Quản Lý Hoạt Động Tổ Chuyên Môn Ở Các Trường Tiểu Học Thành Phố Vĩnh Long

• Tác giả: Phạm Thị Hằng
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Xuân Bách
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Hoạt Động Tổ Chuyên Môn Ở Các Trường Tiểu Học Thành Phố Vĩnh Long, Tỉnh Vĩnh Long Trong Bối Cảnh Đổi Mới Giáo Dục
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Đà Nẵng

I. Tổng quan về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học Vĩnh Long

Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học tại Vĩnh Long đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Tổ chuyên môn không chỉ là nơi tập hợp giáo viên mà còn là cầu nối giữa ban giám hiệu và giáo viên trong việc thực hiện chương trình giáo dục. Việc quản lý hiệu quả các hoạt động này sẽ giúp cải thiện chất lượng dạy và học, đồng thời đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

1.1. Khái niệm và vai trò của tổ chuyên môn trong giáo dục

Tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở trong trường học, có nhiệm vụ tổ chức và thực hiện các hoạt động chuyên môn. Vai trò của tổ chuyên môn không chỉ dừng lại ở việc giảng dạy mà còn bao gồm việc bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, đánh giá chất lượng giảng dạy và hỗ trợ lẫn nhau trong công tác giáo dục.

1.2. Tình hình quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại Vĩnh Long

Tình hình quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại Vĩnh Long hiện nay đang gặp nhiều thách thức. Các trường tiểu học cần có những biện pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục.

II. Những thách thức trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học

Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học tại Vĩnh Long đang đối mặt với nhiều thách thức. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục mà còn tác động đến tâm lý và động lực làm việc của giáo viên.

2.1. Thiếu sự hỗ trợ từ ban giám hiệu

Nhiều tổ chuyên môn gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động chuyên môn do thiếu sự hỗ trợ và chỉ đạo từ ban giám hiệu. Điều này dẫn đến việc tổ chức hoạt động không hiệu quả và không đạt được mục tiêu đề ra.

2.2. Khó khăn trong việc bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên

Việc bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên còn hạn chế, dẫn đến sự thiếu hụt về kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện chương trình giáo dục mới. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giảng dạy và học tập.

III. Phương pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn hiệu quả

Để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động tổ chuyên môn, các trường tiểu học tại Vĩnh Long cần áp dụng những phương pháp quản lý khoa học và hợp lý. Những phương pháp này sẽ giúp tổ chức hoạt động chuyên môn một cách hiệu quả hơn.

3.1. Tăng cường sự tham gia của giáo viên

Khuyến khích giáo viên tham gia vào quá trình xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn. Sự tham gia này không chỉ giúp giáo viên cảm thấy có trách nhiệm mà còn tạo ra sự gắn kết trong tổ chức.

3.2. Đổi mới hình thức sinh hoạt chuyên môn

Cần đổi mới hình thức sinh hoạt chuyên môn để phù hợp với yêu cầu của chương trình giáo dục mới. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại sẽ giúp giáo viên nâng cao năng lực và cải thiện chất lượng dạy học.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về quản lý tổ chuyên môn

Nghiên cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại Vĩnh Long đã chỉ ra nhiều ứng dụng thực tiễn có thể áp dụng để nâng cao chất lượng giáo dục. Những kết quả này sẽ giúp các trường tiểu học có cái nhìn rõ hơn về hiệu quả của các biện pháp quản lý.

4.1. Kết quả khảo sát thực trạng hoạt động tổ chuyên môn

Khảo sát thực trạng cho thấy nhiều tổ chuyên môn chưa thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ được giao. Việc này cần được khắc phục để nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường tiểu học.

4.2. Những mô hình quản lý hiệu quả

Một số mô hình quản lý tổ chuyên môn đã được áp dụng thành công tại các trường tiểu học khác. Những mô hình này có thể được tham khảo và áp dụng tại Vĩnh Long để cải thiện tình hình hiện tại.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai của quản lý tổ chuyên môn

Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường tiểu học tại Vĩnh Long cần được cải thiện để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Việc áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả sẽ giúp nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển bền vững.

5.1. Định hướng phát triển trong tương lai

Trong tương lai, cần có những định hướng rõ ràng về quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Điều này sẽ giúp các trường tiểu học tại Vĩnh Long nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu của xã hội.

5.2. Khuyến nghị cho các trường tiểu học

Các trường tiểu học cần xây dựng kế hoạch cụ thể để cải thiện hoạt động tổ chuyên môn. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giáo dục mà còn tạo ra môi trường làm việc tích cực cho giáo viên.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển của kinh tế tri thức, giáo dục trở thành nhân tố quyết định sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam, Nghị quyết số 29-NQ/TW đã nhấn mạnh việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nhằm phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Hoạt động tổ chuyên môn (TCM) ở các trường tiểu học giữ vai trò trung tâm trong việc nâng cao chất lượng dạy học, góp phần thực hiện thành công mục tiêu giáo dục toàn diện. Tuy nhiên, công tác quản lý hoạt động TCM tại các trường tiểu học thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long còn tồn tại nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lý hoạt động TCM tại 16 trường tiểu học trên địa bàn thành phố Vĩnh Long trong giai đoạn 2018-2021, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động TCM, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học địa phương. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá và bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và mô hình tổ chức biết học hỏi. Theo Harold Koontz, quản lý là quá trình phối hợp các nỗ lực cá nhân nhằm đạt mục tiêu chung. Trong giáo dục, quản lý hoạt động TCM là hệ thống các tác động có mục đích, có kế hoạch của hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Các khái niệm chính bao gồm:

• Quản lý giáo dục: Tác động có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm vận hành hệ thống giáo dục theo đúng nguyên lý và mục tiêu.
• Tổ chuyên môn: Tổ chức cơ sở trong nhà trường gồm giáo viên cùng khối lớp hoặc môn học, có tổ trưởng và tổ phó, chịu trách nhiệm quản lý chuyên môn và nghiệp vụ.
• Hoạt động tổ chuyên môn: Các hoạt động chuyên môn, hành chính và phối hợp nhằm nâng cao năng lực giáo viên và chất lượng dạy học.
• Quản lý hoạt động tổ chuyên môn: Quản lý toàn diện các hoạt động của tổ chuyên môn từ xây dựng kế hoạch, thực hiện, kiểm tra, đánh giá đến bồi dưỡng chuyên môn.

Khung lý thuyết cũng nhấn mạnh vai trò của hiệu trưởng trong việc chỉ đạo, tạo môi trường và cơ chế hoạt động cho tổ chuyên môn, đồng thời vận dụng mô hình tổ chức biết học hỏi để phát triển năng lực chuyên môn giáo viên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu: Thu thập từ 16 trường tiểu học tại thành phố Vĩnh Long, khảo sát 40 cán bộ quản lý (hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn) và 90 giáo viên đang trực tiếp giảng dạy.
• Phương pháp thu thập dữ liệu: Quan sát, điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu và khảo nghiệm chuyên gia nhằm đánh giá tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, tính điểm trung bình và tỷ lệ phần trăm để đánh giá mức độ thực hiện và ảnh hưởng của các yếu tố quản lý hoạt động tổ chuyên môn.
• Timeline nghiên cứu: Khảo sát thực trạng và thu thập dữ liệu trong 3 năm học 2018-2019, 2019-2020 và 2020-2021; phân tích và đề xuất biện pháp trong năm 2022.

Phương pháp chọn mẫu theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Vĩnh Long.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Vai trò tổ chuyên môn được đánh giá cao: 94% cán bộ quản lý và giáo viên đồng ý rằng tổ chuyên môn triển khai toàn bộ các hoạt động giáo dục chung của nhà trường đến học sinh, với điểm trung bình 4.00/5. Nội dung “Tổ chức thực hiện toàn bộ chương trình học theo nội dung và phương pháp đã được hướng dẫn” đạt điểm trung bình cao nhất 4.20, thể hiện sự đồng thuận về vai trò quan trọng của tổ chuyên môn trong quản lý chuyên môn.

2. Thực trạng quản lý xây dựng kế hoạch còn hạn chế: Mức độ đồng thuận về việc tổ chuyên môn tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường đạt điểm trung bình 3.71, thấp hơn các nội dung khác, cho thấy công tác tham gia xây dựng kế hoạch còn chưa được chú trọng đầy đủ.

3. Quản lý hoạt động chuyên môn và bồi dưỡng giáo viên: Tổ chuyên môn thực hiện kế hoạch hoạt động chuyên môn của trường với mức độ đồng thuận cao (điểm trung bình 4.08). Tuy nhiên, công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên còn nhiều khó khăn do hạn chế về năng lực quản lý và điều kiện cơ sở vật chất.

4. Ảnh hưởng của các yếu tố khách quan và chủ quan: Các yếu tố khách quan như điều kiện kinh tế - xã hội, cơ sở vật chất, đặc thù nghề nghiệp giáo viên tiểu học ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả quản lý hoạt động tổ chuyên môn. Yếu tố chủ quan như năng lực quản lý của hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn, nhận thức và trình độ chuyên môn của giáo viên cũng là những nhân tố quyết định.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy tổ chuyên môn giữ vai trò trung tâm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học tại thành phố Vĩnh Long, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế về vai trò của nhóm làm việc trong nhà trường. Tuy nhiên, việc tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục còn hạn chế, có thể do thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn hoặc do năng lực quản lý chưa đồng đều.

So sánh với các nghiên cứu trong nước, kết quả tương đồng với những hạn chế về năng lực quản lý và điều kiện cơ sở vật chất ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn. Việc áp dụng mô hình tổ chức biết học hỏi và đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học được đề xuất nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và sự phối hợp trong tổ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ đồng thuận của các nội dung vai trò tổ chuyên môn, bảng phân tích các yếu tố ảnh hưởng và biểu đồ tròn về tỷ lệ cán bộ quản lý và giáo viên tham gia khảo sát.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và năng lực quản lý cho cán bộ quản lý và giáo viên
   Tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn nhằm nâng cao năng lực xây dựng kế hoạch, chỉ đạo hoạt động chuyên môn. Thời gian thực hiện: trong vòng 12 tháng, chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Vĩnh Long.

2. Tăng cường sự tham gia của tổ chuyên môn trong xây dựng kế hoạch giáo dục
   Khuyến khích tổ chuyên môn chủ động tham gia xây dựng và giải trình kế hoạch dạy học theo tuần, tháng, học kỳ và năm học, đảm bảo kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tế và yêu cầu đổi mới chương trình. Thời gian: áp dụng ngay từ năm học tiếp theo, chủ thể: Hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn.

3. Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học
   Áp dụng phương pháp sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy, phát huy sự hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa giáo viên. Thời gian: triển khai thí điểm trong 6 tháng, mở rộng trong 18 tháng tiếp theo, chủ thể: Tổ chuyên môn và Ban giám hiệu.

4. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học
   Đề xuất đầu tư bổ sung cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện đại phục vụ hoạt động tổ chuyên môn và nâng cao hiệu quả giảng dạy. Thời gian: kế hoạch đầu tư trong 2 năm, chủ thể: UBND thành phố, Phòng Giáo dục và Đào tạo.

5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá và xếp loại giáo viên
   Tăng cường vai trò của tổ chuyên môn trong đánh giá, xếp loại giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp, đảm bảo khách quan, minh bạch và góp phần nâng cao năng lực nghề nghiệp. Thời gian: thực hiện liên tục hàng năm, chủ thể: Hiệu trưởng và tổ chuyên môn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Hiệu trưởng và cán bộ quản lý giáo dục
   Giúp nâng cao năng lực quản lý hoạt động tổ chuyên môn, xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với yêu cầu đổi mới chương trình, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

2. Tổ trưởng và tổ phó chuyên môn các trường tiểu học
   Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để tổ chức hoạt động chuyên môn hiệu quả, đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, phát huy vai trò quản lý và hỗ trợ giáo viên.

3. Giáo viên tiểu học
   Hỗ trợ hiểu rõ vai trò của tổ chuyên môn trong phát triển năng lực chuyên môn, nâng cao kỹ năng giảng dạy, tham gia xây dựng kế hoạch và đánh giá chất lượng dạy học.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục
   Là tài liệu tham khảo có giá trị về quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong bối cảnh đổi mới giáo dục, cung cấp dữ liệu thực tiễn và đề xuất biện pháp quản lý phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là gì?
   Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là quá trình hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá các hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục trong nhà trường.

2. Vai trò của tổ chuyên môn trong trường tiểu học như thế nào?
   Tổ chuyên môn là đơn vị chịu trách nhiệm triển khai chương trình học, bồi dưỡng chuyên môn, đánh giá giáo viên và phối hợp xây dựng kế hoạch giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động tổ chuyên môn?
   Bao gồm yếu tố khách quan như điều kiện kinh tế - xã hội, cơ sở vật chất, đặc thù nghề nghiệp giáo viên; và yếu tố chủ quan như năng lực quản lý của hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, nhận thức và trình độ chuyên môn của giáo viên.

4. Làm thế nào để đổi mới sinh hoạt chuyên môn hiệu quả?
   Áp dụng phương pháp sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, tập trung vào phân tích hoạt động học tập của học sinh, chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận xây dựng bài dạy minh họa và áp dụng vào thực tiễn giảng dạy.

5. Tổ chuyên môn tham gia xây dựng kế hoạch giáo dục như thế nào?
   Tổ chuyên môn dựa trên kế hoạch chung của nhà trường, xây dựng kế hoạch dạy học theo tuần, tháng, học kỳ và năm học, đồng thời giải trình và điều chỉnh kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tế và yêu cầu đổi mới chương trình.

Kết luận

• Quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại các trường tiểu học thành phố Vĩnh Long giữ vai trò then chốt trong nâng cao chất lượng giáo dục, tuy nhiên còn tồn tại hạn chế trong xây dựng kế hoạch và bồi dưỡng chuyên môn.
• Các yếu tố khách quan và chủ quan đều ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả quản lý, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên.
• Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học và xây dựng tổ chức biết học hỏi là giải pháp hiệu quả để nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng dạy học.
• Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn đổi mới giáo dục phổ thông.
• Tiếp tục triển khai nghiên cứu, đánh giá và điều chỉnh các biện pháp quản lý trong các năm học tiếp theo để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả.

Next steps: Triển khai các lớp bồi dưỡng quản lý, đổi mới sinh hoạt chuyên môn, cải thiện cơ sở vật chất và tăng cường kiểm tra đánh giá.

Call to action: Các nhà quản lý giáo dục và tổ trưởng chuyên môn cần chủ động áp dụng các biện pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động tổ chuyên môn, góp phần phát triển giáo dục tiểu học thành phố Vĩnh Long.