Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, quản lý hoạt động dạy học đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hiệu quả đào tạo. Môn Kỹ thuật lái xe ô tô là một môn học chuyên ngành quan trọng, đặc biệt đối với học viên trường Cao đẳng An ninh nhân dân I (ANND I), nơi đào tạo cán bộ công an có trình độ cao đẳng và trung cấp. Từ năm 2014 đến tháng 11/2019, nghiên cứu đã khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn này tại trường, nhằm đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng đào tạo.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Kỹ thuật lái xe ô tô cho học viên chuyên ngành Trinh sát ngoại tuyến, đồng thời đề xuất các giải pháp quản lý phù hợp để nâng cao hiệu quả đào tạo. Phạm vi nghiên cứu giới hạn tại trường Cao đẳng ANND I, huyện Sóc Sơn, Hà Nội, trong giai đoạn từ năm 2014 đến cuối năm 2019.

Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho công tác quản lý giáo dục trong các cơ sở đào tạo lực lượng công an, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô, đảm bảo an toàn giao thông và phục vụ hiệu quả công tác bảo vệ an ninh trật tự. Nghiên cứu cũng hỗ trợ xây dựng các chính sách quản lý phù hợp, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong ngành công an.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và quản lý hoạt động dạy học, trong đó:

  • Lý thuyết quản lý giáo dục: Được phát triển từ các công trình của Trần Kiểm, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Bùi Minh Hiền, tập trung vào khái niệm, nội dung, khách thể và chủ thể quản lý giáo dục, đặc biệt là quản lý dạy học trong các cơ sở giáo dục đại học.

  • Lý thuyết quản lý hoạt động dạy học môn học: Bao gồm quản lý mục tiêu, nội dung chương trình, phương pháp tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả học tập và quản lý cơ sở vật chất phục vụ dạy học. Các khái niệm chính gồm: hoạt động dạy học, quản lý nhà trường, quản lý hoạt động dạy học môn Kỹ thuật lái xe ô tô.

  • Mô hình quản lý theo nguyên tắc khoa học, hệ thống, hiệu quả và khả thi: Đảm bảo các biện pháp quản lý được xây dựng có tính thực tiễn cao, phù hợp với điều kiện của trường Cao đẳng ANND I.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp các phương pháp sau:

  • Phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích, tổng hợp các tài liệu, văn bản pháp luật liên quan như Thông tư 12/2017/TT-BGTVT, Thông tư 53/2015/TT-BCA, Luật Giáo dục 2019, các công trình nghiên cứu về quản lý giáo dục và quản lý dạy học.

  • Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Khảo sát thực trạng bằng phiếu hỏi và phỏng vấn trực tiếp với 30 cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên và 150 học viên chuyên ngành Trinh sát ngoại tuyến tại trường Cao đẳng ANND I.

  • Phương pháp thống kê toán học: Xử lý số liệu khảo sát bằng các thang điểm đánh giá (từ 1 đến 4), phân tích mức độ thực hiện các nội dung quản lý dạy học, so sánh tỷ lệ phần trăm các đánh giá để rút ra kết luận.

  • Timeline nghiên cứu: Từ năm 2014 đến tháng 11/2019, giai đoạn áp dụng Nghị quyết số 17 – NQ/ĐUCA về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo trong Công an nhân dân.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 180 người, trong đó 30 cán bộ quản lý và giảng viên, 150 học viên, được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện nhằm đảm bảo tính đại diện cho đối tượng nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng thực hiện mục tiêu môn học

    • Theo đánh giá của cán bộ quản lý và giảng viên, 33% cho rằng học viên nắm vững kiến thức cơ bản về Luật giao thông đường bộ và cấu tạo sửa chữa ô tô (điểm trung bình 2.83/4).
    • Ý thức nghề nghiệp và chấp hành luật giao thông được đánh giá ở mức 2.67/4, với 57% cán bộ và giảng viên đánh giá tốt hoặc khá.
    • Kỹ năng sửa chữa và điều khiển xe ô tô được đánh giá thấp hơn, điểm trung bình 2.57/4, chỉ khoảng 50% đánh giá tốt hoặc khá.
    • Kỹ năng xử lý tình huống giao thông được đánh giá thấp nhất, điểm trung bình 2.3/4, với 40% đánh giá tốt hoặc khá.

