Quản lý dạy học phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh THPT

Lời cảm ơn

Danh mục các chữ viết tắt

Danh mục các bảng

Danh mục các biểu đồ

1. CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài

1.2.1. Hoạt động dạy học

1.2.2. Năng lực, năng lực giải quyết vấn đề

1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học. Quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề

1.2.4. Hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông

1.3. Trường Trung học phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân. Năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trung học phổ thông

1.4. Hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trường Trung học phổ thông

1.5. Nội dung quản lý hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông

1.5.1. Quản lý việc thực hiện mục tiêu dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

1.5.2. Quản lý việc thực hiện chương trình, lựa chọn nội dung dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

1.5.3. Quản lý việc vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

1.5.4. Quản lý việc sử dụng các hình thức tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

1.5.5. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

1.5.6. Quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông

1.6.1. Phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý

1.6.2. Phẩm chất, năng lực của đội ngũ giáo viên

1.6.3. Đặc điểm tâm lý của học sinh Trung học phổ thông

1.6.4. Chất lượng tuyển sinh đầu vào

1.6.5. Vai trò của các tổ chức: Đoàn Thanh niên, Công đoàn, Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường

1.6.6. Điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học

1.6.7. Điều kiện kinh tế - xã hội ở địa phương

1.7. Tiểu kết chƣơng 1

2. CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRƢỜNG CHINH, HUYỆN NINH SƠN, TỈNH NINH THUẬN

2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu

2.1.1. Đặc điểm về vị trí địa lý, kinh tế xã hội huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.1.2. Một số đặc điểm về giáo dục huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.1.3. Vài nét khái quát về trường Trung học phổ thông Trường Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng

2.2.1. Mục đích khảo sát

2.2.2. Đối tượng khảo sát

2.2.3. Nội dung khảo sát

2.2.4. Phương pháp khảo sát

2.3. Thực trạng hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông Trƣờng Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.3.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trường Trung học phổ thông Trường Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.3.2. Thực trạng hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trường Trung học phổ thông Trường Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông Trƣờng Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.4.1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trường Trung học phổ thông Trường Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.4.2. Thực trạng quản lý việc thực hiện mục tiêu hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

2.4.3. Thực trạng quản lý việc thực hiện chương trình, lựa chọn nội dung dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

2.4.4. Thực trạng quản lý việc vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

2.4.5. Thực trạng quản lý việc sử dụng các hình thức tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

2.4.6. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

2.4.7. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông Trƣờng Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.6. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông Trƣờng Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

2.6.1. Ưu điểm và nguyên nhân

2.6.2. Hạn chế và nguyên nhân

2.7. Tiểu kết chƣơng 2

3. CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRƢỜNG CHINH, HUYỆN NINH SƠN, TỈNH NINH THUẬN

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ và hệ thống

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và hiệu quả

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trƣờng Trung học phổ thông Trƣờng Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

3.2.1. Thường xuyên tổ chức hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

3.2.2. Chỉ đạo giáo viên thiết kế các nội dung, chuyên đề dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

3.2.3. Chỉ đạo giáo viên tích cực thực hiện đổi mới, lựa chọn phương pháp dạy học nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

3.2.4. Chỉ đạo giáo viên tăng cường vận dụng các kỹ thuật dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

3.2.5. Tổ chức thực hiện đổi mới hoạt động kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

3.2.6. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và quản lý chặt chẽ việc khai thác và sử dụng đáp ứng yêu cầu dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hƣớng phát triển năng lực GQVĐ cho học sinh ở trƣờng THPT Trƣờng Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

3.4.1. Quy trình khảo nghiệm

3.4.2. Kết quả khảo nghiệm

3.4.3. Mối tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trường Trung học phổ thông Trường Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận

3.5. Tiểu kết chƣơng 3

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tổng quan về quản lý dạy học phát triển năng lực giải quyết vấn đề

Quản lý dạy học phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh THPT là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục hiện đại. Mục tiêu chính của việc này là giúp học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng cần thiết để giải quyết các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống. Theo Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành Trung ương 8, khóa XI, giáo dục Việt Nam đang chuyển mình từ việc chỉ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển và phức tạp.

1.1. Khái niệm về năng lực giải quyết vấn đề trong giáo dục

Năng lực giải quyết vấn đề được hiểu là khả năng của học sinh trong việc nhận diện, phân tích và tìm ra giải pháp cho các tình huống khó khăn trong học tập và cuộc sống. Đây là một trong những năng lực cốt lõi mà giáo dục hiện đại hướng tới, giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng sáng tạo.

1.2. Vai trò của quản lý dạy học trong phát triển năng lực học sinh

Quản lý dạy học đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và tổ chức các hoạt động học tập nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Việc này không chỉ giúp giáo viên có phương pháp giảng dạy hiệu quả mà còn tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập.

II. Những thách thức trong quản lý dạy học phát triển năng lực giải quyết vấn đề

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt về phương pháp dạy học tích cực và sự chưa đồng bộ trong việc áp dụng các phương pháp này trong thực tế.

2.1. Thiếu hụt về phương pháp dạy học tích cực

Nhiều giáo viên vẫn còn sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, dẫn đến việc học sinh không được khuyến khích phát triển năng lực giải quyết vấn đề. Việc này cần được khắc phục bằng cách đào tạo và bồi dưỡng giáo viên về các phương pháp dạy học hiện đại.

2.2. Sự không đồng bộ trong chương trình giáo dục

Chương trình giáo dục hiện tại chưa hoàn toàn phù hợp với yêu cầu phát triển năng lực giải quyết vấn đề. Cần có sự điều chỉnh và cập nhật để đảm bảo nội dung giảng dạy phù hợp với thực tiễn và nhu cầu của học sinh.

III. Phương pháp dạy học tích cực phát triển năng lực giải quyết vấn đề

Để phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh, các phương pháp dạy học tích cực cần được áp dụng một cách hiệu quả. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề.

3.1. Phương pháp học tập dựa trên dự án

Phương pháp học tập dựa trên dự án khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động thực tiễn, từ đó phát triển khả năng giải quyết vấn đề thông qua việc thực hiện các dự án cụ thể.

3.2. Phương pháp thảo luận nhóm

Thảo luận nhóm là một phương pháp hiệu quả giúp học sinh trao đổi ý kiến, phân tích và giải quyết các vấn đề một cách sáng tạo. Phương pháp này cũng giúp phát triển kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về năng lực giải quyết vấn đề

Nghiên cứu cho thấy việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực đã mang lại những kết quả tích cực trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Các trường học đã ghi nhận sự cải thiện trong khả năng tư duy phản biện và sáng tạo của học sinh.

4.1. Kết quả từ các trường học áp dụng phương pháp mới

Nhiều trường học đã áp dụng thành công các phương pháp dạy học tích cực, dẫn đến sự cải thiện rõ rệt trong năng lực giải quyết vấn đề của học sinh. Các nghiên cứu cho thấy học sinh có khả năng tự tin hơn trong việc đưa ra giải pháp cho các tình huống thực tế.

4.2. Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh

Việc đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh cần được thực hiện thường xuyên và liên tục. Các công cụ đánh giá cần được thiết kế để phản ánh đúng khả năng và sự tiến bộ của học sinh trong việc giải quyết các vấn đề thực tiễn.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai trong quản lý dạy học

Quản lý dạy học phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh là một nhiệm vụ quan trọng và cần thiết trong bối cảnh giáo dục hiện đại. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự đồng bộ trong các phương pháp dạy học, chương trình giáo dục và công tác quản lý.

5.1. Định hướng phát triển trong tương lai

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học mới nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Sự đổi mới này không chỉ giúp học sinh phát triển toàn diện mà còn đáp ứng yêu cầu của xã hội.

5.2. Tăng cường hợp tác giữa nhà trường và gia đình

Hợp tác giữa nhà trường và gia đình là yếu tố quan trọng trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Cần có sự phối hợp chặt chẽ để tạo ra môi trường học tập tích cực và hỗ trợ học sinh trong quá trình phát triển.

Quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh ở trường THPT Trường Chinh, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận