I. Tổng Quan Tác Động Của Stress Đến Hiệu Suất Giảng Viên
Trong bối cảnh kinh tế biến động, nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt cho sự phát triển của tổ chức. Kết quả thực hiện công việc (KQTHCV) của người lao động, đặc biệt là giảng viên đại học, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra giá trị và đáp ứng nhu cầu thay đổi của xã hội. Các tổ chức luôn tìm cách nâng cao KQTHCV bằng cách tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng, trong đó stress trong công việc ngày càng được quan tâm. Nghiên cứu của Anphabet (2023) và Champion Health (2023) chỉ ra rằng stress trong công việc có tác động mạnh mẽ đến KQTHCV của người lao động, xu hướng này ngày càng gia tăng. Các nghiên cứu trước đây cũng khẳng định tác động tiêu cực của stress đến hiệu suất làm việc. Do đó, việc tìm hiểu tác động của stress và các yếu tố liên quan là vô cùng cần thiết để đưa ra các giải pháp phù hợp. Stress tại nơi làm việc không chỉ ảnh hưởng đến năng suất mà còn tác động đến sức khỏe tinh thần giảng viên.
1.1. Vai trò của KQTHCV của giảng viên trong giáo dục đại học
Kết quả thực hiện công việc (KQTHCV) của giảng viên (GV) đóng vai trò không thể phủ nhận trong sự phát triển và thành công của một trường đại học. Quá trình giảng dạy và đào tạo của GV tác động trực tiếp đến nguồn nhân lực trong tương lai - những sinh viên. Thông qua việc truyền đạt kiến thức, khuyến khích tư duy sáng tạo và hướng dẫn sinh viên, GV góp phần quan trọng vào sự thành công của sinh viên và uy tín của trường (Stronge và công sự, 2004). Giảng viên đại học Hà Nội đang đối mặt với nhiều thách thức mới.
1.2. Sự cấp thiết của nghiên cứu về stress cho giảng viên đại học
Trong bối cảnh đổi mới và quốc tế hóa giáo dục đại học, stress trong thực hiện công việc của giảng viên đang ngày càng tăng cao. Nghị quyết 29-NQ/TW đã đưa ra yêu cầu về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”, hướng đến mục tiêu “nâng cao chất lượng, chuẩn hoá, hiện đại hoá, dân chủ hoá, xã hội hoá và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo” (Ban chấp hành trung ương, 2013). Áp lực công việc giảng viên ngày càng lớn đòi hỏi cần phải có nghiên cứu chuyên sâu.
II. Vấn Đề Ảnh Hưởng Của Stress Đến Giảng Viên Đại Học HN
Luận án tập trung nghiên cứu tại các trường đại học công lập trong bối cảnh đổi mới GDĐH. Các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam tập trung vào các trường đại học tại TPHCM, chưa có nghiên cứu tại các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Hà Nội là thủ đô, nơi tập trung 1/3 số trường đại học và hơn 30% tổng số sinh viên. Do đó, nghiên cứu tại khu vực Hà Nội sẽ có sự so sánh về kết quả nghiên cứu và đưa ra những giải pháp phù hợp cho các trường đại học. Nghiên cứu sinh thực hiện đề tài luận án “Tác động của stress đến kết quả thực hiện công việc của giảng viên tại các trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
2.1. Các yếu tố gây stress cho giảng viên đại học tại Hà Nội
Stress trong công việc đến từ môi trường làm việc, từ những cá nhân và nhóm trong tổ chức và từ các yếu tố cá nhân của NLĐ (Park và cộng sự, 2012). Những yếu tố thuộc về tổ chức như các chế độ chính sách, các nội quy quy định, quyền hạn trách nhiệm thực hiện CV và sự hỗ trợ của các đồng nghiệp ảnh hưởng mạnh mẽ đến stress trong công việc của NLĐ (Karasek, 1979) (Johnson và Hall, 1988), (Ahsan và cộng sự, 2009), (Diamantidis và Chatzoglou, 2019). Căng thẳng nghề nghiệp giảng viên thường xuất phát từ áp lực công việc lớn.
2.2. Tác động của môi trường làm việc đến stress giảng viên đại học
Tác động của stress trong công việc đến KQTHCV của GV phụ thuộc vào nhiều yếu tố đa dạng, từ môi trường làm việc đến tầm nhìn và năng lực cá nhân. Một trong những yếu tố quan trọng nhất là mức độ hỗ trợ và phản hồi từ cấp quản lý và đồng nghiệp. Môi trường làm việc và điều kiện CV cũng ảnh hưởng đáng kể đến stress trong công việc và kết quả của GV (Phan Hữu Tín ; Nguyễn Thuý Quỳnh Loan, 2011) (Nguyễn Thảo Nguyên, 2019). Một môi trường làm việc tích cực và hỗ trợ có thể thúc đẩy sự sáng tạo và KQTHCV của GV.
III. Giải Pháp Giảm Stress Cho Giảng Viên Tăng Năng Suất
Luận án hướng đến nghiên cứu tác động của stress trong công việc đến KQTHCV của đối tượng giảng viên tại các trường đại học. Tác động của stress trong công việc đến KQTHCV của GV phụ thuộc vào nhiều yếu tố đa dạng, từ môi trường làm việc đến tầm nhìn và năng lực cá nhân, một trong những yếu tố quan trọng nhất là mức độ hỗ trợ và phản hồi từ cấp quản lý và đồng nghiệp. Nghiên cứu cũng tìm hiểu tác động hỗ trợ từ phía sinh viên nằm trong nhóm các yếu tố hỗ trợ xã hội có ảnh hưởng đến tác động của stress trong công việc và KQTHCV của GV.
3.1. Vai trò của sự hỗ trợ xã hội trong giảm stress cho giảng viên
Sự động viên và hỗ trợ từ cấp quản lý giúp GV cảm thấy động viên và tin tưởng hơn trong CV của mình. Một môi trường làm việc tích cực và hỗ trợ có thể thúc đẩy sự sáng tạo và KQTHCV của GV. Sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, cấp trên và sinh viên đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu căng thẳng nghề nghiệp cho giảng viên.
3.2. Các biện pháp can thiệp tổ chức để giảm stress cho giảng viên
Các cơ chế chính sách của Nhà nước đều thể hiện rõ đường lối chủ trương khuyến khích và tạo điều kiện cho trường đại học và 3 doanh nghiệp liên kết hợp tác trao đổi đào tạo, chuyên gia và chuyển giao công nghệ, đưa khoa học công nghệ vào phát triển kinh tế xã hội (Quốc hội, 2005) (Quốc hội, 2012). Các trường đại học cần xây dựng các chính sách hỗ trợ sức khỏe tinh thần giảng viên và tạo điều kiện để họ cân bằng cuộc sống và công việc.
IV. Kết Quả Nghiên Cứu Về Stress Và Hiệu Suất Giảng Viên Tại HN
Đề tài luận án sử dụng dữ liệu thứ cấp được thu thập từ năm 2019 đến 2024; thu thập dữ liệu khảo sát được thực hiện từ tháng 07 năm 2023 đến tháng 01 năm 2024. NCS tiến hành thu thập dữ liệu từ giảng viên tại các trường đại học công lập trên địa bàn Hà Nội dựa trên mục đích nghiên cứu và mục tiêu nghiên cứu cụ thể. Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng.
4.1. Phương pháp nghiên cứu định tính về stress giảng viên
Tổng hợp các nghiên cứu trước đó về KQTHCV của GV, stress trong công việc của giảng viên và tác động của stress trong công việc đến KQTHCV của GV nhằm xây dựng khung nghiên cứu và đề xuất thang đo nghiên cứu. Đồng thời, NCS tiến hành phỏng vấn sâu những giảng viên có chuyên môn cao và có kinh nghiệm trong công tác gi...
4.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng về stress giảng viên
Nghiên cứu định lượng sẽ sử dụng các phương pháp thống kê để phân tích dữ liệu thu thập được từ khảo sát, nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố stress đến hiệu suất làm việc của giảng viên. Các mô hình hồi quy và phân tích đường dẫn sẽ được sử dụng để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.
V. Giải Pháp Đảm Bảo Cân Bằng Cho Giảng Viên Đại Học Thủ Đô
Việc đảm bảo cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân cho giảng viên là yếu tố quan trọng để giảm stress và nâng cao hiệu suất làm việc. Điều này đòi hỏi các trường đại học cần có những chính sách và biện pháp hỗ trợ phù hợp, giúp giảng viên có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn và tham gia các hoạt động giải trí.
5.1. Tầm quan trọng của cân bằng cuộc sống công việc giảng viên
Cân bằng cuộc sống công việc giảng viên không chỉ giúp giảm stress mà còn tạo điều kiện cho giảng viên tái tạo năng lượng, tăng cường sự sáng tạo và gắn bó với nghề. Điều này có tác động tích cực đến chất lượng giảng dạy và nghiên cứu của giảng viên.
5.2. Đề xuất các biện pháp cân bằng cuộc sống và công việc cho giảng viên
Các trường đại học có thể áp dụng các biện pháp như: tạo điều kiện cho giảng viên làm việc linh hoạt, giảm tải công việc hành chính, tổ chức các hoạt động thể thao, văn hóa, nghệ thuật và cung cấp dịch vụ tư vấn tâm lý. Bên cạnh đó, giảng viên cũng cần tự trang bị cho mình những kỹ năng quản lý thời gian, xây dựng mạng lưới hỗ trợ và biết cách tự chăm sóc bản thân.
VI. Kết Luận Giảm Stress Chìa Khóa Cho Hiệu Suất Giảng Viên
Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý stress đối với hiệu suất làm việc của giảng viên đại học tại Hà Nội. Thông qua việc xác định các nguồn gây stress và các yếu tố ảnh hưởng, nghiên cứu này cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chính sách và biện pháp can thiệp hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên và sự phát triển của giáo dục đại học.
6.1. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo về stress giảng viên
Nghiên cứu này có một số hạn chế nhất định, như phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn ở các trường đại học công lập tại Hà Nội và việc sử dụng phương pháp khảo sát chủ quan. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu, sử dụng các phương pháp khách quan hơn và tập trung vào các biện pháp can thiệp cụ thể.
6.2. Ý nghĩa của nghiên cứu về stress giảng viên cho giáo dục đại học
Kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà quản lý giáo dục, các trường đại học và bản thân các giảng viên. Nó giúp nâng cao nhận thức về tác động của stress và tầm quan trọng của việc quản lý stress, từ đó thúc đẩy việc xây dựng một môi trường làm việc lành mạnh và hiệu quả cho giảng viên, góp phần vào sự phát triển bền vững của giáo dục đại học.