  2. Thực trạng quản lý nội dung chương trình và phương pháp dạy học

    • Việc quản lý nội dung chương trình được thực hiện tương đối đầy đủ, tuy nhiên còn tồn tại hạn chế trong việc cập nhật và đổi mới nội dung phù hợp với thực tiễn.
    • Phương pháp dạy học chủ yếu là thuyết trình kết hợp thực hành, nhưng tỷ lệ sử dụng các phương pháp tích cực như dạy học dự án, giải quyết vấn đề còn thấp, ảnh hưởng đến sự chủ động của học viên.

  3. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập

    • Kiểm tra đánh giá được tổ chức theo quy định, tuy nhiên việc đánh giá kỹ năng thực hành và xử lý tình huống chưa được chú trọng đúng mức.
    • Tỷ lệ học viên đạt yêu cầu sát hạch lái xe hạng B2 đạt khoảng 75%, cho thấy còn khoảng 25% học viên chưa đạt chuẩn kỹ năng cần thiết.

  4. Ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan và khách quan

    • Năng lực, trình độ của cán bộ quản lý và giảng viên có ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả quản lý và dạy học.
    • Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu thực hành và sát hạch.
    • Môi trường dạy học và động lực học tập của học viên cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả đào tạo.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy quản lý hoạt động dạy học môn Kỹ thuật lái xe ô tô tại trường Cao đẳng ANND I đã đạt được những kết quả nhất định, đặc biệt trong việc thực hiện mục tiêu kiến thức và thái độ nghề nghiệp. Tuy nhiên, kỹ năng thực hành và xử lý tình huống còn hạn chế, phản ánh sự cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy học và tăng cường đầu tư cơ sở vật chất.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành giáo dục nghề nghiệp và đào tạo lái xe tại các trường cao đẳng khác, kết quả tương đồng về những khó khăn trong quản lý và tổ chức dạy học thực hành. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, tăng cường thực hành và đánh giá kỹ năng thực tế được khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ đánh giá các mục tiêu dạy học và biểu đồ tròn phân bố tỷ lệ học viên đạt yêu cầu sát hạch, giúp minh họa rõ ràng các điểm mạnh và hạn chế trong quản lý dạy học.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường chỉ đạo thực hiện nghiêm túc chương trình và đổi mới phương pháp dạy học

    • Động từ hành động: Tổ chức tập huấn, hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học tích cực.
    • Target metric: Tăng tỷ lệ học viên đạt kỹ năng thực hành lên trên 85% trong 2 năm tới.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu, Trung tâm Dạy nghề và đào tạo lái xe.

  2. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cơ hữu có trình độ chuyên môn và kỹ năng thực hành cao

    • Động từ hành động: Tổ chức các khóa bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ sư phạm và kỹ thuật lái xe.
    • Target metric: 100% giáo viên dạy môn Kỹ thuật lái xe có chứng chỉ nghiệp vụ và kỹ năng thực hành đạt chuẩn trong 1 năm.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu, Phòng Tổ chức cán bộ.

  3. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại

    • Động từ hành động: Mua sắm xe tập lái, cabin điện tử, hệ thống bảng biển báo hiệu, nâng cấp sân tập.
    • Target metric: Đảm bảo 100% học viên có điều kiện thực hành đầy đủ theo quy định trong 3 năm.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu, Phòng Hậu cần, Trung tâm Dạy nghề.

  4. Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, chú trọng đánh giá kỹ năng thực hành và xử lý tình huống

    • Động từ hành động: Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kỹ năng thực hành, tổ chức kiểm tra sát hạch thực tế.
    • Target metric: Tăng tỷ lệ học viên đạt yêu cầu kỹ năng xử lý tình huống lên 80% trong 2 năm.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Khảo thí và đảm bảo chất lượng đào tạo, Trung tâm Dạy nghề.

  5. Tạo động lực cho giáo viên và học viên thông qua các chính sách khen thưởng, hỗ trợ học tập và giảng dạy

    • Động từ hành động: Xây dựng tiêu chuẩn thi đua, khen thưởng, hỗ trợ học viên có thành tích tốt.
    • Target metric: Tăng sự hài lòng của giáo viên và học viên lên trên 90% trong khảo sát hàng năm.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu, Công đoàn, Đoàn Thanh niên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám hiệu và cán bộ quản lý giáo dục các trường cao đẳng, đại học trong ngành công an

    • Lợi ích: Áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả, nâng cao chất lượng đào tạo môn Kỹ thuật lái xe ô tô.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch đào tạo, cải tiến phương pháp giảng dạy và kiểm tra đánh giá.

  2. Giảng viên và cán bộ Trung tâm Dạy nghề và đào tạo lái xe

    • Lợi ích: Nắm bắt các phương pháp dạy học tích cực, quản lý hoạt động dạy học hiệu quả.
    • Use case: Tăng cường kỹ năng giảng dạy, tổ chức thực hành và đánh giá học viên.

  3. Học viên chuyên ngành Trinh sát ngoại tuyến và các ngành liên quan

    • Lợi ích: Hiểu rõ mục tiêu, nội dung và yêu cầu của môn học, nâng cao ý thức học tập và kỹ năng thực hành.
    • Use case: Tự đánh giá năng lực, chuẩn bị tốt cho kỳ thi sát hạch lái xe.

  4. Các nhà nghiên cứu và chuyên gia quản lý giáo dục nghề nghiệp

    • Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động dạy học môn kỹ thuật lái xe ô tô trong môi trường giáo dục công an.
    • Use case: Phát triển nghiên cứu sâu hơn về quản lý giáo dục nghề nghiệp và đào tạo lái xe.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý hoạt động dạy học môn Kỹ thuật lái xe ô tô có điểm gì đặc biệt so với các môn học khác?
    Quản lý môn học này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành, đặc biệt chú trọng đến kỹ năng thực hành lái xe và xử lý tình huống thực tế trên đường, khác với các môn học thuần túy lý thuyết.

  2. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học môn này tại các trường cao đẳng?
    Cần tăng cường đào tạo đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn và kỹ năng thực hành, đổi mới phương pháp dạy học tích cực, đầu tư cơ sở vật chất và áp dụng kiểm tra đánh giá toàn diện.

  3. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng đào tạo môn Kỹ thuật lái xe ô tô?
    Năng lực của giáo viên và cán bộ quản lý, điều kiện cơ sở vật chất phục vụ dạy học, cũng như thái độ và năng lực học viên là những yếu tố quyết định chất lượng đào tạo.

  4. Phương pháp kiểm tra đánh giá nào phù hợp nhất cho môn học này?
    Kết hợp kiểm tra lý thuyết với đánh giá kỹ năng thực hành lái xe và xử lý tình huống thực tế, sử dụng bộ tiêu chí đánh giá rõ ràng, khách quan và sát với yêu cầu nghề nghiệp.

  5. Làm thế nào để đảm bảo học viên có thể áp dụng kiến thức và kỹ năng sau khi tốt nghiệp?
    Tăng cường thực hành, tổ chức các bài tập tình huống thực tế, phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức sát hạch và cấp giấy phép lái xe theo quy định, đồng thời giáo dục ý thức chấp hành luật giao thông.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Kỹ thuật lái xe ô tô tại trường Cao đẳng ANND I trong giai đoạn 2014-2019.
  • Phát hiện các hạn chế về kỹ năng thực hành, phương pháp dạy học và điều kiện cơ sở vật chất cần được cải thiện.
  • Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, bao gồm đổi mới phương pháp, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, đầu tư cơ sở vật chất và cải tiến kiểm tra đánh giá.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo lực lượng công an, đảm bảo an toàn giao thông và an ninh trật tự.
  • Khuyến nghị các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các cơ sở đào tạo khác trong ngành.

Call-to-action: Các nhà quản lý giáo dục và giảng viên tại các trường cao đẳng, đại học trong ngành công an nên áp dụng các biện pháp quản lý được đề xuất để nâng cao chất lượng đào tạo môn Kỹ thuật lái xe ô tô, góp phần xây dựng nguồn nhân lực an ninh chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.