Quản Lý Ngân Sách Xã Tại Huyện Trực Ninh, Tỉnh Nam Định

NSX là nguồn lực tài chính quan trọng của chính quyền cấp xã, được hình thành từ các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí, và các khoản hỗ trợ từ ngân sách cấp trên. Đặc điểm của NSX là quy mô nhỏ, phạm vi thu hẹp, và chủ yếu phục vụ cho các hoạt động thường xuyên của chính quyền địa phương. Theo Luật NSNN năm 2015, NSX phải tuân thủ các nguyên tắc quản lý chặt chẽ, đảm bảo tính công khai, minh bạch và hiệu quả. Việc quản lý NSX hiệu quả đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và sự tham gia giám sát của cộng đồng dân cư.

NSX đóng vai trò then chốt trong việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi xã hội, và các chương trình hỗ trợ sản xuất nông nghiệp. Thông qua NSX, chính quyền địa phương có thể huy động nguồn lực từ cộng đồng để xây dựng các công trình giao thông, trường học, trạm y tế, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Quản lý NSX hiệu quả giúp đảm bảo nguồn lực được sử dụng đúng mục đích, tránh thất thoát, lãng phí, và tạo động lực cho sự phát triển bền vững của khu vực nông thôn.

Nguồn thu NSX chủ yếu đến từ các khoản thuế, phí, lệ phí do người dân và doanh nghiệp trên địa bàn đóng góp, cũng như các khoản bổ sung từ ngân sách cấp trên. Tuy nhiên, việc khai thác các nguồn thu này còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong lĩnh vực thuế. Tình trạng trốn thuế, gian lận thuế vẫn còn xảy ra, gây thất thu cho NSX. Ngoài ra, việc quản lý các khoản thu từ đất đai, tài nguyên còn nhiều bất cập, dẫn đến việc nguồn thu từ lĩnh vực này chưa được khai thác hiệu quả. Cần có các giải pháp tăng cường công tác quản lý thu thuế, chống thất thu, và nâng cao hiệu quả khai thác các nguồn thu từ đất đai, tài nguyên.

Cơ cấu chi NSX hiện nay còn chưa hợp lý, khi chi thường xuyên (chi cho hoạt động của bộ máy hành chính, sự nghiệp) chiếm tỷ trọng lớn, còn chi đầu tư phát triển (chi cho xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ sản xuất) lại chiếm tỷ trọng nhỏ. Điều này ảnh hưởng đến khả năng đầu tư phát triển KT-XH của địa phương. Bên cạnh đó, hiệu quả sử dụng NSX còn chưa cao, nhiều dự án đầu tư còn chậm tiến độ, chất lượng kém, gây lãng phí nguồn lực. Cần có các giải pháp điều chỉnh cơ cấu chi NSX theo hướng tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng NSX, đảm bảo các dự án đầu tư được triển khai đúng tiến độ, chất lượng, và mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao.

Bên cạnh các nguồn thu truyền thống, cần tìm kiếm và khai thác các nguồn thu mới có tiềm năng, như thu từ hoạt động du lịch, dịch vụ, sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Đồng thời, cần có chính sách ưu đãi, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào địa phương, tạo thêm việc làm và tăng thu cho NSX. Việc đa dạng hóa nguồn thu giúp NSX trở nên bền vững hơn, giảm sự phụ thuộc vào các nguồn thu truyền thống, và tạo điều kiện cho địa phương phát triển KT-XH.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý thu NSX giúp nâng cao hiệu quả, giảm thiểu chi phí, và tăng tính minh bạch. Cần xây dựng hệ thống quản lý thuế điện tử, cho phép người dân và doanh nghiệp kê khai, nộp thuế trực tuyến. Đồng thời, cần trang bị các thiết bị thu thuế hiện đại, như máy POS, mã QR, để tạo thuận lợi cho người nộp thuế. Việc sử dụng công nghệ số cũng giúp cơ quan quản lý thuế dễ dàng theo dõi, kiểm soát tình hình thu thuế, và phát hiện các hành vi gian lận thuế.

Cần điều chỉnh cơ cấu chi NSX theo hướng tăng tỷ trọng chi đầu tư phát triển, giảm tỷ trọng chi thường xuyên. Ưu tiên đầu tư vào các dự án có tính lan tỏa cao, tạo động lực cho sự phát triển KT-XH của địa phương, như xây dựng đường giao thông nông thôn, nâng cấp hệ thống điện, nước, và xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Việc đầu tư vào các dự án này giúp cải thiện đời sống của người dân, thu hút đầu tư, và tạo điều kiện cho địa phương phát triển bền vững.

Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng NSX, đảm bảo các khoản chi đều được thực hiện đúng quy định, mục đích, và hiệu quả. Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ, đảm bảo mọi khoản chi đều được kiểm soát từ khâu lập kế hoạch, phê duyệt, đến thực hiện và quyết toán. Đồng thời, cần tăng cường sự tham gia giám sát của cộng đồng dân cư vào việc sử dụng NSX, đảm bảo tính công khai, minh bạch, và trách nhiệm.

Việc áp dụng các giải pháp quản lý NSX hiệu quả đã góp phần thúc đẩy sự phát triển KT-XH của huyện Trực Ninh. Thu nhập bình quân đầu người tăng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao. Cơ sở hạ tầng được đầu tư nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh. Các hoạt động văn hóa, xã hội được đẩy mạnh, góp phần nâng cao dân trí, và xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Kinh nghiệm từ huyện Trực Ninh cho thấy việc quản lý NSX hiệu quả đòi hỏi sự quyết tâm, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, và sự tham gia tích cực của cộng đồng dân cư. Cần có cơ chế chính sách phù hợp, đội ngũ cán bộ có năng lực, và hệ thống kiểm tra, giám sát chặt chẽ. Các địa phương khác có thể tham khảo kinh nghiệm của Trực Ninh để xây dựng các giải pháp quản lý NSX phù hợp với điều kiện thực tế của mình.

Để nâng cao hiệu quả quản lý NSX trong bối cảnh mới, cần tiếp tục nghiên cứu các vấn đề như: quản lý NSX theo kết quả đầu ra, ứng dụng công nghệ số vào quản lý NSX, và tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào việc giám sát NSX. Các nghiên cứu này giúp cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chính sách, giải pháp quản lý NSX phù hợp với điều kiện thực tế, và đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Để đảm bảo sự phát triển bền vững của NSX, cần có các chính sách hỗ trợ từ Trung ương và địa phương, như tăng cường phân cấp nguồn thu, mở rộng quyền tự chủ tài chính cho các xã, và hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý NSX. Đồng thời, cần khuyến khích các xã chủ động tìm kiếm, khai thác các nguồn thu mới, và sử dụng NSX hiệu quả, tiết kiệm, đảm bảo mục tiêu phát triển KT-XH và nâng cao đời sống của người dân.