I. Thiết kế đồ gá tại HCMUTE
Phần này tập trung vào thiết kế đồ gá, một khía cạnh quan trọng trong giảng dạy công nghệ chế tạo máy tại Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM (HCMUTE). Đồ án tốt nghiệp “Thiết kế và chế tạo đồ gá phục vụ giảng dạy đồ án môn học công nghệ chế tạo máy” đã đề cập đến việc thiết kế đồ gá cho chi tiết “Càng Lắc”. Các sinh viên đã nghiên cứu yêu cầu kỹ thuật của chi tiết này, bao gồm độ chính xác kích thước, độ nhám bề mặt, và độ đồng tâm. Họ đã thiết kế đồ gá cho 7 nguyên công, và chế tạo 3 mô hình đồ gá. Việc lựa chọn vật liệu đồ gá cũng được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính kinh tế và hiệu quả. Các tiêu chuẩn thiết kế đồ gá được tuân thủ nghiêm ngặt nhằm đảm bảo độ chính xác và an toàn trong quá trình sử dụng. Phần mềm thiết kế đồ gá phù hợp đã được sử dụng để hỗ trợ quá trình thiết kế.
1.1. Thiết kế đồ gá máy tiện và thiết kế đồ gá máy phay
Đồ án đề cập đến việc thiết kế đồ gá cho các nguyên công trên cả máy tiện và máy phay. Sinh viên đã thiết kế đồ gá máy tiện cho các công đoạn tiện trụ, và thiết kế đồ gá máy phay cho các công đoạn phay mặt. Việc thiết kế đồ gá máy tiện tập trung vào việc đảm bảo độ chính xác của kích thước và độ đồng tâm của các lỗ. Thiết kế đồ gá máy phay thì chú trọng đến việc đảm bảo độ phẳng và độ vuông góc của các bề mặt. Gia công đồ gá được thực hiện dựa trên bản vẽ chi tiết, đảm bảo độ chính xác cao. Quá trình thiết kế này đòi hỏi sinh viên phải có kiến thức vững chắc về công nghệ chế tạo máy, kỹ thuật gia công, và thiết kế đồ gá. Sự thành công của thiết kế đồ gá phụ thuộc vào việc lựa chọn phương pháp gia công, vật liệu đồ gá, và sự chính xác trong quá trình chế tạo. Đồ gá hoàn chỉnh phải đáp ứng được yêu cầu về độ cứng, độ bền, và tính dễ sử dụng.
1.2. Chế tạo đồ gá bằng vật liệu... và an toàn lao động trong chế tạo đồ gá
Chế tạo đồ gá là giai đoạn quan trọng để kiểm chứng tính khả thi của thiết kế đồ gá. Sinh viên đã chế tạo đồ gá cho 3 nguyên công, sử dụng các vật liệu đồ gá phù hợp. Chế tạo đồ gá bằng vật liệu thích hợp đảm bảo tính bền vững và độ chính xác của đồ gá. Việc lựa chọn vật liệu cần xem xét đến các yếu tố như độ cứng, độ bền, khả năng gia công, và chi phí. Trong quá trình chế tạo, sinh viên cần tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn lao động để tránh tai nạn. An toàn lao động trong chế tạo đồ gá bao gồm việc sử dụng trang thiết bị bảo hộ lao động, tuân thủ quy trình an toàn, và xử lý các tình huống nguy hiểm. Gia công đồ gá phải đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật đã đề ra. Quá trình chế tạo cũng là cơ hội để sinh viên thực hành và nâng cao kỹ năng thực tế.
II. Giảng dạy công nghệ chế tạo máy tại HCMUTE
Đồ án này góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy công nghệ chế tạo máy tại HCMUTE. Việc sử dụng đồ gá tự chế tạo trong quá trình thực hành công nghệ chế tạo máy giúp sinh viên hiểu rõ hơn về quy trình thiết kế và chế tạo đồ gá. Giáo trình công nghệ chế tạo máy được bổ sung thêm bằng các ví dụ thực tế, giúp sinh viên dễ dàng hình dung và nắm bắt kiến thức. Bài tập lớn công nghệ chế tạo máy có thể được thiết kế dựa trên đồ án này, giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng thực hành. Học phần công nghệ chế tạo máy sẽ trở nên sinh động và hiệu quả hơn khi có sự hỗ trợ của các đồ gá được thiết kế và chế tạo riêng. Giáo viên công nghệ chế tạo máy HCMUTE có thể tận dụng đồ án này làm tài liệu tham khảo.
2.1. Ứng dụng đồ gá trong công nghiệp và mô phỏng thiết kế đồ gá
Ứng dụng đồ gá trong công nghiệp rất rộng rãi, từ các ngành chế tạo máy móc, ô tô, đến hàng không vũ trụ. Việc thiết kế và chế tạo đồ gá hiệu quả đóng góp vào việc tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và giảm chi phí sản xuất. Đồ gá được sử dụng để giữ vững phôi trong quá trình gia công, đảm bảo độ chính xác và an toàn. Đồ án này cung cấp kiến thức cơ bản về thiết kế đồ gá, giúp sinh viên chuẩn bị tốt hơn cho công việc sau này. Mô phỏng thiết kế đồ gá bằng phần mềm chuyên dụng giúp sinh viên kiểm tra tính khả thi của thiết kế trước khi chế tạo, tiết kiệm thời gian và chi phí. Tối ưu hóa thiết kế đồ gá cũng được xem xét để giảm thiểu chi phí sản xuất và tăng hiệu quả sản xuất. Đồ gá chất lượng cao đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra.
2.2. Đào tạo công nghệ chế tạo máy HCMUTE và thực hành công nghệ chế tạo máy HCMUTE
Đồ án này đóng góp vào việc hoàn thiện chương trình đào tạo công nghệ chế tạo máy HCMUTE. Thực hành công nghệ chế tạo máy HCMUTE được nâng cao chất lượng nhờ việc sử dụng đồ gá tự thiết kế và chế tạo. Sinh viên có cơ hội rèn luyện kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức lý thuyết vào thực tế. Thiết bị dạy học công nghệ chế tạo máy được bổ sung thêm, tạo điều kiện tốt hơn cho việc học tập và nghiên cứu. Nghiên cứu khoa học công nghệ chế tạo máy cũng được thúc đẩy thông qua việc nghiên cứu và cải tiến đồ gá. Đồ án tốt nghiệp công nghệ chế tạo máy đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá năng lực của sinh viên. Khoa Cơ khí Chế tạo máy HCMUTE có thể sử dụng đồ án này để cải thiện chất lượng giảng dạy.
