Luận văn thạc sĩ về quản lý nhà nước trong công tác giảm nghèo tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

• Tác giả: Bùi Tuấn Anh
• Người hướng dẫn: TS. Bùi Đình Hòa
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Nhà Nước Về Giảm Nghèo Tại Huyện Định Hóa, Thái Nguyên
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO
• 1.1. Cơ sở lý luận quản lý nhà nước về giảm nghèo
• 1.1.1. Lý luận chung về nghèo và chuẩn nghèo tại Việt Nam
• 1.1.2. Khái niệm về nghèo, nghèo đa chiều
• 1.1.3. Chuẩn nghèo tại Việt Nam
• 1.2. Cơ sở thực tiễn quản lý nhà nước về giảm nghèo
• 1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về giảm nghèo ở một số địa phương trong nước
• 1.4. Bài học kinh nghiệm đối với huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 2.2.2. Phương pháp bảng số liệu và đồ thị thống kê
• 2.2.3. Phương pháp phân tích dữ liệu
• 2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN
• 3.1. Giới thiệu chung về huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
• 3.2. Điều kiện tự nhiên
• 3.3. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 3.4. Đánh giá chung về huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
• 3.5. Thực trạng công tác giảm nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
• 3.5.1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về giảm nghèo
• 3.5.2. Triển khai thực hiện các chính sách giảm nghèo
• 3.5.3. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chính sách giảm nghèo
• 3.5.4. Tổng kết, báo cáo kết quả thực hiện chương trình giảm nghèo
• 3.6. Kết quả khảo sát các đối tượng về công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa
• 3.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác giảm nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
• 3.7.1. Các yếu tố khách quan
• 3.7.2. Các yếu tố chủ quan
• 3.8. Đánh giá chung về công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên
• 3.8.1. Những kết quả đạt được
• 3.8.2. Một số hạn chế và nguyên nhân của hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN
• 4.1. Phương hướng, mục tiêu quản lý nhà nước về giảm nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025
• 4.1.1. Phương hướng giảm nghèo đến năm 2025
• 4.1.2. Mục tiêu giảm nghèo đến năm 2025
• 4.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về giảm nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025
• 4.2.1. Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chương trình giảm nghèo
• 4.2.2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của chính quyền, người dân về chương trình giảm nghèo
• 4.2.3. Quản lý tốt các nguồn lực thực hiện chương trình giảm nghèo
• 4.2.4. Nâng cao hiệu quả quản lý thực hiện các chính sách giảm nghèo
• 4.2.5. Một số giải pháp khác
• 4.2.6. Một số kiến nghị
• 4.2.6.1. Đối với Trung ương
• 4.2.6.2. Đối với tỉnh Thái Nguyên
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về quản lý nhà nước về giảm nghèo tại huyện Định Hóa

Quản lý nhà nước về giảm nghèo tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên là một vấn đề quan trọng trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội hiện nay. Huyện Định Hóa, với đặc thù là huyện miền núi, đã triển khai nhiều chính sách nhằm giảm nghèo bền vững. Các chương trình này không chỉ giúp cải thiện đời sống của người dân mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế địa phương. Theo số liệu, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 27,62% vào năm 2016 xuống còn 9,7% vào năm 2019, cho thấy sự nỗ lực trong công tác quản lý và thực hiện các chính sách giảm nghèo.

1.1. Đặc điểm kinh tế xã hội huyện Định Hóa

Huyện Định Hóa có điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội đặc thù. Với địa hình chủ yếu là đồi núi, huyện gặp nhiều khó khăn trong phát triển nông nghiệp và cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, huyện cũng có nhiều tiềm năng phát triển du lịch và nông sản đặc sản, cần được khai thác hiệu quả.

1.2. Chính sách giảm nghèo tại huyện Định Hóa

Chính sách giảm nghèo tại huyện Định Hóa được xây dựng dựa trên các chương trình quốc gia và địa phương. Các chính sách này bao gồm hỗ trợ về vốn, đào tạo nghề, và phát triển sản xuất. Sự phối hợp giữa các cấp chính quyền và cộng đồng là yếu tố quan trọng để thực hiện hiệu quả các chính sách này.

II. Thách thức trong quản lý nhà nước về giảm nghèo tại Định Hóa

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo tại huyện Định Hóa vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một số hộ nghèo và cận nghèo vẫn tồn tại, và công tác lãnh đạo, chỉ đạo chưa thực sự quyết liệt. Việc huy động nguồn lực cho công tác giảm nghèo còn gặp khó khăn, và nhận thức của người dân về chính sách giảm nghèo chưa đồng đều.

2.1. Những hạn chế trong công tác lãnh đạo

Một số cấp ủy Đảng và chính quyền chưa thực sự quyết liệt trong việc triển khai các chính sách giảm nghèo. Trách nhiệm của người đứng đầu chưa cao, dẫn đến việc thực hiện các chỉ tiêu giảm nghèo chưa đạt yêu cầu.

2.2. Khó khăn trong huy động nguồn lực

Việc huy động nguồn lực cho công tác giảm nghèo gặp nhiều khó khăn do thiếu sự phối hợp giữa các ngành và địa phương. Nguồn lực tài chính hạn chế cũng là một trong những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến hiệu quả của các chương trình giảm nghèo.

III. Phương pháp giảm nghèo hiệu quả tại huyện Định Hóa

Để nâng cao hiệu quả công tác giảm nghèo, huyện Định Hóa cần áp dụng các phương pháp quản lý nhà nước hiệu quả. Việc tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo và nâng cao nhận thức của người dân về chính sách giảm nghèo là rất cần thiết. Đồng thời, cần có các giải pháp cụ thể để phát huy tiềm năng của từng địa phương.

3.1. Tăng cường công tác lãnh đạo và chỉ đạo

Cần có sự chỉ đạo quyết liệt từ cấp ủy Đảng và chính quyền trong việc thực hiện các chương trình giảm nghèo. Việc giao chỉ tiêu cụ thể cho từng địa phương sẽ giúp nâng cao trách nhiệm và hiệu quả thực hiện.

3.2. Nâng cao nhận thức của người dân

Tuyên truyền, vận động người dân tham gia vào các chương trình giảm nghèo là rất quan trọng. Cần tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân đối với công tác giảm nghèo.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về giảm nghèo

Kết quả nghiên cứu cho thấy, các chính sách giảm nghèo đã mang lại nhiều lợi ích cho người dân tại huyện Định Hóa. Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, đời sống người dân được cải thiện. Tuy nhiên, cần tiếp tục theo dõi và đánh giá để điều chỉnh kịp thời các chính sách cho phù hợp với thực tiễn.

4.1. Kết quả khảo sát đối tượng về công tác giảm nghèo

Kết quả khảo sát cho thấy, người dân đã nhận thức rõ hơn về các chính sách giảm nghèo. Họ cũng tích cực tham gia vào các chương trình hỗ trợ, từ đó nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.

4.2. Đánh giá hiệu quả các chính sách giảm nghèo

Các chính sách giảm nghèo đã được triển khai đồng bộ và có hiệu quả. Tuy nhiên, cần có sự điều chỉnh để phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu của người dân.

V. Kết luận và hướng đi tương lai cho công tác giảm nghèo

Công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo tại huyện Định Hóa đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, để tiếp tục duy trì và phát huy những thành quả này, cần có các giải pháp đồng bộ và hiệu quả hơn. Hướng đi tương lai cần tập trung vào việc phát huy tiềm năng của từng địa phương và nâng cao trách nhiệm của các cấp chính quyền.

5.1. Định hướng phát triển kinh tế xã hội

Cần xây dựng các chương trình phát triển kinh tế xã hội bền vững, gắn với công tác giảm nghèo. Việc phát triển các ngành nghề phù hợp với tiềm năng của huyện sẽ giúp nâng cao thu nhập cho người dân.

