất 90% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện là phòng Đào tạo và Ban Quản lý chất lượng.

  2. Cải tiến quy trình kiểm soát chất lượng: Rà soát, chuẩn hóa và cập nhật các quy trình kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015, đảm bảo 100% quy trình được áp dụng đồng bộ trong toàn công ty trong vòng 18 tháng. Ban Quản lý chất lượng phối hợp với các phòng ban liên quan chịu trách nhiệm thực hiện.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin: Triển khai các phần mềm quản lý chất lượng hiện đại, tích hợp hệ thống ERP và các nền tảng trí tuệ nhân tạo để tự động hóa kiểm tra, giám sát và báo cáo chất lượng, nhằm giảm 20% thời gian xử lý các vấn đề chất lượng trong 3 năm tới. Ban Công nghệ thông tin và Ban Quản lý chất lượng phối hợp thực hiện.

  4. Hoàn thiện cơ chế khen thưởng và xử lý: Xây dựng hệ thống khen thưởng, kỷ luật dựa trên kết quả đánh giá chất lượng, khuyến khích sự tham gia tích cực của cán bộ nhân viên trong công tác quản trị chất lượng, với mục tiêu tăng 15% sự hài lòng của nhân viên về chính sách này trong 2 năm. Ban Nhân sự và Ban Quản lý chất lượng chịu trách nhiệm triển khai.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp phần mềm: Giúp hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của quản trị chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015, từ đó xây dựng chiến lược phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Phòng quản lý chất lượng và nhân sự: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế các chương trình đào tạo, đánh giá và cải tiến hệ thống quản trị chất lượng phù hợp với đặc thù doanh nghiệp phần mềm.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, công nghệ thông tin: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng trong lĩnh vực quản trị chất lượng, đồng thời cập nhật các mô hình quản lý hiện đại.

  4. Các tổ chức tư vấn và đánh giá chứng nhận ISO: Hỗ trợ trong việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp cải tiến hệ thống quản trị chất lượng tại các doanh nghiệp phần mềm, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao công ty phần mềm cần áp dụng hệ thống quản trị chất lượng ISO 9001:2015?
    Áp dụng ISO 9001:2015 giúp công ty chuẩn hóa quy trình, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng sự hài lòng khách hàng và mở rộng thị trường quốc tế. Ví dụ, FPT Software đã nâng cao năng lực cạnh tranh nhờ duy trì chứng nhận này.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả quản trị chất lượng tại doanh nghiệp phần mềm?
    Sự lãnh đạo cam kết, nhận thức của nhân viên, nguồn lực tài chính và công nghệ thông tin là những yếu tố then chốt. Nghiên cứu cho thấy thiếu nhận thức của nhân viên làm giảm hiệu quả thực thi.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá quản trị chất lượng trong luận văn?
    Luận văn kết hợp phương pháp định tính (phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát 205 cán bộ nhân viên, phân tích dữ liệu bằng SPSS), đảm bảo tính khách quan và thực tiễn.

  4. Làm thế nào để cải tiến quy trình quản trị chất lượng hiệu quả?
    Cần rà soát, chuẩn hóa quy trình theo tiêu chuẩn ISO, áp dụng công nghệ tự động hóa và xây dựng cơ chế khen thưởng, xử lý nghiêm minh để thúc đẩy sự tuân thủ và cải tiến liên tục.

  5. Ai là người chịu trách nhiệm chính trong việc nâng cao quản trị chất lượng tại công ty?
    Lãnh đạo cấp cao đóng vai trò quyết định trong việc cam kết và cung cấp nguồn lực; phòng quản lý chất lượng và các bộ phận liên quan chịu trách nhiệm triển khai và giám sát thực hiện.

Kết luận

  • Luận văn đã đánh giá thực trạng quản trị chất lượng tại Công ty TNHH Phần Mềm FPT dựa trên tiêu chuẩn ISO 9001:2015, chỉ ra những điểm mạnh và hạn chế trong các hoạt động lãnh đạo, hoạch định, hỗ trợ, điều hành, đánh giá và cải tiến.
  • Kết quả khảo sát với 205 phiếu hợp lệ cho thấy cần nâng cao nhận thức nhân viên và cải tiến quy trình kiểm soát chất lượng để giảm lỗi sản phẩm và tăng sự hài lòng khách hàng.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể gồm đào tạo nâng cao nhận thức, chuẩn hóa quy trình, ứng dụng công nghệ thông tin và hoàn thiện cơ chế khen thưởng, xử lý nhằm nâng cao hiệu quả quản trị chất lượng trong giai đoạn 2023-2028.
  • Nghiên cứu góp phần bổ sung khoảng trống nghiên cứu về quản trị chất lượng trong ngành phần mềm tại Việt Nam, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn cho các doanh nghiệp tương tự.
  • Khuyến nghị các nhà quản lý, chuyên gia và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, công nghệ thông tin tham khảo để áp dụng và phát triển hệ thống quản trị chất lượng phù hợp với bối cảnh hội nhập quốc tế.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị liên quan cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để nâng cao hiệu quả quản trị chất lượng trong ngành phần mềm Việt Nam.