Thỏa Thuận Chống Cạnh Tranh và Lạm Dụng Độc Quyền Trong Kinh Tế Số

• Tác giả: Le Phuong Nam
• Người hướng dẫn: Prof. Tang Van Nghia
• Trường học: Foreign Trade University
• Chuyên ngành: International Trade Policy and Law
• Đề tài: Thỏa Thuận Chống Cạnh Tranh và Lạm Dụng Độc Quyền Trong Kinh Tế Số
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• DECLARATION
• CONTENTS
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF FIGURES
• LIST OF BOXES
• ABSTRACT
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Research rationale
• 1.2. Literature review
• 1.3. Research objectives
• 1.4. Research questions
• 1.5. Scope of research
• 1.6. Research methodology
• 1.7. Thesis outline
• 2. CHƯƠNG 2: THE PRINCIPLE OF ANTI-COMPETITIVE AGREEMENTS, ABUSE OF DOMINANCE AND THE DIGITAL ECONOMY
• 2.1. Anti-competitive agreements
• 2.1.1. The concept of anti-competitive agreements
• 2.1.2. Characteristics of anti-competitive agreements
• 2.1.2.1. General characteristics of anti-competitive agreements
• 2.1.2.2. Main types of anti-competitive agreements
• 2.1.2.3. Anti-competitive agreements in terms of relevant market
• 2.1.3. Overview of Legislation on anti-competitive agreements in the market economy
• 2.2. Abuse of dominance
• 2.2.1. The concept of abuse of dominance
• 2.2.2. Characteristics of abuse of dominance
• 2.2.2.1. General characteristics of abuse of dominance
• 2.2.2.2. Abuse of dominance in terms of relevant market
• 2.2.3. Overview of Legislation on abuse of dominance in the market economy
• 2.3. The digital economy
• 2.3.1. The concept of the digital economy
• 2.3.2. Characteristics of the digital economy
• 2.3.2.1. General characteristics of the digital economy
• 2.3.3. Objects in the digital economy and the relationship between them
• 3. CHƯƠNG 3: ANTI-COMPETITIVE AGREEMENTS OR ABUSE OF DOMINANCE IN THE DIGITAL ECONOMY
• 3.1. Anti-competitive agreements in the digital economy
• 3.1.1. Characteristics of anti-competitive agreements in the digital economy
• 3.1.2. Case-study of anti-competitive agreements in the digital economy
• 3.2. Abuse of dominance in the digital economy
• 3.2.1. Characteristics of abuse of dominance in the digital economy
• 3.2.2. Case-study of abuse of dominance in the digital economy
• 3.3. Overview of developed countries’ experience in dealing with anti-competitive agreements or abuse of dominance in the digital economy
• 4. CHƯƠNG 4: LEGAL REGULATIONS DEALING WITH ANTI-COMPETITIVE AGREEMENTS AND ABUSE OF DOMINANCE IN VIETNAM
• 4.1. The actual situation in Vietnam and the issues raised
• 4.2. Overview of Vietnam legislation on anti-competitive agreements or abuse of dominance in the digital economy
• 4.3. The situation on anti-competitive agreements and abuse of dominance on the digital economy in Vietnam
• 4.4. Raising issues from dealing with anti-competitive agreements and abuse of dominance cases in the digital economy
• 4.4.1. The objective factors
• 4.4.2. Market definition and dominance
• 4.4.3. Anti competitive agreements by algorithms
• 4.4.4. The subjective factors
• 4.4.5. Competition law system
• 4.4.6. Quality of personnel of the competition management agency
• 5. CHƯƠNG 5: RECOMMENDATION AND CONCLUSION
• 5.1. Improving provisions in Competition Law to enhance its adaptability to digital economy’s problem
• 5.2. The relevant market definition
• 5.3. Procedure of lodging competition complaints
• 5.4. Using new assessment tools
• 5.5. Improving the skilled human resources in the field of competition law and policy
• 5.6. Raising awareness of competition law and policy
• 5.7. Raising awareness of consumer
• 5.8. Raising awareness of enterprises
• ACKNOWLEDGEMENT