5.2. Tăng cường sự phối hợp giữa các ngành

Sự phối hợp giữa các ngành, đoàn thể và cộng đồng là rất quan trọng trong việc thực hiện các chính sách giảm nghèo. Cần có cơ chế phối hợp chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả trong công tác này.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội và xu thế toàn cầu hóa, giảm nghèo bền vững trở thành một trong những mục tiêu trọng yếu của các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tính đến năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên đã giảm từ 27,62% năm 2016 xuống còn 9,7%, tương đương mức giảm 17,92% trong vòng 4 năm, bình quân giảm 4,48% mỗi năm. Mặc dù đạt được những kết quả tích cực, công tác giảm nghèo vẫn còn nhiều tồn tại như sự phát sinh hộ nghèo mới, hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chính sách giảm nghèo. Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa trong giai đoạn 2016-2019, nhằm phân tích thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ 24 đơn vị hành chính của huyện, với dữ liệu sơ cấp thu thập năm 2020 và số liệu thứ cấp giai đoạn 2016-2019. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, cải thiện đời sống người dân và phát triển kinh tế xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về nghèo đa chiều và lý thuyết quản lý nhà nước. Khái niệm nghèo đa chiều được hiểu là tình trạng con người không được đáp ứng tối thiểu các nhu cầu cơ bản trong cuộc sống, bao gồm thu nhập và các tiêu chí phi thu nhập như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh và tiếp cận thông tin. Chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều được áp dụng theo Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg, với các tiêu chí cụ thể về thu nhập và mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản. Lý thuyết quản lý nhà nước về giảm nghèo được hiểu là hoạt động có ý thức của Nhà nước thông qua các công cụ pháp luật, chính sách, tổ chức bộ máy và biện pháp hành chính nhằm giảm số lượng người nghèo và ngăn ngừa tái nghèo. Các khái niệm chính bao gồm: chuẩn nghèo đa chiều, quản lý nhà nước, chính sách giảm nghèo, tổ chức bộ máy quản lý và kiểm tra giám sát.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu nghiên cứu gồm số liệu thứ cấp từ các báo cáo của UBND huyện Định Hóa giai đoạn 2016-2019 và số liệu sơ cấp thu thập năm 2020 qua khảo sát 118 cán bộ quản lý nhà nước về giảm nghèo và 360 hộ nghèo trên địa bàn. Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản được áp dụng cho khảo sát hộ nghèo, với quy mô mẫu được xác định theo công thức Slovin nhằm đảm bảo độ tin cậy 95% và sai số 5%. Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh và phân tổ thống kê để đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2020. Các chỉ tiêu nghiên cứu tập trung vào công tác tổ chức bộ máy, triển khai chính sách, kiểm tra giám sát và tổng kết báo cáo kết quả giảm nghèo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ hộ nghèo giảm rõ rệt: Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Định Hóa giảm từ 27,62% năm 2016 xuống còn 9,7% năm 2019, tương đương mức giảm 17,92% trong 4 năm, bình quân giảm 4,48% mỗi năm. Đây là kết quả tích cực thể hiện hiệu quả của các chính sách giảm nghèo và quản lý nhà nước.

2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về giảm nghèo được kiện toàn: Ban chỉ đạo giảm nghèo cấp huyện do Chủ tịch UBND huyện làm Trưởng ban, với sự tham gia của các phòng ban chuyên môn và tổ chức chính trị - xã hội. Tuy nhiên, một số cán bộ làm công tác giảm nghèo tại xã còn kiêm nhiệm, thiếu chuyên môn sâu, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.

3. Triển khai chính sách giảm nghèo đa dạng và có kết quả: Các chính sách hỗ trợ về y tế, giáo dục, đào tạo nghề, nhà ở, tín dụng ưu đãi, hỗ trợ pháp lý và tiền điện được thực hiện đồng bộ. Ví dụ, trong giai đoạn 2016-2019, tổng doanh số cho vay hộ nghèo đạt trên 236 tỷ đồng với 12.066 lượt hộ vay vốn, góp phần tạo điều kiện phát triển sản xuất và nâng cao thu nhập.

4. Công tác kiểm tra, giám sát được chú trọng: Ban chỉ đạo giảm nghèo cấp huyện tổ chức 2 đợt kiểm tra/năm, giám sát việc thực hiện chính sách tại các xã, thôn, bản. Qua đó phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, đảm bảo tính nghiêm túc trong thực hiện chương trình.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến thành công trong giảm nghèo là sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, sự tham gia tích cực của cộng đồng và người nghèo, cùng với việc triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ. So với các huyện miền núi khác như Tam Đường (Lai Châu) và Hàm Yên (Tuyên Quang), huyện Định Hóa có mức giảm nghèo tương đương, thể hiện hiệu quả quản lý nhà nước tương đối tốt. Tuy nhiên, hạn chế về hạ tầng giao thông, địa hình phức tạp và trình độ cán bộ còn hạn chế là những yếu tố cản trở phát triển kinh tế và giảm nghèo bền vững. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ hộ nghèo qua các năm và bảng tổng hợp kết quả thực hiện các chính sách hỗ trợ, giúp minh họa rõ nét xu hướng và hiệu quả quản lý.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường năng lực cán bộ quản lý giảm nghèo: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ cấp xã và huyện, đặc biệt cán bộ kiêm nhiệm, nhằm nâng cao hiệu quả tham mưu và tổ chức thực hiện chính sách giảm nghèo. Thời gian thực hiện: 2021-2023. Chủ thể: UBND huyện phối hợp với các cơ sở đào tạo.

