Quản Lý Dạy Học Theo Chuẩn Đầu Ra Ở Các Trường Trung Học Phổ Thông Huyện Hưng Hà Tỉnh Thái Bình

Quản lý dạy học theo chuẩn đầu ra là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá các hoạt động dạy và học nhằm đảm bảo học sinh đạt được các kết quả học tập mong muốn sau khi hoàn thành một chương trình hoặc khóa học. Chuẩn đầu ra THPT đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và đánh giá chất lượng giáo dục. Quá trình này bao gồm việc xác định rõ mục tiêu học tập, xây dựng chương trình giảng dạy phù hợp, sử dụng phương pháp dạy học hiệu quả và đánh giá kết quả học tập một cách khách quan, chính xác. Quản lý dạy học theo chuẩn đầu ra đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và phụ huynh.

Chuẩn đầu ra đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục THPT. Nó giúp xác định rõ mục tiêu đào tạo, làm cơ sở để xây dựng chương trình, lựa chọn phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập. Chuẩn đầu ra cũng giúp học sinh định hướng rõ ràng mục tiêu học tập, từ đó có động lực và phương pháp học tập hiệu quả hơn. Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Quản lý là sự tác động có tính định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức. Ngoài ra, chuẩn đầu ra còn là cơ sở để xã hội đánh giá chất lượng giáo dục của nhà trường, từ đó có những đóng góp, hỗ trợ kịp thời.

Một khảo sát cho thấy, phần lớn cán bộ quản lý và giáo viên tại các trường THPT Hưng Hà, Thái Bình đều nhận thức được tầm quan trọng của quản lý dạy học theo chuẩn đầu ra. Tuy nhiên, mức độ hiểu biết và khả năng vận dụng CĐR vào thực tế giảng dạy còn hạn chế. Nhiều giáo viên còn lúng túng trong việc xác định mục tiêu học tập, lựa chọn nội dung và phương pháp dạy học phù hợp với CĐR. Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh cũng chưa thực sự bám sát CĐR, dẫn đến tình trạng học sinh học lệch, học tủ.

Việc triển khai chuẩn đầu ra THPT gặp nhiều khó khăn do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Yếu tố khách quan bao gồm: chương trình giáo dục còn nặng về lý thuyết, thiếu tính thực tiễn; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn thiếu thốn; đội ngũ giáo viên còn thiếu kinh nghiệm trong việc xây dựng và áp dụng CĐR. Yếu tố chủ quan bao gồm: nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên chưa đầy đủ; sự phối hợp giữa các bên liên quan còn lỏng lẻo; học sinh chưa chủ động, tích cực trong học tập.

Tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn cho giáo viên về quản lý dạy học theo chuẩn đầu ra. Nội dung bồi dưỡng cần tập trung vào việc giúp giáo viên hiểu rõ khái niệm, vai trò, quy trình xây dựng và áp dụng CĐR; nắm vững phương pháp xác định mục tiêu học tập, lựa chọn nội dung và phương pháp dạy học phù hợp với CĐR; và biết cách đánh giá kết quả học tập của học sinh một cách khách quan, chính xác. Hình thức bồi dưỡng cần đa dạng, linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường.

Đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực. Chú trọng đánh giá năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo. Sử dụng đa dạng các hình thức kiểm tra, đánh giá, bao gồm: kiểm tra viết, kiểm tra vấn đáp, bài tập thực hành, dự án, thuyết trình,... Xây dựng bộ công cụ đánh giá phù hợp với từng môn học, cấp học và CĐR. Đảm bảo tính khách quan, công bằng, minh bạch trong kiểm tra, đánh giá.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Sử dụng các phần mềm, ứng dụng hỗ trợ dạy học để tăng tính trực quan, sinh động cho bài giảng. Khuyến khích giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, sáng tạo, như: dạy học dự án, dạy học theo nhóm, dạy học trực tuyến,... Tạo môi trường học tập mở, linh hoạt, giúp học sinh chủ động, tích cực trong học tập. Theo báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI “Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại, nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lí tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sang tạo, kĩ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”.

Xây dựng mô hình quản lý dạy học hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường. Mô hình này cần đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn, tính khả thi và tính bền vững. Mô hình cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng thành viên trong nhà trường; quy trình quản lý các hoạt động dạy và học; và các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý dạy học.

Thực hiện đánh giá tác động của chuẩn đầu ra đến sự phát triển của học sinh. Đánh giá cần tập trung vào các khía cạnh: kiến thức, kỹ năng, thái độ, năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác,... Sử dụng các phương pháp đánh giá đa dạng, như: khảo sát, phỏng vấn, quan sát, phân tích sản phẩm học tập,... Kết quả đánh giá là cơ sở để điều chỉnh chương trình, phương pháp dạy học và quản lý dạy học.

Các giải pháp quản lý dạy học hiệu quả bao gồm: bồi dưỡng năng lực giáo viên về chuẩn đầu ra, đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, xây dựng mô hình quản lý dạy học hiệu quả, và đánh giá tác động của chuẩn đầu ra đến học sinh. Các giải pháp này cần được triển khai đồng bộ, toàn diện và có sự điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với điều kiện thực tế của từng trường.

Trong tương lai, quản lý dạy học cần tập trung vào việc phát triển năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác và năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Cần xây dựng môi trường học tập mở, linh hoạt, tạo điều kiện cho học sinh phát huy tối đa tiềm năng của bản thân. Đồng thời, cần tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc giáo dục học sinh. Đổi mới phương pháp dạy học THPT là một trong những yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu này.