I. Tổng Quan Về Thỏa Thuận Chống Cạnh Tranh Kinh Tế Số

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, cạnh tranh trở thành yếu tố then chốt thúc đẩy sự đổi mới và hiệu quả. Tuy nhiên, các thỏa thuận chống cạnh tranh và hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường số có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về vấn đề này, làm rõ các khái niệm cơ bản và tầm quan trọng của việc bảo vệ cạnh tranh trong kinh tế số.

1.1. Định Nghĩa Thỏa Thuận Chống Cạnh Tranh và Độc Quyền

Theo định nghĩa, thỏa thuận chống cạnh tranh là sự thống nhất giữa các doanh nghiệp nhằm giảm hoặc loại bỏ áp lực cạnh tranh, hoặc hạn chế khả năng hành động độc lập giữa các đối thủ. Điều này có thể bao gồm việc ấn định giá, phân chia thị trường hoặc hạn chế sản lượng. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường số xảy ra khi một doanh nghiệp có sức mạnh thị trường đáng kể sử dụng vị thế đó để loại bỏ đối thủ hoặc ngăn chặn sự gia nhập thị trường của các doanh nghiệp mới. Cả hai hành vi này đều vi phạm luật cạnh tranh và gây tổn hại cho người tiêu dùng.

1.2. Tầm Quan Trọng của Luật Cạnh Tranh trong Kinh Tế Số

Luật cạnh tranh đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo một sân chơi bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp, khuyến khích sự đổi mới và mang lại lợi ích cho người tiêu dùng. Trong kinh tế số, nơi các thị trường có thể thay đổi nhanh chóng và các doanh nghiệp có thể nhanh chóng đạt được vị trí thống lĩnh, việc thực thi luật cạnh tranh hiệu quả là rất quan trọng để ngăn chặn các hành vi phản cạnh tranh và bảo vệ cạnh tranh lành mạnh.

II. Thách Thức Của Cạnh Tranh Số Độc Quyền và Thỏa Thuận Ngầm

Mặc dù kinh tế số mang lại nhiều lợi ích, nó cũng tạo ra những thách thức mới đối với cạnh tranh. Các mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng, thị trường đa phương và hiệu ứng mạng lưới có thể dẫn đến sự tập trung thị trường và tạo điều kiện cho các hành vi phản cạnh tranh. Việc xác định và ngăn chặn các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh kỹ thuật số và hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường số trở nên phức tạp hơn trong môi trường số.

2.1. Các Hình Thức Thỏa Thuận Chống Cạnh Tranh Phổ Biến

Trong kinh tế số, các thỏa thuận chống cạnh tranh có thể diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm thỏa thuận ấn định giá, thỏa thuận phân chia thị trường, thỏa thuận hạn chế sản lượng và thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bằng đổi mới sáng tạo. Các thỏa thuận này có thể được thực hiện một cách công khai hoặc bí mật, và có thể liên quan đến các doanh nghiệp cạnh tranh trực tiếp hoặc các doanh nghiệp ở các giai đoạn khác nhau của chuỗi giá trị.

2.2. Lạm Dụng Vị Trí Thống Lĩnh Thị Trường Số Ví Dụ Điển Hình

Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường số có thể bao gồm các hành vi như ép buộc khách hàng sử dụng các sản phẩm hoặc dịch vụ bổ sung, từ chối cung cấp dịch vụ cho đối thủ cạnh tranh, hoặc áp dụng giá cả mang tính cạnh tranh không lành mạnh. Các doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh cũng có thể sử dụng dữ liệu người dùng để củng cố vị thế của mình và ngăn chặn sự gia nhập thị trường của các doanh nghiệp mới. Vụ việc Google bị cáo buộc lạm dụng vị trí thống lĩnh trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến là một ví dụ điển hình.