2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức: Tăng cường truyền thông về chính sách giảm nghèo, khuyến khích người nghèo chủ động vươn lên, tránh tư tưởng ỷ lại. Sử dụng đa dạng hình thức truyền thông phù hợp với đặc điểm dân cư địa phương. Thời gian: liên tục đến 2025. Chủ thể: Ban chỉ đạo giảm nghèo, các đoàn thể chính trị - xã hội.

3. Nâng cao hiệu quả quản lý nguồn lực: Quản lý chặt chẽ, minh bạch các nguồn vốn hỗ trợ giảm nghèo, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, thủy lợi và các dự án phát triển sản xuất phù hợp với điều kiện địa phương. Thời gian: 2021-2025. Chủ thể: UBND huyện, các phòng ban liên quan.

4. Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm: Mở rộng các đợt kiểm tra định kỳ và đột xuất, phối hợp với các tổ chức xã hội để giám sát việc thực hiện chính sách, đảm bảo công bằng và hiệu quả. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Ban chỉ đạo giảm nghèo, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước cấp huyện, xã: Nghiên cứu giúp nâng cao năng lực tổ chức, triển khai và giám sát các chương trình giảm nghèo, từ đó cải thiện hiệu quả công tác quản lý.

2. Nhà hoạch định chính sách: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng, điều chỉnh chính sách giảm nghèo phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương, đặc biệt trong vùng miền núi.

3. Các tổ chức phi chính phủ và đoàn thể xã hội: Tham khảo để phối hợp hiệu quả với chính quyền trong công tác tuyên truyền, hỗ trợ và giám sát thực hiện chính sách giảm nghèo.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, phát triển xã hội: Tài liệu tham khảo quý giá về lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về giảm nghèo, phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu thực tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Chuẩn nghèo đa chiều là gì và tại sao lại quan trọng?
   Chuẩn nghèo đa chiều bao gồm các tiêu chí về thu nhập và mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và thông tin. Việc áp dụng chuẩn này giúp đánh giá chính xác hơn tình trạng nghèo, từ đó xây dựng chính sách giảm nghèo hiệu quả và bền vững hơn.

2. Phương pháp thu thập dữ liệu trong nghiên cứu này như thế nào?
   Nghiên cứu sử dụng cả số liệu thứ cấp từ các báo cáo chính thức và số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 118 cán bộ quản lý và 360 hộ nghèo bằng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản, đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện.

3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước về giảm nghèo?
   Bao gồm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội địa phương, nhận thức và năng lực của người nghèo, trình độ và năng lực cán bộ quản lý, cũng như sự phối hợp giữa các ban ngành, đoàn thể trong tổ chức thực hiện chính sách.

4. Các chính sách hỗ trợ giảm nghèo được triển khai như thế nào tại huyện Định Hóa?
   Các chính sách bao gồm hỗ trợ y tế, giáo dục, đào tạo nghề, nhà ở, tín dụng ưu đãi, hỗ trợ pháp lý và tiền điện. Ví dụ, trong giai đoạn 2016-2019, tổng doanh số cho vay ưu đãi đạt trên 236 tỷ đồng, giúp nhiều hộ nghèo phát triển sản xuất và nâng cao thu nhập.

5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác giảm nghèo trong thời gian tới?
   Cần tập trung nâng cao năng lực cán bộ, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, quản lý chặt chẽ nguồn lực, tăng cường kiểm tra giám sát và phát huy vai trò cộng đồng trong công tác giảm nghèo.

Kết luận

• Tỷ lệ hộ nghèo huyện Định Hóa giảm mạnh từ 27,62% năm 2016 xuống còn 9,7% năm 2019, thể hiện hiệu quả quản lý nhà nước về giảm nghèo.
• Công tác tổ chức bộ máy, triển khai chính sách và kiểm tra giám sát được thực hiện đồng bộ nhưng còn một số hạn chế về năng lực cán bộ và hạ tầng.
• Các yếu tố khách quan và chủ quan đều ảnh hưởng đến hiệu quả giảm nghèo, đòi hỏi giải pháp toàn diện và phù hợp.
• Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường tuyên truyền, quản lý nguồn lực và kiểm tra giám sát.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo tại huyện Định Hóa, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội đến năm 2025.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan chức năng và cán bộ quản lý cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá để điều chỉnh phù hợp, đảm bảo mục tiêu giảm nghèo bền vững.