Nghiên cứu sàng lọc in silico các hợp chất alkaloid ức chế thụ thể ER alpha để điều trị ung thư vú

• Tác giả: Bùi Phúc Lộc
• Người hướng dẫn: PGS. Vũ Mạnh Hùng
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Dược học
• Đề tài: Sàng Lọc In Silico Alkaloid Ức Chế Thụ Thể ER Alpha Trong Điều Trị Ung Thư Vú
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC HÌNH VẼ
• DANH MỤC BẢNG
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Tổng quan về bệnh ung thư vú
• 1.2. Đại cương về ung thư vú
• 1.3. Nguyên nhân – Các yếu tố nguy cơ
• 1.4. Điều trị ung thư vú
• 1.5. Tổng quan về thụ thể ER-alpha
• 1.5.1. Sơ lược về thụ thể ER-alpha
• 1.6. Các thuốc điều trị ung thư vú hiện nay
• 1.7. Tổng quan về nhóm hợp chất alkaloid
• 1.8. Tổng quan về nghiên cứu in silico
• 1.8.1. Docking phân tử
• 1.8.2. Quy tắc Lipinski về các hợp chất giống thuốc
• 1.8.3. Dự đoán ADMET các thông số dược động học và độc tính
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nguyên liệu và thiết bị
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Sàng lọc bằng docking phân tử
• 2.3.2. Nghiên cứu các đặc điểm giống thuốc
• 2.3.3. Nghiên cứu các đặc tính dược động học và độc tính (ADMET)
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Mô phỏng protein docking
• 3.2. Tìm kiếm các chất tiềm năng từ kết quả docking
• 3.3. Sàng lọc các hợp chất giống thuốc
• 3.4. Dự đoán các thông số ADMET
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Về kết quả
• 4.2. Về phương pháp
• 4.3. Những hạn chế và thách thức trong mô hình nghiên cứu in silico
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về ung thư vú

Ung thư vú là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới, với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng. Theo báo cáo của Globocan 2020, ung thư vú chiếm khoảng 11,7% tổng số ca ung thư mới và là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ năm. Tại Việt Nam, ung thư vú cũng là bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, với 21.555 ca mới mắc và 9.345 ca tử vong. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể cải thiện tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân. Thụ thể ER-alpha (ERα) đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ung thư vú, với khoảng 50-80% các khối u vú có biểu hiện thụ thể này. Nhiều thuốc điều trị ung thư vú hiện nay nhắm vào ERα, nhưng cũng có những tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, việc tìm kiếm các hợp chất tự nhiên, đặc biệt là alkaloid, có khả năng ức chế ERα là rất cần thiết.

II. Sàng lọc in silico các hợp chất alkaloid

Sàng lọc in silico là một phương pháp hiệu quả để tìm kiếm các hợp chất có khả năng ức chế thụ thể ER-alpha. Phương pháp này sử dụng mô hình máy tính để dự đoán khả năng tương tác giữa các hợp chất và thụ thể. Các hợp chất alkaloid được lựa chọn dựa trên các tiêu chí như cấu trúc hóa học và tính khả thi trong việc phát triển thành thuốc. Việc sử dụng mô hình docking phân tử giúp xác định các vị trí liên kết của hợp chất với ERα, từ đó đánh giá khả năng ức chế của chúng. Kết quả từ các nghiên cứu này có thể cung cấp thông tin quý giá cho việc phát triển các liệu pháp điều trị mới cho ung thư vú.

2.1. Phương pháp docking phân tử

Phương pháp docking phân tử cho phép mô phỏng tương tác giữa các hợp chất và thụ thể ER-alpha. Qua đó, các thông số như độ bền liên kết và vị trí liên kết được xác định. Kết quả từ mô phỏng này giúp lựa chọn các hợp chất tiềm năng cho các nghiên cứu tiếp theo. Việc áp dụng phương pháp này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu chi phí trong quá trình phát triển thuốc. Các hợp chất có khả năng ức chế ERα mạnh mẽ sẽ được ưu tiên trong các thử nghiệm lâm sàng sau này.

2.2. Đánh giá tính khả thi của hợp chất

Để đánh giá tính khả thi của các hợp chất alkaloid, các thông số dược động học và độc tính (ADMET) được phân tích. Các thông số này bao gồm khả năng hấp thu, phân bố, chuyển hóa, thải trừ và độc tính của hợp chất. Việc dự đoán các thông số này giúp xác định xem hợp chất có đủ điều kiện để phát triển thành thuốc hay không. Các hợp chất có chỉ số ADMET tốt sẽ có khả năng cao hơn trong việc trở thành thuốc điều trị hiệu quả cho ung thư vú.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả từ nghiên cứu cho thấy một số hợp chất alkaloid có khả năng ức chế thụ thể ER-alpha hiệu quả. Các hợp chất này không chỉ thể hiện tính khả thi trong việc phát triển thành thuốc mà còn có tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư vú. Việc sử dụng các hợp chất tự nhiên như alkaloid có thể giảm thiểu tác dụng phụ so với các thuốc điều trị hiện tại. Nghiên cứu này mở ra hướng đi mới trong việc phát triển các liệu pháp điều trị ung thư vú an toàn và hiệu quả hơn.