2.3. Cạnh Tranh Không Lành Mạnh Trong Kinh Tế Nền Tảng

Các kinh tế nền tảng có thể tạo ra các vấn đề cạnh tranh đặc biệt. Các nền tảng lớn có thể sử dụng sức mạnh thị trường của mình để ưu tiên các sản phẩm và dịch vụ của riêng mình, hoặc để thu thập dữ liệu từ các doanh nghiệp khác hoạt động trên nền tảng của họ. Điều này có thể dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh và hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng.

III. Cách Xử Lý Vi Phạm Cạnh Tranh Trong Môi Trường Kinh Tế Số

Để đối phó với những thách thức của cạnh tranh trong kinh tế số, các cơ quan quản lý cạnh tranh cần phải áp dụng các phương pháp tiếp cận mới và sáng tạo. Điều này bao gồm việc tăng cường giám sát thị trường, phát triển các công cụ phân tích dữ liệu mới và hợp tác chặt chẽ hơn với các cơ quan quản lý cạnh tranh khác trên toàn thế giới. Việc xử lý vi phạm cạnh tranh kinh tế số đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về công nghệ và các mô hình kinh doanh số.

3.1. Nâng Cao Năng Lực Giám Sát Thị Trường Số

Các cơ quan quản lý cạnh tranh cần phải tăng cường năng lực giám sát thị trường số để phát hiện sớm các hành vi phản cạnh tranh. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để theo dõi giá cả, sản lượng và thị phần, cũng như việc thu thập thông tin từ người tiêu dùng và các doanh nghiệp khác.

3.2. Phát Triển Các Công Cụ Phân Tích Dữ Liệu Mới

Việc phân tích dữ liệu lớn là rất quan trọng để hiểu rõ hơn về cạnh tranh trong kinh tế số. Các cơ quan quản lý cạnh tranh cần phải phát triển các công cụ phân tích dữ liệu mới để xác định các mô hình cạnh tranh và phát hiện các hành vi phản cạnh tranh tiềm ẩn. Các công cụ này có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo và thuật toán để phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau.

3.3. Hợp Tác Quốc Tế Trong Xử Lý Cạnh Tranh Xuyên Biên Giới

Cạnh tranh xuyên biên giới trong kinh tế số ngày càng trở nên phổ biến. Các cơ quan quản lý cạnh tranh cần phải hợp tác chặt chẽ hơn với các cơ quan quản lý cạnh tranh khác trên toàn thế giới để giải quyết các vấn đề cạnh tranh có yếu tố quốc tế. Điều này có thể bao gồm việc chia sẻ thông tin, phối hợp điều tra và thực thi các biện pháp trừng phạt.

IV. Ứng Dụng Luật Cạnh Tranh Nghiên Cứu Trường Hợp Thực Tế

Việc nghiên cứu các trường hợp thực tế về thỏa thuận chống cạnh tranh và lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường số là rất quan trọng để hiểu rõ hơn về các vấn đề cạnh tranh trong kinh tế số. Các trường hợp này có thể cung cấp những bài học kinh nghiệm quý giá cho các cơ quan quản lý cạnh tranh và các doanh nghiệp.

4.1. Phân Tích Vụ Việc Grab Uber Bài Học Về Sáp Nhập

Vụ việc sáp nhập giữa Grab và Uber là một ví dụ điển hình về các vấn đề cạnh tranh có thể phát sinh từ các giao dịch sáp nhập trong kinh tế số. Vụ việc này đã đặt ra nhiều câu hỏi về việc xác định thị trường liên quan, đánh giá sức mạnh thị trường và xác định các biện pháp khắc phục phù hợp.

4.2. Nghiên Cứu Vụ Google Lạm Dụng Dữ Liệu và Vị Trí Thống Lĩnh

Các vụ việc liên quan đến Google đã làm nổi bật các vấn đề cạnh tranh có thể phát sinh từ việc lạm dụng dữ liệu và vị trí thống lĩnh trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến và quảng cáo trực tuyến. Các vụ việc này đã dẫn đến các cuộc điều tra và trừng phạt lớn từ các cơ quan quản lý cạnh tranh trên toàn thế giới.

V. Giải Pháp Hoàn Thiện Luật Cạnh Tranh Trong Kinh Tế Số Việt Nam

Để nâng cao hiệu quả của luật cạnh tranh trong kinh tế số tại Việt Nam, cần có những cải tiến về mặt pháp lý và thể chế. Điều này bao gồm việc sửa đổi các quy định về xác định thị trường liên quan, đánh giá sức mạnh thị trường và áp dụng các biện pháp khắc phục. Đồng thời, cần tăng cường năng lực cho các cơ quan quản lý cạnh tranh và nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và người tiêu dùng về luật cạnh tranh.

5.1. Sửa Đổi Quy Định Về Xác Định Thị Trường Liên Quan

Việc xác định thị trường liên quan là một bước quan trọng trong việc đánh giá các hành vi phản cạnh tranh. Trong kinh tế số, việc xác định thị trường liên quan có thể trở nên phức tạp hơn do sự tồn tại của các thị trường đa phương và hiệu ứng mạng lưới. Cần có những quy định rõ ràng hơn về cách xác định thị trường liên quan trong các trường hợp này.

5.2. Nâng Cao Năng Lực Của Ủy Ban Cạnh Tranh Quốc Gia

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cần được trang bị đầy đủ nguồn lực và chuyên môn để thực thi luật cạnh tranh hiệu quả trong kinh tế số. Điều này bao gồm việc tuyển dụng và đào tạo các chuyên gia về công nghệ và cạnh tranh, cũng như việc đầu tư vào các công cụ phân tích dữ liệu và giám sát thị trường.

5.3. Tăng Cường Bảo Vệ Người Tiêu Dùng Trong Môi Trường Số

Bảo vệ người tiêu dùng trong kinh tế số là rất quan trọng để đảm bảo rằng họ được hưởng lợi từ cạnh tranh lành mạnh. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp thông tin rõ ràng và minh bạch về các sản phẩm và dịch vụ, cũng như việc bảo vệ họ khỏi các hành vi lạm dụng dữ liệu và thông tin sai lệch.

VI. Tương Lai Của Cạnh Tranh Số Đổi Mới và Phát Triển Bền Vững

Trong tương lai, cạnh tranh trong kinh tế số sẽ tiếp tục phát triển và thay đổi. Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và chuỗi khối sẽ tạo ra những cơ hội và thách thức mới cho cạnh tranh. Để đảm bảo một tương lai cạnh tranh và phát triển bền vững, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý cạnh tranh, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

6.1. Khuyến Khích Cạnh Tranh Bằng Đổi Mới Sáng Tạo

Cạnh tranh bằng đổi mới sáng tạo là động lực chính thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số. Các cơ quan quản lý cạnh tranh cần phải tạo ra một môi trường khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, và đưa ra các sản phẩm và dịch vụ mới và sáng tạo.

6.2. Thúc Đẩy Cạnh Tranh Bằng Chất Lượng và Dịch Vụ Khách Hàng

Cạnh tranh bằng chất lượng và dịch vụ khách hàng là rất quan trọng để mang lại lợi ích cho người tiêu dùng. Các doanh nghiệp cần phải tập trung vào việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, và cung cấp dịch vụ khách hàng tuyệt vời để thu hút và giữ chân khách hàng.

6.3. Hướng Tới Cạnh Tranh Bền Vững và Trách Nhiệm Xã Hội

Cạnh tranh bền vững và trách nhiệm xã hội ngày càng trở nên quan trọng trong kinh tế số. Các doanh nghiệp cần phải xem xét các tác động môi trường và xã hội của hoạt động kinh doanh của mình, và thực hiện các biện pháp để giảm thiểu các tác động tiêu cực và đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng.